Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CSK 526/06
POSTANOWIENIE
Dnia 30 stycznia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Kwaśniewski
w sprawie z powództwa E. Ż.
przeciwko B. K. i Skarbowi Państwa - Prokuraturze Rejonowej w P.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 30 stycznia 2007 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powoda
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 19 maja 2006 r.,
1) odrzuca skargę kasacyjną;
2) nie obciąża powoda kosztami postępowania kasacyjnego;
3) oddala wniosek pełnomocnika procesowego powoda - adw. G.
W.-R. o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
świadczonej powodowi z urzędu w postępowaniu kasacyjnym.
Uzasadnienie
2
Wyrok zaskarżony skargą kasacyjną powoda wydany został w dniu 19 maja
2006 r., a zatem wniesiona od niego skarga kasacyjna, błędnie nazwana „kasacją”,
spełniać powinna wszelkie wymogi formalne, wynikające z treści przepisów art.
3984
§ 1 i § 2 k.p.c.
W paragrafie pierwszym art. 3984
k.p.c. ustawodawca skatalogował odrębnie
w czterech punktach konstrukcyjne elementy każdej skargi kasacyjnej, a więc
cechy istotne (kreatywne) tego tylko szczególnego środka odwoławczego,
podkreślające zarazem w ten sposób rangę tychże elementów. Natomiast w zdaniu
pierwszym § 2 art. 3984
k.p.c. wskazano na pozostałe wymagania tej skargi, które
stawiane są każdemu pismu procesowemu (art. 126 k.p.c. – 128 k.p.c.) z rygorem
przewidzianym w art. 130 k.p.c.
Już wcześniej przyjęto w orzecznictwie, że brak któregokolwiek
z kreatywnych elementów kasacji, a określonych w którymkolwiek z punktów
nieobowiązującego już art. 3933
§ 1 k.p.c. nie podlega naprawieniu w trybie art. 130
§ 1 k.p.c., a kasacja dotknięta takim nieusuwalnym brakiem podlegała odrzuceniu
a limine (postanowienie SN z dnia 9 listopada 2000 r., II CKN 1385/00, OSNC
2001, z 3, poz. 51; postanowienie SN z dnia 12 grudnia 2000 r. V CKN 1780/00,
OSNC 2001, z. 3, poz. 52).
Obowiązek przedstawienia przez skarżącego m.in. wniosku o przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienia, a wynikający z art. 3984
§ 1
pkt 3 k.p.c., wiąże się z instytucją tzw. „przedsądu”, polegającego m.in. na
możliwości Sądu Najwyższego odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
(art. 3989
§ 2 k.p.c.). Ten możliwy sposób zakończenia postępowania kasacyjnego,
a kolidujący niewątpliwie z intencją strony wnoszącej skargę kasacyjną dowodzi
zrównania rangą obowiązku przytoczenia podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia
(art. 3984
§ 1 pkt 2 k.p.c.) z obowiązkiem odrębnego przedstawienia wniosku
o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienia.
Odrębne wyartykułowanie przez ustawodawcę obu kategorii obowiązków dowodzi
tego, że nie są one tożsame. W konsekwencji za spełnienie wymogu z art. 3984
§ 1
pkt 3 k.p.c. nie można uznać jedynie odwołania się przez skarżącego
do uzasadnienia podstaw kasacyjnych i sformułowanych w ich ramach zarzutów,
3
z pominięciem wyraźnego, odrębnego zaprezentowania którejkolwiek
z okoliczności spośród wymienionych w art. 3989
§ 1 k.p.c. i uzasadniających
przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania (por. postanowienie SN z dnia 22 marca
2001 r., V CZ 131/00, OSNC 2001 r., z. 10, poz. 156; postanowienie SN z dnia
5 czerwca 2001 r., IV CZ 45/01, OSNC 2001 r., z. 10, poz. 157). W odniesieniu do
skargi kasacyjnej zachowuje aktualność utrwalone orzecznictwo Sądu
Najwyższego, zgodnie z którym wymagania z art. 3984
§ 1 k.p.c. mają samodzielny
byt i nie mogą być traktowane zamiennie (postanowienie SN z dnia 29 czerwca
2005 r. V CSK 5/05, niepubl; postanowienie SN z dnia 14 lipca 2005 r. III CZ 61/05
niepubl.).
Spełniając formalny wymóg skargi kasacyjnej, określony w art. 3984
§ 1 pkt 3
k.p.c., skarżący powinien zawrzeć w niej wyraźny wniosek o przyjęcie skargi do
rozpoznania i wniosek ten uzasadnić wskazując na występowanie w sprawie
przynajmniej jednej z okoliczności stanowiących przesłanki tzw. przedsądu,
określone w art. 3989
§ 1 k.p.c. i przedstawić odpowiednie argumenty prawne,
uzasadniające występowanie, ściśle określonej w przepisie ustawy, przesłanki.
Potrzeba przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania powinna być zatem
uzasadniona przez skarżącego przy pomocy argumentów jurydycznych
uzasadniających wystąpienie którejkolwiek z przesłanek precyzyjnie określonych
w art. 3989
§ 1 k.p.c. (por. postanowienie SN z dnia 21 lipca 2005 r. sygn. akt V
CSK 18/05). Ponieważ skarga kasacyjna powoda pozbawiona jest właściwie
rozumianego uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania przeto
podlega ona odrzuceniu (por. postanowienie SN z dnia 22 września 2005 r. sygn.
akt II CSK 7/05).
Uwzględniając więc odrębność obu przedmiotów regulacji w pkt 2 i 3 art.
3984
§ 1 k.p.c. stwierdzić należy, że choć argumentacja skarżącego może się
niekiedy w obu tych kwestiach nawet częściowo pokrywać, to jednak orzeczenie
w przedmiocie przyjęcia kasacji do rozpoznania zapada tylko po uprzednim
dokonaniu oceny przyczyn kwalifikowanych przez ustawodawcę, a określonych
w art. 3989
§ 1 k.p.c., gdyż tylko one mogą być przedmiotem tzw. „przedsądu”
i decydują o jego wyniku.
4
Skoro więc skarga kasacyjna powoda nie formułuje wprost wymaganego
wniosku i jego właściwego uzasadnienia, a więc niezbędnego elementu
konstrukcyjnego, współkreującego istotę tego środka zaskarżenia, to Sąd
Najwyższy orzekł jak w sentencji postanowienia, działając na podstawie art. 3986
§
3 k.p.c. w zw. z art. 3986
§ 2 k.p.c. i art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.
Na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd Najwyższy nie obciążył powoda kosztami
postępowania kasacyjnego.
Oddalenie wniosku adwokata ustanowionego z urzędu o przyznanie mu
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej powodowi (we wniosku błędnie
napisano „powódce”) w postępowaniu kasacyjnym uzasadnione jest tym, że
przyznania takich kosztów nie uzasadniają czynności profesjonalnego
pełnomocnika procesowego, które są sprzeczne z zasadami profesjonalizmu
(postanowienie SN z dnia 12 lutego 1999 r., II CKN 341/98, OSNC 1999 r., nr 6,
poz. 123).
jc

II CSK 526/06

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia