Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CNP 43/07
POSTANOWIENIE
Dnia 11 kwietnia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 11 kwietnia 2007 r.,
skargi Samodzielnego Publicznego Szpitala Wojewódzkiego […]
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia Sądu
Okręgowego w Ł. z dnia 21 lipca 2006 r., wydanego
w sprawie z wniosku "M." Spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w L.
przy uczestnictwie Samodzielnego Publicznego Szpitala Wojewódzkiego […]
o uchylenie ugody restrukturyzacyjnej
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
2
Sąd Rejonowy - Sąd Gospodarczy postanowieniem z dnia 20 lutego 2006 r.
uchylił w całości ugodę restrukturyzacyjną zawartą przez dłużnika Samodzielny
Publiczny Szpital Wojewódzki […] z wierzycielami i ustalił, że każdy z uczestników
postępowania ponosi koszty związane ze swym udziałem w sprawie.
Sąd Okręgowy w Ł. - Sąd Gospodarczy, na skutek apelacji Samodzielnego
Publicznego Szpitala Wojewódzkiego […], zaskarżonym postanowieniem oddalił
apelację w całości i zasądził od skarżącego na rzecz „M.” spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania
apelacyjnego.
Sąd odwoławczy podzielił stanowisko Sądu Rejonowego, że w niniejszej
sprawie zaistniały podstawy do uchylenia ugody restrukturyzacyjnej. Zgodził się
również z argumentacją, że zarówno nieprawidłowe (zaniżone) określenie wartości
zobowiązań wierzyciela występującego w sprawie, jak i ustalenie niewłaściwej
większości wierzycieli niezbędnej do zawarcia ugody restrukturyzacyjnej miały
miejsce w postępowaniu restrukturyzacyjnym, a w konsekwencji stanowiły
podstawę uchylenia zawartej ugody.
Sąd Okręgowy wskazał na rozbieżności w określeniu liczby wierzycieli
i ogólnej sumy wierzytelności oraz na nieprawidłowo określoną kwotę zadłużenia
wobec skarżącego. Zdaniem Sądu Okręgowego powyższe okoliczności miały
wpływ na określenie wartości udziałów wierzytelności podmiotów głosujących za
przyjęciem ugody restrukturyzacyjnej w ogólnej sumie wierzytelności. Nadto –
w ocenie Sądu Okręgowego – przy ilości wierzycieli określonej we wniosku
o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego (160), nie sposób uznać, że
42 wierzycieli głosujących za przyjęciem ugody restrukturyzacyjnej stanowi
wymagane przez art. 12 ust. 1 ustawy restrukturyzacyjnej 50% liczby wierzycieli
wymienionych w spisie, o którym mowa w art. 21 ust. 2 pkt 5 ustawy.
W konsekwencji Sąd Okręgowy stwierdził, że kwestionowana ugoda
restrukturyzacyjna została zawarta z naruszeniem przepisu art. 12 ust. 1 ustawy
restrukturyzacyjnej i orzekł jak w sentencji.
3
Postanowienie Sądu Okręgowego zaskarżył skargą o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia uczestnik postępowania
Samodzielny Publiczny Szpital Wojewódzki […].
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
wprowadzona do kodeksu postępowania cywilnego ustawą z dnia 22 grudnia
2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo
o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98) stanowi jeden
z instrumentów realizacji konstytucyjnej zasady odpowiedzialności
odszkodowawczej Skarbu Państwa z tytułu bezprawnej działalności władzy
publicznej. Jako specjalny procesowy środek prawny ma na celu badanie
legalności jurysdykcyjnej działalności sądów powszechnych, poprzez kontrolę
zgodności z prawem prawomocnych orzeczeń sądów II instancji, a wyjątkowo
sądów I instancji.
Postępowanie ze skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia toczy się przed Sądem Najwyższym i objęte jest
przymusem adwokacko-radcowskim (art. 871
k.p.c.) Z uwagi na szczególny
charakter i rolę tego środka prawnego, jak również ze względu na udział
w postępowaniu profesjonalnych pełnomocników ustawodawca zdecydował się na
podwyższenie – podobnie jak w przypadku skargi kasacyjnej - wymagań
formalnych jakie środek ten winien spełniać.
Zgodnie z art. 4255
§ 1 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia powinna zawierać oznaczenie orzeczenia, od którego
jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości lub w części,
przytoczenie jej podstaw oraz ich uzasadnienie, wskazanie przepisu prawa,
z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne, uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga
dotyczy, wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych
środków prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto – gdy skargę wniesiono
na podstawie art. 4241
§ 2 k.p.c.- że występuje wyjątkowy wypadek uzasadniający
wniesienie skargi oraz wniosek o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem.
4
Wymienione wymagania skargi mają charakter konstrukcyjny i powinny być
spełnione kumulatywnie. To oznacza, że skarga nie spełniająca któregokolwiek
z nich jest dotknięta tzw. brakiem istotnym, nienaprawialnym w trybie właściwym
dla usuwania braków i podlega odrzuceniu bez wzywania do ich usunięcia
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z 12 czerwca 2006 r., I CNP 21/06, nie
publ.; postanowienie Sądu Najwyższego z 27 lipca 2006 r., III CNP 34/06, nie publ.;
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2007 r. I CNP 76/06, nie
publ.).
Skarżący winien oznaczyć orzeczenie, od którego wnosi skargę poprzez
wskazanie rodzaju i siedziby sądu który je wydał, rodzaju orzeczenia (np. wyrok,
postanowienie) daty wydania, określenie sygnatury akt, nazwisk stron lub ich
nazwy, oraz przedmiotu sprawy. Ponadto skarżący winien zamieścić w skardze
wniosek o stwierdzenie niezgodności powyższego orzeczenia z prawem.
W niniejszej sprawie skarżący wskazał jako zaskarżone orzeczenie postanowienie
Sądu Okręgowego Wydziału Gospodarczego w Ł. z dnia 21 lipca 2006 r., przy
czym wniosek o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem odniósł do bliżej
nie określonego „wyroku Sądu I instancji”.
Ustawodawca formułując w art. 4245
k.p.c. wymagania skargi wymienił,
oprócz jej podstaw, także konieczność wskazania przepisu prawa, z którym
zaskarżone orzeczenie jest niezgodne. W orzecznictwie przyjmuje się, że nie
stanowi spełnienia wymagania przewidzianego w art. 4245
§ 1 pkt 3 k.p.c.
odwołanie się do podstaw skargi lub ich uzasadnienia, bez wyraźnego wskazania
przepisu prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2006 r., III CNP 23/05,
OSNC 2006, nr 7-8, poz. 140; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia
2007 r., I CNP 79/06, nie publ).
Skarga uczestnika – w zakresie wskazania przepisów (przepisu) prawa,
z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne – nie odpowiada przedstawionym
wyżej wymaganiom. Uczestnik spełnił wymaganie przewidziane w art. 4255
§ 1 pkt.
2 k.p.c. opierając skargę na podstawie naruszenia przepisów prawa materialnego,
wskazując te przepisy i uzasadniając podniesione zarzuty. Uczestnik w żadnym
5
wypadku nie spełnił jednak wymagania wskazania w skardze przepisu prawa,
z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne (art. 4255
§ 1 pkt. 3 k.p.c.).
Zgodnie z treścią przepisu art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c., na wnoszącym skargę
ciąży również obowiązek wykazania, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia
w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto – gdy
skargę wniesiono na podstawie art. 4241
§ 2 k.p.c. – że występuje wyjątkowy
wypadek uzasadniający wniesienie skargi. Środkami prawnymi od prawomocnych
orzeczeń są skarga kasacyjna i skarga o wznowienie postępowania. Obowiązkiem
wnoszącego skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia jest zatem przeprowadzenie wywodu, z którego wynikałoby, że żaden
z wymienionych środków prawnych nie jest dopuszczalny albo z innych względów
nie mógłby odnieść skutku (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
17 sierpnia 2005 r., I CNP 5/05, OSNC 2006, nr 1, poz. 17). Natomiast wyjątkowy
wypadek, o którym mowa w art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c. i art. 4241
§ 2 k.p.c. ma
miejsce jedynie w przypadku naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego
lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela. Przez podstawowe
zasady porządku prawnego należy rozumieć fundamentalne zasady ustroju
społeczno-politycznego, a więc zasady konstytucyjne oraz naczelne zasady
rządzące poszczególnymi dziedzinami prawa: cywilnego, rodzinnego, pracy,
a także prawa procesowego (por. postanowienia z dnia 26 lutego 2003 r., II CK
13/03, OSNC 2004, nr 5, poz. 80 oraz z dnia 21 kwietnia 1978 r., IV CR 65/78,
OSNC 1979, nr 1, poz. 12).
W wypadku powołania się na naruszenie podstawowych zasad porządku
prawnego przyjmuje się za konieczne wykazanie, że dana zasada istnieje i ma
podstawowe znaczenie dla porządku prawnego oraz dokładne określenie, w jaki
sposób doszło do naruszenia tej zasady w wyniku wydania orzeczenia. Gdy zaś
skarżący powołuje się na naruszenie konstytucyjnych wolności albo praw człowieka
i obywatela, niezbędne jest oprócz wskazania danej zasady, powołanie przepisu
Konstytucji, z którego zasada wynika oraz dokładne określenie sposobu jej
naruszenia. Powołanie się przez stronę skarżącą na naruszenie bliżej
niesprecyzowanych zasad, wolności albo praw jest zbyt ogólnikowe i przez to nie
może być skuteczne (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 22 lutego 2006 r.,
6
IV CNP 11/06, nie publ.; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada
2006 r., V CNP 140/06, nie publ.).
Skarżący w niniejszej sprawie nie wykazał, że wzruszenie zaskarżonego
orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe. W tym
zakresie ograniczył się wyłącznie do przytoczenia treści przepisu art. 15 ust. 6
ustawy z dnia 15 kwietnia 2005 r. o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych
zakładów opieki zdrowotnej, który stanowi, że” od postanowienia sądu drugiej
instancji kasacja nie przysługuje”. Należy podnieść, że skarga kasacyjna nie jest
jedynym środkiem prawnym, który przysługuje od orzeczeń prawomocnych.
Skarżący całkowicie pominął w tym względzie skargę o wznowienie postępowania.
W świetle powyższych rozważań, w żadnym wypadku nie można też zgodzić się
z poglądem skarżącego, że wyjątkowy wypadek stanowi sytuacja niezastosowania,
w wyniku wadliwych orzeczeń sądowych, przewidzianych wolą ustawodawcy
przepisów. Przy takim rozumieniu tego pojęcia, każdy przypadek naruszenia
przepisów prawa, który niewątpliwie jest sprzeczny z wolą ustawodawcy, musiałby
zostać uznany za wyjątkowy wypadek. Wyjątkowego wypadku nie można też
upatrywać w każdym naruszeniu przepisów regulujących postępowanie
restrukturyzacyjne, któremu poddane zostały szpitale.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy na podstawie art. 4248
§ 1
w zw. z art. 4245
§ 1 pkt 1, 2, 5 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.
db