Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CNP 107/07
POSTANOWIENIE
Dnia 10 sierpnia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Strus
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 10 sierpnia 2007 r.,
skargi R.W. i J.W.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Apelacyjnego
z dnia 9 stycznia 2007 r., sygn. akt [...]
wydanego w sprawie z powództwa Skarbu Państwa - Generalnego Dyrektora
Dróg Krajowych i Autostrad
przeciwko J.W. i R.W.
o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli,
odrzuca skargę i zasądza na rzecz powoda - Skarbu Państwa
Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad kwoty: 120
(sto dwadzieścia) złotych od pozwanego J.W. i 1200 (tysiąc
dwieście) złotych od pozwanego R.W., tytułem zwrotu kosztów
procesu w postępowaniu skargowym.
2
Uzasadnienie
Skarga pozwanych o stwierdzenie niezgodności z prawem dotyczy
postanowienia Sądu Apelacyjnego rozstrzygającego o kosztach procesu
w postępowaniu zażaleniowym. Sąd Apelacyjny zmienił postanowienie Sądu
Okręgowego i obniżył do 3600 zł kwotę 9 784 zł zasądzoną od powoda na rzecz
pozwanego R.W..
Powód - Skarb Państwa, Generalny Inspektor Dróg Krajowych i Autostrad
zastąpiony był w postępowaniu wywołanym wniesieniem skargi przez Prokuratorię
Generalną Skarbu Państwa, która wniosła odpowiedź, żądając odrzucenia skargi i
zasądzenia zwrotu kosztów procesu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Art. 4241
§ 1 k.p.c. stanowi, że skarga o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia przysługuje od prawomocnego orzeczenia
sądu drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie.
Pojęcie postanowienia kończącego postępowanie w sprawie było przedmiotem
wykładni Sądu Najwyższego, który wyjaśnił, że chodzi tu o postanowienie kończące
postępowanie w sprawie, jako pewnej całości poddanej pod osąd (zob. np.
postanowienia Sądu Najwyższego z 16.XI.2005 r. II CNP 16/05; z 17 listopada
2005 r. II CNP 15/05, OSNC 2006/9/153; z 14 listopada 1996 r., I CKN 7/96, OSNC
1997, nr 3, poz. 31; z 3 kwietnia 1997 r., I CZ 27/97, OSNC 1997, nr 9, poz. 130;
uchwał składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego: z 31 maja 2000 r., III ZP 1/00,
OSNC 2001, nr 1, poz. 1 oraz z dnia 6 października 2000 r., III CZP 31/00, OSNC
2001, nr 2, poz. 22). W orzecznictwie przyjmowano wskazywano rozmaite
postanowienia incydentalne sądu drugiej instancji, z konkluzją, że nie mają one
charakteru kończących postępowanie w sprawie (zob. postanowienia Sądu
Najwyższego: z dnia 19 grudnia 1996 r., II CKN 60/96, niepubl.; z dnia 11 lipca
1997 r., II CKN 315/97, niepubl.; z dnia 11 września 1997 r., II CZ 113/97, niepubl.;
z dnia 24 września 1997 r., II CZ 92/97, niepubl.; z dnia 2 października 1997 r., II
CKN 402/97, niepubl.; z dnia 20 października 1997 r., I CZ 154/97, niepubl.; z dnia
19 stycznia 1998 r., I CZ 199/97, niepubl.).
3
Dotychczasowa wykładnia tego przepisu jednoznacznie odróżnia zatem
orzeczenia incydentalne oraz orzeczenia co do istoty sprawy. Postanowienia
dotyczące kosztów procesu również nie są zaliczane do kategorii kończących
postępowanie, ponieważ nie rozstrzygają o jej istocie, lecz o ubocznych
konsekwencjach wyniku procesu. Nie ma podstaw do zmiany tych poglądów,
a przeciwnie, zmiana art. 108 § 1 zdanie drugie k.p.c. zezwalająca sądowi orzekać
tylko o zasadach poniesienia przez strony kosztów procesu, z pozostawieniem
szczegółowego wyliczenia referendarzowi sądowemu – po uprawomocnieniu się
orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, wskazuje na odrębność
postępowań incydentalnych i kończących sprawę co do istoty. Nie można zatem
wbrew zastrzeżeniu ustawowemu o „istocie sprawy” uznać dopuszczalności
zaskarżania do Sądu Najwyższego rozstrzygnięcia dotyczącego błędnego zdaniem
strony pozwanej wyliczenia wysokości zasądzonych kosztów procesu.
Przytoczone rozważania prowadzą do wniosku, że skarga w rozpoznawanej
sprawie jest niedopuszczalna i podlega odrzuceniu na podstawie art. 4248
§ 1 k.p.c.
Konsekwencją tego jest obciążenie pozwanego J.W. kosztami procesu na rzecz
strony powodowej w kwocie 120 zł, a R.W. w kwocie 1200 zł, na podstawie art. 98 i
99 k.p.c. oraz § 6 pkt 1 i § 6 pkt 4 w związku z § 13 ust. 5 pkt 2 rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nie opłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu.