Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZP 90/07
POSTANOWIENIE
Dnia 23 października 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący)
SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)
SSA Michał Kłos
Protokolant Bożena Kowalska
w sprawie z powództwa Gminy Miasta S.
przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej "B." w S.
o uchylenie uchwały,
na posiedzeniu jawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 23 października 2007 r.,
na skutek zagadnienia prawnego przedstawionego
przez Sąd Apelacyjny
postanowieniem z dnia 23 maja 2007 r.,
1. "Czy dla skuteczności podjęcia uchwały właścicieli lokali w
trybie mieszanym, tj. na zebraniu członków oraz w drodze
indywidualnego zbierania głosów przez zarząd, wymagane jest
zebranie głosów od wszystkich właścicieli;
2. czy zarząd wspólnoty mieszkaniowej w ramach zwykłego
zarządu może dokonywać zakupu rzeczy przeznaczonych na
zaspokojenie potrzeb kulturalnych właścicieli ?"
odmawia podjęcia uchwały.
2
Uzasadnienie
Powódka wniosła o uchylenie podjętej przez pozwaną Wspólnotę
Mieszkaniową uchwały nr 1/2003 z dnia 30 marca 2004 r. o udzieleniu absolutorium
Zarządowi Wspólnoty za rok 2003 r. Skwitowanie działalności Zarządu nastąpiło –
jej zdaniem – z naruszeniem prawa. Zakup fotela do rehabilitacji i masażu dla klubu
kulturalno-oświatowego Wspólnoty nie stanowi bowiem wydatku na cele związane
z zarządem nieruchomością wspólną i został dokonany z przekroczeniem
uprawnień Zarządu.
Pozwana wniosła o oddalenie powództwa. Zarzuciła, że podstawę
zakwestionowanych czynności Zarządu stanowiły uchwały Wspólnoty
Mieszkaniowej. Podniosła ponadto, że Komisja Rewizyjna Wspólnoty nie miała
zastrzeżeń do działalności Zarządu.
Sąd Okręgowy w S. – po ponownym rozpoznaniu sprawy – wyrokiem z dnia
13 lipca 2006 r. oddalił powództwo.
Sąd ustalił, że powódka jest właścicielką lokali mieszkalnych
w nieruchomości położonej w S. przy A. W. 13, 15, 17, 19, 21, 23 i ma udział w
częściach wspólnych nieruchomości w wysokości 172/1000. Pozwana Wspólnota w
2003 r. podjęła uchwałę nr 2/2003 w sprawie zorganizowania klubu kulturalno-
oświatowego i uchwałę nr 5/2003 w sprawie zatwierdzenia planu gospodarczego
Wspólnoty. Wykonując te uchwały, Zarząd kupił fotel do rehabilitacji i masażu za
3690 zł, stanowiący wyposażenie klubu kulturalno-oświatowego.
Komisja Rewizyjna pozytywnie oceniła działalność Zarządu. Z protokołu
kontroli wynika ponadto, że zgromadzone przez Wspólnotę środki wynosiły
w grudniu 2002 r. 151 407 zł, a w grudniu 2003 r. – 204 000 zł. Dnia 30 marca
2004 r. Wspólnota Mieszkaniowa podjęła uchwałę o udzieleniu Zarządowi
absolutorium. W głosowaniu wzięło udział 878 udziałów na 1000 uprawnionych do
głosowania. Za uchwałą głosowały 683 udziały, a przeciwko uchwale – 195
udziałów. Głosy zostały oddane na zebraniu Wspólnoty oraz w drodze
indywidualnego zbierania głosów.
3
Sąd Okręgowy nie dopatrzył się podstaw do uchylenia zaskarżonej uchwały.
Uznał, że Zarządowi nie można przypisać niegospodarności. Podkreślił, że zakup
fotela do rehabilitacji i masażu był rezultatem wykonania niezaskarżonych przez
powódkę uchwał Wspólnoty, które zobowiązały Zarząd do urządzenia klubu
kulturalno-oświatowego i określały środki przeznaczone na ten cel. Powódka nie
wykazała też na czym polega szkoda wyrządzona zamożnej Wspólnocie na skutek
zakupu fotela za 3690 zł.
Sąd Apelacyjny , rozpoznając apelację powódki, przedstawił – na podstawie
art. 390 § 1 k.p.c. – przytoczone na wstępie zagadnienie prawne. Ze względu na
podjęcie uchwały w trybie mieszanym (oddawanie głosów na zebraniu i w drodze
indywidualnego ich zbierania przez zarząd) powstał – zadaniem Sąd – problem
zachowania quorum oraz istnienia zaskarżonej uchwały, ponieważ Zarząd
zaniechał indywidualnego zbierania głosów, gdy stwierdził, że wynik głosowania
został przesądzony. Ponadto wobec bezspornego faktu, że Zarząd kupił fotel do
rehabilitacji bez zgody Wspólnoty, wyłonił się też problem, czy mógł on to zrobić w
ramach zwykłego zarządu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Warunkiem rozstrzygnięcia przestawionego Sądowi Najwyższemu
zagadnienia prawnego jest wykazanie przez sąd drugiej instancji przesłanek z art.
390 § 1 k.p.c. oraz prawidłowe podjęcie postanowienia o przedstawieniu
zagadnienia prawnego budzącego poważne wątpliwości (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 18 marca 2006 r., III CZP 93/04, niepubl.). To ostatnie
wymaganie nie zostało spełnione w rozpoznawanej sprawie, ponieważ
postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 23 maja 2007 r. o przedstawieniu
zagadnienia prawnego zostało podjęte w niewłaściwym składzie. W skład Sądu,
który wydał to postanowienie, wchodziła Sędzia Sądu Okręgowego w K. – A. S.
Dokument z dnia 21 lutego 2007 r., zawierający udzieloną tej Sędzi delegacji do
orzekania w Sądzie Apelacyjnym, podpisał ówczesny podsekretarz stanu w
Ministerstwie Sprawiedliwości – K. J. (k. 154).
Tymczasem możliwość delegowania sędziego – za jego zgodą – do
pełnienia obowiązków sędziego w innym sądzie ustawodawca przyznał wyłącznie
4
Ministrowi Sprawiedliwości i to uprawnienie nie może być przenoszone na inne
osoby. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 lipca 2007 r.,
III CZP 81/07, (Biul. SN 2007, nr 7, poz.10), stwierdzając, że: „Uprawnienie do
delegowania sędziego do pełnienia obowiązków sędziego w innym sądzie (art. 77
ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – prawo o ustroju sądów powszechnych, Dz. U. Nr
98, poz. 1070 ze zm.) przysługuje wyłącznie Ministrowi Sprawiedliwości i nie może
być przenoszone na inne osoby. Tylko w razie nieobsadzenia stanowiska Ministra
Sprawiedliwości lub jego czasowej niezdolności do wykonywania obowiązków,
uprawnienie to może wykonywać Prezes Rady Ministrów lub inny wskazany przez
Prezesa Rady Ministrów członek Rady Ministrów (art. 36 ustawy z dnia 8 sierpnia
1998 r. o Radzie Ministrów, tekst jedn.: Dz. U. z dnia 2003 r., Nr 24, poz. 199 ze
zm.)”. Taki pogląd oznacza, że jeżeli dokument zawierający decyzję o delegowaniu
Sędzi Sądu Okręgowego – A. S. do pełnienia obowiązków w Sądzie Apelacyjnym
został podpisany przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, to
należało przyjąć, że delegacja nie została skutecznie udzielona. W konsekwencji
skład Sądu, który postanowieniem z dnia 23 maja 2007 r. przedstawił Sądowi
Najwyższemu zagadnienie prawne, należało uznać za niezgodny z przepisami
prawa (art. 367 § 3 zw. z art. 397 § 2 k.p.c.). To oznacza, że wymienione
postanowienie zostało podjęte nieprawidłowo, przez Sąd orzekający w
niewłaściwym składzie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca
2007 r., III CZP 36/07 i postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 lipca 2007 r.,
III CZP 72/07, niepubl.).
Ponadto nieprawidłowe podjęcie postanowienia o przedstawieniu
zagadnienia prawnego polega także na tym, że zostało ono wydane na posiedzeniu
niejawnym w dniu 23 maja 2007 r. Uszło uwagi Sądu, że w sytuacji, w której
apelacja podlega rozpoznaniu na rozprawie, postanowienie o przedstawieniu
zagadnienia prawnego mogło zostać wydane tylko na rozprawie
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 października 1978 r., III CZP
64/78; OSP 1979, nr 5, poz. 84 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
18 marca 2005 r., III CZP 93/04; niepubl.).
W razie ponownego przestawienia niniejszego zagadnienia prawnego, Sąd
powinien rozważyć, czy wynikające z art. 386 § 6 k.p.c. związanie sądu drugiej
5
instancji oceną prawną i wskazaniami co do dalszego postępowania, zawartymi
w wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 5 października 2005 r., nie stanowi
przeszkody do przedstawienia tego zagadnienia prawnego do rozstrzygnięcia
Sądowi Najwyższemu.
Z przestawionych powodów Sąd Najwyższy na podstawie art. 61 § 1 ustawy
z dnia 23 listopada o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 240, poz. 2052 ze zm.) orzekł,
jak sentencji postanowienia .