Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 110/07
POSTANOWIENIE
Dnia 10 stycznia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Jan Górowski (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Strus
w sprawie z wniosku M. G. i S. G.
przy uczestnictwie J. Ś. i J. W.
o rozgraniczenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 10 stycznia 2008 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania J. Ś.
na postanowienie Sądu Okręgowego w R. z dnia 7 września 2007 r., sygn. akt IV Ca
(…),
oddala zażalenie w części dotyczącej odrzucenia wniosku o doręczenie
postanowienia z uzasadnieniem i odrzuca je w pozostałym zakresie.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 7 września 2007 r. Sąd Okręgowy w R.
oddalił wniosek uczestniczki J. Ś. o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o
doręczenie jej postanowienia z uzasadnieniem z dnia 25 czerwca 2007 r., oddalającego
jej apelację od postanowienia Sądu Rejonowego w K. z dnia 18 grudnia 2006 r. o
rozgraniczeniu nieruchomości, oraz odrzucił wniosek o doręczenie jej tego orzeczenia z
uzasadnieniem.
Ustalił, że uczestniczka ta w dniu 27 czerwca 2007 r. złożyła wniosek
o doręczenie jej odpisu wskazanego orzeczenia z dnia 25 czerwca 2007 r. nie
zawierający żądania uzasadnienia oraz o przesłanie jej także odpisu postanowienia
także z 25 czerwca 2007 r. w przedmiocie kosztów sądowych zapadłego w wyniku
zażalenia wnioskodawców M. G. i S. G.
2
J. Ś. nie była obecna przy ogłoszeniu postanowień w dniu 25 czerwca 2007 r.
Zatelefonowała jednak w tym dniu do Sekretariatu Sądu i została wtedy poformowana
przez kierownika zarówno o treści orzeczenia tj. o oddaleniu jej apelacji, jak również o
możliwości złożenia skargi kasacyjnej. Pracownik ten pouczył skarżącą o tym, że w
terminie 7 dni może złożyć wniosek o sporządzenie uzasadnienia.
W dniu 20 lipca 2007 r. J. Ś. wniosła wniosek o przywrócenie jej terminu do
złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia postanowienia z dnia 25 czerwca 2007
r., podnosząc, że uchybienie terminu nastąpiło bez jej winy i dołączyła do niego wniosek
o doręczenie jej postanowienia z uzasadnieniem celem wniesienia skargi kasacyjnej.
W zażaleniu pełnomocnik powódki zarzucając sprzeczność dokonanych ustaleń
Sądu podniósł, że uchybienie terminu nastąpiło bez jej winy i wniósł o uchylenie
zaskarżonego postanowienia o odrzuceniu wniosku (pkt 2) oraz jego zmianę w dalszej
części przez przywrócenie uchybionego terminu (pkt 1).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wprawdzie w dniu 27 czerwca 2007 r. J. Ś. wniosła wniosek o doręczenie jej
przedmiotowego postanowienia, ale skoro nie zawierał on żądania doręczenia jej
uzasadnienia, to nie był złożony w trybie określonym w art. 387 § 3 k.p.c. Wniosek taki
pozostaje bez wpływu na bieg terminu do wniesienia skargi kasacyjnej (por. orzeczenie
Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 1998 r., III CZ 149/98, nie publ.).
Ponieważ uczestniczka wystąpiła z wnioskiem na podstawie art. 387 § 3 k.p.c.
dopiero w dniu 20 lipca 2007 r. to nastąpiło to po terminie wymienionym w tym przepisie
i z tego względu podlegał odrzuceniu (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 10
marca 2000 r., IV CZ 18/00, OSNC 2000, nr 10, poz. 181). Wniosek spóźniony jest
bezskuteczny w tym sensie, że nie otwiera drogi do wniesienia skargi kasacyjnej (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., III CZ 86/01, nie publ.).
Strona, która zaniechała wystąpienia przed upływem tygodnia od ogłoszenia
orzeczenia z wnioskiem o jego doręczenie z uzasadnieniem nie jest uprawniona do
wniesienia skargi kasacyjnej. Może ona jednak na ogólnych zasadach, żądać
przywrócenia terminu do złożenia wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem celem
wniesienia skargi kasacyjnej, co skarżąca uczyniła w piśmie z dnia 20 lipca 2007 r.
Ponieważ został on zaskarżonym postanowieniem oddalony, dopuszczalność zażalenia
w tej części zależała od odpowiedzi na pytanie, czy jest to orzeczenie kończące
postępowanie w sprawie.
3
Uwzględniając dorobek judykatury i literatury można przyjąć, że do tej kategorii
należą postanowienia, których uprawomocnienie się zamyka drogę do rozstrzygnięcia
sprawy co do istoty przez sąd danej instancji, jeżeli w chwili ich wydania sąd jest
zwolniony z obowiązku dalszego rozpoznawania sprawy (por. np. uchwały składu
siedmiu sędziów Sądu Najwyższego: z dnia 24 listopada 1998 r., III CZP 44/98, OSNC
1999, nr 5, poz. 87, z dnia 31 maja 2000 r., III CZP 1/00, OSNC 2001, nr 1, poz. 1 i z
dnia 6 października 2000 r., III CZP 31/00, ONSC 2001, nr 2, poz. 22 oraz
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, Biul. S.N.
2005, nr 10, s. 14). Tymczasem niewątpliwie postępowanie o przywrócenie stronie
terminu do dokonania czynności procesowej jest postępowaniem wpadkowym
względem głównego nurtu postępowania. Celem tego postępowania nie jest, ani
rozstrzyganie o zasadności roszczeń dochodzonych przez strony, ani też o
dopuszczalności wyrokowania w sprawie. Zadanie sądu rozpoznającego wniosek strony
o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej sprowadza się do oceny
jego dopuszczalności i zasadności. W postępowaniu tym sąd ustala, czy zgłaszając
wniosek strona zachowała wymagania formalne, oraz czy nie dokonanie czynności w
przepisanym terminie nie było spowodowane przez okoliczności wywołane przez stronę.
Nie są to jednak nigdy okoliczności składające się na podstawę faktyczną powództwa
ani też okoliczności decydujące o dopuszczalności rozpoznawania sprawy.
Postanowienie oddalające wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o
doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem nie jest postanowieniem kończącym
postępowanie w sprawie, gdyż dopiero po jego rozpoznaniu zachodzi konieczność
rozstrzygnięcia samego wniosku (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21
marca 2001 r., III CZ 138/00 nie publ.).
Z tego względu zażalenie o ile dotyczyło wniosku o przywrócenie terminu było
niedopuszczalne, i w związku z tym podlegało odrzuceniu (art. 373 k.p.c. w zw. z art.
39318
§ 3 k.p.c.).
Wprawdzie postanowienie o odrzuceniu wniosku o doręczenie wyroku z
uzasadnieniem sądu apelacyjnego jest postanowieniem kończącym postępowanie w
sprawie i jako takie podlega zaskarżeniu do Sądu Najwyższego, niemniej w tej części
zażalenie okazało się nieuzasadnione, skoro, jak to już zasygnalizowano, wniosek
uczestniczki o doręczenie orzeczenia sądu drugiej instancji z uzasadnieniem na
podstawie art. 387 § 3 k.p.c. został złożony po upływie terminu przewidzianego w tym
przepisie.
4
Niezaskarżalne, gdyż niekończące postępowania w sprawie postanowienie o
oddaleniu wniosku o przywrócenie terminu wywarło wpływ na wynik sprawy, ponieważ
doprowadziło do odrzucenia wniosku o doręczenie postanowienia z uzasadnieniem.
Badanie na podstawie art. 380 k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c. i art. 3941
§ 3 k.p.c. w
wyniku tzw. uprzedniej kontroli prawidłowości tego orzeczenia przy rozpoznawaniu
zażalenia na odrzucenie wniosku jest dopuszczalne (por. np. postanowienia Sądu
Najwyższego: z dnia 8 marca 2000 r., I CZ 259/99, z dnia 15 stycznia 2001, II CZ
197/04, z dnia 23 września 2004 r., III CZ 71/04 niepublikowane i z dnia 21 listopada
2001, I CZ 165/01, OSNC 2002, nr 7-8, poz. 102). Warunkiem jednak takiej kontroli
niezaskarżalnego postanowienia, które miało wpływ na wynik sprawy, jest
zamieszczenie w środku odwoławczym stosownego wniosku (por. postanowienia Sądu
Najwyższego: z dnia 23 września 2004 r., III CZ 71/04 niepublikowane i z dnia 15
stycznia 2001 r., I PZ 85/00, OSNP 2002 nr 19, poz. 464). Gdy w sprawie występuje
profesjonalny pełnomocnik wniosek powinien być jednoznacznie sformułowany, gdyż nie
ma podstaw do przypisywania pismom przez niego wnoszonym treści wprost w nich
niewyrażonych (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 2005 r., II CZ
197/04 i powołane już z dnia 4 października 2006 r., I CZ 81/06, niepublikowane).
Skarżąca takiego wniosku w zażaleniu nie zawarła, a same tylko rozważania
dotyczące nietrafności orzeczenia oddalającego wniosek o przywrócenie terminu nie
mogą wywołać skutku określonego w art. 380 k.p.c.
Na marginesie można zauważyć, że ocena dowodów zgodnie z zasadą
bezpośredniości należy w zasadzie do sądu prowadzącego postępowanie dowodowe.
Sąd Najwyższy jest sądem „prawa” a nie „faktów”.
Z tych względów na podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. Sąd
Najwyższy w dalszej części zażalenie oddalił.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13