Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CNP 22/08
POSTANOWIENIE
Dnia 30 maja 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jacek Gudowski
w sprawie z wniosku M. B. i W. B.
przy uczestnictwie D. A., J. A., K. K., I. O. i A. K.
o rozgraniczenie,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 30 maja 2008 r.,
na skutek skargi uczestników D. A., J. A., I. O. i A. K.
o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego w K. z dnia 23 maja 2007 r., sygn. akt
II Ca (…),
odrzuca skargę i zasądza od uczestników na rzecz wnioskodawców kwotę 180 zł
(sto osiemdziesiąt zł) tytułem zwrotu kosztów postępowania przed Sądem
Najwyższym.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 23 maja 2007 r. Sąd Okręgowy w K. oddalił apelacje
uczestnika J. A. oraz uczestniczek I. O. i A. K. od postanowienia Sądu Rejonowego w K.
z dnia 29 czerwca 2006 r.
Postanowienie Sądu Okręgowego uczestnicy J. A., I. O., A. K. i D. A. zaskarżyli
skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. Art. 4241
§ 1 k.p.c., skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia przysługuje od orzeczenia sądu drugiej instancji, gdy przez
jego wydanie stronie zastała wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego
2
orzeczenia w drodze przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest
możliwe. Przepis ten konstytuuje zasadę, że przesłanką dopuszczalności skargi o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia jest skorzystanie przez
stronę ze wszystkich przysługujących jej środków prawnych. Artykuł 4241
§ 2 k.p.c.
dopuszcza jednak możliwość odstąpienia od tej zasady, ale tylko w wyjątkowych
wypadkach, gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad
porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela. Sąd
Najwyższy wyjaśnił, że wyjątkowym wypadkiem, o którym mowa w tym przepisie, może
być przykładowo nieskorzystanie przez stronę z przysługującego jej środka zaskarżenia
z powodu ciężkiej choroby, katastrofy, klęski żywiołowej lub błędnej informacji udzielonej
przez pracownika sądu. Takiego wyjątkowego wypadku nie stanowi natomiast
rezygnacja ze sporządzenia skargi kasacyjnej np. z powodu subiektywnego przekonania
o braku podstaw do wniesienia jej lub wątpliwości co do jej skuteczności albo ze
względu na „utratę zaufania do sądów” (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 2
lutego 2006 r., I CNP 4/06, OSNC 2006, nr 6, poz. 113 oraz z dnia 20 kwietnia 2007 r.,
IV CNP 37/07, niepubl.).
W rozpoznawanej skardze skarżący podnieśli, że wyrok nie podlega zaskarżeniu
skargą kasacyjną, gdyż wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa od kwoty
warunkującej dopuszczalność tej skargi.
Stanowisko to nie jest uzasadnione, gdyż stosownie do art. 5191
§ 1 k.p.c., od
wydanego przez sąd drugiej instancji postanowienia co do istoty sprawy oraz od
postanowienia w przedmiocie odrzucenia wniosku i umorzenia postępowania
kończących postępowanie w sprawie – w sprawach z zakresu prawa osobowego,
rzeczowego i spadkowego – przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego,
chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. W sprawach o rozgraniczenie, jako
sprawach z zakresu prawa rzeczowego, nie występuje przepis szczególny stanowiący
inaczej. Oznacza to, że w tych sprawach skarga kasacyjna przysługuje niezależnie do
wartości przedmiotu zaskarżenia.
Ewentualne mylne przekonanie uczestników o niedopuszczalności wniesienia w
sprawie skargi kasacyjnej z powodu zbyt niskiej wartości przedmiotu zaskarżenia nie
stanowi wyjątkowego wypadku, o którym mowa w art. 4241
§ 2 k.p.c., warunkującego
wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
zwłaszcza że podczas ogłoszenia zaskarżonego orzeczenia, na którym był obecny
uczestnik J. A. wraz z profesjonalnym pełnomocnikiem oraz uczestniczka D. A.
3
osobiście, uczestnicy zostali pouczeni przez Sąd Okręgowy w K. o możliwości
wniesienia skargi kasacyjnej i konieczności dokonania tego za pośrednictwem
pełnomocnika będącego radcą prawnym lub adwokatem. Poza tym uczestnicy J. A., D.
A. i I. O. złożyli wnioski o sporządzenie i doręczenie im pisemnego uzasadnienia
zaskarżonego orzeczenia. Spośród tych uczestników jedynie I. O. nie była obecna na
ogłoszeniu orzeczenia, podczas którego Sąd pouczał o przysługujących stronom
środkach prawnych i nie była reprezentowana w sprawie przez profesjonalnego
pełnomocnika, w związku z czym doręczono jej odpis zaskarżonego postanowienia z
uzasadnieniem i pisemnym pouczeniem o możliwości wniesienia w sprawie skargi
kasacyjnej (zarządzenie; zwrotne potwierdzenie doręczenia odpisu postanowienia).
Z tych względów należało orzec, jak w sentencji (art. 4248
§ 2 w zw. z art. 4241
§
2 oraz art. 520 § 2 w związku z art. 391 § 1, art. 39821
i art. 13 § 2 k.p.c.).