Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 23 lipca 2008 r.
I BU 17/07
Wartość przedmiotu zaskarżenia w sprawie ze skargi o stwierdzenie nie-
zgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie może być niższa niż war-
tość przedmiotu zaskarżenia w sprawie, w której zapadło to orzeczenie.
Przewodniczący SSN Józef Iwulski, Sędziowie SN: Katarzyna Gonera,
Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 23 lipca
2008 r. sprawy z odwołania Mariana M. przeciwko Wojskowemu Biuru Emerytalnemu
w O. o wysokość świadczenia po waloryzacji, na skutek skargi ubezpieczonego o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia - wyroku Sądu
Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 7 grudnia 2006 r. [...]
1. o d r z u c i ł skargę,
2. zasądził od Mariana M. na rzecz Wojskowego Biura Emerytalnego w O. 120
zł (słownie: sto dwadzieścia) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
U z a s a d n i e n i e
W imieniu Mariana M. wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z pra-
wem wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 7 grudnia 2006 r., którym oddalono
jego apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z 13 lipca 2006 r. Sądy
stwierdziły, że pozwane Wojskowe Biuro Emerytalne w O. decyzją z 1 marca 2006 r.
prawidłowo zwaloryzowało emeryturę wojskową wnioskodawcy, w szczególności, iż
niezasadne było żądanie wzrostu (waloryzacji) świadczenia według zasad obowią-
zujących przed 1 stycznia 1999 r., co potwierdza wyrok Trybunału Konstytucyjnego z
20 grudnia 1999 r., K 4/99.
Skarżący zarzucił wyrokowi Sądu Apelacyjnego naruszenie prawa material-
nego przez błędną wykładnię i przyjęcie, że zasady waloryzacji emerytur wojskowych
mają zastosowanie do emerytów wojskowych, którzy uzyskali te uprawnienia przed
2
wejściem w życie znowelizowanych zasad waloryzacji rent i emerytur wojskowych.
Wartość przedmiotu zaskarżenia określono na 9.600 zł, podając, że wynika z wyrzą-
dzenia szkody, gdyż w razie dokonania waloryzacji świadczenia (prawidłowa) eme-
rytura byłaby wyższa o 800 zł miesięcznie.
W odpowiedzi na skargę pozwany wojskowy organ emerytalny wniósł o jej od-
rzucenie na podstawie art. 4248
§ 2 k.p.c., bądź o odmówienie przyjęcia jej do rozpo-
znania i o zasądzenie kosztów postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zachodzi przeszkoda procesowa do rozpoznania skargi, która nie jest do-
puszczalna od każdego prawomocnego orzeczenia. Chodzi o regułę, że skarga o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie przysługuje,
jeżeli jego zmiana była możliwa w drodze innych środków prawnych (art. 4248
§ 2
k.p.c.). Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
jest niedopuszczalna, gdy w sprawie przysługiwała skarga kasacyjna, stąd jako wa-
runek obecnej skargi bada się dopuszczalność skargi kasacyjnej w pierwotnej spra-
wie. Wnioskodawca mógł wnieść skargę kasacyjną od wyroku, do którego kieruje
obecną skargę. Protokół z ogłoszenia wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 7 grudnia
2006 r. w sprawie o wysokość świadczenia po waloryzacji [...] zawiera pouczenie, że
od wyroku przysługuje skarga kasacyjna. Sąd Apelacyjny zakwalifikował więc sprawę
jako kasacyjną. Ze względu na treść sporu niewątpliwie chodziło o wartość przed-
miotu zaskarżenia nie niższą niż 10.000 zł w sprawie o prawo majątkowe w związku
z przepisem art. 3982
§ 1 k.p.c. Wnioskodawca nie dochodził prawa do emerytury
lecz jej wyższej (określonej) waloryzacji. Do postępowania wywołanego wniesieniem
skargi stosuje się odpowiednio przepisy o skardze kasacyjnej (art. 42412
k.p.c.).
Wartość przedmiotu zaskarżenia nie może być podana dowolnie, tak aby uzy-
skać prawo do wniesienia skargi kasacyjnej. Obowiązuje zasada, że wartość przed-
miotu zaskarżenia nie może być wyższa niż pierwotna wartość przedmiotu sporu.
Skoro wartość przedmiotu zaskarżenia warunkuje prawo do skargi kasacyjnej, to re-
gułę tę odpowiednio przenosi się do postępowania ze skargi o stwierdzenie niezgod-
ności z prawem prawomocnego orzeczenia. Wartość przedmiotu zaskarżenia nie
może być więc traktowana instrumentalnie, gdyż skoro przy określonej wartości za-
skarżenia przysługiwała skarga kasacyjna, to w postępowaniu z obecnej skargi war-
3
tość ta nie mogła być oznaczona jako niższa. Na tej zasadzie opiera się ustalony
przez prawodawcę porządek kontroli orzeczeń sądowych, w którym konkurencja
skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia wypada na rzecz pierwszej, to znaczy właściwe jest rozpoznanie sprawy
przed Sądem Najwyższym pomiędzy stronami sprawy głównej. Wartość przedmiotu
zaskarżenia podlega sprawdzeniu również przez Sąd Najwyższy przy wniesieniu
skargi kasacyjnej i konsekwentnie przy wniesieniu skargi na niezgodność z prawem
prawomocnego orzeczenia (art. 4248
§ 2 k.p.c. w związku z art. 3982
§ 1 k.p.c.).
Przepisy te mają charakter bezwzględny i podanie wartości przedmiotu zaskarżenia
z naruszeniem reguł procedury cywilnej (art. 19-24 k.p.c.) nie jest wiążące (zob. po-
stanowienia Sądu Najwyższego: z 2 kwietnia 1998 r., II UZ 24/98, OSNAPiUS 1999
nr 8, poz. 291; z 27 lutego 2002 r., I PKN 305/01, OSNP 2004 nr 4, poz. 65; z 23 lu-
tego 2004 r., I PZ 125/03, OSNP 2005 nr 1, poz. 8; z 24 maja 2005 r., I UZ 7/05,
OSNP 2006 nr 5-6, poz. 101). W sprawie wnioskodawcy z odwołania od decyzji o
waloryzacji emerytury dochodzona różnica pomiędzy niesporną a żądaną wysoko-
ścią świadczenia za jeden rok określała wartość przedmiotu zaskarżenia (art. 22
k.p.c.). Decyzja pozwanego Wojskowego Biura Emerytalnego z 1 marca 2006 r. re-
alizowała powszechną, ustawową waloryzację i zwiększyła dotychczasową podstawę
wymiaru świadczenia wnioskodawcy (3.161,27 zł) wskaźnikiem waloryzacji 106,20%.
Nowa podstawa wyniosła 3.357,27 zł. Wysokość świadczenia po waloryzacji z
uwzględnieniem procentowego wymiaru 54,09% (X 3.357,27) wyniosła 1.815,95 zł.
W sprawie głównej o wysokość świadczenia wnioskodawca wystarczająco jasno
wskazał wartość przedmiotu sporu i w konsekwencji zaskarżenia. W swoim piśmie
procesowym z 22 czerwca 2006 r. [...] podał, iż wysokość podstawy wymiaru jego
emerytury od dnia 1 marca 2005 r. do 28 lutego 2006 r. powinna wynosić 5.820 zł i ta
kwota powinna podlegać waloryzacji. Po zastosowaniu do podstawy procentowego
wymiaru 54,09% wysokość należnego świadczenia winna wynosić 3.148 zł, a po
waloryzacji od 1 marca 2006 r. 3.337 zł, zatem nie 1.815,95 zł, jak to wyliczył organ
rentowy. Iloczyn różnicy żądanej wysokości świadczenia i otrzymanej (3.337 -
1.815,95) za okres roku nie jest niższy niż 10 tys. zł. Wartość przedmiotu zaskarże-
nia w sprawie o wysokość waloryzacji uprawniała do wniesienia skargi kasacyjnej, co
niedopuszczalnym czyni rozpoznanie obecnie wniesionej skargi o stwierdzenie nie-
zgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (art. 19 i 22 k.p.c.).
4
Z tych motywów odrzucono skargę na podstawie art. 4248
§ 2 k.p.c. O kosz-
tach orzeczono zgodnie z żądaniem pozwanego, uwzględniając stawkę minimalną z
§ 12 ust. 5 pkt 2 (odpowiednio dla odpowiedzi na skargę) rozporządzenia z 28 wrze-
śnia 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.
========================================