Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 2 kwietnia 2009 r.
III KRS 8/09
Stwierdzenie przez lekarza orzecznika ZUS, że sędzia jest niezdolny do
pełnienia obowiązków sędziego, powinno zostać ocenione przez Krajową Radę
Sądownictwa po wszechstronnym rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy.
Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy orzeczenie ogranicza się do samego nie-
umotywowanego stwierdzenia niezdolności i zostało nielogicznie sformuło-
wane.
Przewodniczący SSN Andrzej Wróbel, Sędziowie SN: Zbigniew Hajn (spra-
wozdawca), Jerzy Kwaśniewski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 kwietnia 2009 r.
sprawy z odwołania Jolanty L. od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa [...] z dnia 9
października 2008 r., w przedmiocie przeniesienia sędziego w stan spoczynku
u c h y l i ł zaskarżoną uchwałę i sprawę przekazał do ponownego rozpatrze-
nia Krajowej Radzie Sądownictwa.
U z a s a d n i e n i e
Krajowa Rada Sądownictwa uchwałą [...] z 9 października 2008 r. w sprawie
przeniesienia sędziego w stan spoczynku, na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z
dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U. Nr 100, poz. 1082 ze
zm.) i art. 73 § 1 w związku z art. 70 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o
ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.), postanowiła przenieść
sędzię Jolantę L. w stan spoczynku.
W uzasadnieniu Krajowa Rada Sądownictwa powołała się na wniosek Kole-
gium Sądu Okręgowego w C. i orzeczenie lekarza-orzecznika ZUS w C. z 29 sierpnia
2008 r. Rada wskazała, że zgodnie z orzeczeniem lekarza - orzecznika, Jolanta L.
„jest trwale niezdolna do pełnienia obowiązków sędziego z powodu choroby i utraty
sił.”
2
W odwołaniu od powyższej uchwały sędzia Jolanta L. podniosła, że uchwała
podjęta została tylko i wyłącznie w oparciu o orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z 29
sierpnia 2008 r. Orzeczenie to było wydane na podstawie pobieżnego badania osłu-
chowego i pomiaru ciśnienia tętniczego przez lekarza orzecznika i konsultanta kar-
diologicznego, siłą rzeczy niediagnozującego rzeczywistego stanu jej zdrowia. Po-
nadto orzeczenie podjęte zostało jednoosobowo i nie miała ona możliwości jego za-
kwestionowania przez wniesienie odwołania. Odwołująca się przyznaje, że jest do-
tknięta schorzeniem kardiologicznym, a nadto cierpi na dolegliwości reumatyczne -
zwyrodnienie kolana, a także naczyniowe, jednak wymienione schorzenia nie czynią
z niej osoby trwale niezdolnej do wykonywania zawodu, aczkolwiek wymagają stałe-
go leczenia. Rokowania są jednak pomyślne i uzasadniają ponowne podjęcie obo-
wiązków służbowych. Ponadto odwołująca się wskazała, że obowiązki służbowe wy-
konywała z pełnym zaangażowaniem, nie ograniczając się tylko do pracy zawodo-
wej, ale jako sędzia orzekająca w sprawach rodzinnych starała się nieść pomoc
dzieciom i rodzinom poprzez pracę w wielu organizacjach takich jak Towarzystwo
Przyjaciół Dzieci, Polski Komitet Pomocy Społecznej i Polski Komitet Narodowy
UNICEF. Za działalność społeczną została uhonorowana Orderem Uśmiechu, Me-
dalem im. dr Henryka Jordana, Odznaką „Przyjaciel Dziecka", Medalem Fundacji
Prometeusz „Pro Publico Bono", a ponadto umieszczona została w jubileuszowej
Księdze Złotych Myśli Twórców Wizerunku Polski, wydanej przez Fundację „Zdążyć z
Pomocą" w 2008 r. Odwołująca się podkreśliła również, że dalsza praca jest dla niej
sprawą istotną przede wszystkim ze względu na satysfakcję jaką daje jej wykonywa-
nie zawodu sędziego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Odwołująca się nie wskazała na naruszenie zaskarżoną uchwałą jakiegokol-
wiek przepisu prawa, co w świetle art. 13 ust. 2 i ust. 6 ustawy o Krajowej Radzie
Sądownictwa w związku z art. 3986
k.p.c. należałoby uznać za niespełnienie wyma-
gań stawianych odwołaniu od uchwały Krajowej Radzie Sądownictwa do Sądu Naj-
wyższego, prowadzące do jego odrzucenia.
Sąd Najwyższy w obecnym składzie podziela jednak pogląd, że w rozważa-
nym postępowaniu odrzucenie odwołania z powodu niespełnienia wymagań stawia-
nych skardze kasacyjnej (art. 13 ust. 6 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa w
3
związku z art. 3984
§ 1 k.p.c.) naruszałoby konstytucyjnie gwarantowane prawo skar-
żącej do sądu - art. 45 Konstytucji RP (zob. argumentację wspierającą to stanowisko,
przedstawioną w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z 4 kwietnia 2007 r., III
KRS 5/07; zob. także wyroki z dnia 10 czerwca 2003 r., III KRS 3/03, OSNP 2004 nr
12, poz. 217 oraz z 19 stycznia 2005 r., III KRS 9/04, OSNP 2005 nr 12, poz. 182; 19
grudnia 2008 r., III KRS 3/08). Sąd Najwyższy podkreśla również, że stwierdzenie
przez lekarza orzecznika ZUS, że sędzia jest niezdolny do pełnienia obowiązków
sędziego, powinno zostać ocenione przez Krajową Radę Sądownictwa po wszech-
stronnym rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy (por. § 20 rozporządzenia Pre-
zydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie szczegóło-
wego trybu działania Krajowej Rady Sądownictwa oraz postępowania przed Radą,
Dz.U. z 2007 r. Nr 219, poz. 1623), a sam fakt wydania orzeczenia przez lekarza-
orzecznika orzeczenia i stwierdzenia takiej niezdolności nie wystarcza do pozbawie-
nia sędziego urzędu (zob. np. wyrok z 19 stycznia 2005 r., III KRS 9/04, OSNP 2005
nr 12, poz. 182 i wyrok z 3 lipca 2008 r., III PO 3/08). Z powyższych względów Sąd
Najwyższy rozpoznał niniejszą sprawę, pomimo wskazanych wyżej braków odwoła-
nia.
Z uzasadnienia zaskarżonej uchwały można wnosić, że została ona podjęta
wyłącznie w oparciu o orzeczenie lekarza-orzecznika ZUS w C. z 29 sierpnia 2008 r.
Krajowa Rada Sądownictwa nie wskazała żadnych innych okoliczności motywują-
cych jej decyzję. Co więcej, jak wynika ze znajdującej się w aktach sprawy doku-
mentacji, powyższe orzeczenie ma istotne braki, które nie pozwalają na uznanie go
za podstawę uchwały o treści takiej, jak w rozpatrywanym rozstrzygnięciu Rady. Le-
karz orzecznik ZUS stwierdził, że „Jolanta L. jest trwale niezdolny(a) do pełnienia
obowiązków sędziego z powodu choroby lub utraty sił.” [...]. Z tego, niezawierającego
uzasadnienia i nielogicznie sformułowanego orzeczenia nie wynika, czy odwołująca
się została pozbawiona możliwości sprawowania urzędu z powodu trwałej niezdolno-
ści do pełnienia obowiązków z powodu choroby, z powodu utraty sił, czy z obydwu
tych powodów jednocześnie. Poza tym, z niejasnych, a w każdym razie niewyjaśnio-
nych w uzasadnieniu zaskarżonej uchwały przyczyn, Krajowa Rada Sądownictwa
przyjęła, sprzecznie z treścią przytoczonego powyżej orzeczenia lekarskiego, że Jo-
lanta L. „jest trwale niezdolna do pełnienia obowiązków sędziego z powodu choroby i
utraty sił.” Nie wiadomo, dlaczego Rada uznała, że zachodziły obie przesłanki prze-
niesienia sędzi Jolanty L. w stan spoczynku, o czym świadczy zmiana określenia „z
4
powodu choroby lub utraty sił” na określenie „z powodu choroby i utraty sił”. Zupełnie
też nie wiadomo, na czym polegała niezdolność do pełnienia obowiązków sędziego z
powodu choroby, a na czym z powodu utraty sił.
W tej sytuacji, wobec braku merytorycznego uzasadnienia stanowiska Rady,
kontrola przez Sąd Najwyższy zaskarżonej uchwały okazała się niemożliwa.
Biorąc powyższe pod rozwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 13 ust. 5
ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa orzekł jak w sentencji.
========================================

III KRS 8/09

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia