Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CNP 34/09
POSTANOWIENIE
Dnia 17 lipca 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 17 lipca 2009 r.
skargi M. T.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Apelacyjnego w […] z dnia 28 sierpnia 2006 r.,
wydanego w sprawie z powództwa Agencji Nieruchomości Rolnych w Warszawie
Oddział Terenowy w S.
przeciwko M.T.
o zapłatę,
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
Pozwany M. T. wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia 28 sierpnia 2006 r.,
którym odrzucono jego zażalenie na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 2
czerwca 2006 r., oddalające wniosek pozwanego o zwolnienie od kosztów
sądowych oraz odrzucające jego skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego z
dnia 12 stycznia 2006 r.
Skarga pozwanego została oparta na zarzucie naruszenia przepisów
postępowania:
- art. 3981
§ 1 k.p.c. – przez błędne uznanie, że postępowanie kasacyjne nie
jest szczególnym postępowaniem kontrolnym, pozostającym poza strukturą
sądów powszechnych,
- art. 1302
§ 3 k.p.c. w związku z art. 100 ust. 2 i art. 14 ustawy z dnia 28 lipca
2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 1 września
2005 r. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) – przez niewłaściwe przyjęcie, iż radca
prawny jako pełnomocnik strony zwolnionej w całości od kosztów sądowych
przed sądem powszechnym zobowiązany jest do uiszczenie opłaty stałej
i podstawowej w wysokości 30,00 zł. Pozwany zarzucił nadto błędną
wykładnię ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych, przez przyjęcie, że zwolnienie w całości od kosztów sądowych
w postępowaniu rozpoznawczym rozciąga się również na postępowanie
wywołane wniesieniem skargi kasacyjnej.
W konsekwencji skarżący wskazał na art. 3981
§1 k.p.c., art. 1302
§3 k.p.c.
w związku z art. 100 ust. 2 i art. 14 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych, z którymi zaskarżone orzeczenie jest niezgodne.
Skarżący podkreślił, że następstwem wydania zaskarżonego jego skargą
prawomocnego postanowienia było wszczęcie w sprawie II KM …/06 egzekucji
z nieruchomości, w dniu 1 grudnia 2006 r. przez Komornika Sądowego Rewiru II
przy Sądzie Rejonowym w N. z wniosku powodowej Agencji Nieruchomości
3
Rolnych w Warszawie w oparciu o tytuł wykonawczy związany z zaskarżonym
postanowieniem – wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 12 stycznia 2006 r. oraz
poprzedzający go wyrok Sądu Okręgowego z dnia 15 października 2003 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4245
§ 1 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia, powinna zawierać szereg elementów konstrukcyjnych.
Należą do nich:
1) oznaczenie orzeczenia, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest
ono zaskarżone w całości lub w części,
2) przytoczenie jej podstaw oraz ich uzasadnienie,
3) wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne,
4) uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie
orzeczenia, którego skarga dotyczy,
5) wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych
środków prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto – gdy skargę
wniesiono stosując art. 4241
§ 2 – że występuje wyjątkowy wypadek
uzasadniający wniesienie skargi,
6) wniosek o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem.
Wypełnienie obowiązku przewidzianego w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. wymaga
złożenia przez stronę oświadczenia, że szkoda w jej majątku nastąpiła i wskazania
rodzaju i rozmiaru tej szkody, a ponadto powołania lub przedstawienia dowodów
lub innych środków uwiarygodniających powyższe twierdzenie (por. np.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2005 r., I CNP 19/05, nie
publ., postanowienia tego Sądu z dnia 23 września 2005 r., III CNP 5/05, nie publ.;
z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, OSNC z 2006 r., nr 1, poz. 16, z 15 lutego
2006 r., IV CNP 7/05, nie publ.). Szkoda musi przy tym pozostawać w normalnym
związku przyczynowym z wydaniem zaskarżonego orzeczenia, co wynika ze
sformułowania, iż musi być przez to orzeczenie spowodowana. Obowiązkiem
uprawdopodobnienia objęte jest więc także występowanie adekwatnego związku
przyczynowego. Tymczasem skarżący nie wyjaśnia, jaki związek przyczynowy
4
zachodzi pomiędzy wszczęciem egzekucji na podstawie prawomocnych wyroków,
których nie obejmuje skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia, a odrzuceniem jego zażalenia na postanowienie o odrzuceniu skargi
kasacyjnej. Można tylko domniemywać, że związek ten miałby polegać na tym, iż
w wypadku nieodrzucenia zażalenia mogło dojść do uchylenia postanowienia
o odrzuceniu skargi kasacyjnej, która to skarga z kolei być może zostałaby przyjęta
do rozpoznania i ewentualnie doprowadziłaby do podważenia wyroku,
stanowiącego podstawę wszczęcia egzekucji. Jednak to obowiązkiem strony jest
skonkretyzowanie powiązań, jakie występują pomiędzy wskazywaną szkodą,
a zaskarżanym orzeczeniem i uprawdopodobnienie, że normalny związek
przyczynowy rzeczywiście występuje. Tego wyjaśnienia nie zawiera wniesiona
skarga. Tymczasem, jak zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w uzasadnieniu
postanowienia z dnia 17 czerwca 2008 r. (I BP 57/07, nie publ.) szkoda wynikająca
z wydania niekorzystnego dla strony wyroku nie pozostaje w związku
przyczynowym z odrzuceniem środków zaskarżenia, zamykających drogę do
poddania tego orzeczenia kontroli. Jedyny adekwatny związek mógłby łączyć tak
rozumianą szkodę z przyczyną w postaci niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku, który podlega wykonaniu. Bezsporne jest jednak, że skarżący uczynił
przedmiotem zaskarżenia postanowienie z 28 sierpnia 2006 r., a nie egzekwowany
wyrok, jego obowiązkiem było zatem uprawdopodobnienie szkody, jaką wywołało
wydanie tego postanowienia. Temu obowiązkowi pozwany nie sprostał.
W konsekwencji jego skarga nie czyni zadość wymaganiu ustanowionemu
w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c., co uzasadnia jej odrzucenie na podstawie na podstawie
art. 4248
§ 1 k.p.c.
md