II UK 291/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:24-06-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II UK 291/09
POSTANOWIENIE
Dnia 28 stycznia 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Roman Kuczyński
w sprawie z wniosku J. B.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
z udziałem zainteresowany J. B.
o składki,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 28 stycznia 2010 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 16 kwietnia 2009 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 16 kwietnia 2009 r. Sąd Apelacyjny - Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych oddalił apelację J. B. od wyroku Sądu Okręgowego -
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 4 listopada 2008 r. oddalającego
jego odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, z dnia 23 listopada
2007 r. , w sprawie o składki.
Ubezpieczony skargą kasacyjną wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 16
kwietnia 2009 r. zaskarżył w całości, opierając skargę na podstawie naruszenia
prawa materialnego przez niezastosowanie art. 24 ust. 4 ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych w brzmieniu sprzed 1 stycznia 2003 r., niewłaściwe
zastosowanie art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w
brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2003 r. oraz błędną wykładnię art. 2
2
Konstytucji. Z powołaniem się na art. 3989
§ 1 pkt 1 i 2 k.p.c. ubezpieczony wniósł o
przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania stwierdzając, że prawidłowe
zastosowanie art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 2
Konstytucji wymaga wykładni obowiązujących przepisów. Ponadto wskazał, że w
sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, którego rozstrzygnięcie pozwoli na
wyeliminowanie rozbieżności i wątpliwości w orzecznictwie sądowym odnoszący się
do kwestii przedawnienia, które zostało wydłużone z 5 lat do 10 lat na podstawie
zmiany wyżej wymienionego przepisu w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia
2003 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje
potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność
postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
W sprawie nie zachodzą okoliczności wymienione w tym przepisie. Brak
także podstaw do przyjęcia, że w sprawie występuje istotne zagadnienie
wymagające wykładni Sądu Najwyższego, gdyż w wyroku z 5 kwietnia 2005 r., I UK
232/04 (OSNP 2006, nr 1-2, poz. 26) Sąd Najwyższy jednoznacznie przesądził, że
zmiana art. 24 ust. 4 ustawy systemowej, ustanawiająca dziesięcioletni okres
przedawnienia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne (w miejsce
dotychczasowego pięcioletniego okresu przedawnienia), która weszła w życie dnia
1 stycznia 2003 r., nie ma zastosowania do należności przedawnionych przed tym
dniem. W uchwałach z dnia 2 lipca 2008 r., II UZP 5/08 oraz z dnia 8 lipca 2008 r., I
UZP 4/08 (dotychczas niepublikowanych) stwierdził natomiast, że nowy termin
przedawnienia należności składek z tytułu ubezpieczenia społecznego obejmuje te
należności, które stały się wymagalne przed dniem 1 stycznia 2003 r., a nie uległy
przedawnieniu według przepisów dotychczasowych. W orzeczeniach tych Sąd
Najwyższy rozstrzygnął wątpliwość wynikającą z braku regulacji intertemporalnych
dotyczących przedawnienia należności składkowych, podkreślając, że ogólna
reguła prawa intertemporalnego (por. orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia
16 czerwca 1993 r., W 4/93, OTK 1993/II, poz. 45) stanowi, że w razie wątpliwości,
3
czy należy stosować ustawę dawną, czy nową, pierwszeństwo ma ustawa nowa na
zasadzie lex posterior derogat legi priori. Tak więc, brak szczególnej regulacji nie
oznacza luki w prawie co do przepisów międzyczasowych, ale wskazuje na
potrzebę zastosowania reguły bezpośredniego stosowania ustawy nowej (por.
wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 1 lipca 2003 r., P 31/02). Przedłużenie okresu
przedawnienia nie stanowi także, według Sądu Najwyższego, naruszenia art. 2
Konstytucji.
Z tych względów należało orzec, jak w sentencji (art. 3989
§ 2 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 28 stycznia 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Roman Kuczyński
w sprawie z wniosku J. B.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
z udziałem zainteresowany J. B.
o składki,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 28 stycznia 2010 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 16 kwietnia 2009 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 16 kwietnia 2009 r. Sąd Apelacyjny - Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych oddalił apelację J. B. od wyroku Sądu Okręgowego -
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 4 listopada 2008 r. oddalającego
jego odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, z dnia 23 listopada
2007 r. , w sprawie o składki.
Ubezpieczony skargą kasacyjną wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 16
kwietnia 2009 r. zaskarżył w całości, opierając skargę na podstawie naruszenia
prawa materialnego przez niezastosowanie art. 24 ust. 4 ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych w brzmieniu sprzed 1 stycznia 2003 r., niewłaściwe
zastosowanie art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w
brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2003 r. oraz błędną wykładnię art. 2
2
Konstytucji. Z powołaniem się na art. 3989
§ 1 pkt 1 i 2 k.p.c. ubezpieczony wniósł o
przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania stwierdzając, że prawidłowe
zastosowanie art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 2
Konstytucji wymaga wykładni obowiązujących przepisów. Ponadto wskazał, że w
sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, którego rozstrzygnięcie pozwoli na
wyeliminowanie rozbieżności i wątpliwości w orzecznictwie sądowym odnoszący się
do kwestii przedawnienia, które zostało wydłużone z 5 lat do 10 lat na podstawie
zmiany wyżej wymienionego przepisu w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia
2003 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje
potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność
postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
W sprawie nie zachodzą okoliczności wymienione w tym przepisie. Brak
także podstaw do przyjęcia, że w sprawie występuje istotne zagadnienie
wymagające wykładni Sądu Najwyższego, gdyż w wyroku z 5 kwietnia 2005 r., I UK
232/04 (OSNP 2006, nr 1-2, poz. 26) Sąd Najwyższy jednoznacznie przesądził, że
zmiana art. 24 ust. 4 ustawy systemowej, ustanawiająca dziesięcioletni okres
przedawnienia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne (w miejsce
dotychczasowego pięcioletniego okresu przedawnienia), która weszła w życie dnia
1 stycznia 2003 r., nie ma zastosowania do należności przedawnionych przed tym
dniem. W uchwałach z dnia 2 lipca 2008 r., II UZP 5/08 oraz z dnia 8 lipca 2008 r., I
UZP 4/08 (dotychczas niepublikowanych) stwierdził natomiast, że nowy termin
przedawnienia należności składek z tytułu ubezpieczenia społecznego obejmuje te
należności, które stały się wymagalne przed dniem 1 stycznia 2003 r., a nie uległy
przedawnieniu według przepisów dotychczasowych. W orzeczeniach tych Sąd
Najwyższy rozstrzygnął wątpliwość wynikającą z braku regulacji intertemporalnych
dotyczących przedawnienia należności składkowych, podkreślając, że ogólna
reguła prawa intertemporalnego (por. orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia
16 czerwca 1993 r., W 4/93, OTK 1993/II, poz. 45) stanowi, że w razie wątpliwości,
3
czy należy stosować ustawę dawną, czy nową, pierwszeństwo ma ustawa nowa na
zasadzie lex posterior derogat legi priori. Tak więc, brak szczególnej regulacji nie
oznacza luki w prawie co do przepisów międzyczasowych, ale wskazuje na
potrzebę zastosowania reguły bezpośredniego stosowania ustawy nowej (por.
wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 1 lipca 2003 r., P 31/02). Przedłużenie okresu
przedawnienia nie stanowi także, według Sądu Najwyższego, naruszenia art. 2
Konstytucji.
Z tych względów należało orzec, jak w sentencji (art. 3989
§ 2 k.p.c.).