Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UK 324/09
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 marca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący)
SSN Roman Kuczyński
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (sprawozdawca)
w sprawie z odwołania J. S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w C.
o prawo do emerytury,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 9 marca 2010 r.,
skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 3 czerwca 2009 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o
kosztach postępowania kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z 12 grudnia 2008 r. Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych oddalił odwołanie J. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
2
z dnia 6 sierpnia 2008 r. którą odmówiono wnioskodawcy prawa do emerytury z
tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Podstawę rozstrzygnięcia
stanowiły następujące ustalenia.
Wnioskodawca (ur. 17 lipca 1953 r.) posiada 30 lat, 4 miesiące i 24 dni
okresów składkowych oraz 5 lat, 1 miesiąc i 24 dni okresów nieskładkowych. Od 1
lipca 1986 r. zatrudniony był w Hutniczym Klubie Sportowym „O." - Zakładzie
Gospodarczym w M. na stanowisku kierownika grupy robót, a dodatkowo od 1 maja
1987 r. jako zastępca kierownika zakładu gospodarczego oraz od 1 stycznia 2003 r.
- kierownik zakładu gospodarczego. Wnioskodawca jako kierownik grupy robót i
zastępca kierownika zakładu odpowiedzialny był za organizację prac brygad
remontowych w Wydziałach Huty […] zgodnie z umowami i zamówieniami
zawartymi między Klubem a Hutą, stale i w pełnym wymiarze czasu nadzorując
prace remontowe na wydziałach będących w ruchu. Odpowiadał także za
terminowość i jakościowe wykonanie zawartych umów i zamówień i za
zabezpieczenie brygad w niezbędne materiały i narzędzia. Oprócz tych czynności
wnioskodawca wykonywał obowiązki administracyjne polegające na sporządzaniu
miesięcznych dokumentów do rozliczenia czasu pracy brygad, prowadził
stanowiskowe szkolenia bhp i dziennik budowy dla poszczególnych wydziałów,
przyjmował przekazywane przez kierownika UR lub inspektora nadzoru zakresy i
warunki wykonania robót remontowych a następnie przekazywał je brygadzistom
oraz uzgadniał na bieżąco zmiany we wprowadzanych zakresach robót
remontowych. Pracodawca wystawił wnioskodawcy świadectwo wykonywania prac
w szczególnych warunkach, zgodnie z którym w okresie od 1 lipca 1986 r. do 31
grudnia 2002 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace
bezpośrednio przy produkcji ołowiu i kadmu oraz przetwórstwie tych metali na
stanowiskach kierownika grupy robót oraz zastępcy kierownika zakładu -
kierownika grupy robót, wymienione w wykazie B dziale II poz. 17 załącznika do
zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca
1985 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w
szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu
maszynowego (zwanego dalej zarządzeniem, zarządzeniem resortowym lub
zarządzeniem branżowym). W świadectwie wskazano również, że od dnia 1
3
stycznia 2003 r. praca ta nie była przez wnioskodawcę wykonywana stale na
stanowisku kierownika zakładu. Ze świadectwa pracy w warunkach szczególnych
wynika zatem, że wnioskodawca w spornym okresie wykonywał prace
bezpośrednio przy produkcji ołowiu i kadmu oraz przetwórstwie tych metali.
Uznając to określenie za bardzo ogóle i niejasne, w celu jego sprecyzowania Sąd
Okręgowy sięgnął do załącznika Nr 2 do zarządzenia Nr 3 Ministra Hutnictwa i
Przemysłu Maszynowego, na które pracodawca powołał się w wystawionym
wnioskodawcy świadectwie i które - jako zarządzenie resortowe - pełni jedynie rolę
informacyjną i uzupełniającą. Załącznik do wskazanego zarządzenia precyzuje
stanowiska uprawniające do niższego wieku emerytalnego oraz wyszczególnia
zakłady pracy, w których taką pracę się wykonuje. Huta […] wymieniona została
wśród zakładów zajmujących się produkcją i przetwórstwem ołowiu i kadmu przy
pracach wymienionych w poz. 9-17, obejmujących pracowników stale i
bezpośrednio zatrudnionych przy konserwacji i remontach maszyn i urządzeń
produkcyjnych w wydziałach będących w ruchu wymienionych w poz. 9-15 (poz.
16) oraz pracowników bezpośredniego dozoru stale zatrudnionych w wydziałach
wymienionych w poz. 9-15 (poz. 17).
W ocenie Sądu Okręgowego, wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze
czasu pracy sprawował bezpośredni dozór nad pracownikami zatrudnionymi przy
konserwacji i remontach maszyn i urządzeń produkcyjnych na wydziałach
będących w ruchu, pełniąc faktycznie obowiązki mistrza, do których należało
koordynowanie prac na poszczególnych wydziałach produkcyjnych, a nadzorowane
przez niego prace wymienione zostały pod poz. 16 zarządzenia resortowego.
Zgodnie z wykazem prac, pracę pracowników bezpośredniego dozoru można
zaliczyć do prac wykonywanych w warunkach szczególnych jedynie wówczas,
jeżeli sprawują oni stały nadzór nad pracownikami zatrudnionymi w wydziałach
wymienionych w poz. 9-15. Tym samym nadzór nad pracownikami wykonującymi
prace przy konserwacji i remontach maszyn i urządzeń produkcyjnych i
wymienionymi pod poz. 16 wyklucza możliwość przyznania wnioskodawcy
emerytury w obniżonym wieku emerytalnym na podstawie art. 32 ustawy o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
4
Wyrokiem z dnia 3 czerwca 2009 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację
wnioskodawcy od powyższego wyroku.
Sąd drugiej instancji wskazał, że z przedłożonego przez wnioskodawcę
świadectwa pracy wynika, iż w okresie od 1 lipca 1986 r. do 31 grudnia 2002 r.,
będąc zatrudniony na stanowiskach kierownika grupy robót i zastępcy kierownika
zakładu - kierownika grupy robót, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy
wykonywał na wydziałach Huty […] prace wymienione w stanowiącym załącznik do
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku
emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w
szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm., powoływanego dalej jako
rozporządzenie) wykazie B, dział IV, poz. 2 oraz w stanowiącym załącznik do
zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z 30 marca 1985 r.
wykazie B dział II, poz. 17. Oparcie się na tym świadectwie pozwoliłoby więc na
uznanie pracy wykonywanej przez wnioskodawcę za pracę w warunkach
szczególnych, ale tylko pod warunkiem, że byłby on pracownikiem bezpośredniego
dozoru stale zatrudnionym w wydziałach wymienionych w poz. 9-15. Tymczasem z
materiału sprawy wynika, że wnioskodawca był na stałe zatrudniony w firmie
zewnętrznej i nadzorował pracowników w wydziałach będących w ruchu i
wymienionych pod poz. 16. Nadzorowanie przez niego prac wykonywanych przez
podległych pracowników na poszczególnych wydziałach wymienionych pod poz. 9-
15 było jedynie czasowe (np. na wydziale spiekalni przez 3-4 godziny dziennie lub
do ukończenia naprawy awarii) i nie miało charakteru stałej pracy w panujących na
tych wydziałach warunkach szczególnych. W konsekwencji, w ocenie Sądu drugiej
instancji, wnioskodawca nie spełnił warunków do emerytury z tytułu pracy w
szczególnych warunkach na podstawie art. 32 ust. 1 w związku z art. 46 ustawy o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów
rozporządzenia.
W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku wnioskodawca zarzucił: I.
naruszenie prawa materialnego, a mianowicie: 1) art. 32 ust. 4 w związku z art. 46
ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z
§ 1 ust. 2 i 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., poprzez ich
wadliwe zastosowanie i przyjęcie, że przepisami dotychczasowymi, na podstawie
5
których dochodzi do przesądzenia czy ubezpieczony był zatrudniony w
szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze są zapisy zarządzenia nr
3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r. oraz
przesądzenie, że skoro skarżący nie był stale zatrudniony na wydziałach
wymienionych w poz. 9-15 tego zarządzenia, to tym samym nie spełnił wymogów
uprawniających go do otrzymania emerytury w wieku niższym; 2) art. 32 ust. 4 w
związku z art. 46 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z § 1 ust. 2 i 3 rozporządzenia oraz
zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca
1985 r. w związku z art. 87 ust. 1 Konstytucji RP, poprzez ich wadliwe
zastosowanie i przesądzenie o braku prawa do emerytury skarżącego na podstawie
przesłanek zawartych w zarządzeniu niestanowiącym źródła powszechnie
obowiązującego prawa; 3) art. 32 ust. 1 i 2 w związku z art. 46 ustawy o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z § 1 ust.
1 oraz § 8 rozporządzenia, przez ich niezastosowanie, wskutek którego doszło do
nieuznania spełnienia przez skarżącego przesłanki wykonywania prac
bezpośrednio przy produkcji ołowiu i kadmu oraz przetwórstwie tych metali, a to z
uwagi na przesądzenie konieczności zastosowania w celu doprecyzowania prac
określonych w dziale IV wykazu B wymienionego rozporządzenia zapisów
zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca
1985 r.; 4) art. 32 ust. 4 w związku z art. 46 ustawy o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z zarządzeniem nr 3 Ministra
Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r., poprzez ich wadliwe
zastosowanie i uznanie, że w zakresie prac polegających na bezpośrednim
dozorze, które to prace predestynują do nabycia prawa do emerytury w niższym
wieku - nie mieszczą się prace opisane pod pozycją 16 wymienionego zarządzenia;
II. naruszenie prawa procesowego przez niezastosowanie art. 227 k.p.c., które
miało istotny wpływ na wynik sprawy i wskutek którego doszło do badania faktów
niemających dla rozstrzygnięcia sprawy istotnego znaczenia, tj. badania charakteru
pracy wykonywanej przez skarżącego pod kątem wykazu prac opisanych w
nieobowiązującym zarządzeniu resortowym.
6
Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie w całości
zaskarżonego wyroku oraz poprzedzającego go wyroku Sądu pierwszej instancji i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd właściwy, ewentualnie
orzeczenie co do istoty sprawy poprzez przyznanie skarżącemu prawa do
emerytury z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że o niemożności
potraktowania zarządzenia resortowego jako przepisów dotychczasowych w
rozumieniu art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach przesądził Sąd Najwyższy
w uchwale z dnia 13 lutego 2002 r., III ZP 30/01. Powoduje to, że charakter pracy
wnioskodawcy winien być oceniany wyłącznie w oparciu o kryteria wynikające z § 1
ust. 1 i § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. oraz
stanowiącego załącznik do tego rozporządzenia wykazu B, który w dziale IV pod
poz. 2 wymienia „prace wykonywane bezpośrednio przy produkcji ołowiu i kadmu
oraz przetwórstwie tych metali”.
Skarżący wskazał, że nawet przy przyjęciu możliwości zastosowania
zarządzenia resortowego, to jego przepisy zostały przez Sąd drugiej instancji
błędnie zinterpretowane. Prace wykonywane przez wnioskodawcę zostały bowiem
wymienione pod poz. 16 (nadzór nad pracami wykonywanymi na wydziałach w
ruchu), a poz. 17 odnosi się do pracowników bezpośredniego dozoru na wydziałach
określonych w poz. 9-15, które z kolei zostały zdefiniowane pod poz. 16 jako
wydziały będące w ruchu, a wymienione pod poz. 9-15.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Skarga kasacyjna jest usprawiedliwiona, aczkolwiek nie wszystkie jej zarzuty
i wywody mogą być uznane za trafne.
Niezasadny jest zarzut naruszenia art. 227 k.p.c., zgodnie z którym
przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie.
Przepis ten jest stosowany przed podjęciem rozstrzygnięć dowodowych, uprawnia
bowiem sąd do selekcji zgłoszonych dowodów jako skutku przeprowadzonej oceny
istotności okoliczności faktycznych, których wykazaniu dowody te mają służyć.
Twierdzenie, że art. 227 k.p.c. został naruszony przez sąd rozpoznający sprawę ma
rację bytu tylko w sytuacji, gdy wykazane zostanie, że sąd przeprowadził dowód na
okoliczności niemające istotnego znaczenia w sprawie i ta wadliwość postępowania
7
dowodowego mogła mieć wpływ na wynik sprawy, bądź gdy sąd odmówił
przeprowadzenia dowodu na fakty mające istotne znaczenie w sprawie, wadliwie
oceniając, iż nie mają one takiego charakteru. Tymczasem Sąd drugiej instancji nie
prowadził postępowania dowodowego, a jedynie powołał się na ustalenia
poczynione przez Sąd Okręgowy, uznając je za prawidłowe. W tej sytuacji nie mógł
dopuścić się obrazy art. 227 k.p.c., skoro przepisu tego nie stosował.
Usprawiedliwione co do zasady są natomiast zarzuty naruszenia prawa
materialnego. Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U.
z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, powoływanej dalej jako ustawa o emeryturach i
rentach lub ustawa), ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r.,
będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych
warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku
niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Z mocy art. 46 ust. 1 ustawy, prawo to
przysługuje również ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. a przed
dniem 1 stycznia 1969 r. przy spełnieniu dodatkowych warunków określonych w
tym przepisie. W myśl art. 32 ust. 2, dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa
w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się
pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz
o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagający wysokiej sprawności
psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne i otoczenia. Natomiast
stosownie do ust. 4 powołanego artykułu, wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1,
rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom
wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie
przepisów dotychczasowych. Za dotychczasowe przepisy należy uważać przepisy
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., ale wyłącznie w zakresie
regulowanym przez ustawę o emeryturach i rentach, a więc wieku emerytalnego,
rodzaju prac lub stanowisk, oraz warunków, na jakich osobom wykonującym prace
określone w ust. 2 i 3 art. 32 tej ustawy przysługuje prawo do emerytury (por.
uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 r., III ZP
30/01, OSNAPiUS 2002 nr 10, poz. 243 oraz uzasadnienie wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 14 czerwca 2004 r., P 17/03, OTK-A 2004 nr 6, poz. 57). W
8
myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do
świadczeń na warunkach w nim przewidzianych są okresy, w których praca w
szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy
obowiązującym na danym stanowisku pracy, natomiast według jego § 8 ust. 1,
pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w
dziale IV wykazu B, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące
warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 50 lat dla kobiet i 55 lat dla
mężczyzn (pkt 1), ma wymagany okres zatrudnienia w rozumieniu § 3
rozporządzenia (20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn), w tym co najmniej 10 lat
wykonywał prace wymienione w dziale IV wykazu B (pkt 2). Zgodnie z
postanowieniami działu IV pkt 2 wykazu B stanowiącego załącznik do
rozporządzenia, do prac różnych należą prace wykonywane bezpośrednio przy
produkcji ołowiu i kadmu oraz przetwórstwie tych metali. Uznając to określenie za
bardzo ogólne, Sądy obu instancji posiłkowały się wykazem B stanowiącym
załącznik do zarządzenia branżowego wydanego na podstawie § 1 ust. 2
rozporządzenia i zawierającym szczegółowy wykaz zakładów pracy i stanowisk, na
których w resorcie podległym Ministrowi Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego
występowały prace określone w stanowiącym załącznik do rozporządzenia wykazie
B.
W pierwszym rzędzie należy zwrócić uwagę, że regulacja zawarta w § 1 ust.
2 i 3 rozporządzenia, uprawniająca wymienione w nich podmioty do sporządzenia w
podległych i nadzorowanych zakładach pracy wykazów stanowisk pracy, na których
są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B,
nie rozszerzała ani nie ograniczała uprawnień pracowników, gdyż wykazy
branżowe musiały być dostosowane do treści załączników do rozporządzenia i co
do zasady stanowiły jedynie konkretyzację zakresu prac objętych tym
rozporządzeniem w poszczególnych resortach i należących do nich zakładach.
Inaczej rzecz ujmując, § 1 ust. 2 i 3 rozporządzenia nigdy nie mogły być
interpretowane w ten sposób, że pracownicy zatrudnieni na stanowiskach
niewymienionych w wykazach branżowych nie mieli prawa do świadczeń
emerytalnych przysługujących ze względu na wykonywanie pracy w szczególnych
warunkach, pomimo tego, że pracę taką faktycznie wykonywali. Wymienione
9
przepisy z jednej strony odnosiły się do prowadzenia dokumentacji, na podstawie
której pracodawca zobowiązany był z mocy § 2 ust. 2 rozporządzenia do
stwierdzenia okresów wykonywania pracy w warunkach szczególnych, z drugiej
natomiast - uwzględniając specyfikę danego resortu i wchodzących w jego skład
zakładów - określały szczegółowo stanowiska pracy, na których występowały
rodzaje prac wymienione w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia.
W tym tylko zakresie zarządzenie resortowe może być pomocne przy ocenie
charakteru i kwalifikacji prac o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym
stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze
względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w rozumieniu art. 32 ust. 2
ustawy o emeryturach i rentach. Te właśnie kryteria decydują bowiem o
zakwalifikowaniu prac danego rodzaju do prac wymienionych w wykazie A lub B
załącznika do rozporządzenia, których wykonywanie uprawnia - na podstawie art.
32 ust. 1 tej ustawy - do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, przy
uwzględnieniu stopnia ich wpływu na wcześniejszą utratę zdolności do
wykonywania zatrudnienia.
Rację ma skarżący, że zarządzenia resortowe nie mieszczą się w kategorii
źródeł powszechnie obowiązującego prawa (art. 87 Konstytucji RP), mają charakter
wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjne podległe organowi
wydającemu te akty, a w konsekwencji nie mogą stanowić podstawy decyzji wobec
obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów (art. 93 ust. 1 i 2 Konstytucji RP).
Znaczy to tyle, że zarządzenie nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z
dnia 30 marca 1985 r. stanowi jedynie wykaz prac uznanych w tym resorcie za
prace wykonywane w szczególnych warunkach, natomiast skutki prawne
wykonywania takiej pracy określone są w art. 32 ustawy o emeryturach i rentach
oraz przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z 1983 r. w zakresie określonym w
tej ustawie (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2004 r., II UK 79/04,
OSNP 2005 nr 14, poz. 214 oraz z dnia 20 października 2005 r., I UK 41/05, OSNP
2006 nr 19-20, poz. 306).
Z poczynionych przez Sąd Okręgowy i przyjętych przez Sąd drugiej instancji
za podstawę rozstrzygnięcia ustaleń wynika, że w okresie od 1 lipca 1986 r. do 31
grudnia 2002 r. skarżący, zatrudniony na stanowiskach kierownika grupy robót oraz
10
zastępcy kierownika zakładu - kierownika grupy robót i wykonujący faktycznie
obowiązki mistrza, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy sprawował dozór nad
pracownikami wymienionymi pod poz. 16 działu II wykazu B stanowiącego
załącznik do zarządzenia resortowego, a więc stale i bezpośrednio zatrudnionymi
przy konserwacji i remontach maszyn w wydziałach będących w ruchu
wymienionych pod poz. 9-15 działu II wykazu B tego zarządzenia, w których praca
była bezpośrednio wykonywana przy produkcji ołowiu i kadmu oraz przetwórstwie
tych metali w rozumieniu pkt 2 działu IV wykazu B stanowiącego załącznik do
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Przy takim ustaleniu Sądy
obu instancji uznały, że wykonywana przez skarżącego praca nie była pracą w
warunkach szczególnych, której definicję zawiera art. 32 ust. 2 ustawy, gdyż nie
była świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na jednym z wydziałów
wymienionych pod poz. 9-15 działu II wykazu B zarządzenia resortowego, a
polegała na nadzorowaniu pracowników wymienionych pod poz. 16 działu II tego
wykazu. Pogląd ten jest oczywiście błędny już tylko dlatego, że skoro
wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy nadzorował prace przy
konserwacji i remontach maszyn i urządzeń produkcyjnych wykonywane stale i
bezpośrednio na wydziałach wymienionych pod poz. 9-15 działu II wykazu B
zarządzenia branżowego, a więc prace wykonywane bezpośrednio przy produkcji
ołowiu i kadmu oraz przetwórstwie tych metali, to był pracownikiem bezpośredniego
dozoru stale zatrudnionym w tych właśnie wydziałach w rozumieniu poz. 17 działu II
wykazu. Odnoszący się do tej grupy pracowników zapis w żadnym razie nie
ustanawia warunku stałego zatrudnienia w jednym z wydziałów wymienionych w
poz. 9-15, a jedynie stanowi o stałym zatrudnieniu w tych wydziałach, podobnie jak
w przypadku objętych poz. 16 pracowników zatrudnionych przy konserwacjach i
remontach maszyn i urządzeń produkcyjnych. Oczywiste jest bowiem, że z
charakteru ich pracy wynikało stałe i bezpośrednie wykonywanie czynności
konserwacyjnych i remontowych na wydziałach, na których występowało
bezpośrednie narażenie na szkodliwe dla zdrowia czynniki, a wymienionych w poz.
9-15 działu II wykazu B zarządzenia branżowego oraz odpowiadające mu stałe i
bezpośrednie dozorowanie tych czynności na tych samych wydziałach.
11
Z tych względów orzeczono jak w sentencji wyroku z mocy art. 39815
§ 1
zdanie pierwsze k.p.c. Orzeczenie o kosztach oparto o odpowiednio stosowany art.
108 § 2 k.p.c.