Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CSK 504/09
POSTANOWIENIE
Dnia 19 maja 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
SSA Jan Futro (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej „R.(...)” Spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością w R.
przeciwko „C.(...)” z siedzibą w W.
o ustalenie ewentualnie o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 19 maja 2010 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 12 lutego 2009 r., sygn. akt VI ACa (…),
odrzuca skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 20 września 2007 r. Sąd Okręgowy w W. w sprawie z
powództwa Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej „R.(...)” Spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w R. przeciwko pozwanej „C.(...)” z siedzibą w W. oddalił
powództwo o ustalenie oraz powództwo ewentualne o zapłatę.
Wyrokiem z dnia 12 lutego 2009 r. Sąd Apelacyjny sprostował powyższy wyrok
Sądu Okręgowego w W. (pkt I), oddalił apelację powódki od tego wyroku w części
dotyczącej oddalenia powództwa w zakresie roszczenia o ustalenie (pkt II.), a w
pozostałym zakresie uchylił ten wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w W. do
2
ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego (pkt
III.).
Od wyroku Sądu Apelacyjnego skargę kasacyjną wniosła pozwana, zaskarżając
go w całości i żądając jego uchylenia oraz przekazania sprawy do ponownego
rozpoznania, ewentualnie jego uchylenia i orzeczenia, co do istoty sprawy poprzez
oddalenie powództwa w całości. Wniosła również o zasądzenie na jej rzecz od powódki
kosztów procesu według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest niedopuszczalna.
Zaskarżając wyrok Sądu Apelacyjnego w całości, skarżący objął skargą również
tę jego część, w której sprostowano wyrok Sądu pierwszej instancji oraz w której wyrok
został uchylony i sprawa roszczenia o zapłatę została przekazana Sądowi Okręgowemu
w W. do ponownego rozpoznania.
Zgodnie z art. 3981
§ 1 k.p.c., skarga kasacyjna przysługuje od wydanego przez
Sąd drugiej instancji prawomocnego wyroku kończącego postępowanie w sprawie. Nie
jest takim orzeczeniem postanowienie zawarte w punkcie pierwszym wyroku, w którym
Sąd Apelacyjny dokonał sprostowania części wyroku Sądu pierwszej instancji. Wydane
w tym przedmiocie, na podstawie art. 350 § 3 k.p.c., orzeczenie Sądu drugiej instancji
ma charakter postanowienia, od którego nie służy skarga kasacyjna.
Także skarga kasacyjna od wyroku w części w jakiej wyrok Sądu pierwszej
instancji uchylono i sprawa roszczenia o zapłatę została przekazana temu Sądowi do
ponownego rozpoznania jest niedopuszczalna (por. wyrok SN z dnia 18 grudnia 1996 r.,
I CKN 28/96, OSNC 1997 Nr 4, poz. 44).
Z kolei wyrok Sądu Apelacyjnego, w części oddalającej apelację powódki od
wyroku Sądu Okręgowego w W. nie narusza interesu procesowego pozwanej.
Tymczasem przesłanką zaskarżenia wyroku jest m.in. istnienie po stronie
wnoszącego środek zaskarżenia pokrzywdzenia (gravamen) czy inaczej mówiąc
procesowego interesu prawnego. Jak wiadomo, pojęcie to leży u podstaw konstrukcji
środków odwoławczych. Oznacza ono, że strona procesu albo uczestnik postępowania
nieprocesowego, niezadowoleni i pokrzywdzeni rozstrzygnięciem sądu pierwszej
instancji, mogą zwrócić się do sądu odwoławczego o kontrolę tego rozstrzygnięcia.
Pokrzywdzenie polega bądź na całkowitym, bądź na częściowym nieuwzględnieniu
żądań obrony i uwidacznia się poprzez porównanie twierdzeń strony o przysługujących
jej prawach z rozstrzygnięciem o tych prawach zawartym w orzeczeniu.
3
Na tak rozumianym pokrzywdzeniu opiera się teoria wyjaśniająca przyczynę, a
także uprawnienie do zaskarżenia orzeczeń w tym także skargą kasacyjną. Znalazła
ona zastosowanie w orzecznictwie sądowym (por. orzeczenia Sądu Najwyższego: z
dnia 13 marca 1936 r. C III 1030/35, OSN 1937/1/ 11; z dnia 11 sierpnia 1950 r. ŁC
990/50, PiP 1951, z. 2, s. 360; z dnia 9 kwietnia 1953 r., II CZ 3109/53, NP 1954, nr 5-6, s.
168 i n.; z dnia 1 grudnia 1961 r. 4 CR 212/61, OSNCP 1963/6/120; z dnia 22 listopada
1968 r. I CR 538/68, OSNCP 1969/11/204; z dnia 8 kwietna 1997 r. I CKN 57/97, OSNC
1997/11/166; z dnia 20 maja 1999 r. I CKN 1139/97, OSNC 2000/1/6; z dnia 16 marca
2003 r. I CKN 382/01 LEX nr 109434; z dnia 23 stycznia 2009 r. II CSK 594/08, niepubl.;
z dnia 10 grudnia 2009 r., IV CSK 419/09 niepubl.).
Inaczej mówiąc, pokrzywdzenie strony wynika z niekorzystnej dla niej różnicy
między jej żądaniem a zaskarżonym orzeczeniem (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z
dnia 9 kwietnia 1953 r., II CZ 3109/53, NP 1954, nr 5-6, s. 168 i n.). Okoliczności
uzasadniające istnienie interesu prawnego w zaskarżaniu leżą w sferze stosunków
procesowych a nie materialnoprawnych, co uzasadnia pogląd, że interes prawny
stanowi procesową przesłankę dopuszczalności zaskarżenia.
Pozwana w toku postępowania wnosiła o oddalenie powództwa. Sąd Apelacyjny
w punkcie II zaskarżonego wyroku uwzględnił w części to żądanie. Również w skardze
kasacyjnej pozwana zmierza do tego samego celu to jest oddalenia powództwa. Nie ma
zatem interesu prawnego w kwestionowaniu tej części wyroku, który jej żądania
(aczkolwiek w części) uwzględnia.
Z tych względów na podstawie art. 3986
§ 2 i § 3 k.p.c. Sąd Najwyższy orzekł jak
w postanowieniu.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13