Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CNP 50/10
POSTANOWIENIE
Dnia 10 września 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie ze skargi wnioskodawców
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia Sądu
Okręgowego w T.
z dnia 25 listopada 2009 r., sygn. akt VIII Ca (…),
w sprawie z wniosku W. D., A. L. i R. D.
przy uczestnictwie M. A., J. A., W. M., M. M., H. N., A. N., M. K., J. K., J. S., R. S., J. E.,
M. E. i P. R.
o zniesienie współwłasności nieruchomości,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 10 września 2010 r.,
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
Wnioskodawcy W. D., A. L. oraz R. D., wnieśli skargę o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego w T. z dnia
25 listopada 2009 r., w zakresie jego punktów 2 i 3. Zaskarżone orzeczenie wydane
zostało w sprawie o częściowe zniesienie współwłasności nieruchomości, toczącej się z
udziałem M. A., J. A., W. M., M. M., H. N., A. N., M. K., J. K., J. S., R. S., J. E., M. E. i P.
R. Sąd Okręgowy, uwzględniwszy apelację uczestników postępowania od
postanowienia Sądu Rejonowego w W. z dnia 16 czerwca 2009 r., zmienił
postanowienie uwzględniające żądanie wnioskodawców i oddalił ich wniosek.
2
Przedmiotem postępowania była nieruchomość o powierzchni 0,0998 ha,
położona w T., przy ul. S., zabudowana kilkukondygnacyjnym budynkiem mieszkalnym,
w którym wyodrębnione zostały lokale mieszkalne stanowiące własność
wnioskodawców i uczestników postępowania, którym przysługują również odpowiednie
udziały we współwłasności części wspólnych nieruchomości oraz urządzeń nie
służących wyłącznie do użytku właścicieli poszczególnych lokali. Do budynku przylega
ogród i podwórze. W południowo – wschodniej części nieruchomości znajduje się
trzystanowiskowy murowany garaż. Został on zbudowany za pieniądze matki
wnioskodawczyni, W. D., przed sprzedażą pierwszego lokalu w nieruchomości.
Wykorzystują go wyłącznie wnioskodawcy. Dojazd wnioskodawców do garażu jest
utrudniony, ponieważ na podwórzu parkują swoje samochody także niektórzy uczestnicy
postępowania. Problem powstał z chwilą zakupu przez jednego z wnioskodawców
samochodu ciężarowego. W konsekwencji wnioskodawcy wystąpili z wnioskiem o
częściowe zniesienie współwłasności nieruchomości. Sąd Rejonowy w W.
postanowieniem z dnia 16 czerwca 2009 r. zniósł częściowo współwłasność
nieruchomości, w ten sposób, że wydzielił z niej działkę o numerze 159/2, o powierzchni
0,0063 ha, zabudowaną murowanym garażem trzystanowiskowym i tak wydzieloną
działkę przyznał na współwłasność wnioskodawców: W. D., A. L. oraz R. D., po 1/3
części, na rzecz każdego z nich; nadto dla każdoczesnych właścicieli tej działki
ustanowił służebność przechodu i przejazdu przez działkę o numerze (…)/1, pasem o
szerokości 2,70 m, przylegającym do ogrodzenia posesji od strony zachodniej i pasem
o szerokości 2,50 m ciągnącym się przy południowej ścianie budynku mieszkalnego,
jednakże w odległości 0,50 m od tej ściany, z odpowiednim rozszerzeniem w części
końcowej, umożliwiającym wjazd do garażu przez dwoje drzwi garażowych, a
uczestnikom przyznał spłaty. Uznał, że wydane orzeczenie jest dopuszczalne, ponieważ
dotyczy części nieruchomości wspólnej, która nie jest niezbędna do korzystania z
poszczególnych lokali. W jego ocenie uwzględnienie wniosku zmotywuje uczestników do
podjęcia działań na pozostałej części wspólnego podwórza poprzez zniwelowanie
skarpy i wyznaczenie miejsc parkingowych dla wszystkich współwłaścicieli, także tych
który dotąd parkowali na pasie gruntu, po którym ustanowiona została droga konieczna.
Sąd II instancji podzielił natomiast pogląd apelujących uczestników i uznał, że
rozwiązanie proponowane przez powodów jest korzystne tylko dla nich, natomiast
pomija analogiczne uzasadnione potrzeby uczestników, którzy także są
współwłaścicielami nieruchomości wspólnej. W konsekwencji częściowe zniesienie
3
współwłasności uznał za niedopuszczalne, a co najmniej przedwczesne, do czasu
przeprowadzenia przez strony przebudowy podwórza poprzez wydzielenie odpowiedniej
liczby miejsc parkingowych dla wszystkich współwłaścicieli.
Wnioskodawcy oparli swoją skargę na podstawie naruszenia przepisów
postępowania - art. 623 k.p.c. i art. 510 § 2 k.p.c. w związku z art. 45 Konstytucji RP
oraz art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz na podstawie naruszenia
przepisów prawa materialnego - art. 210 k.c. w związku z art. 21 Konstytucji RP, art. 5
ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali w związku z art. 1 ust. 1 tej ustawy i
w związku z art. 210 k.c.
W konkluzji skarżący wnieśli o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego w T. z dnia 25 listopada 2009 r., w
zakresie jego punktów: 2 oraz 3 i wskazali art. 210 k.c. art. 5 ustawy o własności lokali
oraz art. 623 k.p.c. jako przepisy prawa, z którym orzeczenie to jest niezgodne.
Realizując obowiązek uprawdopodobnienia szkody, spowodowanej przez
wydanie zaskarżonego orzeczenia, wnioskodawcy stwierdzili, że ich szkoda polega na
braku możliwości korzystania z murowanego garażu na działce przy budynku, co -z
uwagi na sąsiedztwo strefy ograniczonego płatnego parkowania - stanowi wymierną
szkodę majątkową, w wysokości 150 zł miesięcznie oraz wiąże się z dodatkową
uciążliwością, w postaci konieczności poszukiwania wolnych miejsc parkingowych.
Ponadto skarżący stwierdzili, że zaskarżenie orzeczenia nie było i nie jest
możliwe za pomocą innych środków.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia powinna zawierać uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody
spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga dotyczy. Warunek ten jest
spełniony jedynie wówczas, gdy strona skarżąca złoży oświadczenie, że szkoda w jej
majątku nastąpiła i wskaże rodzaj i rozmiar tej szkody, a ponadto powoła lub przedstawi
dowody lub inne środki uwiarygodniające jej twierdzenie (por. np. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 22 listopada 2005 r., I CNP 19/05, nie publ., postanowienia tego
Sądu z dnia 23 września 2005 r., III CNP 5/05, nie publ.; z dnia 11 sierpnia 2005 r., III
CNP 4/05, OSNC z 2006 r., nr 1, poz. 16, z 15 lutego 2006 r., IV CNP 7/05, nie publ.).
Skarga wnioskodawców - W. D., A. L. oraz R. D., nie wypełnia tych wymagań.
Wnioskodawcy nie wyjaśnili, dlaczego rozstrzygniecie, które nie zmienia
dotychczasowych stosunków własnościowych, w ramach których wnioskodawcy są
4
współuprawnieni do korzystania z nieruchomości w takim zakresie, w jakim daje się to
pogodzić z korzystaniem z niej przez pozostałych współwłaścicieli, a zatem także do
parkowania na jej terenie swoich pojazdów, miałoby wymuszać wskazane przez nich
konsekwencje finansowe. Zgłoszone środki dowodowe, w postaci przesłuchania
skarżących, służyć mają wykazaniu sposobu korzystania z nieruchomości przed
złożeniem wniosku i kosztów parkowania pojazdów w sąsiedztwie starego miasta w T.
Okoliczności te nie są jednak istotne w sytuacji, w której wyrządzona szkoda musi być
spowodowana wydaniem orzeczenia, a zatem musi odnosić się do niekorzystnych dla
skarżących zmian, jakie to orzeczenie spowodowało. Tego zaś zaoferowane dowody nie
dotyczą.
Tym samym wnioskodawcy nie wypełnili obowiązku wynikającego z art. 4245
§ 1
pkt 4 k.p.c.
Ponadto skarga nie zawiera także elementu wymaganego przez art. 4245
§ 1 pkt
5 k.p.c., jakim jest wykazanie, że wzruszenie orzeczenia w drodze innych środków
prawnych nie było i nie jest możliwe. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z
dnia 17 sierpnia 2005 r. (I CNP 5/05, OSNC 2006/1/17, por. także orzeczenia tego Sądu
z dnia 16 grudnia 2005 r., I CNP 37/05, nie publ., oraz z dnia 2 kwietnia 2009, IV CNP
96/08, nie publ.), art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c. nakłada na podmiot wnoszący skargę o
stwierdzenie niezgodności prawomocnego orzeczenia z prawem obowiązek wykazania
w drodze odrębnego, wyczerpującego i niebudzącego wątpliwości wywodu
prawniczego, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków
prawnych nie było i nie jest możliwe. Podmiot wnoszący skargę winien bowiem
wykorzystać wszystkie istniejące narzędzia procesowe i dopiero ich bezskuteczność lub
brak może - w wypadku wystąpienia szkody - uzasadniać odpowiedzialność państwa.
Strona, wnosząc skargę, musi wykazać, iż z wszystkich innych narzędzi skorzystała lub
że są one dla niej – w konkretnej sytuacji - niedostępne. Tymczasem w części wstępnej
skargi znajduje się jedynie powtórzenie ustawowego sformułowania, którego skarżący
nie wypełnili treścią odnosząca się do kwestionowanego orzeczenia. Nie wyjaśnili
dlaczego nie mogli skorzystać ze skargi kasacyjnej, czy też ze skargi o wznowienie
postępowania.
Powyższe braki konstrukcyjne skargi uzasadniają jej odrzucenie na podstawie art.
4248
§ 1 k.p.c.