Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 107/10
POSTANOWIENIE
Dnia 5 listopada 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)
SSN Iwona Koper (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
w sprawie ze skargi Z. S. o wznowienie postępowania zakończonego postanowieniem
Sądu Okręgowego w R. z dnia 26 kwietnia 2005 r., sygn. akt I Ca (…),
w sprawie z wniosku Z. M.
przy uczestnictwie Z. S., B. T., E. S., L. R. i D. R. reprezentowanej przez opiekuna
prawnego Z. M.
o rozgraniczenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 5 listopada 2010 r.,
zażalenia skarżącej na postanowienie Sądu Okręgowego w R. z dnia 10 marca 2010 r.,
sygn. akt I Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w R. postanowieniem z dnia 10 marca 2010 r. odrzucił skargę
uczestniczki postępowania Z. S. o wznowienie postępowania o rozgraniczenie
zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w R. z dnia 7 grudnia
2004 r. Apelacja od tego postanowienia wniesiona przez uczestników postępowania Z.
S. i S. S. została oddalona postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 26 kwietnia
2005 r.
2
W uzasadnieniu postanowienia o odrzuceniu skargi Sąd Okręgowy uznał, że
wskazane w skardze podstawy do wznowienia w rzeczywistości nie istnieją, tj. że
wniesiona skarga nie jest oparta na ustawowej podstawie i podlega odrzuceniu zgodnie
z art. 410 § 1 k.p.c. Stwierdził nadto, że wnosząca skargę nie wykazała w sposób
bezsporny zachowania terminu do wniesienia skargi (art. 407 § 1 k.p.c.).
Uczestniczka Z. S. zaskarżyła postanowienie Sądu Okręgowego, wnosząc w
zażaleniu o jego zmianę, rozpoznanie skargi i wznowienie postępowania.
Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła obrazę art. 401 pkt 2 k.p.c. i art. 510 § 1 k.p.c.
oraz sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału
dowodowego poprzez uznanie, że brak jest okoliczności faktycznych i środków
dowodowych, które mogły mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła
skorzystać w poprzednim postępowaniu oraz poprzez uznanie, że skarżąca nie
wykazała zachowania 3-miesięcznego terminu do wniesienia skargi o wznowienie.
Podniosła, że rozgraniczenie w postępowaniu administracyjnym, które zawierało się na
odcinku 55 m, w postępowaniu sądowym dotyczyło faktycznie odcinka dłuższego a
nadto, że ustalona granica faktycznie dotyczyła również działki sąsiedniej o nr (…)5
(pomimo wskazania przez Sąd tylko działek o nr (…)/1 i (…)/2), zaś jej właściciel nie
został powiadomiony o toczącym się postępowaniu i z tego względu doszło do
nieważności postępowania. Twierdziła, że znajdująca się w aktach sprawy ugoda -
zawarta w administracyjnym postępowaniu rozgraniczeniowym pomiędzy skarżącą a S.
R., na mocy której strony oświadczyły, że uważają spór za wygasły - nie była
przedmiotem badania przez Sądy orzekające. Kwestionowała ocenę Sądu o
niewykazaniu zachowania terminu do wniesienia skargi o wznowienie.
Zażalenie jest nieuzasadnione.
Niewzięcie przez zainteresowanego udziału w sprawie rozpoznawanej w
postępowaniu nieprocesowym nie powoduje nieważności postępowania (uchwała składu
siedmiu sędziów SN z dnia 20 kwietnia 2010 r., III CZP 112/09, OSNC 2010, nr 7-8, poz.
98). Do nieważności postępowania z powodu pozbawienia możności działania (art. 379
pkt 5 k.p.c.) może bowiem dojść jedynie w odniesieniu do osoby biorącej udział w
postępowaniu, której prawo do działania i obrony jej praw zostało naruszone lub
wyłączone. Jeżeli prawomocne postanowienie co do istoty sprawy wydane w
postępowaniu toczącym się bez udziału osoby zainteresowanej narusza jej prawa może
ona żądać wznowienia postępowania na podstawie art. 524 § 2 k.p.c.
3
Zgodnie z art. 410 § 1 k.p.c. Sąd odrzuca na posiedzeniu niejawnym skargę
o wznowienie postępowania wniesioną po upływie przepisanego terminu,
niedopuszczalną lub nieopartą na ustawowej podstawie. Ta ostatnia przyczyna
odrzucenia skargi zachodzi nie tylko wtedy, gdy powołana w niej podstawa wznowienia
została sformułowana w sposób nieodpowiadający ustawie, ale także wówczas, gdy
wskazane w niej okoliczności wprawdzie dadzą się podciągnąć pod przewidzianą w
ustawie podstawę wznowienia, lecz jednak w rzeczywistości podstawa ta nie występuje
(orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 1968 r. I CZ 122/67, OSNC 1968/8-
9/154, z dnia 14 grudnia 2006 r. I CZ 103/06, z dnia 27 października 2006 r. I CZ 43/06,
z dnia 16 maja 2007 III CSK 56/07, z dnia 30 maja 2007 IV CZ 22/07, niepubl.).
Taki stan rzeczy zachodzi w odniesieniu wskazanej przez skarżącą podstawy
wznowienia postępowania w oparciu o art. 403 § 2 k.p.c. W przepisie tym chodzi o
późniejsze wykrycie faktów i dowodów, dla strony nie tylko nieznanych w toku
poprzedniego postępowania, ale równocześnie takich, których nie mogła ona znać, choć
istniały już w toku tego postępowania, a nie były objęte materiałem sprawy (orzeczenia
Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 1968 r. I CO 1/68, OSNCP 1969/2/36 oraz z dnia 17
listopada 2005 r. I CZ 125/05, nie publ.).
Fakty i dowody przytoczone przez skarżącą w uzasadnieniu tej podstawy
wznowienia niewątpliwie istniały już w czasie postępowania w sprawie objętej niniejszą
skargą, jednakże w świetle uzasadniających ją twierdzeń brak jest podstaw
pozwalających uznać, że uczestniczka nie mogła ich już wówczas znać i powołać się na
nie. Nie może więc opierać skargi na podstawie określonej w art. 403 § 2 k.p.c., gdyż ta
w rzeczywistości nie zachodzi. Z tych przyczyn – jak trafnie przyjął Sąd Okręgowy -
skarga uczestniczki podlegała odrzuceniu na podstawie art. 410 § 1 k.p.c.
Jako bezprzedmiotowe przedstawia się w związku z tym rozważanie kwestii
dostrzeżonych przez Sąd Okręgowy wątpliwości co do dochowaniu przez uczestniczkę
terminu do wniesienia skargi, z czym w zażaleniu polemizuje skarżąca.
Z tych względów na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
orzeczono jak w sentencji.