Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CSK 428/10
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 11 marca 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Bogumiła Ustjanicz (przewodniczący)
SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie z powództwa Gminy Miasta S.
przeciwko Alicji C. i OK. D. Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością we W.
z udziałem interwenientów ubocznych BRE Banku Spółki Akcyjnej w W. oraz R.
D. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P.
o rozwiązanie umowy,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 11 marca 2011 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej Alicji C.
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 26 listopada 2009 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w części oddalającej apelację
pozwanej Alicji C. i orzekającej o kosztach postępowania
apelacyjnego dotyczących tej pozwanej i w tym zakresie
przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego
rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o
kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 17 czerwca 2009 r. Sąd Okręgowy w S. rozwiązał zawartą
dnia 14 stycznia 1999 r. umowę użytkowania wieczystego gruntu.
Sąd ustalił, że dnia 14 stycznia 1999 r. Gmina Miasto S. oddała Alicji C. w
użytkowanie wieczyste niezabudowaną działkę nr 257/06 obręb P., o powierzchni
1,0596 ha, położoną w S. przy zbiegu ul. M. i ul. S., dla której Sąd Rejonowy
prowadzi księgę wieczystą Kw nr [...], na okres 99 lat. Zgodnie z § 6 umowy oddana
w użytkowanie wieczyste działka została przeznaczona na celu sportowe: pod
budowę hali sportowej i kortów tenisowych. Użytkownik wieczysty zobowiązał się
zakończyć budowę inwestycji w ciągu dwóch lat od dnia zawarcia umowy, usunąć z
działki ewentualnych bezumownych użytkowników, umożliwić bezpłatny dostęp
służbom specjalistycznym do znajdujących się na działce sieci, wykonać na własny
koszt niezbędne dla inwestycji uzbrojenie techniczne i zabezpieczyć na działce
miejsca parkingowe niezbędne do korzystania z inwestycji (§ 7 umowy). Paragraf 9
ust. 1 umowy stanowi, że można ją – w wypadku niedotrzymania jej warunków –
rozwiązać albo naliczyć dodatkowe opłaty roczne. Oddana w użytkowanie
wieczyste działka znajduje się w pobliżu stadionu P. -S. W planie
zagospodarowania przestrzennego większa część działki („dolna”), była
przeznaczona na cele sportu i rekreacji, a mniejsza część działki („górna”) – na cele
„zainwestowania miejskiego z funkcją dominującą – mieszkalnictwo”.
Decyzją z dnia 21 stycznia 2000 r., nr [...], Urząd Miejski w S. ustalił warunki
zabudowy i zagospodarowania działki nr 257/06 dla inwestycji polegającej na
budowie obiektu sportowo-rekreacyjnego z zapleczem socjalnym, biurowym,
gastronomicznym i salami widowisko-kinowymi; stwierdził również, że inwestycja
jest zgodna z ustaleniami planu ogólnego S. Stanowiący podstawę wydania decyzji
projekt architektoniczny został sporządzony na zlecenie P&J SA w P.
W piśmie z dnia 29 czerwca 2000 r. Alicja C. zwróciła się do Gminy w
sprawie renegocjacji umowy użytkowania wieczystego co do terminu zakończenia
prac i przeznaczenia działki, ponieważ podejmowane przez nią próby pozyskania
nowych inwestorów nie powiodły się z powodu planowanej konkurencyjnej
3
inwestycji na pobliskim stadionie P.-S. W piśmie z dnia 28 grudnia 2000 r. Alicja C.
zaproponowała przedłużenie terminu zakończenia budowy inwestycji o 3 lata, z
powodu wystąpienia do Miejskiej Pracowni Architektonicznej o zmianę sposobu
zagospodarowani działki.
Od 2000 r. w prasie pojawiały się sprzeczne informacje dotyczące
planowanych inwestycji S. B. wokół stadionu P.-S., polegających na budowie
kompleksu sportowego, aquaparku, galerii handlowej, hipermarketu. Gmina
informowała Alicję C. o rozmowach prowadzonych w sprawie tych inwestycji.
W piśmie z dnia 26 stycznia 2001 r. Wiceprezydent S. powiadomił Alicję C.,
że powódka nie jest zainteresowana zmianą zagospodarowania oddanej w
użytkowanie wieczyste działki i przeznaczenia jej na budownictwo mieszkalno-
usługowe. Ponadto zaproponował jej – gdyby nie chciała wykorzystać działki
zgodnie z celem określonym w umowie użytkowania wieczystego – odstąpienie od
umowy za porozumieniem stron.
W pismach z dnia 10 i 24 września 2003 r. Urząd Miejski w S. Wydział
Urbanistyki i Administracji poinformował Alicję C. – w odpowiedzi na jej pisma – że
określone w planie zagospodarowania przestrzennego miasta przeznaczenie
„górnej” części działki nie wyklucza postawienia budynku wielorodzinnego.
W dniu 4 marca 2003 r. Urząd Miejski w S. pozytywnie zaopiniował projekt
podziału działki nr 257/6. Podejmowane przez Alicję C. próby renegocjowania
umowy użytkowania wieczystego co do przedłużenia terminu zakończenia
inwestycji i zmiany przeznaczenia działki nie przyniosły rezultatu. Powódka w
piśmie z dnia 29 listopada 2004 r. – po wcześniejszym ponowieniu propozycji
rozwiązania umowy za porozumieniem stron – powiadomiła pozwaną, że wystąpi
na drogę sądową o rozwiązanie umowy.
Dnia 21 grudnia 2005 r. Sąd Okręgowy oddalił powództwo Alicji C. przeciwko
Gminie Miastu S., w którym domagała się zmiany umowy z dnia 14 stycznia 1999
r. w oznaczonym zakresie (co do przedłużenia terminu zagospodarowania działki
do 2009 r., przeznaczenia 20% działki na cele mieszkaniowe i wysokości opłaty).
W toku procesu dnia 1 czerwca 2006 r. Alicja C. przeniosła na rzecz P&J SA
w P. prawo użytkowania wieczystego działki nr 257/6 w zamian za zwolnienie jej z
4
długu w wysokości 523 330 zł. Wymieniona Spółka dnia 29 grudnia 2006 r. (jej
prezesem była wówczas Alicja C.) przeniosła prawo użytkowania wieczystego na
rzecz OK. D. SA we W. (jej prezesem jest brat Alicji C. – Andrzej M.).
Alicja C. nie zagospodarowała działki w terminie określonym w umowie
użytkowania wieczystego. Na „górnej” działce trwa budowa budynku
wielorodzinnego. Wykonawcą budynku jest R. D. sp. z o.o. w P. (członkami jej
zarządu są Andrzej M. i Joanna C.-K.).
Zdaniem Sądu Okręgowego żądanie rozwiązania umowy użytkowania
wieczystego uzasadniają przepisy art. 240 k.c. i art. 33 ustawy z dnia 21 sierpnia
1997 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu (tekst jedn.: Dz. U. 2004 r., Nr 261,
poz. 2603 ze zm., dalej – „u.g.n.”). W sprawie jest bowiem bezsporne, że Alicja C.
nie wykonała wynikającego z umowy użytkowania obowiązku wybudowania obiektu
sportowego, wybudowała natomiast budynek wielorodzinny.Podzielając pogląd
wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2003 r., III CKN 1409/00
(niepubl.), Sąd Okręgowy wykluczył możliwość rozwiązania umowy z dnia 14
stycznia 1999 co do części stanowiącej przedmiot tej umowy działki. Podkreślił, że
z przeciwko częściowemu rozwiązaniu umowy przemawia związek funkcjonalny
„działki górnej” i „działki dolnej”.
Sąd Okręgowy uznał za niewiarygodne zeznania Alicji C., że nie wykonała
określonego w umowie obowiązku zabudowania działki, z powodu zachowania się
powódki (wspierania konkurencyjnej inwestycji wokół stadionu P.-S.), ponieważ nie
ma dowodów, poza odosobnionymi zeznaniami samej pozwanej i świadka Andrzeja
M., potwierdzających tę okoliczność.
Zadaniem Sądu umowa z dniu 14 stycznia 1999 r. zawiera wszystkie istotne
elementy umowy użytkowania wieczystego. Zgodnie z art. 33 ust. 2 u.g.n.
użytkownikowi wieczystemu przysługuje roszczenie o wynagrodzenie
za wzniesione przez niego budynki lub urządzenia po wygaśnięciu umowy
użytkowania wieczystego. Dlatego nie jest konieczne określanie tego
wynagrodzenia w umowie użytkowania wieczystego.
Wyrok zaskarżyli pozwani i interwenient uboczny po stronie pozwanej – R.
D. sp. z o.o. w P. Zaskarżonym wyrokiem Sąd Apelacyjny oddalił apelację Alicji C. i
5
interwenienta ubocznego, odrzucił apelację pozwanej OK. D. sp. z o.o. we W.
i orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego.
Sąd odwoławczy nie podzielił zarzutów apelujących (Alicji C. i interwenienta
ubocznego), że wyrok Sądu pierwszej instancji został wydany z naruszeniem art.
233 § 1 i art. 328 k.p.c. Za nieuzasadniony uznał także zarzut naruszenia art. 240
w związku z art. 3 pkt 2 i 9 prawa budowlanego. Powołując § 6 i 7 umowy z dnia 14
stycznia 1999 r., podkreślił, że nakładała ona na użytkownika wieczystego – wbrew
twierdzeniom Alicji C. – obowiązek wybudowania kortów i hali sportowej w
oznaczonym terminie. Z zebranego w sprawie materiału wynika jednoznacznie, że
Alicja C. od dnia zawarcia umowy do chwili obecnej nie podjęła żadnych prac
związany z budową obiektu sportowego. Oceny, że użytkownik wieczysty korzystał
z działki w sposób w rozumieniu art. 240 k.c. sprzeczny z jej przeznaczeniem nie
zmienia okoliczność, że „działka górna” była przeznaczona na cele mieszkalne,
ponieważ powodem rozwiązania umowy jest niewątpliwe niewybudowanie obiektu
sportowego. Sąd odwoławczy podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji co do
możliwości rozwiązania umowy użytkowania wieczystego jedynie co do części
działki oddanej w użytkowanie wieczyste.
W skardze kasacyjnej, opartej na obu podstawach, pełnomocnik Alicji C.
zarzucił naruszenie art. 239 § 2 k.c., art. 239 w związku z art. 234 k.c., art. 65 § 2
k.c. 240 k.c., art. 233 k.c. w związku z art. 240 i art. 6 ust. 1 ustawy o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym, art. 387 § 1 w związku z art. 240 k.c., art. 3 pkt
2 i 9 ustawy prawo budowlane, art. 1 ust. 1 pkt 2 i 9 w związku z art. 15 ust. 2 pkt 1
ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, art. 328 § 2 w związku z
art. 233, art. 382 i art. 391 k.p.c., art. 217 § 2 w związku z art. 233 i art. 391 k.p.c.,
art. 309 w związku z art. 233 i art. 391 k.p.c., art. 382 w związku z art. 328 § 2 i art.
391 k.p.c. Powołując się na te podstawy wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Dla oceny zasadności skargi kasacyjnej istotne znaczenie ma budząca
kontrowersje kwestia dopuszczalności rozwiązania umowy użytkowania
6
wieczystego w odniesieniu do części gruntu stanowiącego przedmiot użytkowania
wieczystego.
W piśmiennictwie prawniczym przeciwnicy dopuszczalności rozwiązania
umowy użytkowania wieczystego co do części gruntu podnoszą, że nie ma
przepisu prawa przewidującego taką możliwość. Zdaniem zwolenników tego
rozwiązania, nie ma przeszkód do częściowego rozwiązania umowy użytkowania
wieczystego, gdy przepis dopuszcza jej całkowite rozwiązanie (argument a maiori
ad minus).
Jednolitego poglądu w omawianej kwestii nie ma także w orzecznictwie.
W wyroku z dnia 24 września 1997 r., III RN 40/97 (OSNCP 1998, nr 6, poz. 169)
Sąd Najwyższy uznał, że jeżeli na mocy decyzji właściwego organu administracji
państwowej oddano konkretnemu podmiotowi w drodze umowy użytkowania
wieczystego większą ilość działek, dopuszczalne jest częściowe rozwiązanie tej
umowy w odniesieniu do tych działek, które użytkowane są niezgodnie z treścią
umowy. Za takim rozwiązaniem opowiedział się także Naczelny Sąd
Administracyjny w uchwale siedmiu sędziów z dnia 16 marca 1998 r., OPS 7/97
(OSNA 1998, nr 3, poz. 74). Rozstrzygając zagadnienie prawne dotyczące
wspomnianej kwestii, orzekł, że rozwiązanie umowy o oddaniu gruntu
w użytkowanie wieczyste na podstawie art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia
1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości (Dz. U. z 1991 r.,
Nr 30, poz. 127) może nastąpić w odniesieniu do części gruntu będącego
przedmiotem użytkowania wieczystego, jeżeli określone w art. 240 k.c. przesłanki
rozwiązania umowy są spełnione tylko co do części gruntu, dającego się
wyodrębnić w drodze podziału nieruchomości. W uzasadnieniu uchwały podkreślił,
że jeżeli użytkownik wieczysty nie wykonuje określonych w umowie obowiązków,
powinien ponieść odpowiedzialność za ich niewykonanie w zakresie adekwatnym
do niedopełnienia warunków umowy. Z tytułu niewykonania umownego obowiązku
zabudowy gruntu oddanego w tym celu w użytkowanie wieczyste użytkownik
powinien ponosić odpowiedzialność w takim zakresie, jakim obowiązek ten nie
został wykonany. Niewykonanie obowiązku zabudowy części działki lub niektórych
działek stwarza uprawnienie do rozwiązania węzła obligacyjnego łączącego
wierzyciela i użytkownika wieczystego w takim zakresie, w jakim oddany
7
w użytkowanie wieczyste grunt nie został wykorzystany do realizacji zobowiązań
użytkownika wieczystego. Mając na względzie podwójny charakter użytkowania
wieczystego jako stosunku i obligacyjnego i rzeczowego, należy przyjąć,
że o możliwości i zakresie rozwiązania umowy na podstawie art. 240 k.c. decyduje
sposób i zakres wywiązania się użytkownika wieczystego z obowiązków ciążących
na nim z mocy węzła obligacyjnego. Prawnorzeczowy aspekt użytkowania
wieczystego wpływa na rozwiązanie umowy w taki sposób, że warunkiem
skutecznego rozwiązania umowy jest wyodrębnienie – zgodnie z obowiązującymi
zasadami podziału nieruchomości – z przedmiotu użytkowania tej jego części,
w stosunku do której użytkowanie wieczyste wygasa na skutek rozwiązania węzła
obligacyjnego. Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21
listopada 2002 r., III CKN 1411/00 (niepubl.). Odmienny pogląd Sąd Najwyższy
wyraził natomiast w uzasadnieniu wyroku z dnia 30 maja 2003 r., III CKN 1409/00
(niepubl.). Wykluczając możliwość rozwiązania umowy użytkowania wieczystego
co do części gruntu stanowiącego przedmiot tej umowy, Sąd Najwyższy podkreślił
jednocześnie kontrowersyjność tego rozwiązania i brak w okolicznościach sprawy
potrzeby szerszego odniesienia się do tego problemu.
Do spornej kwestii dopuszczalności częściowego rozwiązania umowy
użytkowania wieczystego, Sąd Najwyższy powrócił w wyroku z dnia 5 lipca 2007 r.,
II CSK 110/07 (niepubl.). Mając na względzie przedstawione wyżej rozbieżności
w doktrynie i judykaturze, opowiedział się za dopuszczalnością rozwiązania umowy
użytkowania wieczystego w odniesieniu do części gruntu będącego przedmiotem
tej umowy. Sąd Najwyższy podkreślił, że ani art. 240 k.c., ani przepisy ustawy
z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U.
z 2004 r., Nr 261, poz. 2603 ze zm.; dalej – „u.g.n”) nie zawierają ograniczenia
dopuszczalności rozwiązania umowy wieczystego użytkowania co do fizycznie
wydzielonej części gruntu. Podzielił argument, że jeżeli można żądać rozwiązania
umowy użytkowania wieczystego w całości, to tym bardziej jest możliwe żądanie jej
rozwiązania tylko co do części gruntu, użytkowanej niezgodnie z umową.
Korzystanie przez użytkownika wieczystego z gruntu w sposób sprzeczny z umową
może bowiem odnosić się albo do całości, albo do części gruntu. Jeżeli dotyczy
ono jedynie części gruntu, która może być wydzielona fizycznie, to rozwiązanie
8
umowy w całości mogłoby się okazać sankcją zbyt dotkliwą dla użytkownika
wieczystego. Sąd Najwyższy w omawianym orzeczeniu stwierdził, że przyjętego
stanowiska nie podważa pogląd zawarty w uzasadnieniu przytoczonego wyroku
Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2003 r., III CKN 1409, ponieważ został on
wyrażony na marginesie rozważań poświęconych innej kwestii i związku z tym bez
szerszego uzasadnienia.
Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym niniejszą skargę podziela ten
kierunek w judykaturze, który dopuszcza rozwiązanie umowy o oddaniu gruntu
w użytkowanie wieczyste w odniesieniu do części gruntu będącego przedmiotem
umowy, jeżeli określone w art. 240 k.c. przesłanki rozwiązania umowy są spełnione
tylko co do części gruntu, dającego się wyodrębnić w drodze podziału
nieruchomości. To oznacza, że nie można odmówić racji skarżącej, że zaskarżony
wyrok, w którym z powołaniem się na orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 30
maja 2003 r., III CKN 1409/00 wykluczono możliwość częściowego rozwiązania
umowy użytkowania wieczystego, został wydany z naruszeniem art. 240 k.c.
Tej oceny nie zmienia wskazywanie przez Sąd na okoliczności związane
z mniejszą sprawą, a zwłaszcza na powiązanie wyróżnionych, w ramach gruntu
stanowiącego przedmiot umowy użytkowania wieczystego, „działki górnej” i „działki
dolnej”. Z dokonanych w sprawie ustaleń nie wynika bowiem jednoznacznie, na
czym wspomniane powiązanie polega i z czego ono wynika (co stanowi podstawę
jego przyjęcia). Nie wiadomo, co konkretnie oznaczają takie stwierdzenia,
jak „górna działka stanowi zaplecze finansowe dla działki dolnej” czy „specyfika
inwestycji (…) uniemożliwia częściowe rozwiązanie umowy”. Na czym w istocie
polega pełnienie przez „działkę górną” funkcji zaplecza finansowego dla „działki
dolnej”, w czym wyraża się wspomniana specyfika inwestycji uniemożliwiająca –
zdaniem Sądu – częściowe rozwiązanie umowy? Z dokonanych w sprawie ustaleń
wynika – co trafnie podniosła skarżąca - że podział oddanej w użytkowanie
wieczyste działki jest możliwy, został pozytywnie zaopiniowany. Sąd stwierdził
również, że na „działce górnej” został wybudowany budynek wielorodzinny, po
uzyskaniu stosownych zezwoleń i zgodnie z miejscowym planem
zagospodarowania przestrzennego. Jednocześnie z dotychczasowych ustaleń nie
wynika, aby realizacja i funkcjonowanie inwestycji przewidzianej na „działce dolnej”
9
– ze względu na podnoszone powiązanie działek – były niemożliwe, powodowały
utratę znaczenia gospodarczego „działki dolnej”.
Z treści zapadłego w sprawie rozstrzygnięcia wynika, że została rozwiązana
umowa użytkowania wieczystego łącząca powódkę i pozwaną Alicję C. Tymczasem
nie ulega wątpliwości, że w chwili orzekania wymieniona pozwana nie była
użytkownikiem wieczystym, ponieważ prawo użytkowania wieczystego – na skutek
jego zbycia – obecnie należy do OK. D. sp. z o.o. we W., będącej pozwanym w
sprawie. Sąd Okręgowy w S. postanowieniem z dnia 7 listopada 2007 r., na
wniosek powódki, wezwał bowiem tę Spółkę do udziału w sprawie w tym
charakterze (art. 194 § 3 k.p.c.). Wprawdzie art. 240 k.c. mówi o rozwiązaniu
umowy o oddaniu w użytkowanie wieczyste, jednakże nie powinno budzić
wątpliwości, że chodzi tutaj o rozwianie stosunku użytkowania wieczystego, z
uwzględnieniem następstwa prawnego. Należy zatem przyjąć, że wolno rozwiązać
użytkowanie wieczyste przysługujące osobom, które nie nabyły gruntu w
użytkowanie wieczyste na podstawie pierwotnej umowy, ale w stosunku prawnym
użytkowania wieczystego są następcami prawnymi pierwotnego użytkownika.
Orzekając w danej sprawie, Sąd powinien zatem mieć ma względzie potrzebę
precyzyjnego oznaczenia ulegającego rozwiązaniu stosunku użytkowania
wieczystego pomiędzy oznaczonymi, obecnymi stronami. Skarżąca ma zatem
rację, że zaskarżony wyrok narusza art. 240 k.c. również w tym zakresie.
Trafny zarzut, że zaskarżony wyrok został wydany z naruszeniem art. 240
k.c. przesądza o uwzględnieniu skargi kasacyjnej. Nie jest zatem niezbędne
szczegółowe odnoszenie się do pozostałych zarzutów. Przemawia za tym także
szczególna sytuacja spowodowana koniecznością rozpoznania apelacji OK. D. sp.
z o.o. we W. na skutek uchylenia postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 11
marca 2011 r., II CZ 170/10 zawartego w sentencji zaskarżonego wyroku
postanowienia o odrzuceniu tej apelacji.
Należy jednak zauważyć, że skarżąca, kwestionując umowę użytkowania
wieczystego z punku widzenia spełnienia wymagań przewidzianych w art. 239 § 2
k.c., w niedostatecznym stopniu uwzględniła argumenty Sądu przemawiające za ich
dochowaniem. Istotne są zwłaszcza elementy umowy przewidziane w art. 239 § 2
10
punkt 1 (termin rozpoczęcia i zakończenia robót) i punkt 4 (wynagrodzenie należne
wieczystemu użytkownikowi za budynki i urządzenia istniejące na gruncie w dniu
wygaśnięcia użytkowania wieczystego). Oceniając spełnienie pierwszego z tych
wymagań, nie można pomijać dotyczącego tej kwestii unormowania zawartego
w art. 62 ust. 2 u.g.n. Omawiane wymaganie w tym przepisie, który obowiązywał
w chwili zawarcia umowy dnia 14 stycznia 1999 r., zostało ujęte w formie
alternatywy (termin rozpoczęcia lub zakończenia budowy), a nie – jak w art. 239
k.c. – w formie koniunkcji. W literaturze prawniczej trafnie podkreśla się, że ujęcie
w art. 62 u.g.n. omawianego wymagania jest bardziej elastyczne i ma większy
walor praktyczny. W tej sytuacji nie ulega wątpliwości, że umowa z dnia 14 stycznia
1999 r. spełnia wymaganie ustalenia terminu zakończenia budowy. Również ocena
drugiego z przytoczonych wymagań umowy nie może pomijać regulacji
przewidzianej w art. 33 ust. 2 u.g.n., która przyznaję użytkownikowi wieczystemu –
w wypadku nieokreślenia w umowie wynagrodzenia za wzniesione budynki
i urządzenia – prawo do wynagrodzenia z tego tytułu w razie wygaśnięcia
użytkowania wieczystego na skutek upływu okresu ustalonego w umowie albo na
skutek rozwiązania umowy przed upływem tego okresu. Kwestionując określenie
w umowie rodzaju budynków i urządzeń, skarżąca nie może pomijać – jak wynika
z uzasadnienia zaskarżonego wyroku - bezspornej okoliczności sporządzenia
wstępnej koncepcji zabudowy nieruchomości, określającej bliżej przedmiot
planowanej inwestycji.
W związku z zarzutem naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. należy przypomnieć,
że w orzecznictwie Sądu Najwyższego jest ugruntowany pogląd, iż zarzut
naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. może stanowić podstawę skargi kasacyjnej o tyle
tylko, o ile uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia nie pozwala na kontrolę
kasacyjną tego orzeczenia. Tylko bowiem w takim wypadku uchybienie art. 328 § 2
k.p.c. może być uznane za mogące mieć w rozumieniu art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c.
wpływ na wynik sprawy (por. orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia 20 lutego
2003 r., I CKN 65/01, z dnia 22 maja 2003 r., II CKN 121/01, z dnia 7 października
2005 r., IV CK 122/05, z dnia 24 lutego 2006 r., II CSK 136/05, z dnia 28 lutego
2006 r., III CSK 149/06, z dnia 17 marca 2006 r., I CSK 63/05, z dnia 4 stycznia
11
2007 r., V CSK 364/06, niepubl.). Uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie jest
dotknięte taką wadą.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji wyroku
(art. 39815
§ 1 k.p.c. oraz art. 108 w związku z art. 39821
k.p.c.).