II CZ 53/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:21-11-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 53/11
POSTANOWIENIE
Dnia 15 września 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)
SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)
SSN Anna Kozłowska
w sprawie ze skargi Marka C.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego
z dnia 7 lutego 2007 r.,
wydanym w sprawie z powództwa Pensjonatów Wypoczynkowych
Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji
przeciwko Markowi C.
o zwolnienie zajętego przedmiotu od egzekucji,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 15 września 2011 r.,
zażalenia pozwanego (skarżącego)
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 20 lipca 2010 r.,
1) oddala zażalenie
2) przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego na
rzecz adwokata Pawła Waldemara B. kwotę 5400,- (pięć
tysięcy czterysta) złotych powiększoną o kwotę podatku
VAT z tytułu udzielonej skarżącemu pomocy prawnej z
urzędu.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 20 lipca 2010 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
Marka C. w sprawie przeciwko Pensjonatom Wypoczynkowym Spółce z
ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji o wznowienie postępowania w sprawie
z powództwa Pensjonatów Wypoczynkowych przeciwko Markowi C. o zwolnienie
zajętego przedmiotu od egzekucji, zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 7 lutego 2007 roku. Przyczyną odrzucenia skargi było uznanie
przez Sąd niespełnienia żadnej ze wskazanych przez skarżącego podstaw do
wznowienia postępowania.
W zażaleniu na wymienione postanowienie Sądu Apelacyjnego w zakresie
odrzucenia skargi, skarżący zarzucił obrazę przepisów postępowania, tj. art. 401
pkt 2 w związku z art. 5 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie oraz art. 403 § 2 k.p.c.
poprzez jego nieuwzględnienie. Wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w
zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz
zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego pełnomocnika wyznaczonego z
urzędu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest niezasadne i podlega oddaleniu.
Podstawy wznowienia postępowania są zawarte w art. 401, 4011
i 403 k.p.c.
Skarżący nie wykazał, aby zachodziła którakolwiek z podstaw do wznowienia,
dlatego odrzucenie skargi przez Sąd Apelacyjny było zasadne (art. 410 § 1 k.p.c.).
W doktrynie i orzecznictwie dominuje stanowisko, że skarga o wznowienie nie
opiera się na ustawowej podstawie także wtedy, gdy skarżący powołuje wprawdzie
właściwe przepisy i poprzez ich zastosowanie uzasadnia skargę, tj. art. 401, 4011
lub art. 403 k.p.c., ale w rzeczywistości żadna okoliczność uzasadniająca którąś
z tych podstaw nie występuje (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
15 czerwca 2005 r., IV CZ 50/05, niepubl.; z dnia 10 lutego 2006 r., I PZ 33/05,
OSNP 2007, nr 3-4, poz. 48 i z dnia 30 maja 2007 r., IV CZ 22/07, niepubl.).
3
Z taką sytuacją niewystępowania okoliczności uzasadniających powoływaną
podstawę z art. 401 pkt 2 k.p.c. ma się do czynienia w niniejszej sprawie.
Skarżący obszernie uzasadnia, że był pozbawiony możności działania z uwagi
na odroczenie ogłoszenia wyroku, o czym nie wiedział, a sąd go nie pouczył
co do czynności procesowych w sytuacji występowania bez profesjonalnego
pełnomocnika i to naruszyło zasadę procesową zawartą w art. 5 k.p.c.
Zdaniem skarżącego, ze względu na tą zasadę, wyraźnie sformułowaną w art. 5
k.p.c. Sąd Apelacyjny niezasadnie uznał, że żaden przepis nie nałożył na sąd
obowiązku informowania stron o terminie publikacji orzeczeń.
Stanowisko skarżącego jest pozbawione podstaw. Jak uzasadnił Sąd
Apelacyjny z powołaniem art. 327 § 1 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. tylko stronie
obecnej na ogłoszeniu orzeczenia, działającej bez zawodowego pełnomocnika
przewodniczący jest obowiązany udzielić wskazówek co do sposobu i terminów
wniesienia środków zaskarżenia. W wypadku odroczenia ogłoszenia wyroku sąd
nie ma obowiązku zawiadamiać stron nieobecnych na rozprawie o terminie
ogłoszenia przez wezwanie (art. 149 § 2 k.p.c.); dotyczy to także sytuacji, gdy
termin ogłoszenia został ponownie odroczony (uchwała SN z dnia 25 czerwca
1968 r., III CZP 62/68. OSNCP 1969, nr 3, poz. 41; wyrok SN z dnia 25 kwietnia
2008 r., II CSK 613/07, niepubl.). Podnoszony w skardze art. 5 k.p.c. stanowi o tym,
że w razie potrzeby, którą sąd uzna za uzasadnioną, może udzielić stronom
i uczestnikom postępowania występującym w sprawie bez adwokata lub radcy
prawnego niezbędnych pouczeń co do czynności procesowych. Z przepisu tego nie
wynika powinność sądu o charakterze ogólnego obowiązku do udzielania
w każdym wypadku pouczeń osobom stającym przed sądem, tylko dlatego,
że występują bez zawodowego pełnomocnika. Udzielenie pouczenia musi
być w danej sytuacji uzasadnione, zależy od oceny i uznania sądu. Tak więc
skarżący niezasadnie powołał się na podstawę wznowienia postępowania zawartą
w art. 401 pkt 2 k.p.c.
Wniosek taki odnosi się również do pozostałych podstaw wznowienia
postępowania wskazanych przez skarżącego, a mających uzasadniać pozbawienie
strony możliwości działania. Nie mają one znaczenia w tej sprawie, gdyż w skardze
nie zostało wykazane, aby w sprawie tej występowały. Odnośnie do orzeczenia
4
Sądu Najwyższego wydanego w innej sprawie oraz innych powołanych orzeczeń,
to również należy podzielić stanowisko Sądu Apelacyjnego, że nie może to
stanowić podstawy wznowienia postępowania według art. 403 § 2 k.p.c. Wbrew
twierdzeniom skarżącego postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia
1972 r. (sygn. akt I CZ 134/71) oraz wyrok z dnia 2 lutego 2007 r. (sygn. akt IV CSK
366/06) nie wiążą się z rozpoznawaną sprawą.
Mając na uwadze, że skarżący nie wykazał wystąpienia żadnej z podstaw do
wznowienia postępowania, jego zażalenie należało oddalić, rozstrzygając
o kosztach postępowania na podstawie § 6 i 19 Rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).
jz
POSTANOWIENIE
Dnia 15 września 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)
SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)
SSN Anna Kozłowska
w sprawie ze skargi Marka C.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego
z dnia 7 lutego 2007 r.,
wydanym w sprawie z powództwa Pensjonatów Wypoczynkowych
Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji
przeciwko Markowi C.
o zwolnienie zajętego przedmiotu od egzekucji,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 15 września 2011 r.,
zażalenia pozwanego (skarżącego)
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 20 lipca 2010 r.,
1) oddala zażalenie
2) przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego na
rzecz adwokata Pawła Waldemara B. kwotę 5400,- (pięć
tysięcy czterysta) złotych powiększoną o kwotę podatku
VAT z tytułu udzielonej skarżącemu pomocy prawnej z
urzędu.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 20 lipca 2010 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
Marka C. w sprawie przeciwko Pensjonatom Wypoczynkowym Spółce z
ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji o wznowienie postępowania w sprawie
z powództwa Pensjonatów Wypoczynkowych przeciwko Markowi C. o zwolnienie
zajętego przedmiotu od egzekucji, zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 7 lutego 2007 roku. Przyczyną odrzucenia skargi było uznanie
przez Sąd niespełnienia żadnej ze wskazanych przez skarżącego podstaw do
wznowienia postępowania.
W zażaleniu na wymienione postanowienie Sądu Apelacyjnego w zakresie
odrzucenia skargi, skarżący zarzucił obrazę przepisów postępowania, tj. art. 401
pkt 2 w związku z art. 5 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie oraz art. 403 § 2 k.p.c.
poprzez jego nieuwzględnienie. Wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w
zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz
zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego pełnomocnika wyznaczonego z
urzędu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest niezasadne i podlega oddaleniu.
Podstawy wznowienia postępowania są zawarte w art. 401, 4011
i 403 k.p.c.
Skarżący nie wykazał, aby zachodziła którakolwiek z podstaw do wznowienia,
dlatego odrzucenie skargi przez Sąd Apelacyjny było zasadne (art. 410 § 1 k.p.c.).
W doktrynie i orzecznictwie dominuje stanowisko, że skarga o wznowienie nie
opiera się na ustawowej podstawie także wtedy, gdy skarżący powołuje wprawdzie
właściwe przepisy i poprzez ich zastosowanie uzasadnia skargę, tj. art. 401, 4011
lub art. 403 k.p.c., ale w rzeczywistości żadna okoliczność uzasadniająca którąś
z tych podstaw nie występuje (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
15 czerwca 2005 r., IV CZ 50/05, niepubl.; z dnia 10 lutego 2006 r., I PZ 33/05,
OSNP 2007, nr 3-4, poz. 48 i z dnia 30 maja 2007 r., IV CZ 22/07, niepubl.).
3
Z taką sytuacją niewystępowania okoliczności uzasadniających powoływaną
podstawę z art. 401 pkt 2 k.p.c. ma się do czynienia w niniejszej sprawie.
Skarżący obszernie uzasadnia, że był pozbawiony możności działania z uwagi
na odroczenie ogłoszenia wyroku, o czym nie wiedział, a sąd go nie pouczył
co do czynności procesowych w sytuacji występowania bez profesjonalnego
pełnomocnika i to naruszyło zasadę procesową zawartą w art. 5 k.p.c.
Zdaniem skarżącego, ze względu na tą zasadę, wyraźnie sformułowaną w art. 5
k.p.c. Sąd Apelacyjny niezasadnie uznał, że żaden przepis nie nałożył na sąd
obowiązku informowania stron o terminie publikacji orzeczeń.
Stanowisko skarżącego jest pozbawione podstaw. Jak uzasadnił Sąd
Apelacyjny z powołaniem art. 327 § 1 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. tylko stronie
obecnej na ogłoszeniu orzeczenia, działającej bez zawodowego pełnomocnika
przewodniczący jest obowiązany udzielić wskazówek co do sposobu i terminów
wniesienia środków zaskarżenia. W wypadku odroczenia ogłoszenia wyroku sąd
nie ma obowiązku zawiadamiać stron nieobecnych na rozprawie o terminie
ogłoszenia przez wezwanie (art. 149 § 2 k.p.c.); dotyczy to także sytuacji, gdy
termin ogłoszenia został ponownie odroczony (uchwała SN z dnia 25 czerwca
1968 r., III CZP 62/68. OSNCP 1969, nr 3, poz. 41; wyrok SN z dnia 25 kwietnia
2008 r., II CSK 613/07, niepubl.). Podnoszony w skardze art. 5 k.p.c. stanowi o tym,
że w razie potrzeby, którą sąd uzna za uzasadnioną, może udzielić stronom
i uczestnikom postępowania występującym w sprawie bez adwokata lub radcy
prawnego niezbędnych pouczeń co do czynności procesowych. Z przepisu tego nie
wynika powinność sądu o charakterze ogólnego obowiązku do udzielania
w każdym wypadku pouczeń osobom stającym przed sądem, tylko dlatego,
że występują bez zawodowego pełnomocnika. Udzielenie pouczenia musi
być w danej sytuacji uzasadnione, zależy od oceny i uznania sądu. Tak więc
skarżący niezasadnie powołał się na podstawę wznowienia postępowania zawartą
w art. 401 pkt 2 k.p.c.
Wniosek taki odnosi się również do pozostałych podstaw wznowienia
postępowania wskazanych przez skarżącego, a mających uzasadniać pozbawienie
strony możliwości działania. Nie mają one znaczenia w tej sprawie, gdyż w skardze
nie zostało wykazane, aby w sprawie tej występowały. Odnośnie do orzeczenia
4
Sądu Najwyższego wydanego w innej sprawie oraz innych powołanych orzeczeń,
to również należy podzielić stanowisko Sądu Apelacyjnego, że nie może to
stanowić podstawy wznowienia postępowania według art. 403 § 2 k.p.c. Wbrew
twierdzeniom skarżącego postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia
1972 r. (sygn. akt I CZ 134/71) oraz wyrok z dnia 2 lutego 2007 r. (sygn. akt IV CSK
366/06) nie wiążą się z rozpoznawaną sprawą.
Mając na uwadze, że skarżący nie wykazał wystąpienia żadnej z podstaw do
wznowienia postępowania, jego zażalenie należało oddalić, rozstrzygając
o kosztach postępowania na podstawie § 6 i 19 Rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).
jz