Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2013r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 marca 2013r. w S.

sprawy M. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o ustalenie

w związku z odwołaniem M. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 17 października 2012 r. znak (...)/zk

zmienia zaskarżoną decyzję i stwierdza brak podstaw do podwyższenia o 50,00% w okresie od 1.04.2012r. do 31.03.2013r. stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej płatnika składek M. R..

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17.10.2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., powołując się na art. 34 ustawy z dnia 30.10.2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2009r. Nr 167, poz.1322 ze zm.) oraz art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. t.j. z 2009r. Nr 205, poz. 1585) stwierdził, że stopa procentowa składki na ubezpieczenie społeczne wypadkowe, obowiązująca płatnika składek M. R. w roku składkowym obejmującym okres od 01.04.2012r. do 31.03.2013r. zostaje podwyższona o 50%. Organ rentowy ustalił, iż w roku kalendarzowym 2011 wnioskodawca zgłaszał więcej niż 9 ubezpieczonych. Zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy wypadkowej, stopa procentowa na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych, ustalana jest na podstawie grupy działalności, do której płatnik należy. W okresie od 01.04.2012r. do 31.03.2013r. wynosiła ona 3,60% wg PKD 0240Z, jednak płatnik składek zaniżył składkę, bo ustalił ją na poziomie 1,47%. Z uwagi na zaniżenie stopy procentowej składki organ rentowy podwyższył ją o 50% do 5,40%.

W odwołaniu M. R. domagał się zmiany decyzji. Podniósł, iż w dniu 10.01.2012r. przekazał organowi rentowemu na druku ZUS IWA za 2011r. informacje, z prawidłowym PKD (zgodnym z wpisem do ewidencji REGON) oraz liczbą ubezpieczonych. Prawidłowe dane nie spowodowały zaniżenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe. Korekta dokonana w związku ze zmianą stopy procentowej, nie została dokonana w wyniku kontroli ZUS-u, ale na podstawie własnej analizy dokumentacji przesłanej do organu rentowego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymał podstawy skarżonej decyzji Podniósł, iż prawidłowa wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe wynosiła 3,60%, natomiast płatnik składek ustalił ją na poziomie 1,47%. Po stwierdzeniu nieprawidłowości pracownik ZUS-u telefonicznie w dniu 23.08.2012r. wezwał biuro rachunkowe, które zajmowało się obsługą dokumentacji odwołującego, do nadesłanie aktualnego numeru REGON. W dniu 27.08. (...). biuro rachunkowe dokonało korekty stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe. Jako nieprawdziwe organ rentowy uznał twierdzenia odwołującego, jakoby korekta nastąpiła na podstawie analizy własnej. Organ rentowy wskazał dodatkowo, iż płatnik składek przekazał dokument ZUS IWA z prawidłowym numerem (...), natomiast przekazał nieprawdziwe dane zaniżając stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w dokumentach rozliczeniowych za okres od kwietnia 2012r. do lipca 2012r.

Sąd ustalił, co następuje:

M. R. prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą pod nazwą (...) M. R.. Działalność ta, zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD 2007) została zarejestrowana pod numerem statystycznym 0240Z, dot. działalności usługowej związanej z leśnictwem (zaświadczenie o numerze identyfikacyjnym REGON z dnia 20.01.2011r. oraz informacja Urzędu Statystycznego w B. z dnia 06.09.2012r. akta ZUS).

Przy zgłoszeniu do ubezpieczenia wypadkowego na druku ZUS IWA odwołujący podał dane identyfikacyjne, rodzaj działalności wg PKD, liczbę ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego i adres.

Organ rentowy stwierdził, iż wystąpiły nieprawidłowości z przyjętej stopie procentowej składki wypadkowej. Analizie poddał druk ZUS IWA, nie stwierdzono w nim jednak nieprawidłowości, błąd zlokalizowano natomiast w druku ZUS DRA (raport rozbieżności akta ZUS). Z odręcznych notatek pracowników organu rentowego poczynionych na dokumentach zgromadzonych w aktach ZUS wynika, iż w dniu 23.08.2012r. przeprowadzono rozmowę telefoniczną z pracownikiem biura rachunkowego, natomiast w dniu 27.08.2012r. płatnik składek złożył korektę informacji ZUS DRA.

Zawiadomieniem z dnia 10.09.2012r. organ rentowy poinformował odwołującego, o wszczęciu z urzędu postępowania wyjaśniającego w związku z nieprawidłowym ustaleniem stopy składki na ubezpieczenie wypadkowe w okresie składkowym od 01.04.2012r. do 31.03.2013r.

Obsługą dokumentacji związanej z prowadzeniem firmy odwołującego, w tym związanej z kwestiami ubezpieczeniowymi, zajmowało się biuro rachunkowe. Pracownik tego biura Ł. S. (zeznania świadka koperta k. 21, 03:20-10:10) zajmował się firmą odwołującego. Potwierdził on, iż na druku ZUS IWA zostały zgłoszone wszystkie dane i były one prawidłowe. Rozbieżności dotyczące wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe były związane z innym drukiem – ZUS DRA, w którym płatnik wskazał stopę procentową na ubezpieczenie wypadkowe na poziome 1,47%. Świadek przyznał, iż ustalenie to było nieprawidłowe i było wynikiem jego błędu. Skorygował błąd, gdy otrzymał telefon od pracownicy ZUS, która prosiła o nadesłanie numeru REGON odwołującego aktualnego na dzień 31.12.2011r. Po tym telefonie świadek ponowienie przeanalizował dokumentację związaną z rodzajem prowadzonej przez odwołującego działalności gospodarczej i dokonał korekty druku ZUS DRA przez wskazanie prawidłowej stopy procentowej składki i wyliczenie właściwej kwoty składek. Natomiast korekta druku ZUS IWA nie była dokonywania, gdyż dane w nim zawarte były prawidłowe.

Sąd zważył, co następuje :

Jak stanowi art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 30.10.2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2009r. Nr 167, poz.1322 ze zm.) jeżeli płatnik składek nie przekaże danych lub przekaże nieprawdziwe dane, o których mowa w art. 31, co spowoduje zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, Zakład ustala, w drodze decyzji, stopę procentową składki na cały rok składkowy w wysokości 150% stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych. Płatnik składek zobowiązany jest opłacić zaległe składki wraz z odsetkami za zwłokę.

Dane, o których wspomina powyższy przepis, reguluje art. 31 ust. 6 ustawy wypadkowej, i są nimi: 1) dane identyfikacyjne płatnika składek, określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych; 2) rodzaj działalności wg PKD; 3) liczba ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego; 4) adres płatnika składek. Informacje te płatnik składek musi przekazać do dnia 31 stycznia danego roku za poprzedni rok kalendarzowy. Informacje te zawiera druk ZUS IWA.

Ponadto jak stanowi art. 34 ust. 3 ustawy wypadkowej przepis ust. 1 i 2 art. 34 stosuje się odpowiednio do płatników składek, o których mowa w art. 28 ust. 1 i art. 33 ust. 1 i 2, którzy nieprawidłowo ustalili liczbę ubezpieczonych lub grupę działalności, przy czym, jeżeli płatnik składek stwierdzi nieprawidłowość, obowiązany jest on ponownie ustalić stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe we własnym zakresie.

Odwołującemu nie można zarzucić, aby błędnie ustalił liczbę ubezpieczonych lub wskazał nieprawidłową grupę działalności. Błędy w tych informacjach mogą powodować niewłaściwe ustalenie stopy procentowej składki wypadkowej. Taka sytuacja nie miała miejsca w sprawie niniejszej.

Analiza art. 31 ust. 6 ustawy wypadkowej wskazuje jednoznacznie, iż odwołujący – płatnik składek, wywiązał się z ciążącego na nim obowiązku i podał wymienione w tym przepisie dane, a informacje te były prawidłowe i nie budziły zastrzeżeń ani organu rentowego, ani Sądu. Odwołujący podał dane zgodne ze stanem faktycznym i na ich podstawie organ rentowy, zgodnie z treścią art. 28 ust. 2 ustawy wypadkowej, powinien ustalić stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe, gdyż odwołujący, jako płatnik składek, zgłaszał do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych. Przepis ten wskazuje etap, na którym doszło tak naprawdę do błędu w ustaleniu stopy procentowej.

W odniesieniu do powyższych rozważań przytoczenia wymaga stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w uzasadnieniu postanowienia z dnia 4.02.2011r., sygn. II UZP 1/11 (LEX 1130862), w którym stwierdził m.in., iż pomiędzy nieprawidłowym ustaleniem liczby osób zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego a zaniżeniem stopy procentowej składki musi zachodzić związek przyczynowo – skutkowy. Natomiast przekazywanie przez płatnika do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki w wysokości niższej od wymaganej, jeśli wynika ono z innych powodów niż nieprawidłowe ustalenie liczby osób zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego (np. matematycznej pomyłki w wyliczeniu kwoty składki, wadliwego "przeimportowania" danych do programu komputerowego) nie wyczerpuje hipotezy normy art. 34 ust. 3 w związku z ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych z 2002r. i nie implikuje skutku objętego jej dyspozycją.

Również w uzasadnieniu wyroku z dnia 16.06.2011r., sygn. I UK 15/11(LEX 964457) Sąd Najwyższy jednoznacznie wskazał, iż art. 34 ust. 1 ustawy z 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych pozwala na zastosowanie sankcji w nim przewidzianej tylko w przypadku podania nieprawdziwych danych, a nie danych nieprawidłowych. W sprawie niniejszej nie miało miejsca wskazanie na druku ZUS IWA nieprawdziwych danych, ani nieprawidłowych.

Natomiast za niemające zastosowania w sprawie należy uznać stanowisko Sądu Najwyższego przedstawione w uzasadnieniu wyroku z dnia 21.02.2012r. sygn. I UK 207/11 (LEX1130156), a na które powołał się organ rentowy, ponieważ stany faktyczne w obu sprawach były odmienne. Pomimo, iż przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego w powołanym orzeczeniu, była kwestia podania nieprawdziwych danych przez płatnika, nawet w sposób niezawiniony, to uszło uwadze organu rentowego, iż w sprawie niniejszej odwołujący – płatnik składek, podał prawdziwe dane do ustalenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, natomiast w sprawie I UK 201/11 płatnik składek podał nieprawdziwe dane w druku ZUS IWA. Ponadto z treści uzasadnienia skarżonej decyzji, jak i odwołania wynika iż organ rentowy zupełnie pomija kwestię danych zgłoszonych przez odwołującego, a stanowiących jednak podstawę do wyliczenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe. Okoliczność ta ma w sprawie niniejszej zasadnicze znaczenie, pomimo pominięcia jej przez organ rentowy i koncentracji zarzutów na danych mających drugorzędne znaczenie.

W sprawie została podniesiona jeszcze jedna okoliczność, związana ze złożeniem korekty do druku ZUS DRA. Zdaniem Sądu telefon pracownika ZUS-u, dotyczący podania aktualnego REGONU, stanowił jedynie impuls do ponownego przeanalizowania dokumentacji i w efekcie wychwycenie błędu. Korekta nie wstrzymała wszczęcia postępowania wyjaśniającego. Należy mieć jednak na uwadze, iż korekta nastąpiła przed wszczęciem takiego postępowania, nie była związana z jakakolwiek kontrolą, czy też decyzją organu rentowego w zakresie wymiaru składki wypadkowej. Należy zatem podzielić stanowisko odwołującego, iż korekta została dokona w wyniku wykrycia błędu, który nie mógł jednak skutkować obciążeniem odwołującego podwyższoną stawką procentową na ubezpieczenie wypadkowe.

Z ustaleń poczynionych w sprawie wynika zatem, iż decyzja organu rentowego była błędna i należało tym samym podzielić stanowisko zawarte w odwołaniu. Sankcja zastosowana w stosunku do odwołującego nie znajduje oparcia w przepisach.

W związku z powyższym, na podstawie art. 477 ¹⁴ §2 kpc orzeczono, jak w sentencji.

mt