Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 38/12
POSTANOWIENIE
Dnia 6 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Wojciech Katner
SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi I. R. i A. R. o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego
z dnia 6 maja 2008 r.,
w sprawie z wniosku I. R.
przy uczestnictwie A. R., i innych
o stwierdzenie nabycia własności przez zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 czerwca 2012 r.,
zażalenia I. R. i A. R.
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 26 stycznia 2012 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 26 stycznia 2012 r. odrzucił skargę I.
R. i A. R. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym
postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 6 maja 2008 r. w sprawie z wniosku o
stwierdzenie nabycia własności przez zasiedzenie, jako nieopartą na ustawowej
podstawie wznowienia.
Skarżący wskazali na podstawę z art. 403 § 2 k.p.c., tj. wykrycie nowego
środka dowodowego, poprzez odnalezienie przez I. R. podczas porządków
pisemnej umowy z dnia 18 lutego 1957 r., którą jej ojciec J. W. przekazał I. i A.
małżonkom R. nieruchomość o powierzchni 2100 m2
jako darowiznę. W uprzednio
toczącym się postępowaniu wnioskodawczyni nie mogła złożyć przedmiotowego
dokumentu z uwagi na przekonanie, że uległ on zniszczeniu.
W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący zarzucili obrazę art. 403
§ 2 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sprawie, podczas gdy wiek
stron i upływ 50 lat od zawarcia umowy oznaczał brak zaniedbania, czy
opieszałości. Wskazali, że prawidłowa wykładnia tego przepisu powinna prowadzić
do wniosku, że wnioskodawczyni nie miała możliwości skorzystania z tego środka
dowodowego w postępowaniu o zasiedzenie.
Skarżący wnieśli o uchylenie postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył:
Jak podkreśla się w orzecznictwie sądowym i nauce prawa skarga
o wznowienie postępowania ma charakter nadzwyczajnego środka prawnego.
Przepisy ją wprowadzające, zmierzając do wzruszenia prawomocnego orzeczenia
poza tokiem instancji i zastąpienia wydanego orzeczenia nowym, muszą być
wykładane ściśle, a podstawy wskazane przez stronę poddane restrykcyjnej ocenie
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 sierpnia 2005 r., IV CK 57/05,
nie publ.).
Do przesłanek odrzucenia skargi na posiedzeniu niejawnym, wskazanych
w art. 410 k.p.c., należą uchybienie terminowi, brak oparcia skargi na ustawowej
3
podstawie i niedopuszczalność skargi z innych przyczyn. Wyznaczają one zakres
wstępnej kontroli formalnej skargi o wznowienie postępowania.
Skarżący wnieśli o wznowienie postępowania nie wskazując wprost podstawy
skargi. Podane przez nich okoliczności polegające na odnalezieniu pisma
datowanego na dzień 18 lutego 1957 r., zawierającego stwierdzenie że J.W. w
obecności świadków nieformalną umową darowizny przekazał I. i A. małżonkom R.
nieruchomość o powierzchni 2100 m2
, którego nie byli w stanie złożyć w toku
zakończonego postępowania o stwierdzenie zasiedzenia uzasadniają
zakwalifikowanie ich jako podstawy restytucyjnej. Zgodnie z art. 403 § 2 k.p.c.
można żądać wznowienia postępowania w razie wykrycia takich okoliczności
faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy,
z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu.
Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, nowe środki
dowodowe, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, to takie, z których strona
nie mogła skorzystać w postępowaniu prawomocnie zakończonym przy
zachowaniu wysokiej staranności w jego prowadzeniu. "Wykrycie", o którym mowa
w art. 403 § 2 k.p.c., odnosi się do dowodów w poprzednim postępowaniu w ogóle
nieujawnionych i wówczas nieujawnialnych, bo nieznanych stronie i dla niej
niedostępnych. Nie dotyczy to pojęcie również takich okoliczności, które strona
mogła powołać w prawomocnie zakończonym postępowaniu, mając ku temu
obiektywnie istniejącą możliwość (por. postanowienie z dnia 26 października
2011 r., III CZ 57/11, niepubl. oraz postanowienie z dnia 25 maja 2011 r., II CZ
20/11, niepubl. i powołane w nim postanowienia). Skarżąca przyznała, co wynika
z akt sprawy o zasiedzenie, w których powoływała się na tę okoliczność, że fakt
zawarcia umowy i istnienia dokumentu był jej znany, skoro uczestniczyła w jego
sporządzaniu i go podpisała. Ze skargi wynika ponadto, że była jego posiadaczką,
zabrała w lipcu 2010 r. podczas przeprowadzki do nowego mieszkania, a jedynie
odnalazła podczas porządków przedświątecznych w 2011 r., kiedy zaczęła
przeglądać dokumenty. Takie zachowanie świadczy o braku należytej staranności,
którą powinna wykazać jako strona. Argument, że skarżąca z uwagi na wiek oraz
odległość czasową od zawarcia umowy darowizny do dnia złożenia wniosku o
4
zasiedzenie nie wiedziała, gdzie ten dokument się znajduje, jest
nieprzekonywający.
Sąd Okręgowy trafnie przyjął, że okoliczności podniesionej przez skarżących
nie można zakwalifikować jako takiej, która w prawomocnie zakończonym
postępowaniu była „nieujawnialna”, a więc o której strona przy zachowaniu
należytej staranności nie mogła się dowiedzieć i nie dysponowała środkami
służącymi jej ujawnieniu. I. R. mogła zatem poszukiwać dokumentu i powinna go
wykorzystać jako środek dowodowy w postępowaniu o zasiedzenie.
Z tych względów zażalenie jako niezasadne podlega oddaleniu
na podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13