IV CZ 10/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:09-01-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 10/12
POSTANOWIENIE
Dnia 6 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Antoni Górski
SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa Banku Gospodarki Żywnościowej Spółki Akcyjnej w W.
przeciwko K. K. i W. W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 czerwca 2012 r.,
zażalenia strony powodowej
na postanowienie z dnia 6 grudnia 2011 r. w przedmiocie kosztów procesu
uzupełniające wyrok Sądu Apelacyjnego
z dnia 23 listopada 2011 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Sąd Apelacyjny, uzupełniając w dniu 6 grudnia 2011 r. wyrok z dnia
23 listopada 2011 r., oddalający apelacje pozwanych od wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 23 maja 2011 r., zasądzającego od nich solidarnie na rzecz strony
powodowej kwoty 115 013,31 zł i 46 808,64 zł z odsetkami ustawowymi, postanowił
nie obciążyć pozwanych kosztami procesu poniesionymi przez stronę powodowa
w instancji odwoławczej. Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowił art. 102 k.p.c.
Według Sądu Apelacyjnego, za zastosowaniem w sprawie tego przepisu, oprócz
trudnej sytuacji materialnej pozwanych, przemawiało zwłaszcza zobowiązanie ich
do zapłaty stronie powodowej kwoty 11 700 zł tytułem zwrotu kosztów procesu
przed sądem pierwszej instancji, rekompensującej w znacznym stopniu także
nakład pracy pełnomocnika włożony w prowadzenie sprawy w instancji
odwoławczej, oraz niecodzienne okoliczności sprawy, łączące się z ustanowieniem
bez zgody pozwanych na ich nieruchomości zabezpieczenia rzeczowego przez
osobę, która uzyskała wpis prawa własności w wyniku nieważnej czynności
prawnej.
W zażaleniu na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 6 grudnia 2011 r.
strona powodowa zarzuciła naruszenie art. 102 k.p.c. przez jego błędne
zastosowanie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Artykuł 102 k.p.c. – który zgodnie art. 391 § 1 k.p.c. ma odpowiednie
zastosowanie również w postępowaniu apelacyjnym – dopuszcza w drodze wyjątku
od zasady odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 §1 k.p.c.) ze względów
słusznościowych w szczególnie uzasadnionych wypadkach zasądzenie od strony
przegrywającej tylko części kosztów procesu albo nawet nieobciążenie jej w ogóle
kosztami procesu. Przy ustalaniu, czy zachodzą „wypadki szczególnie
uzasadnione” należy brać pod uwagę okoliczności konkretnej sprawy. Sąd
dokonując oceny w tym względzie dysponuje znaczną swobodą.
Według utrwalonego w orzecznictwie poglądu, możliwość skutecznego
zakwestionowania oceny sądu co do ziszczenia się przesłanek zastosowania art.
102 k.p.c. ogranicza się do rozstrzygnięć rażąco niesłusznych (por. np.
3
postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 15 czerwca 2011 r., V CZ 23/11, LEX
864028, z dnia 8 lipca 2011 r., IV CZ 29/11, niepubl., z dnia 6 października 2011 r.,
V CZ 76/11, niepubl.; z dnia 7 października 2011 r., II CZ 63/11, LEX nr 1001290).
Zaskarżone rozstrzygnięcie nie daje podstaw do postawienia mu takiego
zarzutu. W szczególności wskazany przez Sąd Apelacyjny obowiązek ponoszenia
przez pozwanych odpowiedzialności z tytułu ograniczonego prawa rzeczowego
ustanowionego przez osobę nieuprawnioną do rozporządzania nieruchomościami
pozwanych mógł być w sprawie uznany za okoliczność uzasadniającą
zastosowanie art. 102 k.p.c., mimo powinności liczenia się w zasadzie przez stronę
wnoszącą apelację z obowiązkiem pokrycia poniesionych przez przeciwnika
kosztów postępowania apelacyjnego.
Sąd ze względu na uznaniowy charakter regulacji zawartej w art. 102 k.p.c.
może wziąć pod uwagę okoliczności uzasadniające zastosowanie tego przepisu
z urzędu, niezależnie od wniosków stron.
Z przedstawionych przyczyn Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 6 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Antoni Górski
SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa Banku Gospodarki Żywnościowej Spółki Akcyjnej w W.
przeciwko K. K. i W. W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 czerwca 2012 r.,
zażalenia strony powodowej
na postanowienie z dnia 6 grudnia 2011 r. w przedmiocie kosztów procesu
uzupełniające wyrok Sądu Apelacyjnego
z dnia 23 listopada 2011 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Sąd Apelacyjny, uzupełniając w dniu 6 grudnia 2011 r. wyrok z dnia
23 listopada 2011 r., oddalający apelacje pozwanych od wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 23 maja 2011 r., zasądzającego od nich solidarnie na rzecz strony
powodowej kwoty 115 013,31 zł i 46 808,64 zł z odsetkami ustawowymi, postanowił
nie obciążyć pozwanych kosztami procesu poniesionymi przez stronę powodowa
w instancji odwoławczej. Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowił art. 102 k.p.c.
Według Sądu Apelacyjnego, za zastosowaniem w sprawie tego przepisu, oprócz
trudnej sytuacji materialnej pozwanych, przemawiało zwłaszcza zobowiązanie ich
do zapłaty stronie powodowej kwoty 11 700 zł tytułem zwrotu kosztów procesu
przed sądem pierwszej instancji, rekompensującej w znacznym stopniu także
nakład pracy pełnomocnika włożony w prowadzenie sprawy w instancji
odwoławczej, oraz niecodzienne okoliczności sprawy, łączące się z ustanowieniem
bez zgody pozwanych na ich nieruchomości zabezpieczenia rzeczowego przez
osobę, która uzyskała wpis prawa własności w wyniku nieważnej czynności
prawnej.
W zażaleniu na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 6 grudnia 2011 r.
strona powodowa zarzuciła naruszenie art. 102 k.p.c. przez jego błędne
zastosowanie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Artykuł 102 k.p.c. – który zgodnie art. 391 § 1 k.p.c. ma odpowiednie
zastosowanie również w postępowaniu apelacyjnym – dopuszcza w drodze wyjątku
od zasady odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 §1 k.p.c.) ze względów
słusznościowych w szczególnie uzasadnionych wypadkach zasądzenie od strony
przegrywającej tylko części kosztów procesu albo nawet nieobciążenie jej w ogóle
kosztami procesu. Przy ustalaniu, czy zachodzą „wypadki szczególnie
uzasadnione” należy brać pod uwagę okoliczności konkretnej sprawy. Sąd
dokonując oceny w tym względzie dysponuje znaczną swobodą.
Według utrwalonego w orzecznictwie poglądu, możliwość skutecznego
zakwestionowania oceny sądu co do ziszczenia się przesłanek zastosowania art.
102 k.p.c. ogranicza się do rozstrzygnięć rażąco niesłusznych (por. np.
3
postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 15 czerwca 2011 r., V CZ 23/11, LEX
864028, z dnia 8 lipca 2011 r., IV CZ 29/11, niepubl., z dnia 6 października 2011 r.,
V CZ 76/11, niepubl.; z dnia 7 października 2011 r., II CZ 63/11, LEX nr 1001290).
Zaskarżone rozstrzygnięcie nie daje podstaw do postawienia mu takiego
zarzutu. W szczególności wskazany przez Sąd Apelacyjny obowiązek ponoszenia
przez pozwanych odpowiedzialności z tytułu ograniczonego prawa rzeczowego
ustanowionego przez osobę nieuprawnioną do rozporządzania nieruchomościami
pozwanych mógł być w sprawie uznany za okoliczność uzasadniającą
zastosowanie art. 102 k.p.c., mimo powinności liczenia się w zasadzie przez stronę
wnoszącą apelację z obowiązkiem pokrycia poniesionych przez przeciwnika
kosztów postępowania apelacyjnego.
Sąd ze względu na uznaniowy charakter regulacji zawartej w art. 102 k.p.c.
może wziąć pod uwagę okoliczności uzasadniające zastosowanie tego przepisu
z urzędu, niezależnie od wniosków stron.
Z przedstawionych przyczyn Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak w sentencji.