V CZ 112/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-12-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 112/11
POSTANOWIENIE
Dnia 6 lipca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący)
SSN Marta Romańska (sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
w sprawie z powództwa T. P.
przeciwko S. U., Z. B. i J. K.
o ochronę dóbr osobistych i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 6 lipca 2012 r.,
zażalenia powoda na orzeczenie o kosztach, dotyczące kosztów postępowania
za pierwszą instancję i zawarte w punkcie 3 (trzecim) wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 15 kwietnia 2011 r.,
odrzuca zażalenie.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z 15 kwietnia 2011 r. Sąd Apelacyjny zmienił wyrok Sądu
Okręgowego z 1 grudnia 2010 r. i zobowiązał pozwanego Z. B. do zaniechania
naruszenia dobra osobistego powoda – T. P. oraz zasądził od pozwanych – J. K.,
S. U. i Z. B. solidarnie na rzecz powoda kwotę 25.000 zł tytułem zadośćuczynienia
oraz 1.610 zł kosztów postępowania za pierwszą instancję; w pozostałym zakresie
oddalił apelację pozwanych i orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego.
W zażaleniu na zawarte w wyroku Sądu Apelacyjnego rozstrzygnięcie
o kosztach postępowania pierwszoinstancyjnego (pkt 3 wyroku) powód zarzucił, że
zostało ono wydane z naruszeniem art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 11 ust. 2 w zw. z § 6
pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348
ze zm.) wobec omyłkowego nie zasądzenia kwoty 600 zł tytułem zwrotu opłaty
sądowej od pozwu oraz kwoty 1.200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu za pierwszą instancję od roszczenia majątkowego
(zadośćuczynienia) dochodzonego łącznie z roszczeniem niemajątkowym.
Powód wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i zasądzenie na rzecz
powoda kwoty 600 zł, jako zwrotu opłaty od pozwu, kwoty 17 zł tytułem opłaty od
pełnomocnictwa i kwoty 1.200 zł jako wynagrodzenia pełnomocnika od roszczeń
majątkowych dochodzonych w sprawie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3941
pkt 2 k.p.c. zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje
na postanowienie sądu drugiej instancji co do kosztów procesu, które nie były
przedmiotem rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji. W judykaturze Sądu
Najwyższego utrwalony został pogląd, podzielany także w niniejszej sprawie,
zgodnie z którym ścisła wykładnia tego przepisu nie dopuszcza zaskarżenia
zażaleniem do Sądu Najwyższego rozstrzygnięcia sądu drugiej instancji o kosztach
procesu poniesionych przed sądem pierwszej instancji w razie zmiany przez sąd
drugiej instancji rozstrzygnięcia co do istoty sprawy. W takim wypadku uprawnienie
strony do poddania kontroli instancyjnej orzeczenia o kosztach procesu
3
poniesionych przed sądem pierwszej instancji, wynikające z art. 176 ust. 1
Konstytucji RP, wyczerpuje się w możliwości zaskarżenia tego rozstrzygnięcia
jedynie do sądu drugiej instancji.
Określona w art. 176 ust. 1 Konstytucji zasada co najmniej
dwuinstancyjności postępowania sądowego, w odniesieniu do orzeczenia
o kosztach postępowania przed sądem pierwszej instancji, o których sąd ten
rozstrzyga w orzeczeniu kończącym postępowanie, realizuje się poprzez możliwość
jego zaskarżenia przez każdą ze stron do sądu apelacyjnego. W takiej sytuacji
jednak sąd apelacyjny orzeka co do kosztów procesu, które były już uprzednio
przedmiotem rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji, w następstwie uwzględnienia
apelacji i zmiany wyroku sądu pierwszej instancji lub jedynie po rozpoznaniu
zażalenia w przedmiocie kosztów (por. postanowienia Sądu Najwyższego:
z 23 czerwca 2010 r., II CZ 45/10, OSNC 2010, nr 12, poz. 171; z 24 września
2010 r., IV CZ 60/10, nie publ.; z 26 stycznia 2011 r., IV CZ 103/10, nie publ.;
z 1 czerwca 2011 r., II CZ 18/11, nie publ., uzasadnienie wyroku TK z 27 marca
2007 r., SK 3/05, OTK-A 2007 nr 3, poz. 32 dot. d. art. 39318
§ 2 k.p.c.).
Z tych względów niedopuszczalne jest zażalenie do Sądu Najwyższego na
zawarte w wyroku sądu apelacyjnego postanowienie co do kosztów procesu przed
sądem pierwszej instancji. Wniesione zażalenie podlegało więc odrzuceniu
stosownie do art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39821
, w zw. z art. 373 k.p.c.
md
POSTANOWIENIE
Dnia 6 lipca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący)
SSN Marta Romańska (sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
w sprawie z powództwa T. P.
przeciwko S. U., Z. B. i J. K.
o ochronę dóbr osobistych i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 6 lipca 2012 r.,
zażalenia powoda na orzeczenie o kosztach, dotyczące kosztów postępowania
za pierwszą instancję i zawarte w punkcie 3 (trzecim) wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 15 kwietnia 2011 r.,
odrzuca zażalenie.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z 15 kwietnia 2011 r. Sąd Apelacyjny zmienił wyrok Sądu
Okręgowego z 1 grudnia 2010 r. i zobowiązał pozwanego Z. B. do zaniechania
naruszenia dobra osobistego powoda – T. P. oraz zasądził od pozwanych – J. K.,
S. U. i Z. B. solidarnie na rzecz powoda kwotę 25.000 zł tytułem zadośćuczynienia
oraz 1.610 zł kosztów postępowania za pierwszą instancję; w pozostałym zakresie
oddalił apelację pozwanych i orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego.
W zażaleniu na zawarte w wyroku Sądu Apelacyjnego rozstrzygnięcie
o kosztach postępowania pierwszoinstancyjnego (pkt 3 wyroku) powód zarzucił, że
zostało ono wydane z naruszeniem art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 11 ust. 2 w zw. z § 6
pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348
ze zm.) wobec omyłkowego nie zasądzenia kwoty 600 zł tytułem zwrotu opłaty
sądowej od pozwu oraz kwoty 1.200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu za pierwszą instancję od roszczenia majątkowego
(zadośćuczynienia) dochodzonego łącznie z roszczeniem niemajątkowym.
Powód wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i zasądzenie na rzecz
powoda kwoty 600 zł, jako zwrotu opłaty od pozwu, kwoty 17 zł tytułem opłaty od
pełnomocnictwa i kwoty 1.200 zł jako wynagrodzenia pełnomocnika od roszczeń
majątkowych dochodzonych w sprawie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3941
pkt 2 k.p.c. zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje
na postanowienie sądu drugiej instancji co do kosztów procesu, które nie były
przedmiotem rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji. W judykaturze Sądu
Najwyższego utrwalony został pogląd, podzielany także w niniejszej sprawie,
zgodnie z którym ścisła wykładnia tego przepisu nie dopuszcza zaskarżenia
zażaleniem do Sądu Najwyższego rozstrzygnięcia sądu drugiej instancji o kosztach
procesu poniesionych przed sądem pierwszej instancji w razie zmiany przez sąd
drugiej instancji rozstrzygnięcia co do istoty sprawy. W takim wypadku uprawnienie
strony do poddania kontroli instancyjnej orzeczenia o kosztach procesu
3
poniesionych przed sądem pierwszej instancji, wynikające z art. 176 ust. 1
Konstytucji RP, wyczerpuje się w możliwości zaskarżenia tego rozstrzygnięcia
jedynie do sądu drugiej instancji.
Określona w art. 176 ust. 1 Konstytucji zasada co najmniej
dwuinstancyjności postępowania sądowego, w odniesieniu do orzeczenia
o kosztach postępowania przed sądem pierwszej instancji, o których sąd ten
rozstrzyga w orzeczeniu kończącym postępowanie, realizuje się poprzez możliwość
jego zaskarżenia przez każdą ze stron do sądu apelacyjnego. W takiej sytuacji
jednak sąd apelacyjny orzeka co do kosztów procesu, które były już uprzednio
przedmiotem rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji, w następstwie uwzględnienia
apelacji i zmiany wyroku sądu pierwszej instancji lub jedynie po rozpoznaniu
zażalenia w przedmiocie kosztów (por. postanowienia Sądu Najwyższego:
z 23 czerwca 2010 r., II CZ 45/10, OSNC 2010, nr 12, poz. 171; z 24 września
2010 r., IV CZ 60/10, nie publ.; z 26 stycznia 2011 r., IV CZ 103/10, nie publ.;
z 1 czerwca 2011 r., II CZ 18/11, nie publ., uzasadnienie wyroku TK z 27 marca
2007 r., SK 3/05, OTK-A 2007 nr 3, poz. 32 dot. d. art. 39318
§ 2 k.p.c.).
Z tych względów niedopuszczalne jest zażalenie do Sądu Najwyższego na
zawarte w wyroku sądu apelacyjnego postanowienie co do kosztów procesu przed
sądem pierwszej instancji. Wniesione zażalenie podlegało więc odrzuceniu
stosownie do art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39821
, w zw. z art. 373 k.p.c.
md