II CNP 36/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-12-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CNP 36/12
POSTANOWIENIE
Dnia 10 sierpnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 10 sierpnia 201 2r.,
skargi E. F.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Rejonowego
z dnia 24 września 2009 r.,
wydanego w sprawie z powództwa J. M.
przeciwko E. F. i M. F.
o zapłatę,
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
W związku ze skargą pozwanego E. F. o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego z dnia 24 września 2009 r. Sąd
Najwyższy zważył, co następuje.
W trakcie postępowania wywołanego wniesieniem skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem wyroku pełnomocnik skarżącego w pismach procesowych
zaznaczał, że reprezentuje także M. F. i dołączył pełnomocnictwo do
reprezentowania jego interesów w sprawie wywołanej wniesieniem skargi o
stwierdzenie niezgodności z prawem wskazanego na wstępie wyroku.
Pełnomocnictwo to jest identyczne z pełnomocnictwem pochodzącym od E. F. Nie
oznacza to jednak w żadnym razie, że skarżącym jest również M. F.
Odnosząc się zatem do skargi E. F., trzeba zwrócić uwagę, że wymagania
konstrukcyjne skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia określone są w art. 4245
§ 1 k.p.c. Skarga powinna zawierać
oznaczenie wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest on
zaskarżony w całości lub w części, przytoczenie jej podstaw oraz ich uzasadnienie,
wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżony wyrok jest niezgodny,
uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie wyroku,
którego skarga dotyczy oraz wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego wyroku w
drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Zgodnie zaś z art.
4241
§ 2 k.p.c. w sytuacji, w której strona nie skorzystała z przysługujących jej
środków prawnych, dopuszczalność tej skargi uzależniona jest od istnienia
wyjątkowego wypadku polegającego na występowaniu niezgodności z prawem o
kwalifikowanym charakterze, wynikającej z naruszenia podstawowych zasad
porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela.
Skarga wniesiona została od orzeczenia sądu pierwszej instancji, które nie
zostało skutecznie zaskarżone z wykorzystaniem przewidzianych prawem środków.
W takim wypadku dopuszczalność skargi wymaga łącznego spełnienia dwóch
przesłanek - istnienia wyjątkowego wypadku oraz występowania kwalifikowanej
postaci niezgodności kwestionowanego orzeczenia z prawem, która wynikać musi
z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych
3
wolności albo praw człowieka i obywatela (por. np. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 2 lutego 2006 r., I CNP 4/06, OSNC 2006/6/113). Wystąpienie
takiego wyjątkowego wypadku strona powinna skonkretyzować i wykazać
w skardze, w ramach realizacji obowiązku przewidzianego w art. 4245
§ 1 pkt 5
k.p.c. Wyjątkowość wypadku z art. 4241
§ 2 k.p.c. należy rozpatrywać nie tylko
z punktu widzenia przyczyny niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
lecz także w aspekcie powodów nieskorzystania przez stronę z możliwości
zaskarżenia tego orzeczenia. Przyczyny nieskorzystania przez stronę
z przysługujących jej środków zaskarżenia muszą mieć charakter obiektywny, co
przesądza, że chodzi o okoliczności obiektywnie uzasadniające niewniesienie
przez stronę przysługujących jej środków zaskarżenia, a nie o okoliczności
subiektywne wynikające z woli lub zaniedbań jej lub jej pełnomocnika
(zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2006 r., I CNP 4/06, nie
publ.; z dnia 7 lutego 2008 r., IV CNP 217/07, OSNC -ZD 2008, nr 4, poz. 114;
z dnia 10 sierpnia 2010 r., II CNP 39/10, nie publ.; z dnia 12 sierpnia 2011 r. I CNP
85/10, nie publ.; z dnia 14 grudnia 2011 r., II CNP 41/11, nie publ.). Oznacza to, że
jedynie wyjątkowo podstawę określoną w art. 4241
§ 2 k.p.c. może stanowić
zamknięcie drogi do instancji odwoławczej (postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 4 lipca 2006 r., V CNP 86/06, OSNC 2007/3/47). Uchybienia obowiązkom
związanym z opłaceniem zwykłego środka zaskarżenia, jaki przysługiwał od
postanowienia Sądu pierwszej instancji stanowi zdarzenie zawinione przez stronę,
w szczególności, jeśli skarżący był reprezentowany przez fachowego
pełnomocnika. W konsekwencji nie można przyjąć, że zachodzi przewidziana w art.
4241
§ 2 k.p.c. niezbędna przesłanka dopuszczalności skargi w postaci
wyjątkowego wypadku usprawiedliwiającego nieskorzystanie z przysługującego
środka zaskarżenia wyroku sądu pierwszej instancji.
Z przytoczonych przyczyn Sąd Najwyższy odrzucił skargę na podstawie art.
4248
§ 2 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 10 sierpnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 10 sierpnia 201 2r.,
skargi E. F.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Rejonowego
z dnia 24 września 2009 r.,
wydanego w sprawie z powództwa J. M.
przeciwko E. F. i M. F.
o zapłatę,
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
W związku ze skargą pozwanego E. F. o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego z dnia 24 września 2009 r. Sąd
Najwyższy zważył, co następuje.
W trakcie postępowania wywołanego wniesieniem skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem wyroku pełnomocnik skarżącego w pismach procesowych
zaznaczał, że reprezentuje także M. F. i dołączył pełnomocnictwo do
reprezentowania jego interesów w sprawie wywołanej wniesieniem skargi o
stwierdzenie niezgodności z prawem wskazanego na wstępie wyroku.
Pełnomocnictwo to jest identyczne z pełnomocnictwem pochodzącym od E. F. Nie
oznacza to jednak w żadnym razie, że skarżącym jest również M. F.
Odnosząc się zatem do skargi E. F., trzeba zwrócić uwagę, że wymagania
konstrukcyjne skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia określone są w art. 4245
§ 1 k.p.c. Skarga powinna zawierać
oznaczenie wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest on
zaskarżony w całości lub w części, przytoczenie jej podstaw oraz ich uzasadnienie,
wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżony wyrok jest niezgodny,
uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie wyroku,
którego skarga dotyczy oraz wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego wyroku w
drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Zgodnie zaś z art.
4241
§ 2 k.p.c. w sytuacji, w której strona nie skorzystała z przysługujących jej
środków prawnych, dopuszczalność tej skargi uzależniona jest od istnienia
wyjątkowego wypadku polegającego na występowaniu niezgodności z prawem o
kwalifikowanym charakterze, wynikającej z naruszenia podstawowych zasad
porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela.
Skarga wniesiona została od orzeczenia sądu pierwszej instancji, które nie
zostało skutecznie zaskarżone z wykorzystaniem przewidzianych prawem środków.
W takim wypadku dopuszczalność skargi wymaga łącznego spełnienia dwóch
przesłanek - istnienia wyjątkowego wypadku oraz występowania kwalifikowanej
postaci niezgodności kwestionowanego orzeczenia z prawem, która wynikać musi
z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych
3
wolności albo praw człowieka i obywatela (por. np. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 2 lutego 2006 r., I CNP 4/06, OSNC 2006/6/113). Wystąpienie
takiego wyjątkowego wypadku strona powinna skonkretyzować i wykazać
w skardze, w ramach realizacji obowiązku przewidzianego w art. 4245
§ 1 pkt 5
k.p.c. Wyjątkowość wypadku z art. 4241
§ 2 k.p.c. należy rozpatrywać nie tylko
z punktu widzenia przyczyny niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
lecz także w aspekcie powodów nieskorzystania przez stronę z możliwości
zaskarżenia tego orzeczenia. Przyczyny nieskorzystania przez stronę
z przysługujących jej środków zaskarżenia muszą mieć charakter obiektywny, co
przesądza, że chodzi o okoliczności obiektywnie uzasadniające niewniesienie
przez stronę przysługujących jej środków zaskarżenia, a nie o okoliczności
subiektywne wynikające z woli lub zaniedbań jej lub jej pełnomocnika
(zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2006 r., I CNP 4/06, nie
publ.; z dnia 7 lutego 2008 r., IV CNP 217/07, OSNC -ZD 2008, nr 4, poz. 114;
z dnia 10 sierpnia 2010 r., II CNP 39/10, nie publ.; z dnia 12 sierpnia 2011 r. I CNP
85/10, nie publ.; z dnia 14 grudnia 2011 r., II CNP 41/11, nie publ.). Oznacza to, że
jedynie wyjątkowo podstawę określoną w art. 4241
§ 2 k.p.c. może stanowić
zamknięcie drogi do instancji odwoławczej (postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 4 lipca 2006 r., V CNP 86/06, OSNC 2007/3/47). Uchybienia obowiązkom
związanym z opłaceniem zwykłego środka zaskarżenia, jaki przysługiwał od
postanowienia Sądu pierwszej instancji stanowi zdarzenie zawinione przez stronę,
w szczególności, jeśli skarżący był reprezentowany przez fachowego
pełnomocnika. W konsekwencji nie można przyjąć, że zachodzi przewidziana w art.
4241
§ 2 k.p.c. niezbędna przesłanka dopuszczalności skargi w postaci
wyjątkowego wypadku usprawiedliwiającego nieskorzystanie z przysługującego
środka zaskarżenia wyroku sądu pierwszej instancji.
Z przytoczonych przyczyn Sąd Najwyższy odrzucił skargę na podstawie art.
4248
§ 2 k.p.c.