Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CSK 179/12
POSTANOWIENIE
Dnia 18 września 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka
w sprawie z wniosku "T.S." Spółki z o.o.
oraz "T.I. - " Spółki z o.o.
przy uczestnictwie Syndyka masy upadłości "T.A. " - Spółki z o.o.
o wpis zmiany wierzyciela hipotecznego,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 18 września 2012 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestnika postępowania
oraz skargi kasacyjnej "V. " S.A.
od postanowienia Sądu Okręgowego
z dnia 28 grudnia 2009 r.,
1. odrzuca skargę kasacyjną "V. " S.A.,
2. odmawia przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej
uczestnika postępowania,
3. postanawia, że każdy z uczestników ponosi koszty
postępowania kasacyjnego związane ze swym udziałem
w sprawie.
Uzasadnienie
2
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli:
1. w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne,
2. istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne
wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów,
3. zachodzi nieważność postępowania lub
4. skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
Przytoczony przepis pozwala Sądowi Najwyższemu na wstępną,
merytoryczną ocenę wniesionej skargi kasacyjnej i zbadanie, czy za jej
rozpoznaniem przemawia interes społeczny, skarga kasacyjna bowiem jest
środkiem prawnym funkcjonującym przede wszystkim w interesie publicznym, który
z kolei przemawia za skoncentrowaniem się Sądu Najwyższego na sprawach
najpoważniejszych i precedensowych.
Uczestnik postępowania, Syndyk masy upadłości „T.A.” spółki z o.o. i „V.-”
S.A., jako interwenient uboczny po stronie uczestnika, złożyli skargi kasacyjne od
postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 28 grudnia 2009 r., oddalającego apelacje
wniesione przez tegoż uczestnika i przez interwenienta ubocznego po jego stronie,
od postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 8 czerwca 2009 r., którym Sąd
Rejonowy utrzymał w mocy dokonany w dniu 8 sierpnia 2007 r. przez referendarza
sądowego tego Sądu wpis w dziale IV księgi wieczystej nr /…/ hipotek kaucyjnych
w kwocie po 600 000 zł na rzecz „T.S.” spółki z o.o. i „T. I.” spółki z o.o. w miejsce
poprzedniego wierzyciela ING Banku Śląskiego S.A. w Katowicach, na rzecz
którego wpisana była hipoteka kaucyjna w kwocie 1 200 000 zł. Powołując się na
obie podstawy określone w art. 3983
§ 1 pkt 1 k.p.c. skarżący wnieśli o „zmianę”
zaskarżonego postanowienia i oddalenie wniosków „T.S.” spółki z o.o. i „T.I” spółki
z o.o. o wpis zmiany wierzyciela hipotecznego ewentualnie o uchylenie tego
postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. W ramach
pierwszej podstawy wskazali na naruszenie: art. 32 zd. trzecie ustawy z dnia
28 kwietnia 1936 r. – Prawo wekslowe (Dz.U. Nr 37, poz. 282 ze zm.), art. 5, art.
2451
, art. 509 i art. 518 k.c., art. 11, art. 31 ust. 1, art. 79, art. 94, art. 102 ust. 1
i art. 108 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (jedn.
3
tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.) oraz art. 81 ust. 1 ustawy z dnia
28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (jedn. tekst: Dz.U. z 2009 r.
Nr 175, poz. 1361 ze zm.). W ramach drugiej postawy wskazali ogólnie na
naruszenie przepisów postępowania, w szczególności w zakresie nierozpoznania
przez sądy pierwszej i drugiej instancji wszystkich zarzutów zgłoszonych przez „V”
S.A.
Uzasadniając wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania
skarżący powołali się na przesłanki określone w art. 3989
§ 1 pkt 1 i 4 k.p.c.
Twierdzili, że w sprawie występują istotne zagadnienie prawne, sprowadzające się
do rozstrzygnięcia kwestii ujętych w pięciu pytaniach, a poza tym skarga kasacyjna
jest oczywiście uzasadniona z powodu naruszenia przez sądy niższych instancji
przepisów postępowania, w szczególności w zakresie nierozpoznania wszystkich
zarzutów zgłoszonych przez interwenienta, które to naruszenie miało istotny wpływ
na wynik sprawy i godziło w prawo skarżącego do rzetelnego i sprawiedliwego
postępowania sądowego.
Przystępując do wstępnej oceny wniesionych skarg kasacyjnych trzeba
zauważyć, że, zgodnie z art. 13 § 2 k.p.c., przepisy o procesie stosuje się do innych
postępowań odpowiednio, czyli z uwzględnieniem specyfiki danego postępowania.
Z tej przyczyny przepisy art. 75 - 83 k.p.c. o interwencji głównej i ubocznej, które są
charakterystyczne dla procesu, nie mają zastosowania w postępowaniu
nieprocesowym. Spółka „V.” S.A. nie może zatem uzyskać w niniejszej sprawie,
jako podlegającej rozpoznaniu w postępowaniu wieczystoksięgowym,
uregulowanym w art. 6261
i nast. k.p.c., statusu interwenienta ubocznego. Nie może
też uzyskać statusu uczestnika postępowania, gdyż w art. 6261
§ 2 k.p.c.
ustawodawca zawęził krąg uczestników postępowania wieczystoksięgowego do
wnioskodawcy oraz osób, których prawa zostały wykreślone lub obciążone bądź na
rzecz których wpis ma nastąpić (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 16
czerwca 2004 r., I CZ 48/04, OSNC 2005, nr 6, poz. 108 i z dnia 9 stycznia 2008 r.,
II CZ 102/07, niepubl.). Spółka „V.” S.A. nie należy do kręgu osób wymienionych w
powołany przepisie i nie jest też interwenientem ubocznym, wobec czego nie ma w
niniejszej sprawie legitymacji do zaskarżenia kasacyjnego. Konstatacja ta musi
4
skutkować odrzuceniem skargi kasacyjnej wniesionej przez tę spółkę jako
niedopuszczalnej (art. 3986
§ 3 k.p.c.).
Analiza uzasadnienia skargi kasacyjnej wniesionej przez uczestnika
postępowania prowadzi natomiast do wniosku, że skarżący nie przytoczył
przekonujących argumentów, świadczących o występowaniu w niniejszej sprawie
przesłanek wskazanych w art. 3989
§ 1 pkt 1 i 4 k.p.c.
W art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. chodzi o zagadnienie prawne obejmujące
poważną wątpliwość prawną i nierozwiązane dotąd w orzecznictwie sądowym,
którego wyjaśnienie jest potrzebne do rozstrzygnięcia skargi kasacyjnej. Wnosząc
o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania ze względu na występujące w sprawie
istotne zagadnienie prawne, skarżący powinien więc wskazać na wyłaniające się
poważne wątpliwości interpretacyjne, przytoczyć argumenty prowadzące do
rozbieżnych ocen i wykazać, że wyjaśnienie przedstawionego zagadnienia będzie
miało znaczenie zarówno dla praktyki sądowej, jak i dla rozstrzygnięcia wniesionej
skargi. Skarżący nie uczynił zadość tym wymaganiom, ograniczył się bowiem do
postawienia pytań, na które oczekuje odpowiedzi. Pominął przy tym całkowicie
okoliczność, że Sąd Najwyższy rozpoznawał już skargę kasacyjną w sprawie
z wniosku „T.S.” spółki z o.o. i „T. I.” spółki z o.o. przy uczestnictwie skarżącego o
wpis zmiany wierzyciela hipotecznego z wpisanego dotąd ING Banku Śląskiego
S.A. na rzecz wnioskodawczyń i w wydanym w tej sprawie postanowieniu z dnia 13
lutego 2009 r., II CSK 452/08 (niepubl.) rozważył kwestie, które skarżący ujął
w przedstawionych pytaniach jako istotne zagadnienia prawne.
Skarżący nie przytoczył też przekonujących argumentów świadczących
o oczywistej zasadności wniesionej skargi. Oczywista zasadność skargi kasacyjnej,
o której mowa w art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c., zachodzi tylko wtedy, gdy dla
przeciętnego prawnika z samej treści skargi – bez pogłębionej analizy
i jurydycznych dociekań – w sposób jednoznaczny wynika, że wskazane w niej
podstawy zasługują na uwzględnienie. O tak rozumianej oczywistości nie może być
mowy, skoro podstawa kasacyjna z art. 3981
§ 1 pkt 2 k.p.c., która ma świadczyć
o oczywistej zasadności wniesionej skargi nie została w ogóle prawidłowo
wywiedziona. Uszło bowiem uwagi skarżącego, że strona powołująca się na
5
podstawę kasacyjną określoną w tym przepisie powinna wskazać przepisy
postępowania, które miały doznać naruszenia oraz wyjaśnić, na czym to naruszenie
polegało i jaki mogło mieć wpływ na wynik sprawy (zob. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 10 lutego 1997 r., I CKN 57/96, OSNC 1997, nr 6-7, poz. 82,
z dnia 11 marca 1997 r., III CKN 13/97, OSNC 1997 r. nr 8, poz. 114 i z dnia
2 kwietnia 1997 r., II CKN 98/96, OSNC 1997, nr 10, poz. 144 oraz wyroki Sądu
Najwyższego z dnia 29 listopada 1996 r., III CKN 14/96, OSP 1997, nr 3, poz. 65
i z dnia 8 sierpnia 2008 r., V CSK 87/08, OSNC-ZD 2009, nr B, poz. 57).
Konkludując trzeba stwierdzić, że w sprawie nie zachodzą wskazane przez
skarżącego uczestnika postępowania przesłanki z art. 3989
§ 1 pkt 1 i 4 k.p.c. ani
brana pod rozwagę z urzędu nieważność postępowania.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 3986
§ 3 k.p.c. skargę
kasacyjną „V.” S.A. odrzucił, a na podstawie art. 3989
§ 2 k.p.c. odmówił przyjęcia
skargi kasacyjnej uczestnika postępowania do rozpoznania i zgodnie z art. 520 § 1
w związku z art. 391 § 1 i 39821
k.p.c. postanowił, że każdy z uczestników ponosi
koszty postępowania kasacyjnego związane ze swym udziałem w sprawie.
jw

II CSK 179/12

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia