Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CNP 2/13
POSTANOWIENIE
Dnia 21 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie z powództwa Miejskiego Zarządu Budynków sp. z o.o. w T.
przeciwko T. T. i J. T.
z udziałem interwenienta ubocznego Gminy Miasta T.
o opróżnienie lokalu mieszkalnego,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 lutego 2013 r.,
na skutek skargi pozwanego Jana T.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Okręgowego w T.
z dnia 15 grudnia 2011 r.,
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 15 grudnia 2011 r. Sąd Okręgowy w T. oddalił apelację
pozwanego J. T. od wyroku Sądu Rejonowego w T., którym orzeczone eksmisję
m.in. tego pozwanego z lokalu mieszkalnego i wstrzymano wykonanie orzeczenia
do czasu dostarczenia przez Gminę Miasta T. lokalu socjalnego.
Od wyroku Sądu drugiej instancji pozwany wniósł skargę o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
ustanowiona ustawą z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks
postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych
(Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98) jest - podobnie jak skarga kasacyjna - środkiem
prawnym sformalizowanym. Wysokie wymagania formalne stawiane skardze są
związane nie tylko z jej specjalną, nadzwyczajną funkcją w systemie prawa,
ale wynikają także z potrzeby spełnienia wysokich oczekiwań profesjonalnych.
Zgodnie z art. 4245
§ 1 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia powinna zawierać oznaczenie orzeczenia, od którego
została wniesiona, przytoczenie jej podstaw i ich uzasadnienia, wskazanie przepisu
prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne, uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga
dotyczy, wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych
środków prawnych nie było i nie jest możliwe i wniosek o stwierdzenie niezgodności
orzeczenia z prawem.
Wymienione wymagania skargi mają charakter konstrukcyjny i powinny
być spełnione kumulatywnie. To oznacza, że skarga niespełniające któregokolwiek
z nich jest dotknięta tzw. brakiem istotnym, nienaprawialnym w trybie właściwym
dla usuwania braków i podlega odrzucenie bez wzywania do ich usunięcia.
Każde z tych wymagań przewidzianych w art. 4245
§ 1 k.p.c. - na co Sąd
Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę – ma charakter samoistny, powinno być
zatem spełnione niezależnie od innych wymagań (por. postanowienia Sąd
3
Najwyższego: z dnia 20 lipca 2005 r., IV CNP 1/05 i z dnia 18 stycznia 2006 r.
III CNP 21/05 niepubl.).
Należące do wymagań konstrukcyjnych skargi uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga
dotyczy, pozostaje w związku z tym, że skarga o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia - zgodnie z art. 4241
§ 1 k.p.c., odczytywanym
łącznie z art. 4171
§ 2 k.c. – przysługuje tylko wtedy, gdy przez wydanie
prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem stronie została wyrządzona
szkoda. A contrario, jeżeli szkoda nie wystąpiła, to skarga nie przysługuje (por.
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 23 września 2005 r., III CNP 5/05, niepubl.
oraz z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, OSNC 2006, nr 1, poz. 16). Użyty w art.
4241
§ 1 i w art. 4245
§ 1 pkt 4 tryb dokonany nakazuje przyjąć, że chodzi o szkodę,
która już wystąpiła, a nie o szkodę hipotetyczną, zagrażającą w przyszłości (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05, OSNC
2006, nr 7-8, poz. 141). Składając w skardze oświadczenie o jej wystąpieniu,
skarżący powinien wykazać rodzaj i rozmiar szkody, czas jej powstania oraz związek
przyczynowy między wystąpieniem szkody a wydaniem orzeczenia (verba legis:
spowodowanej przez wydanie orzeczenia (por. postanowienia Sądu Najwyższego:
z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05 i z dnia 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05).
Szkodą w rozumieniu art. 4241
§ 1 pkt 4 k.p.c. jest tylko taka szkoda, która została
spowodowana wydaniem orzeczenia. Dlatego tak rozumianej szkody nie stanowią
koszty poniesione przed wydaniem zaskarżonego orzeczenia (por. postanowienia
Sądu Najwyższego: z dnia 28 listopada 2006 r., III CNP 46/06, niepubl., z dnia
27 lipca 2006 r. II BP 11/06, OSNP 2007, nr 15-16, poz. 223 oraz z dnia 25 maja
2007 r., III CNP 30/07, niepubl.).
Przepis art. 4241
§ 1 pkt 4 k.p.c. wymaga uprawdopodobnienia szkody,
spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga dotyczy. W uzasadnieniu
postanowienia z dnia 23 marca 2006 r., IV CNP 23/06 (OSNC 2006, nr 6, poz. 110)
Sąd Najwyższy zauważył, że uprawdopodobnienie występuje w wielu przepisach
Kodeksu postępowania cywilnego (art. 50, 162 § 2, art. 243, 7301
), jednakże
w żadnym z nich nie zostało określone. Jedynie przepis art. 243 k.p.c. stanowi,
że zachowanie szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym nie jest
4
konieczne, ilekroć ustawa przewiduje uprawdopodobnienie zamiast dowodu.
Wypowiadając się we wcześniejszych orzeczeniach w kwestii uprawdopodobnienia,
Sąd Najwyższy stwierdził, że sąd może uznać jakieś twierdzenie
za uprawdopodobnione tylko wtedy, gdy nabierze przekonania, iż prawdopodobnie
tak właśnie było lub jest. Strony w celu uprawdopodobnienia mogą posługiwać się
zarówno środkami właściwymi dla zwykłego postępowania dowodowego
(np. dokumentami, zeznaniami świadków lub opiniami biegłych), jak i środkami
nieuznawanymi przez Kodeks postępowania cywilnego za dowody (np. pisemne
oświadczenia osób trzecich, surogaty dokumentów czy tzw. opinie prywatne).
Samo twierdzenie strony, że wystąpiła szkoda nie wystarcza do uwiarygodnienia
wystąpienia szkody i wywołania u sędziego przekonania o jej wystąpieniu. Spełnienie
przewidzianej w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. przesłanki uprawdopodobnienia szkody
wymaga, aby skarżący powołał w skardze nie tylko wszystkie znane mu fakty,
świadczące o związku między zaskarżonym orzeczeniem a spowodowanymi jego
wydaniem stratami lub utraconymi korzyściami, ale także wskazał dowody lub co
najmniej ich surogaty, uwiarygodniające twierdzenie wyrządzenia szkody
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2006 r., IV CPN 23/03,
niepubl.).
Wprawdzie skarżący zamieścił w skardze zawarty w oddzielnym punkcie
wywód dotyczący uprawdopodobnienia szkody, spowodowanej przez wydanie
zaskarżonego postanowienia, jednakże nie odpowiada on wyżej przedstawionym
wymaganiom. Zdaniem skarżącego szkoda wyrządzona wydaniem zaskarżonego
wyroku polega „na utracie prawa najmu lokalu mieszkalnego”. Jej wartość wynosi
1842 zł i odpowiada - według skarżącego - niepłaconemu przez niego czynszowi
od wykonania eksmisji (czerwiec 2012 r.) do wniesienia skargi (grudzień 2012 r.)
(6 miesięcy × 307,15 zł z tytułu czynszu utraconego lokalu i opłat dodatkowych).
Uszło uwagi skarżącego, że „utrata prawa najmu lokalu mieszkalnego” nie
jest skutkiem wyroku eksmisyjnego, a wcześniejszego rozwiązania umowy
najmu w drodze wypowiedzenia na podstawie stosownych przepisów ustawy z dnia
21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy
i o zmianie kodeksu cywilnego (test jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.)
(art. 11 ust. 1 i ust. 2 pkt 2). W chwili orzekania eksmisji pozwany zajmował lokal
5
mieszkalny bez tytułu prawnego. Nie ma zatem związku przyczynowego między
wskazaną przez pozwanego szkodą, polegającą na „utracie prawa najmu lokalu
mieszkalnego” a wydaniem wyroku eksmisyjnego. Wprawdzie skarżący twierdzi,
że zajmowany przez niego lokal socjalny jest nieodpowiedni w stosunku do jego
sytuacji życiowej i stanu zdrowia, jednakże nie określił powstałej z tego tytułu
szkody przez podanie jej rodzaju i rozmiaru, nie przedstawił też
uprawdopodabniających ją środków w postaci dowodów lub ich surogatów.
W tej sytuacji należało uznać, że skarga nie spełnia wymagania przewidzianego
w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 4248
§ 1 k.p.c.).
jw
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13