Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UZ 44/13
POSTANOWIENIE
Dnia 27 sierpnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący)
SSN Beata Gudowska (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Hajn
w sprawie z wniosku M. K.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o prawo do renty,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 27 sierpnia 2013 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 29 listopada 2012 r.,
1. odrzuca zażalenie w części dotyczącej pkt I zaskarżonego
postanowienia i oddala zażalenie w pozostałej części;
2. przyznaje adwokat M. G. – K. kwotę 120 zł (sto dwadzieścia)
powiększoną o należny podatek od towarów i usług od Skarbu
Państwa - Sądu Apelacyjnego tytułem kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej ubezpieczonemu w postępowaniu
zażaleniowym.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 29 listopada 2012 r. Sąd Apelacyjny- Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych oddalił wniosek ubezpieczonego M. K. o przywrócenie
terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie wyroku z
2
uzasadnieniem (pkt 1) oraz odrzucił wniosek o sporządzenie uzasadnienia i
doręczenie wyroku z uzasadnieniem (pkt 2). Wniosek o sporządzenie uzasadnienia
i doręczenie wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 27 września 2012 r. skarżący wniósł
w dniu 27 października 2012 r. z jednoczesnym wnioskiem o przywrócenie terminu
do dokonania tej czynności. Sąd uznał za zawinione uchybienie terminowi z tej
tylko przyczyny, że skarżący – zawiadomiony o terminie, lecz nieobecny na
rozprawie zakończonej wydaniem wyroku – nie przedsięwziął czynności
zmierzających do ustalenia, jakie czynności Sądu zostały przeprowadzone, a w
szczególności czy doszło do ogłoszenia wyroku (art. 168 § 1 k.p.c.).
W zażaleniu, obejmującym postanowienie Sądu Apelacyjnego w całości i
zawierającym wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie
na piśmie uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 27 września 2012 r.,
ubezpieczony zarzucił naruszenie art. 168 § 1 k.p.c. przez “błędną wykładnię i
nieuzasadnione uznanie, że zawinił przy uchybieniu terminu do dokonania
czynności procesowej”. Wskazał na okoliczności świadczące o braku jego winy w
niedochowaniu terminu, a wśród nich na działanie przed Sądem Apelacyjnym bez
profesjonalnego pełnomocnika, o ustanowienie którego kilkakrotnie wnosił,
podnosząc, że ze względu na swój wiek, stan zdrowia i nieznajomość przepisów,
nie był w stanie należycie bronić swoich praw. Pozostawał w przekonaniu, że
wyrok zostanie mu doręczony z urzędu i tylko przypadkiem dowiedział się o
konieczności złożenia wniosku.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Postanowienie zawarte w pkt 1 zaskarżonego postanowienia obejmujące
swym przedmiotem oddalenie wniosku o przywrócenie terminu do złożenia wniosku
o sporządzenie i doręczenie odpisu wyroku z uzasadnieniem nie kończy
postępowania w sprawie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia
1999 r., I CKN 367/99, OSNC 2000r., nr 3, poz. 93, uchwały składu siedmiu
sędziów z dnia 31 maja 2000 r., III PZP 1/00, OSNAPiUS 2000r., nr 24, poz. 887 i z
dnia 6 października 2000 r., III CZP 31/00, OSNC 2001r., nr 2, poz. 22). Sytuuje się
w kategorii postanowień, o których mowa w art. 380 k.p.c., co oznacza, że może
3
być skutecznie kwestionowane jako mające wpływ na rozstrzygnięcie zawarte w
postanowieniu o odrzuceniu wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem.
Wniosek strony o rozpoznanie zasadności odmowy przywrócenia terminu może być
zgłoszony w zażaleniu na postanowienie (por. postanowienia Sądu Najwyższego z
dnia 19 lipca 2007 r., I UZ 15/07, niepublikowane; z dnia 15 stycznia 2001 r., I PZ
85/00, OSNAPiUS 2002r., nr 19, poz. 464; z dnia 14 kwietnia 2008 r., II UZ 28/07,
OSNP 2009 r., nr 15 –16, poz. 214; z dnia 14 kwietnia 2008 r., II PZ 4/08,
niepublikowane; z dnia 17 stycznia 2006 r., I UZ 40/05, OSNP 2007 nr 3-4, poz. 57
i z dnia 7 kwietnia 2011 r., IV CZ 2/11, niepublikowane). Warunkiem kontroli tych
okoliczności jest złożenie w zażaleniu stosownego wniosku opartego na przepisach
art. 380 w związku z art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c.
Wnoszący zażalenie na postanowienie o odrzuceniu środka zaskarżenia
powinien zawrzeć w zażaleniu wyraźny wniosek o rozpoznanie także tego
postanowienia, a ponadto postawić zarzut naruszenia przez zaskarżone
postanowienie art. 168 § 1 k.p.c. (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 17
lipca 2008 r., II CZ 54/08, niepublikowane i z dnia 24 listopada 2011 r., I UZ 35/11,
niepublikowane).
Zażaleniem sporządzonym w niniejszej sprawie postanowienie Sądu drugiej
instancji objęto w całości, należy więc przyjąć, że zażalenie zostało wniesione nie
tylko w przedmiocie odrzucenia wniosku o sporządzenie i doręczenie wyroku wraz
z uzasadnieniem, lecz także w części obejmującej oddalenie wniosku o
przywrócenie terminu do dokonania tej czynności. W związku z tym w części
obejmującej przywrócenie terminu ulegało odrzuceniu na podstawie art. 3941
§ 2 i 3
w związku z art. 39821
i art. 373 k.p.c., jako niedopuszczalne.
W pozostałej części Sąd Najwyższy oddalił zażalenie wobec niewykazania w
nim podstaw do skontrolowania mającej decydujący wpływ na rozstrzygnięcie
kwestii związanej z wnioskiem o przywrócenie terminu do dokonania czynności
procesowej (art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
Koszty nieopłaconej pomocy prawnej zostały przyznane pełnomocnikowi
skarżącego na podstawie § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28
września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez
4
Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
(jednolity tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 461).