II CSK 244/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:09-01-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II CZ 28/06 II CZ 35/01 III CKN 570/01 III CSK 13/05 III CSK 85/06 III CZP 25/04 II CSK 166/05 III CZP 2/00 III CZP 28/00
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CSK 244/13
POSTANOWIENIE
Dnia 5 grudnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
Prezes SN Tadeusz Ereciński
w sprawie z powództwa J. M.
przeciwko Gminie K.
o zobowiązanie i zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 5 grudnia 2013 r.,
na skutek skarg kasacyjnych obu stron
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 21 grudnia 2012 r.,
odrzuca skargę kasacyjną strony pozwanej, odmawia
przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej powoda oraz nie
obciąża powoda kosztami postępowania kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 3983
§ 3 k.p.c. podstawą skargi kasacyjnej nie mogą być
zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 23 września 2005 r., III CSK 13/05, OSNC 2006, nr 4, poz. 76),
a skarga oparta na takich zarzutach podlega odrzuceniu. Strona pozwana oparła
skargę kasacyjną na zarzucie naruszenia prawa materialnego oraz przepisów
postępowania, z uzasadnienia skargi wynika jednak, że kwestionuje wyliczenie
wartości nieruchomości, czyli podważa ustalenia Sądu drugiej instancji w tym
zakresie. Uzasadniało to odrzucenie skargi kasacyjnej.
Należy też zwrócić uwagę, że wnosząc o przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania strona pozwana podniosła, że skarga kasacyjna jest oczywiście
uzasadniona. W takiej sytuacji należy jednak wskazać przepisy prawa, które
naruszono, a w uzasadnieniu wniosku zawrzeć wywód prawny wskazujący w czym
wyraża się ta „oczywistość" i przedstawić argumenty wykazujące, iż rzeczywiście
skarga jest oczywiście uzasadniona. Ograniczenie się tylko do stwierdzenia,
że skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona, bez wskazania przepisów,
których naruszenie taki wniosek uzasadnia, nie spełnia wymagania uzasadnienia
wniosku o przyjęcie jej do rozpoznania (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
26 kwietnia 2006 r., II CZ 28/06, z dnia 18 stycznia 2006 r., II CSK 166/05 oraz
z dnia 3 kwietnia 2006 r., III CSK 85/06, nie publ.).
Odmawiając przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej powoda Sąd
Najwyższy zważył, że zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje
skargę kasacyjną do rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie
prawne, istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne
wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi
nieważność postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
Cel wymagania przewidzianego w art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. może być zatem
osiągnięty tylko przez powołanie i uzasadnienie istnienia przesłanek o charakterze
publicznoprawnym, które będą mogły stanowić podstawę oceny skargi kasacyjnej
pod kątem przyjęcia jej do rozpoznania. Na tych jedynie przesłankach Sąd
3
Najwyższy może oprzeć rozstrzygnięcie w kwestii przyjęcia bądź odmowy przyjęcia
skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Sąd Najwyższy, rozpoznając nadzwyczajny środek zaskarżenia, jakim jest
skarga kasacyjna, nie jest trzecią instancją sądową, lecz działa w interesie
publicznym, wyjaśniając istotne zagadnienia prawne, dokonując wykładni
przepisów budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności
w orzecznictwie sądów, bądź usuwając z obrotu prawnego orzeczenia wydane
w postępowaniu dotkniętym nieważnością lub oczywiście wadliwe. Dlatego też nie
każda skarga kasacyjna może być przyjęta do rozpoznania.
W niniejszej sprawie nie występuje wskazane we wniosku istotne
zagadnienie prawne. Zagadnieniem takim w rozumieniu art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c.
jest zagadnienie nowe, nierozwiązane dotąd w orzecznictwie, którego
rozstrzygnięcie może przyczynić się do rozwoju prawa. Jak wyjaśniono
w orzecznictwie Sądu Najwyższego przedstawienie okoliczności, uzasadniających
rozpoznanie skargi kasacyjnej ze względu na występujące w sprawie istotne
zagadnienie prawne, polega na sformułowaniu tego zagadnienia i wskazaniu
argumentów, które prowadzą do rozbieżnych ocen. Konieczne jest wyjaśnienie,
jakie zagadnienie prawne występuje w sprawie i dlaczego jest ono istotne, albo
określenie, które przepisy wymagają wykładni Sądu Najwyższego, ze wskazaniem,
na czym polegają związane z tym poważne wątpliwości, lub z przedstawieniem
rozbieżności występujących w orzecznictwie sądów (por. np. postanowienia z dnia
10 maja 2001 r., II CZ 35/01, OSNC 2002, nr 1, poz. 11 i z dnia 11 stycznia
2002 r., III CKN 570/01, OSNC 2002, nr 12, poz. 151).
Skarżący w sposób ogólny i opisowy przedstawił zagadnienie prawne.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego, na tle wydawanych na podstawie art. 390
§ 1 k.p.c. uchwał rozstrzygających zagadnienia prawne w konkretnych sprawach,
utrwaliło się zapatrywanie, zgodnie z którym dopuszczalne jest przedstawianie
zagadnień prawnych wyłącznie „do rozstrzygnięcia”, a nie „do uzupełnienia”
(por. m.in. postanowienie składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia
22 września 2004 r., III CZP 25/04, OSNC 2005, nr 7-8, poz. 147, postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2000 r., III CZP 2/00, OSNC 2000, nr 11,
4
poz. 200 i z dnia 19 września 2000 r., III CZP 28/00, nie publ.). Uzasadnienie tego
stanowiska nawiązuje do logicznej konstrukcji pytań do rozstrzygnięcia albo do
uzupełnienia (dopełnienia). Pytanie rozstrzygnięcia wyznacza dwie możliwe
odpowiedzi, z których jedna jest równoważna ze zdaniem będącym częścią tego
pytania, a druga stanowi zaprzeczenie tamtego zdania. Z kolei pytanie
dopełnienia wyznacza tylko schemat odpowiedzi, zwany osnową pytania (datum
questionis). Jest to tzw. pytanie rozwijające, o nieokreślonych z góry
możliwościach odpowiedzi. Pytania rozstrzygnięcia zawsze rozpoczynają się od
partykuły pytajnej „czy”, natomiast pytania dopełnienia od przysłówków i zaimków
pytajnych typu „jaki”, „kiedy”, „co”, „ile” itp. Pytaniu przedstawionemu do
rozstrzygnięcia towarzyszy więc alternatywa odpowiedzi, a rzeczą adresata
pytania pozostaje dokonanie wyboru odpowiedzi. Pytanie do uzupełnienia
pozostawia natomiast odpowiadającemu całkowitą swobodę, pozwalając także
na dalekie wykroczenie poza zakres czynionych przez pytającego założeń.
Rozważania te należy odpowiednio odnieść do przedstawienia okoliczności
wskazujących, że w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne.
Z tych względów należało odmówić przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania (art. 3989
§ 2 k.p.c.). O kosztach postępowania kasacyjnego Sąd
Najwyższy orzekł na podstawie art. 102 w zw. z art. 108 § 1 w zw. z art. 391 § 1
i art. 39821
k.p.c.
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 5 grudnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
Prezes SN Tadeusz Ereciński
w sprawie z powództwa J. M.
przeciwko Gminie K.
o zobowiązanie i zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 5 grudnia 2013 r.,
na skutek skarg kasacyjnych obu stron
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 21 grudnia 2012 r.,
odrzuca skargę kasacyjną strony pozwanej, odmawia
przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej powoda oraz nie
obciąża powoda kosztami postępowania kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 3983
§ 3 k.p.c. podstawą skargi kasacyjnej nie mogą być
zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 23 września 2005 r., III CSK 13/05, OSNC 2006, nr 4, poz. 76),
a skarga oparta na takich zarzutach podlega odrzuceniu. Strona pozwana oparła
skargę kasacyjną na zarzucie naruszenia prawa materialnego oraz przepisów
postępowania, z uzasadnienia skargi wynika jednak, że kwestionuje wyliczenie
wartości nieruchomości, czyli podważa ustalenia Sądu drugiej instancji w tym
zakresie. Uzasadniało to odrzucenie skargi kasacyjnej.
Należy też zwrócić uwagę, że wnosząc o przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania strona pozwana podniosła, że skarga kasacyjna jest oczywiście
uzasadniona. W takiej sytuacji należy jednak wskazać przepisy prawa, które
naruszono, a w uzasadnieniu wniosku zawrzeć wywód prawny wskazujący w czym
wyraża się ta „oczywistość" i przedstawić argumenty wykazujące, iż rzeczywiście
skarga jest oczywiście uzasadniona. Ograniczenie się tylko do stwierdzenia,
że skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona, bez wskazania przepisów,
których naruszenie taki wniosek uzasadnia, nie spełnia wymagania uzasadnienia
wniosku o przyjęcie jej do rozpoznania (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
26 kwietnia 2006 r., II CZ 28/06, z dnia 18 stycznia 2006 r., II CSK 166/05 oraz
z dnia 3 kwietnia 2006 r., III CSK 85/06, nie publ.).
Odmawiając przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej powoda Sąd
Najwyższy zważył, że zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje
skargę kasacyjną do rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie
prawne, istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne
wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi
nieważność postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
Cel wymagania przewidzianego w art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. może być zatem
osiągnięty tylko przez powołanie i uzasadnienie istnienia przesłanek o charakterze
publicznoprawnym, które będą mogły stanowić podstawę oceny skargi kasacyjnej
pod kątem przyjęcia jej do rozpoznania. Na tych jedynie przesłankach Sąd
3
Najwyższy może oprzeć rozstrzygnięcie w kwestii przyjęcia bądź odmowy przyjęcia
skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Sąd Najwyższy, rozpoznając nadzwyczajny środek zaskarżenia, jakim jest
skarga kasacyjna, nie jest trzecią instancją sądową, lecz działa w interesie
publicznym, wyjaśniając istotne zagadnienia prawne, dokonując wykładni
przepisów budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności
w orzecznictwie sądów, bądź usuwając z obrotu prawnego orzeczenia wydane
w postępowaniu dotkniętym nieważnością lub oczywiście wadliwe. Dlatego też nie
każda skarga kasacyjna może być przyjęta do rozpoznania.
W niniejszej sprawie nie występuje wskazane we wniosku istotne
zagadnienie prawne. Zagadnieniem takim w rozumieniu art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c.
jest zagadnienie nowe, nierozwiązane dotąd w orzecznictwie, którego
rozstrzygnięcie może przyczynić się do rozwoju prawa. Jak wyjaśniono
w orzecznictwie Sądu Najwyższego przedstawienie okoliczności, uzasadniających
rozpoznanie skargi kasacyjnej ze względu na występujące w sprawie istotne
zagadnienie prawne, polega na sformułowaniu tego zagadnienia i wskazaniu
argumentów, które prowadzą do rozbieżnych ocen. Konieczne jest wyjaśnienie,
jakie zagadnienie prawne występuje w sprawie i dlaczego jest ono istotne, albo
określenie, które przepisy wymagają wykładni Sądu Najwyższego, ze wskazaniem,
na czym polegają związane z tym poważne wątpliwości, lub z przedstawieniem
rozbieżności występujących w orzecznictwie sądów (por. np. postanowienia z dnia
10 maja 2001 r., II CZ 35/01, OSNC 2002, nr 1, poz. 11 i z dnia 11 stycznia
2002 r., III CKN 570/01, OSNC 2002, nr 12, poz. 151).
Skarżący w sposób ogólny i opisowy przedstawił zagadnienie prawne.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego, na tle wydawanych na podstawie art. 390
§ 1 k.p.c. uchwał rozstrzygających zagadnienia prawne w konkretnych sprawach,
utrwaliło się zapatrywanie, zgodnie z którym dopuszczalne jest przedstawianie
zagadnień prawnych wyłącznie „do rozstrzygnięcia”, a nie „do uzupełnienia”
(por. m.in. postanowienie składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia
22 września 2004 r., III CZP 25/04, OSNC 2005, nr 7-8, poz. 147, postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2000 r., III CZP 2/00, OSNC 2000, nr 11,
4
poz. 200 i z dnia 19 września 2000 r., III CZP 28/00, nie publ.). Uzasadnienie tego
stanowiska nawiązuje do logicznej konstrukcji pytań do rozstrzygnięcia albo do
uzupełnienia (dopełnienia). Pytanie rozstrzygnięcia wyznacza dwie możliwe
odpowiedzi, z których jedna jest równoważna ze zdaniem będącym częścią tego
pytania, a druga stanowi zaprzeczenie tamtego zdania. Z kolei pytanie
dopełnienia wyznacza tylko schemat odpowiedzi, zwany osnową pytania (datum
questionis). Jest to tzw. pytanie rozwijające, o nieokreślonych z góry
możliwościach odpowiedzi. Pytania rozstrzygnięcia zawsze rozpoczynają się od
partykuły pytajnej „czy”, natomiast pytania dopełnienia od przysłówków i zaimków
pytajnych typu „jaki”, „kiedy”, „co”, „ile” itp. Pytaniu przedstawionemu do
rozstrzygnięcia towarzyszy więc alternatywa odpowiedzi, a rzeczą adresata
pytania pozostaje dokonanie wyboru odpowiedzi. Pytanie do uzupełnienia
pozostawia natomiast odpowiadającemu całkowitą swobodę, pozwalając także
na dalekie wykroczenie poza zakres czynionych przez pytającego założeń.
Rozważania te należy odpowiednio odnieść do przedstawienia okoliczności
wskazujących, że w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne.
Z tych względów należało odmówić przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania (art. 3989
§ 2 k.p.c.). O kosztach postępowania kasacyjnego Sąd
Najwyższy orzekł na podstawie art. 102 w zw. z art. 108 § 1 w zw. z art. 391 § 1
i art. 39821
k.p.c.
jw