Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II BP 12/13
POSTANOWIENIE
Dnia 5 marca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Bogusław Cudowski
w sprawie z powództwa R. J.
przeciwko Przedsiębiorstwu Budowy Kopalń P. S.A. w L.
o wynagrodzenie za pracę, zapłatę premii, barbórki i 14-tej pensji,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 5 marca 2014 r.,
skargi powoda o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
postanowienia Sądu Rejonowego w L.
z dnia 5 września 2011 r.
1. odrzuca skargę,
2. odstępuje od obciążenia skarżącego kosztami
postępowania.
UZASADNIENIE
Powód wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia Sądu Rejonowego w L. z 5 września 2011 r. Zarzucono „rażące
naruszenie prawa: 1) podstawowych zasad porządku prawnego poprzez oczywiste
naruszenie zasady demokratycznego państwa prawnego, ustanowionej w art. 2
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. w związku z art. 45
ust. 1 Konstytucji RP - polegające na faktycznym wpłynięciu Sądu na decyzję
powoda o cofnięciu pozwu, mimo iż Sąd orzekający winien zachować bezstronność
w swoim postępowaniu, co winno przejawiać się w obiektywnym pouczeniu o
skutkach złożenia tego oświadczenia i środkach zaskarżenia, jak i terminie i
możliwości uchylenia się przez powoda od złożonego oświadczenia, a więc nie na
2
wskazaniu o bezsensowności dalszego prowadzenia postępowania, z uwagi na
prawidłowość wydanych wyroków przez tenże Sąd w podobnych wówczas
toczących się postępowaniach oraz o wymierzeniu powodowi w takiej sytuacji
(złożenia oświadczenia o cofnięciu pozwu) znacznie niższych kosztów zastępstwa
procesowego i nieobciążania wysokimi kosztami postępowania, 2) podstawowych
praw człowieka przez naruszenie art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw
Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzonej w Rzymie z dnia 4 listopada
1950 r. - polegające na pozbawieniu skarżącego (powoda) prawa do rzetelnego
procesu sądowego w związku z art. 78 Konstytucji RP ustanawiającego prawo
strony do zaskarżenia orzeczeń wydanych w pierwszej instancji - wskutek
wpłynięcia przez Sąd w sposób bezpośredni i bezprawny na decyzję powoda
(skarżącego) o cofnięciu pozwu, który uczynił to działając w zaufaniu do Sądu -
organu władzy publicznej, którego zadaniem jest sprawowanie wymiaru
sprawiedliwości i działanie mające na celu pogłębianie zaufania obywateli do
organów państwa”.
Wniesiono o stwierdzenie niezgodności zaskarżonego wyroku z art. 2, art. 45
ust. 1, art. 78 Konstytucji RP, a także art. 6 ust. 1 EKPC oraz o zasądzenie od
pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa
procesowego według norm prawem przypisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przepis art. 4241
§ 2 k.p.c. umożliwia zaskarżenie prawomocnych wyroków
wydanych nie tylko przez sądy drugiej, ale i pierwszej instancji. Wyjątek ten
uzasadniony jest szczególnym charakterem podstaw skargi w postaci naruszenia
podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw
człowieka i obywatela. Przez podstawowe zasady porządku prawnego należy
rozumieć nie tylko fundamentalne zasady ustroju społeczno-politycznego, a więc
zasady konstytucyjne, ale również naczelne zasady rządzące poszczególnymi
dziedzinami prawa: cywilnego, rodzinnego, pracy, a także prawa procesowego
(zob. postanowienie SN z dnia 26 lutego 2003 r., II CK 13/03, LEX nr 78860).
3
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się jednolicie, że wyjątkowe
wypadki, o których stanowi art. 4241
§ 2 k.p.c., odnoszą się także do przyczyn
nieskorzystania przez stronę z przysługujących jej środków zaskarżenia. Przyczyny
te muszą mieć charakter wyjątkowy w znaczeniu obiektywnym, co oznacza, że
chodzi o wyjątkowe okoliczności obiektywnie uniemożliwiające stronie wniesienie
środka zaskarżenia, a nie o okoliczności subiektywne, wynikające z woli lub
zaniedbań strony. Wnosząc skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku, strona musi zatem wykazać, że nieskorzystanie przez nią z
przysługującego środka prawnego nastąpiło z wyjątkowych powodów mających
charakter siły wyższej - ciężka choroba, katastrofa, klęska żywiołowa czy
wyjątkowe okoliczności leżące po stronie osób trzecich, które obiektywnie rzecz
biorąc uniemożliwiły wniesienie środka zaskarżenia (por. postanowienia z dnia 2
lutego 2006 r., I CNP 4/06, OSNC 2006 nr 6, poz. 113; z dnia 29 listopada 2006 r.,
II CNP 85/06, niepublikowane; z dnia 7 lutego 2008 r., IV CNP 217/07, OSNC-ZD
2008 nr 4, poz. 114; z dnia 10 sierpnia 2010 r., II CNP 38/10, LEX nr 603890).
Skarżący powołuje się na naruszenie podstawowych zasad porządku
prawnego i konstytucyjnych wolności oraz praw człowieka i obywatela
uniemożliwiające im zaskarżenie wyroku Sądu pierwszej instancji, a polegające na
niedopuszczalnym i bezprawnym wpłynięciu przez ten Sąd na ich sferę decyzyjną
poprzez wygłoszenie poglądu o bezsensowności składania apelacji z uwagi na
prawidłowość wydanego wyroku i przekazaniu informacji o konieczności
poniesienia przez powoda kosztów postępowania w drugiej instancji. Twierdzenie
to jest gołosłowne, zważywszy na to, że nie zostało poparte jakimikolwiek
dowodami oraz mając na uwadze, że powód przed Sądem pierwszej instancji byli
reprezentowany przez fachowego pełnomocnika. Nie ma podstaw do uznania, że w
sprawie wystąpiły wyjątkowe okoliczności w rozumieniu art. 4241
§ 2 k.p.c.
Z tych względów, orzeczono jak w postanowieniu na podstawie art. 4248
§ 1
k.p.c.
O kosztach orzeczono po myśli art. 102 k.p.c.
4
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13