Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CNP 30/13
POSTANOWIENIE
Dnia 20 marca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski
w sprawie ze skargi I. F. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Okręgowego Sądu Gospodarczego w W.
z dnia 21 kwietnia 2011 r., wydanego
w sprawie z powództwa Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta W.
przeciwko I. F.
o wydanie lokalu użytkowego,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 20 marca 2014 r.,
odrzuca skargę i zasądza od I. F. na rzecz Skarbu Państwa -
Prezydenta Miasta W., zastępowanego przez Prokuratorię
Generalną kwotę 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem
kosztów postępowania skargowego.
UZASADNIENIE
2
Pozwana I. F. wystąpiła ze skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia, tj. wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 21 kwietnia
2011 r., którym sąd ten oddalił jej apelację od wyroku Sądu Rejonowego w W. z
dnia 27 maja 2010 r., w którym uwzględniono powództwo windykacyjne o wydanie
lokalu użytkowego nr 17 położonego przy ul. M. 3/5 w W.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
przysługuje od prawomocnego merytorycznego orzeczenia w zasadzie sądu drugiej
instancji i wyjątkowo - w przypadku określonym w art. 4241
§ 2 k.p.c. - sądu
pierwszej instancji, kończącego postępowanie w sprawie, gdy przez jego wydanie
stronie została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia
w drodze przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe.
Skarga jest nie tylko środkiem nowym, ale i wyjątkowym. Zasadą bowiem
jest, że prawomocność, tworzy nowy stan prawny pomiędzy stronami albo erga
omnes, jak też sanuje wszelkie ewentualne naruszenia prawa, którymi orzeczenie
jest dotknięte. Z tego względu jest środkiem wysoce sformalizowanym i wszystkie
jej wymagania konstrukcyjne określone w art. 4245
§ 1 k.p.c. należy
interpretować ściśle.
Do tej kategorii wymagań należy uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody
spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego dotyczy (art. 4245
§ 1 pkt 4
k.p.c.). Uwzględnienie bowiem skargi i stwierdzenie, że prawomocne orzeczenie
jest niezgodne z prawem, ma charakter prejudykatu, gdyż stwarza możliwość
dochodzenia od państwa odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez jego
wydanie. Spełnienie tego wymagania polega na wskazaniu rodzaju i rozmiaru
szkody. Wywód ten powinien także zawierać informację dotyczącą czasu jej
powstania i określać związek przyczynowy z wydaniem orzeczenia niezgodnego
z prawem. Nie jest spełnieniem tego wymagania odwołanie się do szkody
niesprecyzowanej kwotowo, hipotetycznej, czy też mogącej powstać w przyszłości
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05,
OSNC 2006 nr 1, poz. 16, z dnia 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05, OSNC 2006,
nr 7-8, poz. 141 i z dnia 27 października 2005 r., V CNP 28/05 niepublikowane).
Wskazanie przez skarżącą, że szkodę stanowi nieprzywrócenie pozwanej
3
posiadania lokalu na podstawie wyroku posesoryjnego z dnia 19 marca 2008 r.
oraz pozbawienie możliwości skutecznego domagania się odszkodowania za
nienależyte wykonanie umowy najmu nie spełnia powyższych wymagań.
Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, że każde wymaganie
przewidziane w art. 4245
§ 1 k.p.c. ma charakter samoistny, powinno być zatem
spełnione samodzielnie, niezależnie od innych wymagań. Przepis ten wyraźnie
odróżnia podstawy skargi od wskazania przepisu prawa, z którym zaskarżone
orzeczenie jest niezgodne, zatem skarga musi zawierać każdy z tych elementów
przedstawiony odrębnie (postanowienia z dnia 20 lipca 2005 r., IV CNP 1/05 oraz
z dnia 18 stycznia 2006 r., III CNP 21/05, nie publ.).
Same wady postępowania poprzedzającego wydanie skarżonego
orzeczenia, wytykane w ramach podstaw, nie zawsze powodują niezgodność
orzeczenia z prawem (por. art. 4244
k.p.c.), a jeśli nawet tak się dzieje, to przepisy
wskazane jako naruszone w ramach podstaw nie muszą być – i często nie są –
tożsame z przepisami (przepisem), z którym orzeczenie jest niezgodne. Z tych
przyczyn, zważywszy także na względy czysto normatywne, tj. na konstrukcję art.
4245
k.p.c., należy przyjąć, że nie stanowi spełnienia wymagania przewidzianego
w art. 4245
§ 1 pkt 3 k.p.c. odwołanie się do przepisów wskazanych jako podstawy
skargi.
Można też zauważyć, że podstawą skargi nie mogą być zarzuty dotyczące
ustalenia faktów i oceny dowodów. Zakaz kwestionowania oceny dowodów
oznacza, że skarżąca nie mogła skutecznie podnieść obrazy art. 233 § 1 k.p.c.,
a zatem zgłoszone przez nią zarzuty dotyczące prawa materialnego należało
odnieść do ustaleń faktycznych zaskarżonego wyroku (art. 4248
§ 1 k.p.c.).
Ponadto aby skarga mogła zostać uwzględniona naruszenie prawa musi
mieć kwalifikowany, elementarny oraz oczywisty charakter i tylko w takim wypadku
zaskarżonemu orzeczeniu można przypisać cechy bezprawności w rozumieniu art.
4241
§ 1 k.p.c.
Skarżąca błędnie interpretuje stosunek wyroku posesoryjnego do
petytoryjnego. Ochrona posesoryjna zapobiega tylko samowoli i dlatego inne
znaczenie ma wyrok służący ochronie prawa własności.
4
W judykaturze utrwalony jest od dziesięcioleci pogląd, że egzekucja
wszczęta na podstawie tytułu wykonawczego wydanego w procesie o przywrócenie
posiadania podlega umorzeniu po uprawomocnieniu się wyroku rozstrzygającego
w sporze petytoryjnym pozytywnie o prawach pozwanego w poprzednim procesie
posesoryjnym. Wyrok ten stanowi zdarzenie przewidziane w art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 października 1945 r. II C 810/45, PiP
1946, nr 5-6, poz. 220).
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji.
db

I CNP 30/13

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia