Ts 164/02
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
135
POSTANOWIENIE
z dnia 9 kwietnia 2003 r.
Sygn. akt Ts 164/02
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Teresa Dębowska-Romanowska
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Józefa Korajdy w sprawie zgodności:
art. 10 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60, poz. 636 ze zm.) z art. 31 ust. 3 i art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE:
W skardze konstytucyjnej z 18 listopada 2002 r. skarżący zakwestionował zgodność z Konstytucją RP art. 10 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa). Przepisowi temu zarzucił naruszenie konstytucyjnej zasady równości. W ocenie skarżącego zaskarżone unormowanie ustawy, zwłaszcza przy uwzględnieniu przepisów innej ustawy – o systemie ubezpieczeń społecznych, prowadzi do dyskryminacyjnego potraktowania rencistów, którzy uiszczając składki na ubezpieczenia społeczne nie uzyskują niczego w zamian.
Skarga została sformułowana w oparciu o następujący stan faktyczny. Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 26 lipca 2000 r. (nr NC-6300/K/116/00) odmówiono skarżącemu dalszej wypłaty zasiłku chorobowego. Organ administracji stwierdził, że skarżący jest osobą uprawnioną do renty z tytułu niezdolności do pracy, co w konsekwencji oznacza, że nie spełnia jednej z przesłanek, o których mowa w art. 10 zaskarżonej ustawy. Odwołanie skarżącego od tej decyzji zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Krakowie z 26 lutego 2001 r. (sygn. akt VIIU 7714/00). Sąd podtrzymał argumentację zawartą w decyzji ZUS, za nieuzasadnione uznał także zarzuty skarżącego dotyczące zgodności z Konstytucją kwestionowanego przepisu ustawy. Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 18 września 2002 r. (sygn. akt III AUa 741/01) oddalono apelację skarżącego od powyższego orzeczenia. Sąd Apelacyjny zaaprobował w pełni sformułowane tam argumenty, podkreślił też brak podstaw do wystąpienia w sprawie skarżącego z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją art. 10 zaskarżonej ustawy.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 12 grudnia 2002 r. wezwano skarżącego do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej m.in. przez wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa, i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostały naruszone przez zakwestionowany art. 10 ustawy. W piśmie z 23 grudnia 2002 r. skarżący powtórzył argumentację wskazującą na naruszenie przez zaskarżony przepis zasady równości (art. 32 Konstytucji). Stwierdził ponadto, że wyłączenie grupy rencistów z równego traktowania przez prawo nie znajduje uzasadnienia w żadnej z wartości wyrażonych w art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skardze konstytucyjnej nie może być nadany dalszy bieg, nie spełnia ona bowiem przesłanek dopuszczalności występowania z tym środkiem prawnym.
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, każdy czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo wnieść skargę konstytucyjną w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach, prawa lub obowiązkach skarżącego określonych w Konstytucji. Precyzując zasady, na jakich dopuszczalne jest korzystanie z tego środka prawnego, ustawodawca nałożył na skarżącego obowiązek sprecyzowania, jakie konstytucyjne wolności lub prawa, i w jaki sposób – jego zdaniem – zostały naruszone przez zakwestionowane w skardze przepisy (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym). To do skarżącego należy więc określenie wzorca kontroli przepisów kwestionowanych w skardze, Trybunał Konstytucyjny nie może zaś tak określonego wzorca modyfikować czy rozszerzać. Zgodnie bowiem z art. 66 tej ustawy, Trybunał orzekając jest związany granicami skargi konstytucyjnej.
W niniejszej sprawie powyższy obowiązek ustawowy nie został przez skarżącego wykonany. Zarówno w uzasadnieniu samej skargi konstytucyjnej, jak i w – mającym uzupełnić braki formalne skargi – piśmie z 23 grudnia 2002 r., skarżący wskazuje wyłącznie na zarzut naruszenia przez zaskarżony przepis ustawy zasady równości wobec prawa, wyrażonej w art. 32 Konstytucji. Należy w związku z tym zauważyć, że w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie skargi konstytucyjnej wyrażony już został wielokrotnie pogląd odnośnie ograniczonej dopuszczalności czynienia z tej konstytucyjnej zasady układu odniesienia dla kontroli przepisów kontrolowanych w trybie skargi konstytucyjnej. Jest to bowiem możliwe w sytuacji, gdy w skardze sprecyzowane zostanie w zakresie jakiego konstytucyjnego prawa lub wolności przysługującego skarżącemu zasada to doznała ograniczenia lub uszczerbku (por. postanowienia TK z: 27 kwietnia 1998 r., sygn. Ts 47/98, OTK ZU nr I(30)/99, poz. 41; 17 czerwca 1998 r., sygn. Ts 48/98, OTK ZU nr 4/1998, poz. 59; 27 kwietnia 1998 r., sygn. Ts 46/98, OTK ZU nr I(30)/1999, poz. 40; 3 listopada 1998 r., sygn. Ts 116/98, OTK ZU nr 1/1999, poz. 10; 1 marca 1999 r., sygn. Ts 57/99, OTK ZU nr 2/2000, poz. 72 i postanowienie pełnego składu TK z 24 października 2001 r., sygn. SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 225). W ocenie Trybunału Konstytucyjnego uzasadnienie niniejszej skargi konstytucyjnego tego rodzaju koniecznego doprecyzowania praw i wolności o randze konstytucyjnej, jak i sposobu ich naruszenia przez kwestionowaną regulację, nie zawiera.
Wymogu wskazania konstytucyjnych wolności lub praw naruszonych kwestionowaną regulacją ustawy nie wypełnia także odwołanie się przez skarżącego do treści art. 31 ust. 3 Konstytucji. W przepisie tym wyrażona została zasada proporcjonalności ograniczeń w korzystaniu z konstytucyjnych wolności i praw. Także i ona nie może jednak samoistnie służyć za wzorzec kontroli przepisów kwestionowanych w skardze konstytucyjnej. Skarżący nie precyzuje bowiem, jakie podmiotowe prawo wyrażone w treści przepisów konstytucyjnych doznało niedozwolonego – z punktu widzenia przesłanek z art. 31 ust. 3 Konstytucji – ograniczenia wskutek zastosowania zaskarżonego przepisu.
Biorąc powyższe pod uwagę, działając na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), orzeka się jak w sentencji.
3
POSTANOWIENIE
z dnia 9 kwietnia 2003 r.
Sygn. akt Ts 164/02
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Teresa Dębowska-Romanowska
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Józefa Korajdy w sprawie zgodności:
art. 10 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60, poz. 636 ze zm.) z art. 31 ust. 3 i art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE:
W skardze konstytucyjnej z 18 listopada 2002 r. skarżący zakwestionował zgodność z Konstytucją RP art. 10 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa). Przepisowi temu zarzucił naruszenie konstytucyjnej zasady równości. W ocenie skarżącego zaskarżone unormowanie ustawy, zwłaszcza przy uwzględnieniu przepisów innej ustawy – o systemie ubezpieczeń społecznych, prowadzi do dyskryminacyjnego potraktowania rencistów, którzy uiszczając składki na ubezpieczenia społeczne nie uzyskują niczego w zamian.
Skarga została sformułowana w oparciu o następujący stan faktyczny. Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 26 lipca 2000 r. (nr NC-6300/K/116/00) odmówiono skarżącemu dalszej wypłaty zasiłku chorobowego. Organ administracji stwierdził, że skarżący jest osobą uprawnioną do renty z tytułu niezdolności do pracy, co w konsekwencji oznacza, że nie spełnia jednej z przesłanek, o których mowa w art. 10 zaskarżonej ustawy. Odwołanie skarżącego od tej decyzji zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Krakowie z 26 lutego 2001 r. (sygn. akt VIIU 7714/00). Sąd podtrzymał argumentację zawartą w decyzji ZUS, za nieuzasadnione uznał także zarzuty skarżącego dotyczące zgodności z Konstytucją kwestionowanego przepisu ustawy. Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 18 września 2002 r. (sygn. akt III AUa 741/01) oddalono apelację skarżącego od powyższego orzeczenia. Sąd Apelacyjny zaaprobował w pełni sformułowane tam argumenty, podkreślił też brak podstaw do wystąpienia w sprawie skarżącego z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją art. 10 zaskarżonej ustawy.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 12 grudnia 2002 r. wezwano skarżącego do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej m.in. przez wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa, i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostały naruszone przez zakwestionowany art. 10 ustawy. W piśmie z 23 grudnia 2002 r. skarżący powtórzył argumentację wskazującą na naruszenie przez zaskarżony przepis zasady równości (art. 32 Konstytucji). Stwierdził ponadto, że wyłączenie grupy rencistów z równego traktowania przez prawo nie znajduje uzasadnienia w żadnej z wartości wyrażonych w art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skardze konstytucyjnej nie może być nadany dalszy bieg, nie spełnia ona bowiem przesłanek dopuszczalności występowania z tym środkiem prawnym.
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, każdy czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo wnieść skargę konstytucyjną w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach, prawa lub obowiązkach skarżącego określonych w Konstytucji. Precyzując zasady, na jakich dopuszczalne jest korzystanie z tego środka prawnego, ustawodawca nałożył na skarżącego obowiązek sprecyzowania, jakie konstytucyjne wolności lub prawa, i w jaki sposób – jego zdaniem – zostały naruszone przez zakwestionowane w skardze przepisy (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym). To do skarżącego należy więc określenie wzorca kontroli przepisów kwestionowanych w skardze, Trybunał Konstytucyjny nie może zaś tak określonego wzorca modyfikować czy rozszerzać. Zgodnie bowiem z art. 66 tej ustawy, Trybunał orzekając jest związany granicami skargi konstytucyjnej.
W niniejszej sprawie powyższy obowiązek ustawowy nie został przez skarżącego wykonany. Zarówno w uzasadnieniu samej skargi konstytucyjnej, jak i w – mającym uzupełnić braki formalne skargi – piśmie z 23 grudnia 2002 r., skarżący wskazuje wyłącznie na zarzut naruszenia przez zaskarżony przepis ustawy zasady równości wobec prawa, wyrażonej w art. 32 Konstytucji. Należy w związku z tym zauważyć, że w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie skargi konstytucyjnej wyrażony już został wielokrotnie pogląd odnośnie ograniczonej dopuszczalności czynienia z tej konstytucyjnej zasady układu odniesienia dla kontroli przepisów kontrolowanych w trybie skargi konstytucyjnej. Jest to bowiem możliwe w sytuacji, gdy w skardze sprecyzowane zostanie w zakresie jakiego konstytucyjnego prawa lub wolności przysługującego skarżącemu zasada to doznała ograniczenia lub uszczerbku (por. postanowienia TK z: 27 kwietnia 1998 r., sygn. Ts 47/98, OTK ZU nr I(30)/99, poz. 41; 17 czerwca 1998 r., sygn. Ts 48/98, OTK ZU nr 4/1998, poz. 59; 27 kwietnia 1998 r., sygn. Ts 46/98, OTK ZU nr I(30)/1999, poz. 40; 3 listopada 1998 r., sygn. Ts 116/98, OTK ZU nr 1/1999, poz. 10; 1 marca 1999 r., sygn. Ts 57/99, OTK ZU nr 2/2000, poz. 72 i postanowienie pełnego składu TK z 24 października 2001 r., sygn. SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 225). W ocenie Trybunału Konstytucyjnego uzasadnienie niniejszej skargi konstytucyjnego tego rodzaju koniecznego doprecyzowania praw i wolności o randze konstytucyjnej, jak i sposobu ich naruszenia przez kwestionowaną regulację, nie zawiera.
Wymogu wskazania konstytucyjnych wolności lub praw naruszonych kwestionowaną regulacją ustawy nie wypełnia także odwołanie się przez skarżącego do treści art. 31 ust. 3 Konstytucji. W przepisie tym wyrażona została zasada proporcjonalności ograniczeń w korzystaniu z konstytucyjnych wolności i praw. Także i ona nie może jednak samoistnie służyć za wzorzec kontroli przepisów kwestionowanych w skardze konstytucyjnej. Skarżący nie precyzuje bowiem, jakie podmiotowe prawo wyrażone w treści przepisów konstytucyjnych doznało niedozwolonego – z punktu widzenia przesłanek z art. 31 ust. 3 Konstytucji – ograniczenia wskutek zastosowania zaskarżonego przepisu.
Biorąc powyższe pod uwagę, działając na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), orzeka się jak w sentencji.
3