Ts 79/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
514/6/B/2012
POSTANOWIENIE
z dnia 23 sierpnia 2011 r.
Sygn. akt Ts 79/11
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Marek Zubik,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Cezarego P. w sprawie zgodności:
§ 13, § 14 oraz § 15 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 16 września 2004 r. w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006 (Dz. U. Nr 207, poz. 2115, ze zm.) z art. 2 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 16 marca 2011 r. zakwestionowana została zgodność § 13, § 14 oraz § 15 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 16 września 2004 r. w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006 (Dz. U. Nr 207, poz. 2115, ze zm.; dalej: rozporządzenie ) z art. 2 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została skierowana w oparciu o następujący stan faktyczny. Wyrokiem z 22 czerwca 2009 r. (sygn. akt XXV C 41/09) Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo skarżącego o zapłatę tytułem odszkodowania za niedochowanie należytej staranności przy przeprowadzeniu oceny wniosku skarżącego złożonego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego – Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw. Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z 11 grudnia 2009 r. (sygn. akt VI ACa 916/09) oddalił apelację skarżącego. Postanowieniem z 18 listopada 2010 r. (sygn. akt I CSK 320/10) Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Pod adresem zakwestionowanych w skardze konstytucyjnej przepisów skarżący sformułował zarzut naruszenia zasady zaufania obywatela do państwa „na skutek złamania zasady przyzwoitej legislacji, gdyż przepisy nie mogą stwarzać organom państwowym możliwości nadużywania swojej pozycji wobec obywatela”.
Skarżący 18 kwietnia 2011 r. skierował do Trybunału Konstytucyjnego pismo procesowe, w którym podniósł, że zarówno Sąd Apelacyjny w Warszawie, jak i Sąd Najwyższy podjęły „rozważania dotyczące stosowalności przywołanego rozporządzenia”. Ponadto, rozszerzył przedmiot skargi, wnosząc o zbadanie art. 3989 § 1 k.p.c. z art. 31 ust. 3 w związku z art. 2 i w związku z art. 183 ust. 1 Konstytucji.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 46 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarga konstytucyjna może zostać wniesiona do Trybunału Konstytucyjnego po wyczerpaniu drogi prawnej, jeśli nie upłynął trzymiesięczny termin od doręczenia prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Dla ustalenia biegu wskazanego terminu kluczowe znaczenie ma więc obowiązek uzyskania przez skarżącego „prawomocnego orzeczenia” w ramach przysługującej mu i „wyczerpanej” drogi prawnej. Wskazane przesłanki należy rozumieć w ten sposób, że na skarżącym ciąży obowiązek wykorzystania zwykłych środków odwoławczych, tak by orzeczenie wydane w sprawie uzyskało walor prawomocności. Termin do wniesienia skargi konstytucyjnej biegnie od daty doręczenia skarżącemu prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji, niezależnie od tego, czy w sprawie może jeszcze zostać wniesiona skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego. Jest to stanowisko wielokrotnie już wyrażane przez Trybunał Konstytucyjny (por. postanowienia TK z: 27 lutego 2007 r., Ts 43/06, OTK ZU nr 1/B/2007, poz. 36; 16 maja 2007 r., Ts 144/06, OTK ZU nr 3/B/2007, poz. 130; 4 października 2007 r., Ts 47/07, OTK ZU nr 2/B/2008, poz. 67; 27 listopada 2007 r., Ts 107/07, OTK ZU nr 1/B/2007, poz. 39; 22 lutego 2008 r., Ts 14/08, OTK ZU nr 4/B/2008, poz. 174).
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że ostatecznym orzeczeniem w rozpatrywanej sprawie jest wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 11 grudnia 2009 r. (sygn. akt VI ACa 916/09), doręczony skarżącemu 17 lutego 2010 r. Od daty jego doręczenia biegł tym samym trzymiesięczny termin, przewidziany w art. 46 ust. 1 ustawy o TK.
Wniesienie niniejszej skargi konstytucyjnej 16 marca 2011 r. nastąpiło zatem z przekroczeniem terminu ustawowego. Z tego względu, na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy o TK, należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
Niezależnie od powyższego należy stwierdzić, że skarżący, wbrew wymaganiom wynikającym z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK, nie wskazał konstytucyjnych praw podmiotowych naruszonych przez orzeczenia sądów wydane w oparciu o kwestionowane przepisy. Tym samym nie został dochowany warunek określenia sposobu naruszenia tych praw. Zarówno w petitum skargi, jak i w jej uzasadnieniu skarżący kwestionuje zaskarżone regulacje z punktu widzenia zgodności z art. 2 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Z utrwalonej już linii orzeczniczej wynika, że wskazana w skardze zasada prawidłowej legislacji (art. 2 Konstytucji) nie jest samoistnym źródłem praw podmiotowych, ochrony których skarżący mógłby domagać się w skardze konstytucyjnej. Wyznacza ona jedynie standard kreowania przez ustawodawcę wolności i praw, nie wprowadzając jednocześnie konkretnej wolności czy konkretnego prawa (zob. postanowienia TK z 10 stycznia 2001 r., Ts 72/00, OTK ZU nr 1/2001, poz. 12 oraz 20 lutego 2008 r., SK 27/07, OTK ZU nr 1/A/2008, poz. 22). Może ona stanowić wzorzec kontroli, lecz tylko wówczas, gdy zasady z niej płynące zostaną odniesione do przepisów Konstytucji, które prawa i wolności wyrażają. Ze względu na sposób sformułowania uzasadnienia nie jest możliwe zrekonstruowanie konkretnego konstytucyjnego prawa podmiotowego, które miałoby zostać naruszone.
Analogicznie należy ocenić powołanie art. 31 ust. 3 Konstytucji jako wzorca kontroli. Przepis ten nie może być uznany za źródło praw podmiotowych, gdyż wyznacza zasady dopuszczalnej ingerencji w konstytucyjne wolności lub prawa jednostki. Okoliczność ta przesądza o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK.
Jedynie na marginesie należy zauważyć, że zawarty w piśmie z 18 kwietnia 2011 r. zarzut niekonstytucyjności art. 3989 § 1 k.p.c. został sformułowany z przekroczeniem terminu wniesienia skargi konstytucyjnej.
Mając na uwadze powyższe, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
z dnia 23 sierpnia 2011 r.
Sygn. akt Ts 79/11
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Marek Zubik,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Cezarego P. w sprawie zgodności:
§ 13, § 14 oraz § 15 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 16 września 2004 r. w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006 (Dz. U. Nr 207, poz. 2115, ze zm.) z art. 2 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 16 marca 2011 r. zakwestionowana została zgodność § 13, § 14 oraz § 15 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 16 września 2004 r. w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006 (Dz. U. Nr 207, poz. 2115, ze zm.; dalej: rozporządzenie ) z art. 2 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została skierowana w oparciu o następujący stan faktyczny. Wyrokiem z 22 czerwca 2009 r. (sygn. akt XXV C 41/09) Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo skarżącego o zapłatę tytułem odszkodowania za niedochowanie należytej staranności przy przeprowadzeniu oceny wniosku skarżącego złożonego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego – Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw. Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z 11 grudnia 2009 r. (sygn. akt VI ACa 916/09) oddalił apelację skarżącego. Postanowieniem z 18 listopada 2010 r. (sygn. akt I CSK 320/10) Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Pod adresem zakwestionowanych w skardze konstytucyjnej przepisów skarżący sformułował zarzut naruszenia zasady zaufania obywatela do państwa „na skutek złamania zasady przyzwoitej legislacji, gdyż przepisy nie mogą stwarzać organom państwowym możliwości nadużywania swojej pozycji wobec obywatela”.
Skarżący 18 kwietnia 2011 r. skierował do Trybunału Konstytucyjnego pismo procesowe, w którym podniósł, że zarówno Sąd Apelacyjny w Warszawie, jak i Sąd Najwyższy podjęły „rozważania dotyczące stosowalności przywołanego rozporządzenia”. Ponadto, rozszerzył przedmiot skargi, wnosząc o zbadanie art. 3989 § 1 k.p.c. z art. 31 ust. 3 w związku z art. 2 i w związku z art. 183 ust. 1 Konstytucji.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 46 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarga konstytucyjna może zostać wniesiona do Trybunału Konstytucyjnego po wyczerpaniu drogi prawnej, jeśli nie upłynął trzymiesięczny termin od doręczenia prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Dla ustalenia biegu wskazanego terminu kluczowe znaczenie ma więc obowiązek uzyskania przez skarżącego „prawomocnego orzeczenia” w ramach przysługującej mu i „wyczerpanej” drogi prawnej. Wskazane przesłanki należy rozumieć w ten sposób, że na skarżącym ciąży obowiązek wykorzystania zwykłych środków odwoławczych, tak by orzeczenie wydane w sprawie uzyskało walor prawomocności. Termin do wniesienia skargi konstytucyjnej biegnie od daty doręczenia skarżącemu prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji, niezależnie od tego, czy w sprawie może jeszcze zostać wniesiona skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego. Jest to stanowisko wielokrotnie już wyrażane przez Trybunał Konstytucyjny (por. postanowienia TK z: 27 lutego 2007 r., Ts 43/06, OTK ZU nr 1/B/2007, poz. 36; 16 maja 2007 r., Ts 144/06, OTK ZU nr 3/B/2007, poz. 130; 4 października 2007 r., Ts 47/07, OTK ZU nr 2/B/2008, poz. 67; 27 listopada 2007 r., Ts 107/07, OTK ZU nr 1/B/2007, poz. 39; 22 lutego 2008 r., Ts 14/08, OTK ZU nr 4/B/2008, poz. 174).
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że ostatecznym orzeczeniem w rozpatrywanej sprawie jest wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 11 grudnia 2009 r. (sygn. akt VI ACa 916/09), doręczony skarżącemu 17 lutego 2010 r. Od daty jego doręczenia biegł tym samym trzymiesięczny termin, przewidziany w art. 46 ust. 1 ustawy o TK.
Wniesienie niniejszej skargi konstytucyjnej 16 marca 2011 r. nastąpiło zatem z przekroczeniem terminu ustawowego. Z tego względu, na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy o TK, należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
Niezależnie od powyższego należy stwierdzić, że skarżący, wbrew wymaganiom wynikającym z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK, nie wskazał konstytucyjnych praw podmiotowych naruszonych przez orzeczenia sądów wydane w oparciu o kwestionowane przepisy. Tym samym nie został dochowany warunek określenia sposobu naruszenia tych praw. Zarówno w petitum skargi, jak i w jej uzasadnieniu skarżący kwestionuje zaskarżone regulacje z punktu widzenia zgodności z art. 2 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Z utrwalonej już linii orzeczniczej wynika, że wskazana w skardze zasada prawidłowej legislacji (art. 2 Konstytucji) nie jest samoistnym źródłem praw podmiotowych, ochrony których skarżący mógłby domagać się w skardze konstytucyjnej. Wyznacza ona jedynie standard kreowania przez ustawodawcę wolności i praw, nie wprowadzając jednocześnie konkretnej wolności czy konkretnego prawa (zob. postanowienia TK z 10 stycznia 2001 r., Ts 72/00, OTK ZU nr 1/2001, poz. 12 oraz 20 lutego 2008 r., SK 27/07, OTK ZU nr 1/A/2008, poz. 22). Może ona stanowić wzorzec kontroli, lecz tylko wówczas, gdy zasady z niej płynące zostaną odniesione do przepisów Konstytucji, które prawa i wolności wyrażają. Ze względu na sposób sformułowania uzasadnienia nie jest możliwe zrekonstruowanie konkretnego konstytucyjnego prawa podmiotowego, które miałoby zostać naruszone.
Analogicznie należy ocenić powołanie art. 31 ust. 3 Konstytucji jako wzorca kontroli. Przepis ten nie może być uznany za źródło praw podmiotowych, gdyż wyznacza zasady dopuszczalnej ingerencji w konstytucyjne wolności lub prawa jednostki. Okoliczność ta przesądza o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK.
Jedynie na marginesie należy zauważyć, że zawarty w piśmie z 18 kwietnia 2011 r. zarzut niekonstytucyjności art. 3989 § 1 k.p.c. został sformułowany z przekroczeniem terminu wniesienia skargi konstytucyjnej.
Mając na uwadze powyższe, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.