Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE
z dnia 14 grudnia 2011 r.
Sygn. akt Ts 342/10

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Stanisław Rymar – przewodniczący
Teresa Liszcz – sprawozdawca
Piotr Tuleja,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 sierpnia 2011 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Jarosława J.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 17 grudnia 2010 r. Jarosław J. (dalej: skarżący) wniósł o stwierdzenie niezgodności: po pierwsze, art. 357 § 1 w związku z art. 3941 § 1 i 2 i art. 1172 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) oraz art. 357 § 1 w związku z art. 3941 § 1 i 2 k.p.c. i art. 107 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594, ze zm.; dalej: u.k.s.s.c.) z art. 45 ust. 1 Konstytucji, w zakresie, w jakim zwalniają sąd z obowiązku uzasadniania orzeczeń niepodlegających zaskarżeniu; po drugie, art. 357 § 2 w związku z art. 3941 § 1 i 2 i art. 1172 § 2 k.p.c. oraz art. 357 § 2 w związku z art. 3941 § 1 i 2 k.p.c. i art. 107 ust. 2 u.k.s.s.c. z art. 45 ust. 1 Konstytucji, w zakresie, w jakim zwalniają sąd z obowiązku uzasadniania oraz doręczania orzeczeń z uzasadnieniem; po trzecie, art. 3941 § 1 i 2 oraz art. 1172 § 2 k.p.c. z art. 78 Konstytucji, w zakresie, w jakim nie przewidują możliwości zaskarżenia orzeczenia o odrzuceniu ponownego wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego; po czwarte, art. 3941 § 1 i 2 k.p.c. oraz art. 107 ust. 2 u.k.s.s.c. z art. 78 Konstytucji, w zakresie, w jakim nie przewidują możliwości zaskarżenia orzeczenia o odrzuceniu ponownego wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych.
Postanowieniem z 16 sierpnia 2011 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej, uznawszy, że skarżący nie uzyskał orzeczenia, które spełniałoby wymogi z art. 79 ust. 1 Konstytucji. Wbrew twierdzeniom zawartym w skardze orzeczenie wskazane jako ostateczne rozstrzygnięcie o konstytucyjnych prawach i wolnościach nie dotyczyło kwestii odmowy rozpoznania środka zaskarżenia od orzeczenia o odrzuceniu ponownego wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, a także o zwolnienie od kosztów sądowych; rozstrzygnięcie to nie odnosiło się również do kwestii otrzymania uzasadnienia takiego orzeczenia.
Zażaleniem z 30 sierpnia 2011 r. zaskarżono w całości postanowienie Trybunału, wskazując, że skoro z brzmienia przepisów zakwestionowanych w skardze wynika niedopuszczalność złożenia zażalenia oraz otrzymania orzeczenia z uzasadnieniem, skarżący nie miał zatem obowiązku wnieść stosownych wniosków.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w związku z art. 36 ust. 6-7 i z art. 49 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś zarzuty podniesione w zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie.
W skardze konstytucyjnej zarzucono naruszenie przez zaskarżone przepisy art. 45 ust. 1 oraz art. 78 Konstytucji. Trybunał trafnie wskazał w postanowieniu o odmowie nadania skardze konstytucyjnej biegu, że skarżący nie uzyskał orzeczenia, wydanego na podstawie przepisów, których konstytucyjność zakwestionował.
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. Oznacza to, że przedmiotem skargi może być jedynie konstytucyjność podstawy prawnej ostatecznego orzeczenia przez sąd lub organ administracji publicznej o konstytucyjnych prawach, wolnościach lub obowiązkach skarżącego. W odróżnieniu od wniosków kierowanych przez podmioty wyliczone w art. 191 ust. 1 pkt 1-5 Konstytucji, skarga nie jest środkiem uruchamiania tzw. kontroli abstrakcyjnej, a więc realizowanej w oderwaniu od płaszczyzny stosowania kwestionowanych przepisów. W konsekwencji skarżący może uczynić przedmiotem zaskarżenia wyłącznie przepisy zastosowane w jego sprawie, które legły u podstaw ostatecznego jej rozstrzygnięcia przez sąd lub organ administracji publicznej (zob. postanowienie z 25 października 1999 r., SK 22/98, OTK ZU nr 6/1999, poz. 122).
Jak prawidłowo wskazał Trybunał Konstytucyjny, ani orzeczenie o odrzuceniu wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, ani orzeczenie o odrzuceniu wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu nie stanowią rozstrzygnięcia w sprawie sporządzenia pisemnego uzasadnienia, jak również rozpoznania zażalenia. Postanowienia Sądu Apelacyjnego w Gdańsku – I Wydział Cywilny z 28 czerwca 2010 r. (sygn. akt I ACo 60/10), które skarżący uznaje za ostatecznie rozstrzygające o jego prawach i wolnościach konstytucyjnych, nie dotyczą bowiem odmowy sporządzenia uzasadnienia oraz dopuszczalności wniesienia środka zaskarżania na postanowienia o odrzuceniu wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, a także zwolnienia od kosztów sądowych. Przekonanie skarżącego o braku możliwości sporządzenia uzasadnienia, a także wniesienia zażalenia wynika jedynie z brzmienia zaskarżonych przepisów i nie jest poparte treścią ostatecznego rozstrzygnięcia. Wbrew podnoszonym w zażaleniu twierdzeniom, dopiero wniesienie przez skarżącego odpowiednich wniosków doprowadziłoby do wydania przez sąd orzeczenia na podstawie przepisów uczynionych przedmiotem skargi konstytucyjnej (por. postanowienia TK z: 25 maja 2010 r., Ts 211/09, OTK ZU nr 3/B/2010, poz. 231; 11 sierpnia 2010 r., Ts 185/09, niepubl.; 23 marca 2011 r., Ts 283/10, niepubl.). Brak takiego orzeczenia oznacza niewypełnienie przesłanki z art. 79 ust. 1 Konstytucji.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 36 ust. 7 ustawy o TK Trybunał Konstytucyjny nie uwzględnił zażalenia.