Pełny tekst orzeczenia

421/5/B/2012

POSTANOWIENIE

z dnia 29 czerwca 2012 r.

Sygn. akt Ts 284/10



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Wojciech Hermeliński,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Stowarzyszenia Ekologicznego „Ojczyzna” w sprawie zgodności:

§ 1 pkt 1a i 2a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 sierpnia 2007 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 158, poz. 1105) z art. 5, art. 64 ust. 2, art. 68 ust. 3 i 4 oraz art. 74 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE




W skardze konstytucyjnej z 29 października 2010 r. Stowarzyszenie Ekologiczne „Ojczyzna” (dalej: skarżący) zakwestionowało zgodność § 1 pkt 1a i 2a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 sierpnia 2007 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 158, poz. 1105; dalej: rozporządzenie z 2007 r.) z art. 5, art. 64 ust. 2, art. 68 ust. 3 i 4 oraz art. 74 ust. 1 Konstytucji.


Skarga konstytucyjna została sformułowana na podstawie następującego stanu faktycznego. Prezydent Miasta Świdnicy 26 marca 2008 r. umorzył postępowanie administracyjne w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia (decyzja nr 42/Ś/08). Organ I instancji powołał się na rozporządzenie z 2007 r., które weszło w życie z dniem 31 sierpnia 2007 r. Zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573, ze zm.; dalej: rozporządzenie z 2004 r.), w brzmieniu nadanym rozporządzeniem z 2007 r., nie jest wymagane wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedmiotowego przedsięwzięcia. Skarżący wniósł odwołanie od powyższej decyzji. Wskazał w nim, że w przypadku zrealizowania planowanej inwestycji wzrośnie poziom skażenia środowiska. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Wałbrzychu utrzymało w mocy decyzję organu I instancji (decyzja z 16 maja 2008 r., nr SKO 4131/23/2008). Skargę wniesioną przez skarżącego na powyższą decyzję organu odwoławczego oddalił Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu (wyrok z 18 listopada 2008 r., sygn. akt II SA/Wr 374/08). Z kolei Naczelny Sąd Administracyjny, wydając wyrok z 22 kwietnia 2010 r. (sygn. akt II OSK 695/09), oddalił skargę kasacyjną skarżącego od wyroku sądu I instancji.


W ocenie skarżącego zakwestionowane przepisy rozporządzenia z 2007 r. naruszają wynikające z art. 5 Konstytucji prawa skarżącego w zakresie ochrony środowiska i ochrony zdrowia obywateli. Regulacje te naruszają prawa skarżącego wywodzone z art. 64 ust. 2 Konstytucji w zakresie równej, prawnej ochrony użytkowej i rynkowej wartości nieruchomości okolicznej ludności. Ponadto, zdaniem skarżącego, zaskarżone przepisy naruszają art. 68 ust. 3 i 4 Konstytucji w zakresie ochrony zdrowia obywateli, w tym szczególnie osób o podwyższonym ryzyku zdrowotnym, a także art. 74 ust. 1 Konstytucji w zakresie zapewnienia ekologicznego bezpieczeństwa obecnych i przyszłych pokoleń Polaków.


Pełnomocnik skarżącego został wezwany zarządzeniem sędziego Trybunału z 8 maja 2012 r. do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej przez: po pierwsze, wskazanie ostatecznego – w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji – rozstrzygnięcia sądu lub organu władzy publicznej (dalej: rozstrzygnięcie), z którego wydaniem skarżący łączy zarzut naruszenia przysługujących mu konstytucyjnych wolności lub praw; po drugie, dokładne określenie przedmiotu skargi przez wykazanie, że zakwestionowane przepisy stanowiły podstawę rozstrzygnięcia; po trzecie, wskazanie, jakie wolności lub prawa skarżącego wynikające z art. 5, art. 64 ust. 2, art. 68 ust. 3 i 4 oraz art. 74 ust. 1 Konstytucji oraz w jaki sposób zostały naruszone; po czwarte, wykazanie związku pomiędzy zakwestionowanymi regulacjami, które utraciły moc obowiązującą, a ochroną konstytucyjnych praw i wolności skarżącego.

Pełnomocnik skarżącego w ustawowym terminie odniósł się do powyższego zarządzenia i jako ostateczne rozstrzygnięcie w sprawie skarżącego wskazał wyrok NSA z 22 kwietnia 2010 r. (sygn. akt II OSK 695/09), powołał się również na treść tego rozstrzygnięcia i wywiódł, że zaskarżone przepisy stanowiły jego podstawę. Ponadto, w odniesieniu do treści wniesionej skargi konstytucyjnej określił prawa naruszone przez wydane rozstrzygnięcie. Wskazał też, że zaskarżony akt prawny zmienił poprzednią regulację, pozbawiając społeczeństwo udziału w prawidłowej ocenie oddziaływania stacji bazowych telefonii komórkowej na środowisko, zdrowie i nieruchomości ludności.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Skarga konstytucyjna jest kwalifikowanym środkiem ochrony wolności lub praw, który musi spełniać szereg przesłanek warunkujących jego dopuszczalność. Zasadniczo zostały one uregulowane w art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz uszczegółowione w art. 46 i art. 47 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Zgodnie z przywołanymi regulacjami skarga poza wymaganiami dotyczącymi pisma procesowego powinna zawierać: dokładne określenie ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach określonych w Konstytucji i w stosunku do którego skarżący domaga się stwierdzenia niezgodności z Konstytucją; wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostały naruszone, oraz uzasadnienie skargi, z podaniem dokładnego opisu stanu faktycznego. Z powyższego wynika, że przedmiotem skargi może stać się wyłącznie przepis stanowiący podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia wydanego wobec skarżącego. Zarzuty skargi muszą zaś uprawdopodabniać niekonstytucyjność kwestionowanej regulacji, co oznacza konieczność wywiedzenia z zaskarżonych przepisów określonej normy, powołanie właściwych wzorców konstytucyjnych, wyrażających prawa podmiotowe skarżącego, i – przez porównanie treści płynących z obu regulacji – wykazanie ich wzajemnej niezgodności.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że w niniejszej sprawie powyższe przesłanki nie zostały spełnione. Należy bowiem wskazać, że zakwestionowane w skardze przepisy rozporządzenia z 2007 r. nie stanowiły podstawy rozstrzygnięcia w sprawie skarżącego, choćby z tego względu, że jako przepisy nowelizujące „skonsumowały się” z chwilą wejścia w życie tego aktu wykonawczego (por. postanowienie TK z 17 grudnia 2009 r., Ts 61/09, OTK ZU nr 3/B/2010, poz. 217). Znaczenie normatywne wskazanych przepisów wyczerpało się w momencie modyfikacji przepisów rozporządzenia z 2004 r. Nie mogły one zatem stanowić podstawy rozstrzygnięcia w sprawie skarżącego. Istota przepisu zmieniającego sprowadza się bowiem do tego, że jego dyspozycja nie dotyczy zachowań powtarzalnych (brak cechy abstrakcyjności), nie może on więc zostać wykorzystany w procesie stosowania prawa. W konsekwencji, podstawą orzekania w sprawie skarżącego były przepisy rozporządzenia z 2004 r. w brzmieniu obowiązującym od 31 sierpnia 2007 r., tj. od dnia wejścia w życie rozporządzenia z 2007 r.

Mając powyższe na uwadze, Trybunał Konstytucyjny, na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK, odmówił nadania rozpatrywanej skardze dalszego biegu.

Niezależnie od powyższego, za odmową nadania analizowanej skardze dalszego biegu przemawiają także inne względy. Skarżący zarówno w skardze, jak i w piśmie procesowym usuwającym braki formalne, wskazuje na naruszenie wynikających z art. 5, art. 64 ust. 2, art. 68 ust. 3 i 4 oraz art. 74 ust. 1 Konstytucji praw nieokreślonego kręgu osób (ludności, obywateli, osób o podwyższonym ryzyku zdrowotnym, obecnych i przyszłych pokoleń Polaków). Jednocześnie nie precyzuje, jakie prawa skarżącego wynikające z tych wzorców kontroli zostały naruszone.

Trybunał w swoich orzeczeniach wielokrotnie zwracał uwagę, że na gruncie art. 79 ust. 1 Konstytucji co do zasady niedopuszczalne jest dochodzenie praw osób trzecich. Podstawową cechą skargi konstytucyjnej jest bowiem jej bezpośredni charakter (zob. postanowienia z: 11 grudnia 2002 r., Ts 116/02, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 104; 14 stycznia 2003 r., Ts 82/02, OTK ZU nr 1/B/2003, poz. 48; 27 lutego 2006 r., Ts 198/05, OTK ZU nr 4/B/2006, poz. 155 oraz 1 września 2006 r., Ts 3/06, OTK ZU nr 5/B/2006, poz. 230). Wobec powyższego należy uznać, że argumentacja skargi dotycząca naruszenia praw lub wolności nieokreślonego kręgu osób – jako odnosząca się do osób trzecich, a nie skarżącego – nie spełnia przesłanki skargi konstytucyjnej warunkującej jej przekazanie do merytorycznego rozpoznania (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK).

Jednocześnie w związku z powyższym należało uznać, że skarżący nie dopełnił obowiązku prawidłowego usunięcia braków formalnych skargi konstytucyjnej, m.in. w zakresie powinności wskazania, jakie przysługujące mu wolności lub prawa wynikające z art. 5, art. 64 ust. 2, art. 68 ust. 3 i 4 oraz art. 74 ust. 1 Konstytucji oraz w jaki sposób zostały naruszone przez wydanie rozstrzygnięcia. Tym samym nie wykonał zarządzenia sędziego Trybunału z 8 maja 2012 r. Wobec powyższego, ze względu na unormowanie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK, należało odmówić nadania rozpatrywanej skardze dalszego biegu.



Mając powyższe na uwadze, Trybunał Konstytucyjny orzekł jak w sentencji.