Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 maja 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Marzena Foltyn-Banaszczyk

Protokolant stażysta Iwona Jasińska

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku P. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury górniczej

na skutek odwołania P. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 13 sierpnia 2014 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 6741/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 sierpnia 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 z późniejszymi zmianami) odmówił P. W. przyznania prawa do emerytury górniczej wskazując, że nie spełnił on warunków do jej uzyskania, ponieważ udokumentował jedynie 21 lat, 6 miesięcy i 23 dni pracy górniczej wraz z okresami pracy w wymiarze półtorakrotnym, w tym 20 lat, 2 miesiące i 23 dni pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1. Ubezpieczonemu nie zaliczono do stażu pracy w wymiarze półtorakrotnym okresu od dnia 17 sierpnia 1982 roku do dnia 22 października 1984 roku oraz od dnia 26 września 1986 roku do dnia 16 listopada 2006 roku na stanowisku elektromontera pozostałych urządzeń, elektromontera pozostałych urządzeń górniczych, ponieważ stanowiska te nie figurują w zał. nr 3 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku. Ponadto organ rentowy nie zaliczył również do pracy w warunkach szczególnych okresu od dnia 17 listopada 2006 roku do dnia 14 stycznia 2007 roku, ponieważ będąc zatrudnionym na stanowisku elektromonter maszyn i urządzeń górniczych w przodku, wnioskodawca wykonywał te same czynności jak przed zmianą nazewnictwa. Powyższą decyzję zaskarżył wnioskodawca w dniu 17 września 2014 roku. Wnioskodawca podał, iż w spornych okresach pracował na odkrywce bezpośrednio na przodku, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Wykonywał prace elektryczne w układzie koparki, taśmociągu i zwałowarki. W pierwszym okresie zatrudnienia w teren wykopu jeździł na przyczepie traktora razem z kablami. Wnioskodawca podkreślił, iż w całym okresie pracował prawie na jednym oddziale odwodnienia elektrycznego wkopu i kopalni. Zmiany nazewnictwa stanowisk podyktowane były zmianami dyrektorów, a nie rodzajem pracy wykonywanej przez wnioskodawcę.

Organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania.

Postanowieniem z dnia 16 października 2014 roku Sąd Okręgowy w Gliwicach w sprawie VIII U 1949/14 uznał się niewłaściwym do rozpoznania sprawy z odwołania P. W. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. i przekazał ją do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Piotrkowie Tryb. Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zgodnie z właściwością miejscową i rzeczową.

Na rozprawie pełnomocnik wnioskodawcy podtrzymał stanowisko w sprawie.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił co następuje :

Wnioskodawca P. W. urodzony w dniu (...) 1964 roku, w dniu
8 maja 2014 roku wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury górniczej. Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 akt emerytalnych)

Organ rentowy w decyzji z dnia 13 sierpnia 2014 roku uznał za udowodniony okres 21 lat, 6 miesięcy i 23 dni pracy górniczej wraz z okresami pracy w wymiarze półtorakrotnym, w tym 20 lat, 2 miesiące i 23 dni pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1.

Organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy do stażu pracy w wymiarze półtorakrotnym okresu od dnia 17 sierpnia 1982 roku do dnia 22 października 1984 roku oraz od dnia 26 września 1986 roku do dnia 16 listopada 2006 roku na stanowisku elektromontera pozostałych urządzeń, elektromontera pozostałych urządzeń górniczych, ponieważ stanowiska te nie figurują w załączniku numer 3 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku. Ponadto organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych również okresu od dnia 17 listopada 2006 roku do dnia 14 stycznia 2007 roku, ponieważ będąc zatrudnionym na stanowisku elektromonter maszyn i urządzeń górniczych w przodku, wnioskodawca wykonywał te same czynności jak przed zmianą nazewnictwa.

Organ rentowy zaliczył w wymiarze półtorakrotnym okres od dnia 22 stycznia 2007 roku do dnia 21 marca 2012 roku ( 2 lata, 8 miesięcy, tj. jako okres 4 lata = 48 miesięcy) oraz w wymiarze jednokrotnym okresy od dnia 17 sierpnia 1982 roku do dnia 12 października 1084 roku, od dnia 19 października 1984 roku do dnia 22 października 1984 roku, od dnia 26 września 1986 roku do dnia 26 czerwca 1997 roku, od dnia 28 czerwca 1997 roku do dnia 13 listopada 1997 roku, od dnia 15 listopada 1997 roku do dnia 10 października 2001 roku, od dnia 8 listopada 2001 roku do dnia 30 sierpnia 2006 roku, od dnia 2 września 2006 roku do dnia 31 marca 2012 roku, tj. łącznie 17 lat, 6 miesięcy, 23 dni, czyli bez uwzględnienia okresów zasiłków chorobowych.

(dowód: decyzja z dnia 13.08. 2013 roku k. 37 akt emerytalnych; odpowiedź na odwołanie k. 4-4v; pismo k. 41)

P. W. od dnia 17 sierpnia 1982 roku był zatrudniony w (...) Górnictwo
i (...) Spółce Akcyjnej Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów
z siedzibą w R. na podstawie umowy o pracę.

Wnioskodawca został przyjęty do pracy w (...) B. w B. na stanowisko elektromontera na okres nieokreślony od dnia 17 sierpnia 1982 roku w pełnym wymiarze czasu pracy. P. W. został zatrudniony na oddziale E-6.

Od dnia 1 grudnia 1982 roku wnioskodawcy zostało powierzone stanowisko elektromontera górnictwa odkrywkowego na oddziale E-6.

Od dnia 23 października 1984 roku do dnia 25 września 1986 roku w zatrudnieniu wnioskodawcy nastąpiła przerwa w związku z odbywaniem zasadniczej służby wojskowej.

W dniu 26 września 1986 roku wnioskodawca został po powrocie z wojska zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy na oddział E-6 (oddział elektryczny odwodnienia) na stanowisko elektromontera pozostałych urządzeń.

Wnioskodawca został wówczas skierowany na badania lekarskie i badania psychologiczne w celu wydania orzeczenia o zdolności do podjęcia pracy na stanowisku elektromontera pozostałych urządzeń, elektromontera górnictwa odkrywkowego.

W angażach pracodawca wskazywał jako stanowiska pracy wnioskodawcy – elektromonter, elektromonter pozostałych urządzeń, a od 24 maja 1999 roku jako elektromonter pozostałych urządzeń górniczych.

W okresie od dnia 7 maja 1996 roku do dnia 15 maja 1996 roku wnioskodawca odbył kurs w zakresie podwyższenia kwalifikacji w specjalności kierowca wózków akumulatorowych.

Wnioskodawca odbył w dniu 20 września 2006 roku oraz w dniu 12 października 2006 roku instruktaż stanowiskowy w którym przedmiotem szkolenia były ogólne informacje dotyczące systemu odwodnienia kopalni i sieci elektroenergetycznych odwodnienia; zapoznanie się z pracami warsztatowymi przy naprawach i regeneracji urządzeń i części elektrycznych przewodów oponowych; zapoznanie ze sposobem podłączenia pompy głębinowej do szafy SP i budową szafy SP oraz z rodzajami szaf przyłączowych i pompami odwodnienia powierzchniowego; zapoznanie z budową i instrukcjami obsługi stacji S., zakresem oględzin i przeglądów stacji S..

Wnioskodawca był kierowany na badania lekarskie w zakresie stanowiska elektromonter pozostałych urządzeń górniczych oraz kierowcy wózków akumulatorowych.

Od dnia 1 kwietnia 2006 roku w angażach wnioskodawcy wskazano miejsce pracy oddział E-4 ( oddział elektryczny odwodnienia ).

W zgłoszeniu zmiany wykonywania pracy pracodawca wskazał, iż od dnia 17 listopada 2006 roku wnioskodawca zmienił wykonywanie pracy górniczej na stanowisku elektromonter maszyn i urządzeń górniczych w przodku, tj. na stanowisku wymienionym w dziale III pkt 7 załącznika 3 Rozporządzenia.

W dniu 28 sierpnia 2007 roku wnioskodawca odbył kolejny instruktarz stanowiskowy, którego przedmiot nie zmienił się w porównaniu z poprzednio odbytymi.

Od dnia 1 stycznia 2009 roku wnioskodawca zmienił komórkę organizacyjną na oddział E-5 ( oddział elektryczny remontów bieżących) zgodnie ze zmianami w schemacie organizacyjnym.

Od dnia 1 sierpnia 2011 roku P. W. został przeniesiony na oddział E-3.

Wnioskodawca w okresie zatrudnienia przebywał na urlopie bezpłatnym:

- od dnia 13 października 1984 roku do dnia 18 października 1984 roku;

- od dnia 3 września 1986 roku do dnia 25 września 1986 roku;

- od dnia 27 czerwca 1997 roku do dnia 27 czerwca 19972001 roku;

- od dnia 14 listopada 1997 roku do dnia 14 listopada 1997 roku;

- od dnia 11 października 2001 roku do dnia 7 listopada 2001 roku.

(dowód: podanie k. 2 w aktach osobowych część A; kwestionariusz k. 1 w aktach osobowych część A; badania lekarskie k. 4 w aktach osobowych część A; umowa o pracę z dnia 17.08.1982 roku k. 1 w aktach osobowych część B; oświadczenie k. 2 w aktach osobowych część B; odbycie szkolenia BHP k. 3 w aktach osobowych część B; karta obiegowa k. 4 w aktach osobowych część B; angaże k. 5, k. 6 w aktach osobowych część B; zawiadomienie o rozwiązaniu stosunku pracy k. 7 w aktach osobowych część B; karta kandydata do pracy po powrocie z wojska k. 8 w aktach osobowych część B; skierowanie do lekarza k. 9 w aktach osobowych część B; orzeczenia psychologiczne k. 10, k. 16, k. 22 w aktach osobowych część B; umowa o pracę z dnia 26.09.1986 roku k. 11 w aktach osobowych część B; karta obiegowa k. 15 w aktach osobowych część B; angaże k. 17-21, k. 23, k. 24, k. 30, k. 33, k. w aktach osobowych część B; zaświadczenie k. 27 w aktach osobowych część B; pismo z dnia 21.09.2001 roku w aktach osobowych część B; pismo z dnia 11.10.2001 roku k. 35 w aktach osobowych część B; zaświadczenie lekarskie z dnia 12.11.2003 roku k. 36a, k. 36b, k. 38,k. 40, k. 43, k. 46, k. 49 w aktach osobowych część B; zaświadczenie pracy z 24.04.2003 roku w aktach osobowych część B; protokół egzaminacyjny z instruktażu stanowiskowego k. 45, k. 51 w aktach osobowych część B; zgłoszenie k. 57 w aktach osobowych część B; angaże k. 58, k. 63, k. 68, k. 70 w aktach osobowych część B; protokół egzaminacyjny z instruktażu stanowiskowego k. 60 w aktach osobowych część B; zawiadomienie k. 72 w aktach osobowych część B; przeniesienie pracowników k. 84 w aktach osobowych część B; zawiadomienie k. 85 w aktach osobowych część B )

Wnioskodawca w okresie zatrudnienia pracował na różnych oddziałach elektrycznych, w tym na oddziałach E-6, E-4. Były to oddziały odwodnienia elektrycznego kopalni. Oddziały te zajmowały się pracami elektrycznymi związanymi z odwodnieniem wkopu i całej odkrywki. Na oddziale było utworzonych kilka brygad, które zajmowały się pracami odwodnieniowymi.

Brygada, w której zatrudniony był P. W., zajmowała się wykonywaniem zasilań pomp elektrycznych odwodnieniowych i studni głębinowych, które odwadniały teren pod koparkami wielonaczyniowymi na poziomach eksploatacyjnych.

Teren wkopu był odwadniany przy pomocy pomp elektrycznych, które pływały po wodzie. Zasilaniem tych pomp zajmowała się brygada wnioskodawcy. W celu wykonania zasilania pompy brygada wnioskodawcy musiała zamontować szafy SP, które zasilały pompy oraz zamontować stacje zasilania, które z kolei zasilały szafy (skrzynie). Następnie rozciągano kable od stacji zasilania do pomp i podpinano kable do pomp.

Prace wnioskodawcy odbywały się na wszystkich poziomach eksploatacyjnych. Było około 10 poziomów. Po wykonaniu zasilania na jednym poziomie brygada przemieszała się na inny poziom. Prace odwodnieniowe danego terenu były wykonywane zanim wjechały koparki wielonaczyniowe, gdyż koparka nie mogłaby wejść, gdyby brygada wnioskodawcy nie dokonała odwodnienia tego terenu. Ponadto odwodnienie było wydobywane w razie potrzeby pod koparkami, gdy w terenie znów pojawiła się woda i należało odwodnić teren na danym poziomie. Woda musiała być cały czas wypompowywana z terenu kopalni.

Oddziały, na których pracował wnioskodawca, zajmowały się odwodnieniem terenu całej odkrywki. Brygada wnioskodawcy pracowała nie tylko przy zasilaniu pomp odwadniających teren pod koparkami wielonaczyniowymi, ale obejmowała zasięgiem całą kopalnię, odwadniała ten teren, w którym zebrała się woda.

Oprócz wykonywania zasilania brygada wnioskodawcy zajmowała się utrzymaniem szaf oraz stacji zasilających cały układ (...) , w tym zajmowała się dbaniem o prawidłową pracę stacji zasilających, przeglądami stacji zasilających. Szafy znajdowały się w odległości około 50 metrów od układu (...), zaś stacje zasilające znajdowały się w jeszcze dalszej odległości. W trakcie przesuwania się koparek z pracą, szafy i stacje zasilania były również przesuwane.

Brygada wnioskodawcy wykonywała prace elektryczne w trakcie przesuwek taśmociągów. Część stacji zasilało taśmociągi, koparki, zwałowarki. Przy przesuwaniu się w trakcie prac koparki przesuwał się również taśmociąg. Brygada wnioskodawcy rozpinała kable zasilające z maszyn – koparek, zwałowarek, taśmociągów, stacji napędowych przenośników. Następnie już po przesunięciu przenośnika przez górników oraz przetransportowaniu maszyn podstawowych na inne miejsce, brygada wnioskodawcy przychodziła na to miejsce montowała stacje zasilania i wpinała z powrotem kable do urządzeń. Praca polegała na przesunięciu układu zasilania (stacji zasilania) i zbudowaniu układu zasilania w nowym miejscu, gdzie miała zostać przesunięta koparka oraz po przesunięciu układu, powpinaniu kabli do maszyn. Prace odbywały się w odległości około 100 metrów od ściany wyrobiska. Wnioskodawca nie wykonywał transportu maszyn podstawowych, przesuwkę wykonywali górnicy, nie brygada wnioskodawcy.

Brygada wnioskodawcy dbała również o tzw. trasy kablowe. Trasy kablowe znajdują się na terenie całej odkrywki. Wnioskodawca zbierał kable i przewoził kable na inne miejsca.

Brygada wnioskodawcy nie była brygadą stykową, pracownicy nie otrzymywali dodatków stykowych. Brygada nie pracowała w warsztacie.

Wnioskodawca nie pracował przy naprawie urządzeń odwadniających, przy obsłudze pomp. Nie wykonywał również prac polegających na obsłudze, konserwacji, przeglądach, naprawach, montażu, transporcie koparek i zwałowarek. Nie pracował jako operator na maszynach urabiających i ładujących urobek przy urabianiu i ładowaniu urobku.

(dowód: zeznania H. K. protokół rozprawy z dnia 13 marca 2015 roku k. 31v-32v nagranie od minuty 00.03.40 do minuty 00.33.17 płyta CD k. 34; zeznania P. S. protokół rozprawy z dnia 13 marca 2015 roku k. 32v-33 nagranie od minuty 00.34.04 do minuty 00.52.39 płyta CD k. 34; zeznania P. W. k. 46v-47v)

Powołana przez pracodawcę wnioskodawcy Komisja Weryfikacyjna na posiedzeniu w dniu 2 grudnia 2008 roku w oparciu o dokumenty i zeznania świadków określiła, że P. W.:

- w okresie od dnia 17 sierpnia 1982 roku do dnia 22 października 1984 roku pracował stale przez 547 dniówek jako rzemieślnik zatrudniony na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonując prace elektryczne, tj. na stanowisku wymienionym w dziale III pkt 7 załącznika 3 Rozporządzenia;

- w okresie od dnia 26 września 1986 roku do dnia 21 stycznia 2007 roku pracował stale przez (...) dniówek jako rzemieślnik zatrudniony na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonując prace elektryczne, tj. na stanowisku wymienionym w dziale III pkt 7 załącznika 3 Rozporządzenia.

(dowód: protokół z posiedzenia z załącznikami – wykazem dniówek k. 5 i n. w aktach osobowych część C)

W dniu 2 kwietnia 2012 roku (...) z siedzibą w R. wystawił wnioskodawcy świadectwo pracy po zakończeniu stosunku pracy w dniu 31 marca 2012 roku, w którym wskazał, że wnioskodawca w okresie zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę na stanowiskach elektromonter pozostałych urządzeń, elektromonter pozostałych urządzeń górniczych, elektromonter maszyn i urządzeń górniczych w przodku.

Pracodawca wskazał, iż w okresie od dnia 17 sierpnia 1982 roku do dnia 22 października 1984 roku oraz od dnia 26 września 1986 roku do dnia 31 marca 2012 roku wnioskodawca wykonywał pracę górniczą jako rzemieślnik zatrudniony na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonując prace elektryczne wskazane w rozporządzeniu z dnia 23 grudnia 1994 roku załącznik 3 dział III poz. 7.

(dowód: świadectwo pracy k.12 w aktach osobowych część C)

Pracodawca w charakterystyce stanowiska pracy P. W. wskazał, iż wnioskodawca będąc zatrudnionym na stanowiskach: elektromonter pozostałych urządzeń, elektromonter pozostałych urządzeń górniczych, wykonywał te same czynności stale i w pełnym wymiarze czasu pracy co na stanowisku elektromonter maszyn i urządzeń górniczych w przodku, które zajmował od 17 listopada 2006 roku. Ze względu na zaistniałe zmiany organizacyjne w (...) B. praca wykonywana była na różnych oddziałach elektrycznych.

Pracodawca podał, iż mimo różnych nazw stanowisk pracy charakter pracy pozostawał ten sam i obejmował:

- prace związane z obsługą ruchu elektrycznego na układach (...);

- prace elektryczne na koparkach i zwałowarkach przy obsłudze i konserwacji;

- prace związane z konserwacją, montażem stacji zasilających układy (...);

- prace przy przesuwce i przebudowie systemu zasilania (...);

- prace związane z obsługą i konserwacją układów (...).

(dowód: pismo k.23)

Wnioskodawca w okresie zatrudnienia posiada okresy nieskładkowe - zasiłki chorobowe we wskazanych przez pracodawcę okresach.

(dowód: zestawienie dni nieskładkowych k. 8 w aktach osobowych część A)

Od dnia 1 kwietnia 2013 roku do dnia 31 maja 2015 roku wnioskodawcy przysługuje prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(dowód: decyzja k. 19 akt rentowych)

Sąd Okręgowy

dokonał następującej oceny dowodów i zważył co następuje :

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Przesłanki nabycia prawa do emerytury górniczej określa ustawa z dnia
17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 roku, poz. 1440 z późniejszymi zmianami).

Zgodnie z art. 50 a ust 1 i 2 ustawy górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) ukończył 55 lat życia;

2) ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej
co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej
20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym
co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Po myśli art. 50 b w/w ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej uwzględnia się okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą, będące okresami składkowymi lub nieskładkowymi w rozumieniu ustawy, z tym że okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą uwzględnia się, jeżeli praca
ta wykonywana była co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy.

Z kolei zgodnie z art. 50 c ust. 1 pkt 4 za pracę górniczą uważa się zatrudnienie na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa.

Zgodnie z treścią pkt 32 Załącznika nr 2 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz.U. z 1995 roku, Nr 2, poz. 8 ) zawierającego wykaz stanowisk pracy, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego oraz przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń węgla brunatnego uważa się za pracę górniczą takimi stanowiskami są: rzemieślnicy i inni robotnicy zatrudnieni na stale na odkrywce przy wykonywaniu bieżących robót montażowych, konserwacyjnych i remontowych: ślusarze, spawacze, elektrycy, mechanicy, monterzy, wulkanizatorzy, automatycy, cieśle. Zgodnie zaś z pkt 2 załącznika 2 takim stanowiskiem jest stanowisko – górnika odwadniacza złóż na odkrywce; zgodnie z pkt 4 – elektromontera maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce, elektromontera zatrudnionego w stałej grupie remontowej na odkrywce.

Natomiast stosownie do treści pkt 7 dział III Załącznika nr 3 ww. Rozporządzenia zawierającego wykaz stanowisk pracy, na których okresu w kopalniach węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym osobą spełniającą warunki do uznania jej pracy za pracę górniczą w wymiarze półtorakrotnym jest: rzemieślnik zatrudniony na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach, wykonujący prace górnicze, mechaniczne, elektryczne i hydrauliczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn i urządzeń.

Należy tym miejscu jednocześnie z całą mocą podkreślić, iż zgodnie z art. 50d ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej półtorakrotnemu przeliczeniu podlegają tylko okresy pracy górniczej wykonywanej "w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych".

Wykaz stanowisk pracy wykonywanej w przodkach uwzględnianej w rozmiarze półtorakrotnym, powinno ustalić rozporządzenie wydane na podstawie delegacji ustawowej z art. 50d ust. 3. Ponieważ rozporządzenie takie nie zostało wydane, obowiązuje nadal (z mocy art. 194 wskazanej ustawy) wykaz stanowisk zawarty w załączniku nr 2 i 3 do ww.rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz. U. z 1995 roku Nr 2, poz. 8), wydanego na podstawie upoważnienia zawartego w art. 5 ust. 5 i art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 1 lutego 1983 roku o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (tekst jedn.: Dz. U. z 1995 roku, Nr 30, poz. 154).

Z zestawienia powyższych przepisów jednoznacznie wynika, że nie każda praca wykonywana na odkrywce, może być zaliczona do pracy górniczej. Z przepisów wynika również, że nie każda praca górnicza, nawet wykonywana w obrębie przodków eksploatacyjnych na stanowiskach określonych w ww. rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej, może być kwalifikowana jako zaliczana w wymiarze półtorakrotnym. Wykładnia przepisów załącznika nr 3 do ww. rozporządzenia dokonywana w oderwaniu od unormowania ustawowego prowadziłaby do sytuacji, w której każdą pracę górnika kopalni odkrywkowej wykonywaną na terenie wyrobiska należałoby uwzględniać w takim korzystnym wymiarze. Tymczasem przeczy temu jednoznacznie treść ww. przepisów.

Z treści załącznika nr 3 do ww. rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 roku wynika bowiem, iż w wymiarze półtorakrotnym mogą być uznane tylko czynności wykonywane przez górnika, które zostały wskazane w tym załączniku i na wskazanych tam stanowiskach oraz jednocześnie tylko takie, które spełniają warunki przepisu art. 50 d ust. 1 pkt 1 ustawy, tj. bezpośrednio są związane z robotami prowadzonymi w przodkach przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz inne prace przodkowe, a zatem takie, które należy wiązać z bezpośrednim i zasadniczym procesem produkcyjnym zakładu górniczego polegającym na urobku i wydobywaniu kopalin. Chodzi wyłącznie o czynności stanowiące element ciągu technologicznego bezpośrednio związany z procesem wydobycia węgla. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2010 roku, I UK 236/09; z dnia 22 kwietnia 2011 roku, I UK 360/10; z dnia 16 czerwca 2011 roku, (...) 381/10; 4 kwietnia 2012 roku, I UK 440/11; z dnia 28 kwietnia 2010 roku, I UK 339/09; opubl LEX).

Dla oceny, czy ubezpieczony P. W. pracował na stanowisku uprawniającym do przeliczenia spornego okresu pracy w wymiarze półtorakrotnym, istotne znaczenie miał przede wszystkim rodzaj powierzonej mu pracy (rzeczywiście wykonywanych zadań pracowniczych), tj. rodzaj wykonywanych czynności związanych z obsługą konkretnej wskazanej w przepisach maszyny oraz miejsce ich wykonywania.

W sprawie w celu zaliczenia prac wnioskodawcy do prac wskazanych w pkt 7 dział III załącznika nr 3 ww. rozporządzenia musiałyby być to prace elektryczne wykonywane w pełnym wymiarze czas pracy i stale w przodku na koparce wielonaczyniowej lub zwałowarce, przy obsłudze, konserwacji, demontażu i montażu maszyn – koparki wielonaczyniowej, zwałowarki, a jednocześnie bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku lub innej pracy przodkowej, tj. również łączących się z bezpośrednimi i zasadniczymi procesami produkcyjnymi zakładu górniczego, a związanymi z pozyskaniem węgla czyli z procesami urabiania lub ładowania urobku – por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2012 roku, I UK 295/11, OSNPUiSP 2013,nr 3-4, poz. 38; z dnia 28 kwietnia 2010 roku, I UK 339/09, LEX; wyroki SA w Katowicach z dnia 22 listopada 2012 roku, IIIAUa 437/12, LEX: z dnia 25 marca 2010 roku, IIIAUa 3150/09, LEX; z dnia 30 stycznia 2013 roku, IIIAUa 832/12,LEX; z dnia 28 czerwca 2013 roku, IIIAUa 1952/12, LEX.

W pierwszej kolejności należy podnieść, iż kluczową kwestią jest pojęcie przodka. Przepisy nie definiują pojęcia przodka i prac przodkowych. Jednocześnie z potocznego rozumienia tego pojęcia, w tym także używanego przez świadków, wnioskodawcę, czy pracodawcę w charakterystyce stanowiska pracy wnioskodawcy, wynikało, iż osoby te pojmują przodek jako miejsce pracy całego układu (...) lub wyłącznie to miejsce, które jest bezpośrednio przed koparką wielonaczyniową (np. zeznania H. K. k. 31v, minuta 00.12.11 nagrania k.34).

Przyjęcie ogólnej tezy, że przodkiem w kopalni węgla brunatnego jest każde miejsce prowadzenia robót górniczych związanych z odwadnianiem, udostępnianiem i eksploatacją złoża kopaliny, jej transportem i transportem nadkładu, a nadto zwałowaniem nadkładu, a następnie rekultywacją wyrobisk i zwałowisk, (związane z pracą koparek, spycharek, ładowarek, zwałowarek) nie odpowiada pojęciu "pracy przodkowej", wynikającej z wykładni przepisów art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. (tak por. wyrok SA w Katowicach z dnia 16 kwietnia 2014 roku, IIIAUa 1121/13, LEX). W orzecznictwie SN kwestionuje się również zasadność rozszerzania samego pojęcia przodka wydobywczego, zauważając, że nie do zaakceptowania jest zapatrywanie, żeby miejsce przodka rozciągać na całą linię taśmociągów transportujących urobek, gdyż pojecie przodka straciłoby swe znaczenie i tym sposobem nie można zaakceptować definicji "przodka", która wynika z opinii naukowo-technicznej i obejmuje wszystkie czynności związane z transportem kopaliny, realizowane w ramach ruchu zakładu górniczego (wyr. SN z 5 maja 2011 roku, I UK 395/10, L.).

Z powyższego wynika, iż pojęcie przodka musi być wykładane przez Sąd w sposób ścisły i ograniczać się wyłącznie do miejsca pracy koparek wielonaczyniowych, albo jej bezpośredniego sąsiedztwa, w którym wydobywa się urobek. Praca przodowa polega zaś na urabianiu i ładowaniu urobku lub nakładu, albo jest bezpośrednio związana z procesem urabiania urobku.

Jednocześnie w związku z ustawowym określeniem pojęcia pracy w przodkach należy stwierdzić, że dla zaliczenia pracy do stażu w wymiarze półtorakrotnym nie chodzi o jakąkolwiek pracę w przodku przy maszynach ładujących i transportujących, a wyłącznie o pracę, która polega na montażu, likwidacji i transporcie obudów maszyn ładujących i transportujących w przodkach. Pod określeniem "inne prace przodkowe" należy zaś rozumieć inne prace górnicze w przodku, jednakże rodzajowo nie mniej obciążające niż wymienione w powołanym przepisie ustawy art. 50d ust. 1 pkt 1. Stąd różnego rodzaju inne prace górnicze związane z eksploatacją, konserwacją i remontami urządzeń będących częścią składową układu technologicznego: koparka, taśmociąg, zwałowarka węgla nie mieszczą się w definicji pracy w przodkach z art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy. ( tak por. SA w Katowicach w wyroku z dnia 22 listopada 2012 roku, IIIAUa 437/12, LEX).

Z powyższych rozważań wynika zatem, iż przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury pracownikom w kopalni węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym czas pracy górniczej w przodku tylko wówczas, gdy spełnia łącznie wszystkie wskazane w powołanych przepisach przesłanki: co do miejsce wykonywania, co do rodzaju czynności, co do obsługi wskazanych w tym przepisie maszyn i urządzeń. Wypełnienie np. jedynie warunku pracy w przodku nie jest zatem wystarczające do uznania, że praca ta spełnia definicję z art. 50 d ust. 1 pkt 1 i znajduje się w wykazie III załącznika 3 poz. 7 rozporządzenia.

Z ustaleń dokonanych w niniejszej sprawie przez Sąd w oparciu o zeznania wnioskodawcy i świadków oraz na postawie dokumentów z akt osobowych wynika, iż ubezpieczony w spornym okresie pracował jako elektromonter na oddziale E – 6 i E-4, następnie E-5. Brygada, w której zatrudniony był P. W., zajmowała się w szczególności wykonywaniem zasilań pomp elektrycznych odwodnieniowych i studni głębinowych, które odwadniały teren pod koparkami wielonaczyniowymi na poziomach eksploatacyjnych.

Teren wkopu był odwadniany przy pomocy pomp elektrycznych, które pływały po wodzie. Zasilaniem tych pomp zajmowała się brygada wnioskodawcy. W celu wykonania zasilania pompy brygada wnioskodawcy musiała zamontować szafy SP, które zasilały pompy oraz zamontować stacje zasilania, które z kolei zasilały szafy (skrzynie). Następnie rozciągano kable od stacji zasilania do pomp i podpinano kable do pomp.

Prace wnioskodawcy odbywały się na wszystkich poziomach eksploatacyjnych. Było około 10 poziomów. Po wykonaniu zasilania na jednym poziomie brygada przemieszała się na inny poziom. Prace odwodnieniowe danego terenu były wykonywane przy tym zanim wjechały koparki wielonaczyniowe, gdyż koparka nie mogłaby wejść, gdyby brygada wnioskodawcy nie dokonała odwodnienia tego terenu. Ponadto odwodnienie było wydobywane w razie potrzeby pod koparkami, gdy w terenie znów pojawiła się woda i należało odwodnić teren na danym poziomie.

Oddziały, na których pracował wnioskodawca, zajmowały się odwodnieniem terenu całej odkrywki. Woda musiała być bowiem cały czas wypompowywana z terenu kopalni. Brygada wnioskodawcy pracowała zatem nie tylko przy wykonywaniu zasilania pomp odwadniających teren pod koparkami wielonaczyniowymi, ale obejmowała zasięgiem całą kopalnię, odwadniała ten teren, w którym zebrała się woda.

Oprócz wykonywania zasilania pomp i stacji brygada wnioskodawcy zajmowała się również utrzymaniem szaf oraz stacji zasilających cały układ (...), w tym zajmowała się dbaniem o prawidłową pracę stacji zasilających, przeglądami stacji zasilających. Z zeznań świadków i samego wnioskodawcy wynikało przy tym, że szafy znajdowały się w odległości około 50 metrów od układu (...), zaś stacje zasilające znajdowały się w jeszcze dalszej odległości. W trakcie przesuwania się koparek z pracą, szafy i stacje zasilania były również przesuwane i montowane na nowym miejscu.

Brygada wnioskodawcy wykonywała także prace elektryczne w trakcie przesuwek taśmociągów. Część stacji zasilało taśmociągi, koparki, zwałowarki. Przy przesuwaniu się w trakcie prac koparki przesuwał się również taśmociąg. Brygada wnioskodawcy rozpinała kable zasilające z maszyn – koparek, zwałowarek, taśmociągów, stacji napędowych przenośników. Następnie już po przesunięciu przenośnika przez górników oraz przetransportowaniu maszyn podstawowych na inne miejsce, brygada wnioskodawcy przychodziła na to miejsce i montowała stacje zasilania i wpinała z powrotem kable do urządzeń. Praca polegała na przesunięciu układu zasilania (stacji zasilania) i zbudowaniu układu zasilania w nowym miejscu, gdzie miała zostać przesunięta koparka oraz po przesunięciu układu, powpinaniu kabli. Prace odbywały się w odległości około 100 metrów od ściany wyrobiska. Wnioskodawca nie wykonywał przy tym transportu maszyn podstawowych, przesuwkę bowiem wykonywali górnicy, a nie brygada wnioskodawcy.

Brygada wnioskodawcy dbała również o tzw. trasy kablowe. Trasy kablowe znajdowały się na terenie całej odkrywki. Wnioskodawca zbierał kable i przewoził kable na inne miejsca.

Brygada wnioskodawcy nie była brygadą stykową, pracownicy nie otrzymywali dodatków stykowych. Brygada nie pracowała w warsztacie.

Wnioskodawca nie pracował przy naprawie urządzeń odwadniających, przy obsłudze pomp. Nie wykonywał również prac polegających na obsłudze, konserwacji, przeglądach, naprawach, montażu, transporcie koparek i zwałowarek. Nie pracował jako operator na maszynach urabiających i ładujących urobek przy urabianiu i ładowaniu urobku.

Z powyższych ustaleń Sądu wynikało jednoznacznie, iż praca wnioskodawcy nie spełniała wymogów zaliczenia jej w wymiarze półtorakrotnym.

W szczególności należy podnieść, iż swojej pracy wnioskodawca nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w przodku. Z zeznań świadków, samego wnioskodawcy, opisu charakteru pracy przez pracodawcę oraz protokołów instruktażu stanowiskowego wynikało bowiem, iż prace były wykonywane zarówno w przodku, jak i w oddaleniu od przodka nawet o około 100 metrów. O ile bowiem samo odwodnienie odbywało się pod kołami koparek wielonaczyniowych na różnych poziomach, o tyle praca polegająca na obsłudze stacji i szaf zasilających, ich przeglądy, konserwacja, prace związane z przenoszeniem i podpinaniem kabli do tych szaf i stacji, prace polegające na dbaniu o trasy kablowe, transport kabli, w tym transport pojazdami, odbywała się na terenie, który nie był przodkiem. Co więcej z opisu charakteru pracy dokonanego przez pracodawcę, co nie było podważane i kwestionowane przez wnioskodawcę, wynikało, iż zasięgiem czynności brygady wnioskodawcy i wobec tego pracy wykonywanej przez wnioskodawcę, objęty był teren całego układu (...) (prace związane z obsługą ruchu elektrycznego na układach (...); prace związane z konserwacją, montażem stacji zasilających układy (...); prace przy przesuwce i przebudowie systemu zasilania (...); prace związane z obsługą i konserwacją układów (...)). Powyższe znalazło także potwierdzenie w zeznaniach świadków, którzy opisywali czynności brygady wnioskodawcy wykonywane chociażby przy przesuwce taśmociągu. Jak wyżej zaś wskazano cały układ (...) nie może być utożsamiany z przodkiem w rozumieniu powołanych przepisów ustawy i rozporządzenia. Ponadto również z protokołów instruktażu stanowiskowego wynikało, że obszar działania wnioskodawcy na zajmowanym stanowisku obejmował całą kopalnię, nie tylko przodek.

Z powyższego wynikało zatem, iż wnioskodawca nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy bezpośrednio w przodku.

Jednocześnie te prace, które wnioskodawca faktycznie wykonywał w przodku, nie były pracami elektrycznymi na koparkach i zwałowarkach przy ich obsłudze, konserwacji i montażu czy demontażu tych maszyn. Wnioskodawca bowiem zajmował się odwodnieniem terenu i urządzeniami, na których pracował były to urządzenia związane z zasilaniem pomp. Chodzi o stacje i szafy. Co więcej, z zeznań świadków wynikało, iż czynności te wnioskodawca wykonywał zanim na miejsce pracy przyjechała koparka wielonaczyniowa. Odwodnienie terenu, na którym miała pracować, musiało bowiem nastąpić zanim koparka przybyła na dany teren i zanim rozpoczęła pracę. Oczywiście odwodnienie odbywało się cały czas, gdyż woda zbierała się w różnych miejscach, na różnych poziomach, jednakże zasadą było odwodnienie terenu, zanim pojawi się koparka. Podobnie w przypadku transportowania maszyn podstawowych – wnioskodawca nie wykonywał prac przy montażu czy demontażu koparek i zwałowarek. Odpinał zasilanie, kable, a następnie po wykonaniu przesunięcia układu w inne miejsce przez górników, montował stacje i szafy i podpinał kable. Wnioskodawca zatem nie wykonywał prac elektrycznych na koparkach i zwałowarkach, o których mowa w wykazie III, załącznik 3 pkt 7 rozporządzenia. Urządzenia na których pracował ( szafy i stacje) jak wyżej wskazano były zlokalizowane albo poza (ze względów bezpieczeństwa) albo na obrzeżu przodka. Przyznał to w zeznaniach sam wnioskodawca. Z całą zaś pewnością urządzenia, na których wnioskodawca pracował, nie są elementem ciągu technologicznego wydobycia węgla, chociaż zasilają ten ciąg w energię elektryczną.

Ponadto jak wyżej wskazano, w związku z ustawowym określeniem pojęcia pracy w przodkach nie chodzi o jakąkolwiek pracę przy maszynach ładujących i transportujących tylko o pracę, która polega na montażu, likwidacji i transporcie obudów maszyn ładujących i transportujących w przodkach a pod określeniem "inne prace przodkowe" należy rozumieć inne prace górnicze w przodku, rodzajowo nie mniej obciążające niż wymienione w powołanym przepisie ustawy. Muszą to być zatem zarówno prace na wskazanych maszynach podstawowych, jak również muszą to być prace związane bezpośrednio z procesem urabiania i ładowania urobku. Takich prac na koparkach czy zwałowarkach wnioskodawca z całą pewnością nie wykonywał.

Odnosząc powyższe uwagi do okoliczności rozpoznawanej sprawy należało zatem uznać, że praca ubezpieczonego w spornym okresie, jako elektromontera nie była pracą przodkową w omówionym wyżej rozumieniu. Wynikało to zarówno z analizy zeznań świadków, samego wnioskodawcy, z akt osobowych wnioskodawcy, w tym z charakterystyki stanowiska pracy czy instruktażu stanowiskowego.

Czynności wskazane w charakterystyce pracodawcy takie jak, np. montaż stacji zasilających układu (...), obsługa ruch elektrycznego na układach (...) pozwalają na zakwalifikowanie stanowiska pracy ubezpieczonego według poz. 4 lub poz. 32 załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 1994 r. powołanego wyżej, lecz z pewnością nie według poz. 7 działu III załącznika nr 3. (tak też cytowany SA w Katowicach w wyroku z dnia 22 listopada 2012 roku, IIIAUa 437/12; por. wyrok SA w Katowicach z dnia 25 marca 2010 roku, IIIAUa 3150/09, LEX).

Czynności ubezpieczonego, polegające na przygotowywaniu terenu pod wydobycie węgla (odwadnianie terenu), nie mieszczą się w ustawowym pojęciu prac przodkowych uprawniających do zastosowania spornego w sprawie przelicznika, lecz przelicznika 1,2 jako prace na stanowiskach wymienionych w poz. 32 lub 4 załącznika nr 2 do rozporządzenia. (por. SA w Katowicach w wyroku z dnia 12 września 2013 roku, w sprawie IIIAUa 2248/12).

Prace wnioskodawcy zatem nie wyczerpywały przesłanek wskazanych w art. 50d ust.1 pkt 1 ustawy. Wnioskodawca bowiem nie pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy bezpośrednio w przodku przy urabianiu i ładowaniu urobku czy przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących, jak również nie była pracą rzemieślnika zatrudnionego na koparkach, zwałowarkach, wykonującego prace górnicze, mechaniczne, elektryczne i hydrauliczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn i urządzeń. Czynności ubezpieczonego nie były związane wyłącznie z wykonywaniem pracy przodkowej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a ubezpieczony nie udowodnił, że wykonywał prace przodkowe przez cały sporny okres jak to ustaliła Komisja Weryfikacyjna. Z ustaleń faktycznych wynikało również, że ubezpieczony nie dojeżdżał stykowo, gdyż pracował w systemie jednozmianowym stąd nie można było ustalić na podstawie dniówek stykowych ilości pracy ubezpieczonego w wymiarze półtorakrotnym. Przyjęcie ogólnej tezy, że przodkiem w kopalni węgla brunatnego jest każde miejsce prowadzenia robót górniczych związanych z odwadnianiem, udostępnianiem i eksploatacją złoża kopaliny, jej transportem i transportem nadkładu, a nadto zwałowaniem nadkładu, a następnie rekultywacją wyrobisk i zwałowisk, (związane z pracą koparek, spycharek, ładowarek, zwałowarek) nie odpowiada pojęciu "pracy przodkowej", wynikającej z wykładni przepisów art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

O uznaniu konkretnej pracy za pracę górniczą zaliczaną w wymiarze półtorakrotnym – zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego – decyduje charakter czynności faktycznie wykonywanych przez pracownika, a nie treść umowy o pracę łączącej go z pracodawcą ani nazwa zajmowanego stanowiska pracy określona w angażach czy zaświadczeniu o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych ( por. wyroki SN z dnia 25 marca 1998 roku, II UKN 570/98; z dnia 22 marca 2001 roku, IIUKN 262/00; z dnia 2 czerwca 2010 roku, I UK 25/10; publ. LEX). Nie mają również znaczenia zakładowe wykazy stanowisk oraz protokoły komisji weryfikacyjnej kwalifikujące określone stanowisko. Przepisy normujące nabywanie prawa do emerytury górniczej muszą być bowiem wykładane w sposób ścisły, a dla oceny charakteru pracy górniczej, nie mogą mieć decydującego znaczenia protokoły komisji weryfikacji (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 28 czerwca 2013 roku, IIIAUa 1127/12, LEX).

Dokonana przez pracodawcę w świadectwie pracy kwalifikacja zajmowanego przez pracownika stanowiska, jak i kwalifikacja tego stanowiska na podstawie protokołu komisji weryfikacyjnej nie przesądza o zaliczeniu zatrudnienia na tymże stanowisku do pracy górniczej, w tym pracy kwalifikowanej w wymiarze półtorakrotnym. O uznaniu pracy za pracę górniczą w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach nie decyduje bowiem treść tych dokumentów, ale charakter czynności faktycznie wykonywanych przez pracownika (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 1998 r., II UKN 570/97, OSNAPiUS 1999 Nr 6, poz. 213; z dnia 22 marca 2001 r., II UKN 263/00, OSNAPiUS 2002 Nr 22, poz. 553; z dnia 2 czerwca 2010 r., I UK 25/10, LEX nr 621137).

W konsekwencji, ani rozporządzenie wykonawcze do ustawy, ani tym bardziej wewnętrzne zarządzenia pracodawcy nie mogą przyznawać ubezpieczonym większych uprawnień, niż uczynił to ustawodawca. Przepisy ustawy o emeryturach i rentach stanowią pozycję wyjściową do oceny zasadności roszczeń emerytalnych wnioskodawcy. Wiążącymi dowodami zaś w sprawie nie mogą być akta ZUS i decyzje ZUS wydane w innych sprawach, dotyczących innych ubezpieczonych. Sąd bowiem rozpoznaje sprawę w sposób indywidualny. Decyzje ZUS nie stanowią orzeczeń, które wiążą Sąd. Ponadto należy podkreślić, iż orzecznictwo Sądu oraz w zakresie orzeczniczym organu rentowego na przestrzeni lat ewoluowało, również pod wpływem orzeczeń Sądów Apelacyjnych i Sądu Najwyższego. Obecnie w szczególności w orzecznictwie Sądów wszystkich instancji prezentowany jest pogląd, że konkretną pracę w kopalni należy zaliczyć ściśle według jej charakteru, miejsca wykonywania oraz nie pomijając miejsca w przepisach jakie nadał jej ustawodawca. ( tak por. uzasadnienie SA w Katowicach z dnia 11 lutego 2014 roku, IIIAUa 134/13,LEX).

Również okoliczność, iż praca wnioskodawcy była niezbędna dla procesu technologicznego nie zmienia oceny charakteru tej pracy. Np. dowóz pracowników na miejsce pracy w przodku, dowód narzędzi również jest niezbędne dla prowadzenia prac w przodku. Nie można jednakże w świetle poczynionych rozważań, analizy przepisów prawa oraz materiału dowodowego zebranego w sprawie uznać, iż wszelkie prace wykonywane na terenie odkrywki czy nawet na terenie przodka uzasadniają zaliczenie okresów ich wykonania w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej. Skoro bowiem ustawodawca określił w sposób ścisły przesłanki zaliczenia danych prac w wymiarze półtorakrotnym oznacza to, że prace które nie spełniają tych warunków nie można zaliczyć w takim wymiarze. Skoro bowiem wnioskodawca nie wykazał, że wykonywał stale pracę w przodku i skoro charakter pracy ubezpieczonego nie miał bezpośredniego związku z urabianiem i ładowaniem urobku, nie polegał na montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach i nie był pracą elektryczną na zwałowarce czy koparce wielonaczyniowej przy obsłudze, konserwacji, montażu czy demontażu koparki czy zwałowarki, to nie znajduje uzasadnienia odwołanie wnioskodawcy od decyzji organu rentowego.

Biorąc wszystkie powyższe względy pod uwagę Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.