Pełny tekst orzeczenia

368/5/B/2014

POSTANOWIENIE

z dnia 25 września 2014 r.

Sygn. akt Tw 7/13



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Andrzej Wróbel – przewodniczący

Mirosław Granat – sprawozdawca

Stanisław Biernat,



po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 grudnia 2013 r. o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi Związku Nauczycielstwa Polskiego,



p o s t a n a w i a:



nie uwzględnić zażalenia.



UZASADNIENIE



1. W dniu 18 marca 2013 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Związku Nauczycielstwa Polskiego (dalej: wnioskodawca, Związek lub ZNP) w sprawie zbadania zgodności art. 5 ust. 5g oraz art. 58 ust. 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, ze zm.; dalej: u.s.o.) z art. 2, art. 7, art. 65 ust. 1 oraz art. 70 ust. 1, 3 i 4 Konstytucji.

Rozpoznawany wniosek został złożony przez Prezydium Zarządu Głównego ZNP i stanowił wykonanie jego uchwały z dnia 11 marca 2013 r. (nr 02/13) „w sprawie wniesienia wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności ustawy z Konstytucją RP”.



2. W dniu 18 września 2013 r. wpłynęło do Trybunału Konstytucyjnego pismo podpisane przez Prezesa ZNP, do którego została załączona uchwała Zarządu Głównego ZNP z 17 września 2013 r. (nr 09/13) „w sprawie zatwierdzenia czynności podjętych na podstawie uchwały Prezydium Zarządu Głównego ZNP w sprawie wniesienia wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją RP ustawy o systemie oświaty”.



3. Postanowieniem z 19 grudnia 2013 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania wnioskowi dalszego biegu.



3.1. Zasadniczym powodem odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu było ustalenie, że Prezydium Zarządu Głównego ZNP nie posiada przymiotu ogólnokrajowego organu związku zawodowego, o którym mowa w art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji, a tym samym nie jest organem uprawnionym do decydowania o skierowaniu wniosku do Trybunału Konstytucyjnego.



3.2. Niezależnie od powyższego Trybunał zwrócił uwagę także na inne uchybienia formalne rozpoznawanego wniosku.

Po pierwsze – Prezydium Zarządu Głównego ZNP nie sformułowało w uchwale z 11 marca 2013 r., stanowiącej podstawę do wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, zarzutu niezgodności art. 5 ust. 5g oraz art. 58 ust. 3 u.s.o. z konkretnymi normami Konstytucji (które zostały dookreślone dopiero we wniosku).

Po drugie – przedmiot zaskarżenia nie mieścił się w zakresie działania ZNP (jako związku zawodowego, reprezentującego interesy grupy zawodowej – nauczycieli), gdyż zaskarżone przepisy dotyczyły organu prowadzącego szkołę, do której uczęszcza nie więcej niż 70 uczniów (art. 5 ust. 5g u.s.o.), oraz procedury założenia szkoły lub placówki publicznej przez podmiot inny niż jednostka samorządu terytorialnego (art. 58 ust. 3 u.s.o.).

Po trzecie – wskazane we wniosku art. 65 ust. 1 oraz art. 70 ust. 1, 3 i 4 Konstytucji nie mogły być wzorcami kontroli zakwestionowanych przepisów w rozpatrywanej sprawie.



3.3. Ponadto, Trybunał odniósł się do uchwały Zarządu Głównego ZNP z 17 września 2013 r., która została załączona do pisma przewodniego z 18 września 2013 r., podpisanego przez Prezesa ZNP. Trybunał stwierdził, że uchwała Zarządu Głównego ZNP z 17 września 2013 r. – jako podjęta po sporządzeniu i złożeniu wniosku do Trybunału, a także jako akt wydany bez podstawy prawnej – nie wywarła żadnych skutków w niniejszej sprawie. Nie mogła bowiem sanować uchybień popełnionych przez Prezydium Zarządu Głównego ZNP, tzn. podjęcia uchwały w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego i złożenia tego wniosku.



4. W dniu 8 stycznia 2014 r. wpłynęło do Trybunału Konstytucyjnego zażalenie na postanowienie z 19 grudnia 2013 r., w którym wnioskodawca odniósł się do stwierdzonych przez Trybunał podstaw odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



1. Zgodnie z art. 36 ust. 4 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) wnioskodawcy przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania wnioskowi dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b in fine w związku z art. 36 ust. 6 i 7 ustawy o TK). Na etapie rozpatrzenia zażalenia Trybunał Konstytucyjny bada przede wszystkim, czy w wydanym postanowieniu prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu.



2. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe.



3. Zdaniem wnioskodawcy Trybunał Konstytucyjny nieprawidłowo ustalił, że Prezydium Zarządu Głównego ZNP nie posiada przymiotu ogólnokrajowego organu związku zawodowego w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji.



3.1. Wnioskodawca podkreślił, że „Prezydium Zarządu Głównego niewątpliwie posiada wszystkie cechy niezbędne do uznania go za ogólnokrajowy organ związku zawodowego, w tym tę najistotniejszą, tj. zastrzeżone statutowo samodzielne kompetencje. Statut ZNP zastrzega bowiem na rzecz Prezydium Zarządu Głównego, nie tylko – jak wskazuje Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu postanowienia z 19 grudnia 2013 r. – kompetencje realizowane we współdziałaniu lub z upoważnienia Zarządu Głównego, ale również szereg kompetencji realizowanych samodzielnie”. Ponadto – jak zauważył wnioskodawca – zgodnie z art. 42 ust. 2 pkt 13 statutu „do kompetencji Prezydium Zarządu Głównego zastrzeżono podejmowanie na szczeblu centralnym wszelkich innych decyzji z zakresu działania ZNP niezastrzeżonych do kompetencji innych organów statutowych lub władz ZNP. (…) Oznacza to, że wszystkie kompetencje niezastrzeżone na szczeblu centralnym dla innych organów i władz ZNP uprawnione jest wykonywać tylko i wyłącznie Prezydium Zarządu Głównego. Taką kompetencją jest występowanie z wnioskiem w sprawach, o których mowa w art. 188 Konstytucji RP”.



3.2. W odniesieniu do przywołanej argumentacji należy stwierdzić, że w zaskarżonym postanowieniu Trybunał wypowiedział się wyłącznie na temat legitymacji procesowej Prezydium Zarządu Głównego ZNP w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym.

Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę, że kompetencję do reprezentowania osoby prawnej i prowadzenia jej bieżących spraw należy odróżnić od uprawnienia do podjęcia uchwały o wystąpieniu z wnioskiem inicjującym abstrakcyjną kontrolę norm. Postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym ma bowiem charakter autonomiczny, co oznacza, że nieprawidłowe byłoby przyjęcie, iż każdy organ związku zawodowego (niezależnie od przyznanego mu przez statut związku zakresu kompetencji) może podejmować decyzję o wystąpieniu z wnioskiem w sprawie zbadania zgodności z Konstytucją aktu normatywnego.

W przypadku braku odmiennego postanowienia statutu, uchwałę o wystąpieniu do Trybunału z wnioskiem powinien podjąć organ posiadający samodzielną kompetencję do reprezentowania organizacji wobec organów władzy państwowej. Podjęcie takiej uchwały jest czynnością o charakterze nadzwyczajnym i nie może być dokonane w ramach bieżącej działalności organizacji (por. postanowienie TK z 17 lutego 2003 r., Tw 70/02, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 76). Uprawnienie przyznane podmiotom określonym w art. 191 ust. 1 pkt 3−5 Konstytucji ma charakter szczególny i nie mieści się w zakresie zwykłych środków prawnych, jakimi mogą posługiwać się te podmioty.

Prezydium Zarządu Głównego ZNP nie posiada zastrzeżonej kompetencji do występowania w imieniu Związku przed Trybunałem Konstytucyjnym. Ponadto, uprawnienie Prezydium do reprezentowania Związku pomiędzy posiedzeniami Zarządu Głównego (§ 42 ust. 2 pkt 1 statutu) czy podejmowania na szczeblu centralnym wszelkich innych decyzji z zakresu działania ZNP niezastrzeżonych do kompetencji innych organów statutowych lub władz ZNP (§ 42 ust. 2 pkt 13 statutu) – w kontekście art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji (przyznającego ogólnokrajowym organom związków zawodowych prawo do inicjowania postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym) oraz § 38 ust. 1 (określającego Krajowy Zjazd Delegatów ZNP jako „najwyższą władzę” Związku) i § 40 ust. 1 pkt 2 statutu (określającego Zarząd Główny ZNP jako „najwyższy organ wykonawczy” Związku) – nie jest tożsame z samodzielną kompetencją w odniesieniu do podejmowania decyzji w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że Trybunał Konstytucyjny w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo ustalił, iż Prezydium Zarządu Głównego ZNP nie było organem uprawnionym do podjęcia uchwały będącej podstawą skierowania do Trybunału Konstytucyjnego wniosku o dokonanie abstrakcyjnej kontroli norm w imieniu Związku.



3.3. Zdaniem wnioskodawcy „uzasadnienie postanowienia z 19 grudnia 2013 r. należy również uznać za niepełne, gdyż Trybunał Konstytucyjny nie wskazał, który z organów ZNP posiada przymiot ogólnokrajowego organu związku zawodowego, o którym mowa w art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji, i nie przedstawił argumentacji prawnej to uzasadniającej”. W odniesieniu do tak sformułowanego zarzutu należy przypomnieć, że jeśli Trybunał stwierdzi brak legitymacji organu podmiotu o ograniczonej rzeczowo zdolności wnioskowej do podjęcia uchwały o wystąpieniu z wnioskiem w sprawie zbadania zgodności aktu normatywnego z Konstytucją, to równocześnie nie jest jego rolą wskazywanie wnioskodawcy, który organ byłby uprawniony do podjęcia decyzji o zainicjowaniu postępowania przed Trybunałem.



3.4. Wziąwszy pod uwagę powyższe, Trybunał nie uwzględnił zarzutu wnioskodawcy.



4. Jak podkreślił wnioskodawca, „Trybunał Konstytucyjny (…) kwestionuje, że uchwała Prezydium Zarządu Głównego ZNP, na podstawie której został sporządzony wniosek, nie formułuje zarzutu niezgodności wskazanych norm ustawowych z konkretnymi normami konstytucyjnymi. Zasada ścisłej konkretyzacji przedmiotu uchwały z treścią wniosku została wyinterpretowana z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. W omawianej sprawie istotnie uchwała prezydium Zarządu Głównego ZNP wskazuje jedynie normy ustawowe podlegające zaskarżeniu, bez wskazania wzorców konstytucyjnych. Jednakże zgodnie z zakresem uchwały Prezydium Zarządu Głównego ZNP, konkretyzacji wzorców kontroli konstytucyjnej dokonano we wniosku – zgodnie z wymogiem art. 32 u.t.k. [ustawy o TK]. Dodatkowo, Zarząd Główny ZNP zatwierdził wolę wniesienia wniosku w takim zakresie przedmiotowym, jaki został określony. Uchwała stanowiła konkretyzację żądania związku zawodowego w obrębie tego samego postępowania”. Zdaniem wnioskodawcy „wskazać jednak należy, iż przy uznaniu argumentacji Związku (…), że Prezydium Zarządu Głównego ZNP jest organem wyłącznie właściwym do skierowania wniosku, to Trybunał Konstytucyjny powinien wezwać tenże organ ZNP do usunięcia braku formalnego w terminie 7 dni w celu konkretyzacji wzorców kontroli konstytucyjnej w odrębnej uchwale”.



4.1. Ustosunkowując się do przywołanego stanowiska wnioskodawcy, Trybunał Konstytucyjny przypomina, że wszczęcie postępowania w sprawie hierarchicznej zgodności norm następuje na podstawie wniosku uprawnionego podmiotu (art. 31 ust. 1 ustawy o TK). Na wnioskodawcy ciąży obowiązek – po pierwsze – udowodnienia, który z jego organów jest legitymowany do wnoszenia o hierarchiczną kontrolę zgodności norm, po drugie – wykazania, że złożony wniosek pochodzi od organu, o którym mowa w art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji (art. 32 ust. 2 in principio ustawy o TK). Służy temu dołączenie do wniosku odpisu uchwały, w której legitymowany organ wyraża – w sposób jednoznaczny – wolę wyeliminowania określonego przepisu z powodu zarzucanej niezgodności z przepisem aktu normatywnego o wyższej mocy prawnej (zakres zaskarżenia).

Nie ulega zatem wątpliwości, że jeżeli uchwała Prezydium Zarządu Głównego z 11 marca 2013 r. dotyczy wniosku „o zbadanie zgodności z Konstytucją”, to nie precyzuje, które postanowienia ustawy zasadniczej mają stanowić wzorce kontroli. Co istotne, sam wnioskodawca przyznaje w zażaleniu, że sformułowanie konkretnych zarzutów dotyczących naruszenia ustawy zasadniczej nastąpiło dopiero w treści złożonego wniosku.



4.2. Trybunał stwierdza, że uchwała z 11 marca 2013 r. o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego została podjęta przez Prezydium Zarządu Głównego ZNP. Natomiast uchwała Zarządu Głównego ZNP z 17 września 2013 r. nie mogła – wbrew stanowisku wnioskodawcy – konwalidować wcześniejszej czynności dokonanej przez nieuprawniony organ osoby prawnej. Zgodnie z art. 39 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, ze zm.; dalej: k.c.) czynności dokonane przez nieuprawniony organ osoby prawnej są nieważne. Niedopuszczalność analogicznego stosowania art. 103 k.c. do osób prawnych została potwierdzona przez SN w wyroku z 12 grudnia 1996 r. (sygn. akt I CKN 22/96, OSNC z 1997 r., nr 6−7, poz. 75). Kompetencje organów osoby prawnej są określone ustawowo i nie mogą być przenoszone na inne podmioty (por. postanowienia TK z 16 stycznia 2001 r., T 55/00, OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 29 oraz 18 grudnia 2002 r., Tw 45/02, OTK ZU nr 1/B/2003, poz. 4). Uchwała z 17 września 2013 r. dotyczy w szczególności zatwierdzenia uchwały Prezydium Zarządu Głównego ZNP z 11 marca 2013 r. (§ 1) oraz potwierdzenia „zakresu przedmiotowego wniosku”, tj. zaskarżonych przepisów u.s.o. oraz wskazanych w nim konstytucyjnych wzorców kontroli (§ 4). Co istotne, przedmiotowa uchwała Zarządu Głównego ZNP została podjęta bez wskazania podstawy prawnej.

W świetle jednoznacznego stanowiska zajmowanego w orzecznictwie oraz zgodnie z postanowieniami statutu ZNP, ani uchwała Prezydium Zarządu Głównego, ani zatwierdzająca ją uchwała Zarządu Głównego nie mogą być uznane za skutecznie złożone oświadczenie woli w imieniu Związku o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego. Jednocześnie należy zauważyć, że powoływane w zażaleniu stanowisko Trybunału wyrażone w wyroku z 3 listopada 1998 r. (K 12/98, OTK ZU nr 6/1998, poz. 98) odnosi się jedynie do przypadku, w którym organ uprawniony do podjęcia decyzji w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, postanawia – w drodze kolejnej uchwały – zakwestionować konstytucyjność innego aktu normatywnego lub przepisy objęte poprzednio złożonym wnioskiem skonfrontować z dodatkowymi wzorcami kontroli. W niniejszej sprawie – z powodów przedstawionych powyżej oraz w zaskarżonym postanowieniu – pogląd wyrażony wyroku w sprawie o sygn. K 12/98 nie znajduje jednak zastosowania.



4.3. Trybunał Konstytucyjny przypomina, że tylko ogólnokrajowy organ związku zawodowego jest uprawniony do zainicjowania hierarchicznej kontroli zgodności norm, tzn. wyznaczenia zakresu zaskarżenia. Uchwała o wystąpieniu do sądu konstytucyjnego jest oświadczeniem organu związku zawodowego stanowiącym wyraz woli poddania kontroli zgodności określonego przepisu z precyzyjnie wskazanym wzorcem kontroli. Natomiast wniosek to forma, w jakiej dochodzi do skutku realizacja wyrażonej w uchwale woli. Tym samym podmiot zobowiązany lub upoważniony do jej wykonania nie może, co oczywiste, jej zmienić ani modyfikować jej zakresu (rozszerzać czy precyzować).



4.4. Uchwała Prezydium Zarządu Głównego ZNP, podjęta 11 marca 2013 r., stanowiła podstawę złożenia przez Związek wniosku, który 18 marca 2013 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał podkreśla, że uchwała będąca podstawą wniosku o zbadanie hierarchicznej zgodności przepisów prawa ma charakter konkretny i indywidualny; jest zatem aktem, który „konsumuje się” po jednorazowym zastosowaniu. Z tego też powodu – abstrahując od braku legitymacji Prezydium Zarządu Głównego ZNP do podjęcia uchwały o wystąpieniu z wnioskiem o hierarchiczną kontrolę norm – wydanie przez sędziego Trybunału Konstytucyjnego zarządzenia w sprawie usunięcia braku formalnego wniosku (art. 36 ust. 2 ustawy o TK), które miałoby polegać na podjęciu przez organ ZNP (w tym przypadku Prezydium Zarządu Głównego) uchwały, wskazującej konstytucyjne wzorce kontroli dla zakwestionowanych przepisów u.s.o., byłoby niedopuszczalne.



4.5. Wziąwszy pod uwagę powyższe, Trybunał nie uwzględnił zarzutu wnioskodawcy.



5. Wnioskodawca zakwestionował ustalenie Trybunału, że art. 5 ust. 5g oraz art. 58 ust. 3 u.s.o. nie dotyczą spraw objętych zakresem działania ZNP.



5.1. Odnośnie do tak postawionego zarzutu Trybunał podtrzymuje stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu. Przepisy rozstrzygające o organie prowadzącym szkołę, do której uczęszcza nie więcej niż 70 uczniów (art. 5 ust. 5g u.s.o.), oraz procedurze założenia szkoły lub placówki publicznej przez podmiot inny niż jednostka samorządu terytorialnego (art. 58 ust. 3 u.s.o.) nie odnoszą się bowiem bezpośrednio do sfery praw pracowniczych nauczycieli, których reprezentację związkową stanowi m.in. ZNP. Tym samym zakwestionowane przepisy u.s.o. nie mieszczą się w zakresie działania wnioskodawcy, określonym w art. 191 ust. 2 Konstytucji.



5.2. Wziąwszy pod uwagę powyższe, Trybunał nie uwzględnił zarzutu wnioskodawcy.



6. Wnioskodawca kwestionuje ustalenie przez Trybunał, że art. 65 ust. 1 oraz art. 70 ust. 1, 3 i 4 Konstytucji są nieadekwatnymi wzorcami kontroli w analizowanej sprawie.



.



6.1. Jak podaje wnioskodawca: „naruszenia zasad określonych w art. 65 ust. 1 Konstytucji RP przez normy art. 5 ust. 5g i art. 58 ust. 3 u.s.o. Związek upatruje w pogwałceniu zasady wolności pracy przejawiającej się w prawie nauczycieli do wyboru pracodawcy i miejsca pracy, zaś w skrajnych przypadkach w uniemożliwieniu wykonywania zawodu nauczycielskiego. Odnośnie do wskazania prawa do nauki, jako wzorca kontroli konstytucyjnej, należy podnieść, że ustawodawca, wyznaczając system szkół obwodowych, zapewnia dostęp do edukacji, a więc realizację zasad określonych w art. 70 ust. 1 i 4 Konstytucji RP. Zatem brak państwowych, publicznych szkół obwodowych wprost prowadzi do naruszenia prawa do nauki, jak też dostępu do niej na zasadzie powszechnej dostępności”.



6.2. Trybunał zwraca uwagę, że o dopuszczalności merytorycznego rozpoznania wniosku podmiotu o ograniczonej rzeczowo zdolności wnioskowej decyduje: po pierwsze – to, aby zakwestionowany przepis aktu normatywnego dotyczył spraw objętych zakresem działania takiego podmiotu (zakres ten ustalany jest natomiast w oparciu o przepisy Konstytucji), po drugie zaś – adekwatność wzorca kontroli w odniesieniu do przedmiotu kontroli przy uwzględnieniu zakresu działania wnioskodawcy. W tym miejscu należy przytoczyć pogląd wyrażony w postanowieniu TK z 16 października 2002 r. (K 23/02, OTK ZU nr 5/A/2002, poz. 76), zgodnie z którym ze względu na wprowadzenie do systemu polskiego prawa nowej instytucji skargi konstytucyjnej oraz przyznanie sądom uprawnienia do kierowania do Trybunału pytań prawnych – nie ma potrzeby dalszego rozszerzania (w drodze wykładni postanowień Konstytucji) kręgu podmiotów legitymowanych do wszczynania hierarchicznej kontroli norm.



6.3. Zważywszy na to, że kwestionowane przepisy regulują kwestie organizacyjne niektórych typów szkół, a zatem nie dotyczą spraw objętych zakresem działania wnioskodawcy (por. pkt 5 niniejszego uzasadnienia oraz pkt 4 uzasadnienia postanowienia z 19 grudnia 2013 r.), powołanie przez wnioskodawcę art. 65 ust. 1 (dotyczącego wolności wyboru zawodu) oraz art. 70 ust. 1, 3 i 4 Konstytucji (dotyczącego odpowiednio: prawa do nauki, wolności wyboru szkoły i prawa do zakładania szkół niepublicznych, gwarancji powszechnego i równego dostępu do wykształcenia) nie było prawidłowe.



6.4. Jednocześnie Trybunał zwraca uwagę na to, że – ze względu na stwierdzony brak legitymacji ZNP do złożenia wniosku w sprawie zbadania konstytucyjności art. 5 ust. 5g oraz art. 58 ust. 3 u.s.o., a także nieadekwatność wskazanych przez wnioskodawcę wzorców kontroli w postaci art. 65 ust. 1 oraz art. 70 ust. 1, 3 i 4 Konstytucji – badanie zgodności zakwestionowanych przepisów z art. 2 oraz art. 7 Konstytucji (niezależnie, czy byłyby one jedynymi wzorcami konstytucyjnymi w sprawie, czy też zostałyby one powiązane z art. 65 ust. 1 oraz art. 70 ust. 1, 3 i 4 ustawy zasadniczej) byłoby niedopuszczalne.



6.5. Wziąwszy pod uwagę powyższe, Trybunał nie uwzględnił zarzutu wnioskodawcy.



W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.