Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I PZ 32/14
POSTANOWIENIE
Dnia 4 marca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący)
SSN Roman Kuczyński
SSA Bohdan Bieniek (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa T. P.
przeciwko I. B. Spółce Akcyjnej w B.
o odszkodowanie i ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 4 marca 2015 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w B.
z dnia 10 września 2014 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
Powód, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł skargę
kasacyjną od wyroku Sądu Okręgowego w B. z dnia 17 kwietnia 2014 r. Wartość
przedmiotu zaskarżenia określił na kwotę 2.797,50 złotych.
Na wezwanie do uzupełnienia braku formalnego skargi przez wskazanie
wartości przedmiotu zaskarżenia pełnomocnik powoda w piśmie procesowym z 11
sierpnia 2014 r. podał, że wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi kwota, która jest
różnicą pomiędzy kwotą zasądzoną przez Sąd Rejonowy w B. w wyroku zapadłym
w pierwszej instancji w sprawie … 98/13, tj. kwotą 21.330,00 złotych, a kwotą
2
zasądzoną przez Sąd Okręgowy w B. w drugiej instancji, tj. 18.532,50 złotych.
Różnica wynosi 2.797,50 złotych i stanowi wartość przedmiotu zaskarżenia.
Postanowieniem z 10 września 2014 r. Sąd Okręgowy w B. V Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych, odrzucił skargę kasacyjną powoda, stwierdzając, że
zgodnie z art. 3982
§ 1 k.p.c. skarga kasacyjna przysługuje w sprawach z zakresu
prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, w których wartość przedmiotu zaskarżenia
jest wyższa niż dziesięć tysięcy złotych. W sprawie powód (jego profesjonalny
pełnomocnik) wyraźnie oznaczył wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę niższą
niż minimalna kwota określona w powyższym przepisie. Stąd też Sąd Okręgowy
orzekł jak w sentencji orzeczenia na mocy art. 3986
§ 2 k.p.c.
Zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego wniósł w imieniu powoda
jego pełnomocnik, zaskarżając je w całości, zarzucając naruszenie przepisów
postępowania, a mianowicie:
- art. 3982
§ 1 k.p.c., przez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że
przedmiotem skargi kasacyjnej jest jedynie prawo majątkowe o ustalonej wartości,
podczas gdy przedmiotem zaskarżenia jest prawo niemajątkowe o niemożliwym do
ustalenia w aktualnej chwili wymiarze majątkowym, tj. roszczenie o ustalenie
istnienia stosunku pracy, a przez to zastosowanie ograniczenia, o którym mowa w
art. 3982
§ 1 k.p.c., do sprawy o prawo niemajątkowe, dla którego ustawa nie
przewiduje żadnego ograniczenia w postacie wartości przedmiotu sporu, nie jest
zasadne.
Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości.
W uzasadnieniu zażalenia pełnomocnik powoda zwrócił uwagę, że
przedmiotem zaskarżenia objęte są dwa roszczenia. Pierwsze z nich ma charakter
majątkowy i jego wartość wynosi 2.797,50 złotych, drugie ma charakter
niemajątkowy, a tym samym nie ma określonego wymiaru majątkowego. Na
poparcie swego stanowiska odwołał się do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2
czerwca 2006 r. w sprawie I PK 250/05, OSNP 2007 nr 11-12, poz. 156.
W konsekwencji sprawy, które nie mają konkretnego wymiaru majątkowego, nie są
objęte dyspozycją wskazanej w zażaleniu normy, a zatem skargę kasacyjną należy
uznać za dopuszczalną.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie powoda nie zasługuje na uwzględnienie.
Argumentacja podniesiona w zażaleniu lekceważy dyspozycję art. 231
k.p.c.
Zgodnie z przywołaną normą w sprawach o roszczenia pracowników dotyczące
nawiązania, istnienia lub rozwiązania stosunku pracy wartość przedmiotu sporu
stanowi, przy umowach na czas określony - suma wynagrodzenia za pracę za
okres sporny, lecz nie więcej niż za rok, a przy umowach na czas nieokreślony - za
okres jednego roku. Wykładnia tego przepisu nie pozostawia wątpliwości, że w
każdej sprawie o ustalenie istnienia stosunku pracy możliwe jest oznaczenie
wartości przedmiotu sporu (wartości przedmiotu zaskarżenia). Może to być
dokonane z uwzględnieniem sumy spornego wynagrodzenia albo wynagrodzenia
za okres jednego roku. Trudności z wyliczeniem tej wartości są pozorne. Zgłoszone
roszczenie o ustalenie istnienia stosunku pracy zmierzało do ustalenia zatrudnienia
w pełnym wymiarze czasu pracy za określonym wynagrodzeniem. Sąd pierwszej
instancji w wyroku uwzględniającym powództwo określił je na poziomie 7 110
złotych. Zmiana tego rozstrzygnięcia w toku postępowania odwoławczego
zarysowała klarowną sumę pieniężną, która mogła stanowić podstawę obliczenia
wartości przedmiotu zaskarżenia.
Już dotychczasowe uwagi uwypuklają wadliwe założenie, że sprawa o
ustalenie istnienia stosunku pracy nie jest sprawą o prawo majątkowe, a zatem nie
ma do niej zastosowania art. 3982
§ 1 k.p.c. wyznaczający granice dopuszczalności
skargi kasacyjnej ze względu na wartość przedmiotu zaskarżenia.
Ponadto skarżący pomija dorobek judykatury Sądu Najwyższego w kwestii
związanej z ustaleniem wartości przedmiotu zaskarżenia w sprawach o ustalenie
istnienia stosunku pracy. W postanowieniu Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2011 r.,
II PZ 48/10, Lex nr 784932 stwierdzono, że sprawy dotyczące bytu stosunku pracy
(nawiązania, ustalenia, przekształcenia, rozwiązania stosunku pracy oraz
przywrócenia do pracy) mają charakter majątkowy, choć nie zawsze dochodzone
świadczenie ma charakter pieniężny. W orzecznictwie Sądu Najwyższego
wielokrotnie wyrażano wprost, że sprawy o ustalenie istnienia stosunku pracy są
sprawami o prawa majątkowe (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia: 20
4
lipca 2001 r., I PKN 100/01, OSNP 2003 nr 14, poz. 337; 17 października 2002 r.,
I PZ 93/02, Lex nr 75066; 16 grudnia 2002 r., I PK 179/02, Lex nr 1165505; 5
stycznia 2006 r., I PZ 24/05, Lex nr 668929, 13 stycznia 2006 r., I PZ 26/05, Lex
nr 272587, 8 lipca 2014 r., I PZ 11/14, Lex nr 1511379). W konsekwencji w takiej
sprawie powód powinien, stosownie do treści art. 187 § 1 pkt 1 k.p.c., oznaczyć
wartość przedmiotu sporu, a następnie wnosząc apelację lub skargę kasacyjną -
wartość przedmiotu zaskarżenia (art. 368 § 2 k.p.c. i art. 3984
§ 3 k.p.c.).
Uchybienie w zakresie braku wartości przedmiotu zaskarżenia zostało
prawidłowo zdiagnozowane przez Sąd drugiej instancji, który uruchamiając
postępowanie incydentalne, zmierzał do umożliwienia stronie skorygowania tej
usterki. Jak wynika z akt sprawy po złożeniu skargi powód był wzywany do
oznaczenia wartości przedmiotu zaskarżenia. Sam fakt, że udzielił odpowiedzi na
powyższe wezwanie, nie oznacza prawidłowego zachowania się względem
dyspozycji Sądu. Skoro w odpowiedzi na to wezwanie wartość przedmiotu
zaskarżenia kasacyjnego została oznaczona na kwotę 2.797,50 złotych, to Sąd
Okręgowy miał podstawy przyjąć, że z mocy art. 3986
§ 2 k.p.c. w związku z art.
3982
§ 1 k.p.c. skarga jako niedopuszczalna podlega odrzuceniu. Podana przez
powoda wartość przedmiotu zaskarżenia nie przekraczała kwoty dziesięciu tysięcy
złotych, a to oznacza, że skarga kasacyjna była niedopuszczalna. Sąd Okręgowy w
żaden sposób nie naruszył zaskarżonym orzeczeniem przepisów prawa
procesowego wskazanych w treści zażalenia.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy z mocy art. 3941
§ 1 i 3 k.p.c. w
związku z art. 39814
k.p.c. orzekł jak w sentencji.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13