Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SK 61/14
POSTANOWIENIE
Dnia 23 kwietnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dawid Miąsik
w sprawie z powództwa P. Spółki z o.o. w W.
przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów i nałożenie kary pieniężnej,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 23 kwietnia 2015 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 27 maja 2014 r.,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2. zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 180 zł (sto
osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu kasacyjnym.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z 27 maja 2014 r., zmienił wyrok Sądu
Okręgowego w W. z 10 kwietnia 2013 r. w części dotyczącej okresu publikacji
decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezes Urzędu) z 28
grudnia 2010 r., na stronie internetowej P. Sp. z o.o. (powód), a w pozostałej części
oddalił apelację powoda.
Powód zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego skargą kasacyjną w całości.
Wnosząc o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania powód powołał się na
potrzebę rozstrzygnięcia następujących zagadnień prawnych: 1) czy odpowiednie
stosowanie przepisu art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie
2
konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331, ze zm., uokik) na podstawie
odesłania zawartego w art. 27 ust. 4 uokik oznacza, że nałożenie na przedsiębiorcę
obowiązku publikacji decyzji Prezesa Urzędu na koszt przedsiębiorcy w decyzji o
uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i stwierdzającej jej
zaniechanie, o której mowa w art. 27 ust. 2 uokik, jest możliwe w przypadku, w
którym nie trwają już skutki naruszenia zbiorowych interesów konsumentów?;
2) czy w przypadku, w którym reklama dotyczy ogólnej kategorii produktów, lecz
może wprowadzać w błąd jedynie w zakresie konkretnego modułu produktu, zaś za
przeciętnego konsumenta w rozumieniu art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 23 sierpnia
2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz.U. z 2007 r.
Nr 171, poz. 1206, upnpr) należy przyjąć osobę potencjalnie zainteresowaną
zakupem tego konkretnego modelu produktu, czy też osobę potencjalnie
zainteresowaną zakupem dowolnego produktu z danej ogólnej kategorii?; 3) czy
zgodnie z art. 111 uokik w ramach uwzględniania stopnia i okoliczności naruszenia
przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej, wystarczy odniesienie się do generalnej
kategorii naruszenia, czy też konieczne jest uwzględnienie przedmiotu reklamy oraz
rzeczywistych i potencjalnych skutków naruszenia?
Prezes Urzędu w odpowiedzi na skargę kasacyjną powoda wniósł o wydanie
postanowienia o odmowie przyjęcia jej do rozpoznania i zasądzenie kosztów
zastępstwa procesowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna powoda nie kwalifikowała się do przyjęcia celem jej
merytorycznego rozpoznania.
W odniesieniu do pierwszego zagadnienia prawnego Sąd Najwyższy
wypowiedział się już w wyroku z 9 kwietnia 2015 r., III SK 47/14. W przypadku
praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów przybierających postać
nieuczciwych praktyk rynkowych nałożenie obowiązku publikacyjnego służy, w
ocenie Sądu Najwyższego, usunięciu takich skutków, gdyż pozwala dotrzeć do
konsumentów z informacją o dopuszczeniu się przez przedsiębiorcę nieuczciwej
praktyki. Informacja taka może stanowić dla konsumenta podstawę do wystąpienia
3
z roszczeniami z art. 12 upnpr, tym bardziej że ostateczna decyzja organu ochrony
konsumentów stwierdzająca naruszenie uokik jest dla sądu powszechnego wiążąca
(uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 23 lipca 2008 r., III CZP
52/08). Ten praktyczny walor obowiązku publikacyjnego w zakresie usunięcia
skutków naruszenia jest jednak ograniczony przez krótki termin przedawnienia
roszczeń z upnpr, którego upływ może mieć znaczenie dla utrzymania tego
obowiązku na etapie postępowania sądowego.
Niezależnie od powyższego, Sąd Najwyższy przyjął w powołanej powyżej
sprawie III SK 47/14, mając na względzie ewolucję stanowiska doktryny, a także
uwzględniając przeważającą linię orzeczniczą oraz odmienności między decyzjami
wydawanymi na podstawie art. 26 i 27 uokik, że odpowiednie stosowanie art. 26
ust. 2 zd. 2 uokik w decyzjach wydawanych na podstawie art. 27 uokik upoważnia
organ ochrony konsumentów do nałożenia na przedsiębiorcę obowiązku
publikacyjnego niezależnie od stwierdzenia potrzeby usunięcia trwających skutków
naruszenia. Jak trafnie wskazano w uzasadnieniach wyroków Sądu Apelacyjnego w
Warszawie oraz Sądu Okręgowego w Warszawie, rozpowszechnienie decyzji pełni
funkcję wychowawczą wobec konsumentów oraz funkcję prewencyjną wobec
innych przedsiębiorców (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 19 grudnia
2007 r., VI ACA 1074/07, wyrok SOKiK z 26 stycznia 2010 r., XVII AMA 62/09).
Sąd Najwyższy w obecnym składzie uznaje, że nie zachodzi potrzeba
rozstrzygnięcia drugiego zagadnienia prawnego, które zmierza do
uszczegółowienia wykładni art. 2 pkt 8 upnpr. W kwestii pojęcia przeciętnego
konsumenta Sąd Najwyższy wypowiadał się już wielokrotnie (w szczególności zob.
wyroki Sądu Najwyższego z 21 kwietnia 2011 r., III SK 45/10, z 4 marca 2014 r.,
III SK 34/13, z 8 maja 2014 r., III SK 45/13). Poza problemem ustalenia wzorca
przeciętnego konsumenta przynależącego do szczególnej grupy konsumentów,
trudno sobie wyobrazić powstały na tle tego przepisu problem prawny, który można
byłoby kwalifikować jako istotne zagadnienie prawne. Nie wyklucza to oczywiście
formułowania zarzutów naruszenia art. 2 pkt 8 upnpr w podstawach skarg
kasacyjnych. Nie mniej skarga kasacyjna nawiązująca do potrzeby wyjaśnienia
pojęcia przeciętnego konsumenta w sprawach reklamowych i to jeszcze na rynku
telekomunikacyjnym, nie zasługuje na przyjęcie do rozpoznania.
4
Nie ma również publicznoprawnej potrzeby przyjęcia skargi kasacyjnej z
uwagi na konieczność rozstrzygnięcia trzeciego zagadnienia prawnego, ponieważ
w kwestii wykładni i stosowania art. 111 uokik Sąd Najwyższy wypowiadał się już
wielokrotnie, w szczególności w wyroku z 4 marca 2014 r., III SK 34/13, a ostatnio
w wyrokach z 16 kwietnia 2015 r., III SK 24/14 oraz z 16 kwietnia 2015 r., III SK
42/14.
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji,
stosownie do art. 3989
k.p.c., o kosztach postępowania kasacyjnego orzekając na
podstawie art. 102 k.p.c.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13