Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lipca 2015 roku

Sąd Rejonowy dla W. M.w W., XVI Wydział Cywilny

W składzie następującym:

Przewodniczący : SSR Ewa Suchecka- Bartnik

Protokolant : Anna Zembrowska- Stańczak

Po rozpoznaniu w dniu 02 lipca 2015 roku w W.

na rozprawie

sprawy z powództwa: G. A.

przeciwko: (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda G. A. kwotę 13,12 (trzynaście i 12/100) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od:

1)  kwoty 12,18 (dwanaście i 18/100) złotych od dnia 29 marca 2014 roku do dnia zapłaty;

2)  kwoty 0,94 (zero i 94/100) złotych od dnia 31 marca 2015 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od powoda G. A. na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę (...) (jeden tysiąc dwieście siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazuje pobrać od powoda G. A. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego dla W. M.w W. kwotę (...),66 (dwa tysiące dwieście dziewięćdziesiąt pięć i 66/100) złotych tytułem wydatków tymczasowo pokrytych ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla W. M.w W. oraz nieuiszczonej opłaty od rozszerzonego powództwa.

(...)

Sygn. akt XVI C 970/14

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 22 kwietnia 2014 roku powód G. A. wniósł o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 500 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 29 maja 2014 roku do dnia zapłaty tytułem części wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z gruntu w okresie od dnia 1 maja 2004 roku do dnia 1 maja 2014 roku. Wniósł także o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu powód wskazał, iż jest właścicielem nieruchomości – działki ew. nr (...) położonej w W. przy ul. (...), której prawo własności nabył przez zasiedzenie z dniem 2 października 1990 roku. Podniósł, iż na tejże nieruchomości posadowiony jest betonowy słup telekomunikacyjny oraz przebiega przez nią linia telefoniczna, będące własnością pozwanego. W związku z powyższym powód bezskutecznie zażądał od pozwanego zapłaty 50.000 zł tytułem bezumownego korzystania z ww. nieruchomości przy przyjęciu miesięcznej stawki czynszu w wysokości 417,67 zł oraz wezwał go do zawarcia umowy w przedmiocie ustanowienia służebności przesyłu. Jak wyjaśnił, dochodzona kwota stanowi jedynie część z ww. kwoty, a została obliczona przy przyjęciu miesięcznej stawki czynszu w wysokości 4,16 zł (v. pozew – k. 1-3).

W złożonej w dniu 9 czerwca 2014 roku odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, kwestionując je co do zasady i wysokości, oraz o zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. W uzasadnieniu strona pozwana przyznała, iż na przedmiotowej nieruchomości jest zlokalizowany słup telekomunikacyjny z kablem napowietrznym, jednak zaznaczyła, iż został on posadowiony za zgodą ówczesnych właścicieli tej nieruchomości w 1997 roku. W związku z tym, że powód nabył nieruchomość przez zasiedzenie w 1990 roku, strona pozwana argumentowała, iż wyraził on zgodę w zakresie posadowienia rzeczonych urządzeń, a strony zawarły w tym zakresie ustną umowę. Podniosła przy tym, iż do dnia 22 lutego 2014 roku nie kwestionował on ważności tak zawartej ustnie umowy, nie występował bowiem w stosunku do pozwanego z żadnymi roszczeniami, a w listopadzie 2009 roku na jego wniosek podłączono go do usługi świadczonej przez pozwanego. Ponadto, powołując się na art. 33 ust. 2 ustawy i wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych, wskazała, iż korzystanie przez nią z nieruchomości powoda jest nieodpłatne, gdyż słup i przyłącze są niezbędne do świadczenia usług telekomunikacyjnych tylko i wyłącznie powodowi. Wreszcie zarzuciła, iż żądana kwota jest niewspółmierna do ingerencji w treść prawa własności (odpowiedź na pozew – k. 28-30).

Na rozprawie w dniu 2 lipca 2014 roku strona powodowa zakwestionowała okoliczność, iż w 1997 roku właściciele nieruchomości wyrazili zgodę na posadowienie spornych urządzeń. Wskazała, iż dopiero po otrzymaniu wezwania do zapłaty, w dniu 3 kwietnia 2014 roku pracownicy pozwanego zdemontowali ze słupa wszystkie kable, z wyjątkiem przewodu prowadzącego do domu powoda (protokół rozprawy – k. 45).

W piśmie złożonym na rozprawie w dniu 30 marca 2015 roku strona powodowa, w związku z wnioskami opinii sporządzonej przez biegłego sądowego, dokonała rozszerzenia powództwa o kwotę 5882,36 zł. Wniosła bowiem o zasądzenie kwoty 6382,63 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 5313,02 zł od dnia 29 marca 2014 roku do dnia zapłaty oraz od kwoty 569,34 zł od dnia wniesienia rozszerzonego powództwa do dnia zapłaty tytułem częściowego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w okresie od dnia 1 maja 2004 roku do dnia 31 grudnia 2014 roku (pismo strony powodowej – k. 170-173).

Strona powodowa na rozprawie w dniu 30 marca 2015 roku oświadczyła, iż przewody znajdujące się dotychczas na przedmiotowej nieruchomości zostały usunięte w dniu 27 marca 2014 roku i w tej chwili pozostaje jedynie słup. Strona pozwana, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie, ze względu na usunięcie przewodów zakwestionowała ponadto wysokość wynagrodzenia żądanego przez powoda także za okres po dniu 27 marca 2014 roku (protokół rozprawy – k. 177-179).

W piśmie procesowym z dnia 20 kwietnia 2015 roku strona pozwana wniosła o oddalenie rozszerzonego powództwa. Z ostrożności procesowej podniosła, iż żądanie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości jest zasadne za okres od dnia 22 lutego 2014 roku do dnia 4 kwietnia 2014 roku. Podniosła, iż do dnia 4 kwietnia 2014 roku usunęła przewody znajdujące się na działce powoda, pozostał na niej jedynie słup z przyłączem telekomunikacyjnym, który służy wyłącznie dostarczaniu usług świadczonych przez pozwanego do domu powoda, w związku z czym powództwo za okres od kwietnia do dnia 31 grudnia 2014 roku jest bezpodstawne (pismo strony pozwanej – k. 184-184v.).

W toku procesu strony podtrzymały powyżej zaprezentowane stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

G. A. jest właścicielem nieruchomości stanowiącej działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...) położonej przy ul. (...) w W. o powierzchni 478 m ², dla której Sąd Rejonowy dla W. M.w W. VII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą (...).

(dowód: wypis z rejestru gruntów – k. 9; wydruk księgi wieczystej – k. 11-19)

Własność ww. nieruchomości G. A. nabył przez zasiedzenie z dniem 2 października 1990 roku, co zostało stwierdzone postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w W. z dnia 13 stycznia 2000 roku w sprawie sygn. akt I Ns 1530/99.

(dowód: postanowienie z dnia 13 stycznia 2000 r. – k. 5)

W 1997 roku na ww. nieruchomości został posadowiony betonowy jednonożny słup telefoniczny o wymiarach 0,13 x 0,20 m, przez który przeprowadzono kablową linię telefoniczną,

(okoliczność bezsporna)

Słup znajduje się w południowo-zachodnim rogu przedmiotowej działki, przy jej granicy z pasem drogi. Linia telefoniczna składała się z kilku kabli, zwisała na wysokości 5-6 m i biegła od ww. słupa do słupa znajdującego się na sąsiedniej działce.

(dowód: mapa – k. 10, pisemna opinia biegłego sądowego – k. 57-85)

G. A. nie wyraził zgody na posadowienie rzeczonego słupa i rozciągnięcie na nim linii telekomunikacyjnej, ani nie zawierał z (...) S.A. żadnej umowy w tym zakresie.

(dowód: zeznania powoda – k. 46, okoliczność przeciwna niewykazana przez pozwanego na którym w tym zakresie spoczywał ciężar dowodu zgodnie z art. 6 k.c.)

W 2007 roku G. A. wybudował wokół ww. słupa altanę, obudowując nią ów słup w ten sposób, iż przechodzi on przez jej wnętrze i wystaje na zewnątrz przez jej dach.

(dowód: zeznania powoda – k. 46, pisemna opinia biegłego sądowego – k. 57-85, w tym zdjęcia k. 84-85)

Od listopada 2009 roku G. A. korzysta z usług telekomunikacyjnych (...) S.A., które są mu dostarczane poprzez przyłącze telekomunikacyjne znajdujące się na posadowionym na przedmiotowej nieruchomości słupie telekomunikacyjnym.

(okoliczność bezsporna ustalona na podstawie art. 229 k.p.c.)

G. A. po raz pierwszy pismem datowanym na dzień 22 lutego 2014 roku wezwał (...) S.A. do zapłaty kwoty 50.000,40 zł z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z przedmiotowej nieruchomości za okres od dnia 1 marca 2004 roku do dnia 28 lutego 2014 roku, przy przyjęciu stawki czynszu w wysokości 416,67 zł, a także do zawarcia umowy w przedmiocie ustanowienia służebności przesyłu obciążającą tę nieruchomość, polegającej na posadowieniu jednonożnego betonowego słupa telekomunikacyjnego oraz prowadzeniu jednej linii telefonicznej i przesyle tą linią sygnału cyfrowego, a także dostępie do ww. urządzeń przesyłowych, na czas 20 lat za wynagrodzeniem w kwocie 50.000 zł. Wskazał, iż, nie wyrażał zgody na posadowienie ww. infrastruktury telekomunikacyjnej, a adresat wezwania nie ma tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości.

(dowód: wezwanie do zapłaty oraz ustanowienia odpłatnej służebności przesyłu wraz z potwierdzeniem nadania – k. 6-8)

W dniu 4 kwietnia 2014 roku w reakcji na pismo (...) S.A. usunęła kable napowietrzne znajdujące się do tej pory nad nieruchomością G. A., pozostawiając jedynie słup z przyłączem telekomunikacyjnym służącym wyłącznie do świadczenia usług telekomunikacyjnych na rzecz G. A.. O powyższym (...) S.A. poinformowała pełnomocnika G. A. pismem z dnia 8 kwietnia 2014 roku.

(dowód: pismo – k. 185)

Wysokość rynkowej stawki miesięcznego czynszu możliwego do uzyskania za 1 m2 przedmiotowej działki wynosiła: w 2004 roku – 3,41 zł, w 2005 roku – 3,53 zł, w 2006 roku – 3,60 zł, w 2007 roku – 3,64 zł, w 2008 roku – 3,73 zł, w 2009 roku – 3,88 zł, w 2010 roku – 4,02 zł, w 2011 roku – 4,12 zł, w 2012 roku – 4,30 zł, w 2013 roku – 4,46 zł, w 2014 roku – 4,50 zł.

(dowód: pisemna opinia biegłego sądowego – k. 57-85, uzupełniająca pisemna opinia biegłego sądowego – 131-133, uzupełniająca ustana opinia biegłego sądowego – k. 178-179)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie ww. dokumentów złożonych w niniejszej sprawie, bowiem uznał je w całości za wiarygodne, a ich rzetelność i prawdziwość nie była także kwestionowana przez strony.

Sąd w celu ustalenia stanu faktycznego sprawy oparł się także na przeprowadzonym dowodzie z przesłuchania stron, ograniczonym do przesłuchania strony powodowej. Ich treść pokrywała się w znacznej części z resztą zebranego materiału dowodowego, a w pozostałym zakresie ich wiarygodność nie budziła wątpliwości. W szczególności odnosi się to do okoliczności, iż powód nie wyrażał nigdy zgody na posadowienie na swej nieruchomości infrastruktury telefonicznej należącej do powoda ani tym bardziej nie zawierał z nim żadnej umowy w tej materii.

Okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia należnego powodowi tytułem bezumownego korzystania z nieruchomości stanowiącej jego własność wymagała wiedzy specjalnej, wobec czego Sąd na wniosek strony powodowej dopuścił w tym zakresie dowód z opinii biegłego sądowego do spraw wyceny nieruchomości.

Biegła sądowa A. G. – rzeczoznawca majątkowy - w złożonej opinii pisemnej z dnia 22 września 2014 roku (k. 57-85) ustaliła, iż słup znajdujący się na przedmiotowej nieruchomości zajmuje powierzchnię około 0,026 m ² oraz przyjęła, iż strefa wokół słupa wyłączona z zagospodarowania stanowi powierzchnię 2,8 m2. Odnośnie zaś linii telefonicznej biegła oszacowała, iż wraz ze strefą ochronną oraz obszarem o ograniczonym sposobie użytkowania zajmowała ona powierzchnię 19,7 m ². Przyjmując powyższe wartości, przy zastosowaniu podejścia porównawczego, metody korygowania ceny średniej biegła oszacowała następnie wysokość możliwego do uzyskania czynszu za dzierżawę przedmiotowej nieruchomości w okresie objętym pozwem na kwotę 5899 zł. Przy tym przyjęła, iż stawka miesięcznego czynszu za 1 m2 za poszczególne lata wynosiła: w 2004 roku – 3,41 zł, w 2005 roku – 3,53 zł, w 2006 roku – 3,60 zł, w 2007 roku – 3,64 zł, w 2008 roku – 3,73 zł, w 2009 roku – 3,88 zł, w 2010 roku – 4,02 zł, w 2011 roku – 4,12 zł, w 2012 roku – 4,30 zł, w 2013 roku – 4,46 zł, w 2014 roku – 4,50 zł.

W uzupełniającej pisemnej opinii (k. 131-133) biegła w wyczerpujący sposób odniosła się do zarzutów strony powodowej do pierwotnej opinii (k. 104-105), podtrzymując podaną powierzchnię strefy ograniczeń oraz wskazując, iż pozostałe powołane w zarzutach okoliczności nie mają wpływu na oszacowane stawki czynszu.

Powód zgłosił zastrzeżenia do powyżej opinii (k. 145 –146), podtrzymując stanowisko co do zaniżonej powierzchni działki konieczną do udostępniania powodowi w celu dostępu i konserwacji urządzeń telekomunikacyjnych. Wniósł także o wezwanie biegłą na rozprawę celem złożenia ustnych wyjaśnień dotyczących przyjętego przez nią podejścia zastosowanego przy szacowaniu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z gruntu, które powód uznał za nieprawidłowe.

Na rozprawie w dniu 30 marca 2015 roku biegła sądowa w przekonujący sposób wyjaśniła, iż zastosowanie podejścia porównawczego ze względu na charakter nieruchomości było uzasadnione i prawidłowe. Biegła odniosła się także do wytyczonej strefy ograniczeń, wskazując, iż biorąc pod uwagę położenie słupa względem granic działki i pasa drogowego oraz częstotliwość prac konserwacyjnych, jest ona w jej ocenie wystarczająca (k. 203 – 206).

Sąd uznał opinię biegłej wraz z opiniami uzupełniającymi za miarodajną w niniejszej sprawie w zakresie ustalenia wysokości wartości czynszu najmu możliwego do uzyskania w okresie od 01 maja 2004 do 31 grudnia 2014 roku za jeden metr kwadratowy powierzchni nieruchomości, na której posadowiona została infrastruktura telekomunikacyjna przez pozwanego. W ocenie Sądu, sporządzona została ona w sposób rzetelny i jasny przez osobę dysponującą fachową wiedzą i doświadczeniem w zakresie wyceny nieruchomości. Biegła klarownie i wyczerpująco wyjaśniła przesłanki, na których się opierała, w szczególności odnośnie przyjętego podejścia i metody oszacowania wysokości stawek czynszu za dzierżawę przedmiotowej nieruchomości oraz cech tej nieruchomości mających wpływ na wysokość tego czynszu.

Tym samym ustalając wysokość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości należącej do powoda, Sąd oparł się na powyższej opinii biegłej sądowej A. G., lecz jedynie w zakresie w jakim dotyczyła ona wysokości wynagrodzenia dotyczącego terenu nieruchomości zajętego pod słup telekomunikacyjny. Sąd przyjął bowiem za podstawę obliczenia należnego stronie powodowej wynagrodzenia rzeczone stawki miesięcznego czynszu podane w opinii biegłej nie uwzględniając jednak przyjętej przez biegłą do obliczenia tego wynagrodzenia powierzchni nieruchomości zajętej przez pozostałą infrastrukturę pozwanego oraz w zakresie wytyczonego przez biegłą obszaru ograniczonego użytkowania nieruchomości, co zostanie omówione w dalszej części uzasadnienia, a co wynikało z treści przepisów prawa regulujących zasady udostępniania i korzystania przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych z nieruchomości w tym kwestie odpłatności i jej braku. Podkreślić należy przy tym, iż dowód z opinii biegłej miał służyć wyłącznie ustaleniu wysokości wynagrodzenia należnego tytułem bezumownego korzystania z nieruchomości powoda za okres od 1 marca 2004 roku do 2014 roku- nie było zatem przedmiotem tego dowodu ustalanie zakresu ograniczonego użytkowania z nieruchomości przez powoda w związku z posadowieniem infrastruktury telekomunikacyjnej przez pozwanego i w tym zakresie opinia biegłego nie mogła stanowić podstawy ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w przeważającej części podlegało oddaleniu.

Podstawą prawną rozstrzygnięcia powództwa o zapłatę były art. 224 § 2 i 225 k.c. w związku z art. 230 k.c. Na podstawie ww. przepisów posiadacz zależny w złej wierze jest obowiązany względem właściciela do zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego. Obowiązany jest zwrócić właścicielowi także pobrane pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył oraz zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał.

Należy przy tym wskazać, iż przysługujące na mocy art. 224 § 2 i art. 225 k.c., od posiadacza wynagrodzenie, nie jest naprawieniem szkody wyrządzonej właścicielowi, lecz wynagrodzeniem za korzystanie z jego rzeczy, którą posiadacz musiałby uiścić właścicielowi, gdyby jego posiadanie oparte było na istniejącej podstawie prawnej, a więc tym co uzyskałby właściciel, gdyby rzecz oddał w odpłatne korzystanie na podstawie ważnego stosunku prawnego.

Bezspornym w niniejszej sprawie jest, iż pozwany w 1997 roku posadowił w granicach należącej do powoda nieruchomości betonowy jednonożny słup telekomunikacyjny oraz rozciągnął na nim kablową linię telefoniczną, która przebiegała nad tą nieruchomością wzdłuż jej południowej granicy.

Strona pozwana kwestionowała jednakże zasadność powództwa, podnosząc w pierwszej kolejności iż ww. infrastruktura została posadowiona na przedmiotowej nieruchomości za zgodą jej ówczesnych właścicieli, a strony łączy ustna umowa w tym zakresie.

W tym miejscu wskazać należy, zgodnie z art. 6 k.c. oraz art. 232 k.p.c. to strony obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Skoro zatem strona pozwana twierdziła, że posadowiła rzeczony słup oraz rozciągnęła linie telekomunikacyjne na przedmiotowej nieruchomości za zgodą jej właściciela, to powinna była tę okoliczność udowodnić. Tymczasem nie dość, iż nie przedstawiła w tym zakresie żadnych środków dowodowych, to jeszcze jej twierdzenia są sprzeczne z ustalonym stanem faktycznym. Powód nabył bowiem własność przedmiotowej nieruchomości w z dniem 2 października 1990 roku, niemożliwym jest zatem, by zgodę na posadowienie ww. infrastruktury pozwany uzyskał w 1997 roku od „ówczesnych właścicieli” tej nieruchomości. Co więcej, strona pozwana nie sprecyzowała od jakich konkretnie osób zgodę miała rzekomo uzyskać ani z kim prowadziła rozmowy takiej zgody dotyczące. Nie wykazała nadto, by kiedykolwiek zawarła ustną umowę w tym zakresie z samym powodem. Przy tym wątpliwym jest by strona powodowa, jak i jej poprzednicy prawni, jako podmioty działające zawodowo w dziedzinie świadczenia usług telekomunikacyjnych, w przypadku wyrażenia zgody właściciela nieruchomości na wybudowanie słupa oraz położenie przewodów telekomunikacyjnych, nie udokumentowali jej uzyskania w formie pisemnej. Ponownie zaznaczyć należy, iż żadnego dokumentu na tę okoliczność strona pozwana nie przedłożyła.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, iż stron nie łączyła żadna umowa regulująca korzystanie z nieruchomości powoda przez pozwanego w celu posadowienia na niej i utrzymywania słupa oraz przewodów telekomunikacyjnych.

Strona pozwana powoływała się na fakt, iż jej uprawnienie do bezpłatnego korzystania z nieruchomości powoda znajdowało oparcie w przepisach prawa.

W tym miejscu należy odwołać się do ustawowych przepisów obowiązujących w całym okresie objętym pozwem, a regulujących kwestię umieszczania na nieruchomościach przez podmioty świadczące usługi telekomunikacyjne o charakterze powszechnym instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych.

Zgodnie z art. 97 ustawy z dnia 21 lipca 2000 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 73, poz. 852 ze zm.), właściciel nieruchomości był obowiązany umożliwić operatorom publicznym instalowanie na nieruchomości urządzeń telekomunikacyjnych, przeprowadzanie linii kablowych pod, na albo nad nieruchomością oraz umieszczanie tabliczek informacyjnych o urządzeniach, a także ich eksploatację i konserwację, jeżeli nie uniemożliwiało to racjonalnego korzystania z nieruchomości (ust. 1); korzystanie z nieruchomości w zakresie określonym w ust. 1 było odpłatne, chyba że linia lub urządzenia telekomunikacyjne służą zapewnianiu telekomunikacji właścicielowi lub użytkownikowi nieruchomości, na ich wniosek (ust. 2); warunki korzystania z nieruchomości przez operatora powinny być określone w umowie zawartej w terminie 30 dni od dnia wystąpienia przez operatora o jej zawarcie (ust. 3); w przypadku gdy strony nie zawarły umowy w terminie, stosowały się przepisy art. 124 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (ust. 4), z mocy którego to przepisu starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, może ograniczyć, w drodze decyzji, sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na zakładanie i przeprowadzanie na nieruchomości ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości nie wyraża na to zgody. Ograniczenie to następuje zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Decyzja ostateczna, o której mowa w ust. 1, stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej. Wpisu dokonuje się na wniosek starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, lub organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli zezwolenie było udzielone na wniosek tej jednostki (art. 124 ust. 1 i ust.7 ugn)

Jak wynikało przy tym z treści art. 2 pkt 31 ustawy Prawo telekomunikacyjne przez urządzenie telekomunikacyjne rozumiało się urządzenie elektryczne lub elektroniczne przeznaczone do zapewniania telekomunikacji. Przy tym wobec treści art. 2 pkt 6 przez do urządzeń telekomunikacyjnych nie należały linie, kanalizację, słupy, wieże, maszty, kable, przewody oraz osprzęt, wykorzystywane do zapewnienia telekomunikacji, stanowiąc infrastrukturę telekomunikacyjną.

Regulacja powyżej przywołanego art. 97 została zastąpiona unormowaniami art. 140 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (tekst pierwotny – Dz. U. Nr 171, poz. 1800), która weszła w życie z dniem 3 września 2004 roku. Oba przepisy co do istoty były jednak ze sobą zbieżne. Jak bowiem stanowił art. 140 właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości był obowiązany umożliwić operatorom oraz podmiotom, o których mowa w art. 4 pkt 1, 2, 4, 5 i 8, instalowanie na nieruchomości urządzeń telekomunikacyjnych, przeprowadzanie linii kablowych pod, na albo nad nieruchomością oraz umieszczanie tabliczek informacyjnych o urządzeniach, a także ich eksploatację i konserwację, jeżeli nie uniemożliwia to racjonalnego korzystania z nieruchomości (ust.1); warunki korzystania z nieruchomości przez operatora ustala się w umowie, która powinna być zawarta w terminie 30 dni od dnia wystąpienia przez operatora o jej zawarcie (ust. 2); korzystanie z nieruchomości, o której mowa w ust. 1, było odpłatne, chyba że linia lub urządzenia telekomunikacyjne służyły zapewnianiu telekomunikacji właścicielowi lub użytkownikowi nieruchomości, na ich wniosek (ust. 3); jeżeli strony nie zawarły umowy w terminie, stosowało się przepisy art. 124 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (ust. 4).

Także w art. 2 ustawy z dnia 16 lipca 2004 roku Prawo telekomunikacyjne określono definicję urządzenia telekomunikacyjnego zbieżnie z poprzednio obowiązującym aktem prawnym wskazując, iż jest to urządzenie elektryczne lub elektroniczne przeznaczone do zapewniania telekomunikacji. Z brzmienia art. 2 pkt 8 wskazującego na definicję infrastruktury telekomunikacyjnej wywieść należy przy tym, iż do urządzeń telekomunikacyjnych nie zalicza się w szczególności linii, kanalizacji kablowej, słupów, wieży, masztów, kabli, przewodów oraz osprzętu, które wykorzystywane są do zapewnienia telekomunikacji, a które stanowią wspomnianą infrastrukturę telekomunikacyjną do której należą nadto urządzenia telekomunikacyjne za wyjątkiem telekomunikacyjnych urządzeń końcowych.

Ww. art. 140 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne został uchylony wraz z wejściem w życie z dniem 17 lipca 2010 roku ustawy z dnia 7 maja 2010 o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (pierwotny tekst – Dz.U. 2000, nr 106, poz. 675; dalej jako „u.w.r.u.s.t.”). Przy tym zaznaczyć należy, iż z mocy art. 2 ust. 2 u.w.r.u.s.t. wyżej cytowane określenia zdefiniowane w ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z późn. zm. ³⁾) dotyczące tak „infrastruktury telekomunikacyjnej” jak i „urządzenia telekomunikacyjnego” należy rozumieć w znaczeniu tam przyjętym, wobec braku odmiennego oznaczenia ich definicji w tym akcie prawnym.

Od daty wejście w życie ustawy z dnia 07 maja 2010 roku kwestia umieszczania na nieruchomości obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej uregulowana została pierwotnie jedynie w art. 33 u.w.r.u.s.t.

Stosownie do treści tego przepisu w pierwotnym brzmieniu właściciel, użytkownik wieczysty nieruchomości lub zarządca nieruchomości byli obowiązani umożliwić operatorom, podmiotom, o których mowa w art. 4 pkt 1, 2, 4, 5 i 8 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne, oraz jednostkom samorządu terytorialnego wykonującym działalność, o której mowa w art. 3 ust. 1, umieszczenie na nieruchomości obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej, w szczególności instalowanie urządzeń telekomunikacyjnych, przeprowadzanie linii kablowych pod nieruchomością, na niej lub nad nią, umieszczanie tabliczek informacyjnych o urządzeniach, a także ich eksploatację i konserwację, jeżeli nie uniemożliwia to racjonalnego korzystania z nieruchomości, w szczególności nie prowadzi do istotnego zmniejszenia wartości nieruchomości (ust. 1); korzystanie z nieruchomości, o których mowa w ust. 1, jest odpłatne, chyba że linia lub urządzenia telekomunikacyjne służą zapewnianiu telekomunikacji: właścicielowi nieruchomości, użytkownikowi wieczystemu nieruchomości, osobie, której przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu, osobie posiadającej inny tytuł prawny do nieruchomości (ust. 2); warunki korzystania z nieruchomości ustala się w umowie, która jest zawierana na piśmie w terminie 30 dni od dnia wystąpienia przez operatora z wnioskiem o jej zawarcie (ust. 3); jeżeli w terminie, o którym mowa w ust. 3, nie zostanie zawarta umowa, stosuje się przepisy art. 124 i 124a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (ust. 7).

Z brzmienia tego przepisu wynika zatem, iż nieodpłatność dotyczyła jedynie posadowienia urządzeń telekomunikacyjnych i linii kablowych służących właścicielowi nieruchomości- w efekcie przykładowo posadowienie tak słupa czy innych linii kablowych niesłużących nieruchomości było odpłatne.

Obecna treść rzeczonego przepisu została nadana w art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 października 2012 roku o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2012, poz. 1256), która weszła w życie w dniu 16 grudnia 2012 roku. Zgodnie z obowiązującą od tej daty treścią art. 33 u.w.r.u.s.t. właściciel, użytkownik wieczysty nieruchomości lub zarządca nieruchomości, niebędący przedsiębiorcą telekomunikacyjnym, jest obowiązany umożliwić operatorom, podmiotom, o których mowa w art. 4 pkt 1, 2, 4, 5 i 8 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne, oraz jednostkom samorządu terytorialnego wykonującym działalność, o której mowa w art. 3 ust. 1, umieszczenie na nieruchomości obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej w celu niezwiązanym z zapewnieniem telekomunikacji w budynku znajdującym się na tej nieruchomości, w szczególności instalowanie urządzeń telekomunikacyjnych, przeprowadzanie linii kablowych pod nieruchomością, na niej lub nad nią, umieszczanie tabliczek informacyjnych o urządzeniach, a także ich eksploatację i konserwację, jeżeli nie uniemożliwia to racjonalnego korzystania z nieruchomości, w szczególności nie prowadzi do istotnego zmniejszenia wartości nieruchomości (ust.1); korzystanie z nieruchomości, o których mowa w ust. 1, jest odpłatne, chyba że strony umowy, o której mowa w ust. 3, postanowią inaczej (ust. 2); warunki korzystania z nieruchomości ustala się w umowie, która jest zawierana na piśmie w terminie 30 dni od dnia wystąpienia przez operatora z wnioskiem o jej zawarcie (ust. 3).

Przy tym dodatkową regulację w tym zakresie zawarto w art. 30, nadając mu brzmienie:

Właściciel, użytkownik wieczysty lub zarządca nieruchomości, niebędący przedsiębiorcą telekomunikacyjnym, jest obowiązany zapewnić przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu dostęp do nieruchomości, w tym do budynku, oraz miejsca w budynku, w którym zbiegają się kable lub przewody telekomunikacyjne doprowadzone do lokalu w tym budynku, polegający w szczególności na:

1)zapewnieniu możliwości wykorzystywania istniejącego przyłącza telekomunikacyjnego lub istniejącej instalacji telekomunikacyjnej budynku, jeżeli powielenie takiej infrastruktury byłoby ekonomicznie nieopłacalne lub technicznie niemożliwe,

2)umożliwieniu doprowadzenia przyłącza telekomunikacyjnego lub wykonania instalacji telekomunikacyjnej budynku, o ile nie jest możliwe wykorzystanie istniejącego przyłącza telekomunikacyjnego lub istniejącej instalacji telekomunikacyjnej budynku lub do budynku nie jest doprowadzone takie przyłącze lub budynek nie jest wyposażony w taką instalację,

3)umożliwieniu odtworzenia istniejącego przyłącza telekomunikacyjnego lub wykonaniu instalacji telekomunikacyjnej budynku, które uległy likwidacji, zniszczeniu, uszkodzeniu lub też wymagają przebudowy na skutek prowadzonych w pobliżu prac budowlanych

-w celu zapewnienia telekomunikacji w tym budynku. (ust. 1)

Właściciel kabla telekomunikacyjnego, instalacji telekomunikacyjnej budynku lub przyłącza telekomunikacyjnego, niebędący przedsiębiorcą telekomunikacyjnym, jest obowiązany udostępnić przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu takie przyłącze, instalację, całość lub część kabla, w tym w szczególności włókno światłowodowe, jeżeli doprowadzenie przyłącza telekomunikacyjnego, wykonanie instalacji telekomunikacyjnej budynku, doprowadzenie kolejnego kabla telekomunikacyjnego do budynku lub umieszczenie takiego kabla w istniejącej kanalizacji kablowej byłoby ekonomicznie nieopłacalne lub technicznie niemożliwe. (ust. 3)

Dostęp, o którym mowa w ust. 1 i 3 jest nieodpłatny. (ust. 3a)

W przypadku uzyskania dostępu, o którym mowa w ust. 1 i 3, przedsiębiorca telekomunikacyjny ponosi koszty:

1)związane z udostępnieniem nieruchomości w celu wykorzystywania istniejącego przyłącza telekomunikacyjnego lub istniejącej instalacji telekomunikacyjnej budynku albo doprowadzenia do budynku przyłącza telekomunikacyjnego lub wykonania instalacji telekomunikacyjnej budynku, w tym przywrócenia stanu pierwotnego,

2)utrzymania udostępnionego przyłącza, instalacji, całości lub części kabla

-w szczególności koszty energii elektrycznej oraz najmu powierzchni. (ust. 3b)

Warunki dostępu, o którym mowa w ust. 1 i 3, określa umowa zawarta między przedsiębiorcą telekomunikacyjnym a odpowiednio właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub zarządcą nieruchomości, właścicielem kabla telekomunikacyjnego, instalacji telekomunikacyjnej budynku lub przyłącza telekomunikacyjnego. Zawarcie umowy, o którym mowa w zdaniu pierwszym, stanowi czynność zwykłego zarządu. (ust.)

Umowa, o której mowa w ust. 4, albo ostateczna decyzja w sprawie dostępu, o którym mowa w ust. 1 i 3, stanowią podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej. W przypadku, gdy podstawą do dokonania wpisu jest ostateczna decyzja w sprawie dostępu, o którym mowa w ust. 1 i 3, wpisu można dokonać także na wniosek Prezesa (...). (ust. 5a) Decyzja w sprawie dostępu, o którym mowa w ust. 1 i 3, jest wiążąca dla następców prawnych właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości objętej tą decyzją oraz innych podmiotów władających tą nieruchomością. (ust. 5d)

Jak wynika zatem z treści powyżej przywołanych unormowań, pozwany mógł być co do zasady uprawniony do zainstalowania na nieruchomości powoda określonej infrastruktury telekomunikacyjnej, w tym słupa i linii kablowych, a także do jej eksploatacji i konserwacji – na warunkach określonych w umowie, zawartej na wniosek pozwanego z właścicielem nieruchomości, ewentualnie w razie braku zawarcia umowy – w decyzji odpowiedniego organu.

W tym miejscu ponownie zaznaczyć należy, iż pozwany nie wykazał, aby zawarł z powodem umowę, o której mowa powyżej. Nie udowodnił także, aby korzystanie przez niego z nieruchomości powoda opierało się na zezwoleniu uzyskanym w trybie art. 124 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (Dz.U z 2015, poz. 782 – j.t.) czy na podstawie art. 19-24 u.w.r.u.s.t.. Ponadto budynek posadowiony na przedmiotowej nieruchomości powoda został na jego wniosek podłączony do sieci telekomunikacyjnej pozwanego dopiero w listopadzie 2009 roku – najpóźniej w 30 dniu tego miesiąca. Także przy dokonaniu tej inwestycji telekomunikacyjnej pozwany nie zawarł z powodem stosownej umowy. Z uwagi na powyższe przyjąć zatem należy, iż w okresie od dnia 1 maja 2004 roku do dnia 31 grudnia 2014 roku pozwany korzystał z nieruchomości powoda, w postaci utrzymywania i eksploatacji na niej słupa telekomunikacyjnego i napowietrznej linii kablowej bez podstawy prawnej. Sytuacji powyższej w ocenie Sądu – a wbrew stanowisku pozwanego – nie zmieniła okoliczność, iż od listopada 2009 roku powód korzysta z usług telekomunikacyjnych pozwanej, które są mu dostarczane za pomocą przyłącza- linii kablowej zainstalowanej na posadowionym na jego nieruchomości słupie. Skoro bowiem ustawodawca przewidywał obowiązek zawarcia przez operatora sieci telekomunikacyjnej umowy z właścicielem nieruchomości dotyczącej warunków korzystania z nieruchomości, to nie zawarcie takiej umowy lub nieuzyskanie odpowiedniej decyzji powoduje, że operator ten korzysta z nieruchomości bez tytułu prawnego. Zajęcie cudzej nieruchomości i umieszczenie na niej urządzeń telekomunikacyjnych bez uzyskania tytułu prawnego jest równoznaczne z kolei ze złą wiarą. Nawet jeśli pozwany z jakichkolwiek przyczyn byłby przeświadczony, że tytuł prawny do nieruchomości mu przysługuje, to już sam fakt braku takiego tytułu jest wystarczający dla uznania ich złej wiary (v. wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 20 października 2004 r., I ACa 1609/03, Wokanda 2006/2/32, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 24 kwietnia 2013 r., I ACa 61/13, LEX nr 1375879).

Przy tym brak było podstaw do przyjęcia, że bierne zachowanie się powoda, na którą okoliczność powoływał się pozwany, ujawniało wolę znoszenia działalności strony pozwanej na jego nieruchomości, brak sprzeciwu na jej zajęcie i wybudowanie na niej infrastruktury telekomunikacyjnej oraz oznaczało dorozumianą zgodę na nieodpłatne korzystanie przez strona pozwaną z tej nieruchomości dla potrzeb posadowionej na niej infrastruktury.

W doktrynie wskazuje się, że bierne zachowanie może prowadzić do złożenia oświadczenia woli jedynie w szczególnych okolicznościach, które nakazują przypisać milczeniu wolę dokonania czynności prawnej, zaś brak wykazania takich okoliczności wyklucza uznanie biernego zachowania jako ujawniającego taką wolę. W orzecznictwie Sądu Najwyższego także przyjmuje się, że skutki prawne wywołuje tylko wola realnie powzięta i w pewien sposób wyrażona, bowiem oświadczenia woli nie można pojmować jako fikcji prawnej (por. wyrok z dnia 29 marca 2006 r., IV CSK 411/06), milczenie zaś może być uznane za przejaw oświadczenia woli wyrażającego zgodę tylko w takiej sytuacji, w której osoba niezaprzeczająca mogła i powinna była je złożyć, chyba, że z takim zachowaniem sama ustawa wiąże skutki prawne (por. wyrok z dnia 23 lipca 2008 r., III CSK 87/08, LEX nr 442527). Sam zatem fakt biernego zachowania, bez wykazania szczególnych okoliczności uzasadniających uznanie takiego zachowania za złożenie oświadczenia woli, nie wystarcza do uznania, że pomiędzy stronami została zawarta jakakolwiek umowa per facta concludentia.

Podsumowując, brak zawarcia z powodem umowy i korzystanie z tej nieruchomości w zakresie prowadzonej działalności, motywuje stanowisko, iż domniemanie dobrej wiary posiadania nieruchomości przez pozwanego zostało w niniejszej sprawie obalone, a pozwany pozostawał w złej wierze przez cały okres władania nieruchomością powoda w sposób opisany w stanie faktycznym.

Zastosowanie znajdowały zatem do oceny roszczenia powoda przepisy art. 230 k.c. w zw. z art. 225 k.c. Przy tym w pierwszej mierze dla ustalenia czy za posadowioną na nieruchomości powoda infrastrukturę telekomunikacyjną należne było wynagrodzenie kluczowe było przesądzenie w jakim zakresie dostęp i korzystanie z nieruchomości pod infrastrukturę w postaci linii kablowej oraz słupa telekomunikacyjnego w sytuacji zawarcia umowy między powodem a pozwanym w świetle przytoczonych przepisów prawa byłyby odpłatne a w jakim nieodpłatne, co wynika wprost z treści cytowanych wyżej przepisów prawa.

Sąd w składzie niniejszym podziela bowiem stanowisko prezentowane w judykaturze, iż wynagrodzenie, którego dochodzi się od samoistnego posiadacza w złej wierze części nieruchomości, nie stanowi odszkodowania, lecz wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy. Gdyby bowiem posiadanie cudzej rzeczy było osadzone w stosunkach umownych, korzystający byłby zobowiązany do określonego świadczenia pieniężnego. Wobec tego należy przyjąć, że wynagrodzenie takie powinno odpowiadać dochodowi, jakie właściciel mógłby osiągnąć na podstawie ważnego stosunku prawnego, na przykład umowy najmu czy dzierżawy. (v. wyrok Sadu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 kwietnia 2014 roku, V ACa 940/13, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 26 lutego 2013 r. I ACa 37/13, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 1975 r.II CR 208/75)

Jak wynika z analizy powyżej przywołanych przepisów prawa Ustawodawca do urządzeń telekomunikacyjnych nie zaliczył słupów telekomunikacyjnych ani linii kablowych, które zakwalifikowane zostały do szerszej kategorii „infrastruktury telekomunikacyjnej”. Tymczasem zarówno przytoczony art. 97, następnie art. 140 ustawy Prawo telekomunikacyjne przewidywał nieodpłatne korzystanie z nieruchomości przez operatora telekomunikacyjnego jedynie w zakresie urządzeń telekomunikacyjnych oraz linii kablowych, które miały służyć zapewnieniu telekomunikacji właścicielowi nieruchomości, z pozostałym zakresie korzystanie z nieruchomości było odpłatne. Odpłatność dotyczyła więc posadowienia na nieruchomości słupa telekomunikacyjnego i to bez znaczenia czy służył on zapewnieniu telekomunikacji na nieruchomości na której został on posadowiony czy nie. Podobnie tak art. 33 u.w.r.u.s.t.., a następnie od 16 grudnia 2012 roku zarówno art. 30 jak i 33 tej ustawy nie wyłączały odpłatności w zakresie posadowienia na nieruchomości słupa telekomunikacyjnego, w przepisów tych wynika jedynie, iż nieodpłatne jest korzystanie z nieruchomości pod linie kablowe, w tym przyłącza, oraz urządzenia telekomunikacyjne.

Mając zatem na względzie, iż słupy telekomunikacyjne nie stanowią w rozumieniu ww. przepisów urządzeń telekomunikacyjnych, stwierdzić należy, iż pomimo że słup posadowiony na nieruchomości powoda od dnia 1 grudnia 2009 roku do 31 grudnia 2014 roku służył zapewnieniu telekomunikacji w budynku znajdującym się na tej nieruchomości- a w okresie od 01 maja 2004 roku do 4 kwietnia 2014 roku także celem poprowadzenia linii kablowych w innym kierunku, to okoliczność ta nie uzasadniała nieodpłatnego z niej korzystania w tym zakresie przez pozwanego.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, iż powództwo jest zasadne odnośnie żądania zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości powoda w zakresie posadowienia na niej przez pozwanego słupa telekomunikacyjnego w okresie objętym rozszerzonym powództwem, tj. od dnia 1 maja 2004 roku do dnia 31 grudnia 2014 roku. Zważywszy, iż rzeczony słup zajmuje powierzchnię 0,026 m2, które to ustalenie dokonane przez biegłą w opinii nie było podważane przez żadną ze stron procesu, oraz przyjmując oszacowane przez biegłą rynkowe stawki miesięcznego czynszu, który powód mógłby uzyskać z tytułu dzierżawy przedmiotowej nieruchomości, gdyby korzystanie z niej przez pozwanego opierało się na prawie, Sąd ustalił należne wynagrodzenie w wysokości: 0,7092 zł za okres od dnia 1 maja 2004 do dnia 31 grudnia 2004 roku (8 miesięcy x 3,41 zł x 0,026 m2), 1,101 zł za okres od dnia 1 stycznia 2005 rok do dnia 31 grudnia 2005 roku (12 miesięcy x 3,53 zł x 0,026 m2), 1,1232 zł za okres od dnia 1 stycznia 2006 rok do dnia 31 grudnia 2006 roku (12 miesięcy x 3,60 zł x 0,026 m2), 1,1356 zł za okres od dnia 1 stycznia 2007 rok do dnia 31 grudnia 2007 roku (12 miesięcy x 3,64 zł x 0,026 m2), 1,1637 zł za okres od dnia 1 stycznia 2008 rok do dnia 31 grudnia 2008 roku (12 miesięcy x 3,73 zł x 0,026 m2), 1,21056 zł za okres od dnia 1 stycznia 2009 rok do dnia 31 grudnia 2009 roku (12 miesięcy x 3,88 zł x 0,026 m2), 1,25424 zł za okres od dnia 1 stycznia 2010 rok do dnia 31 grudnia 2010 roku (12 miesięcy x 4,02 zł x 0,026 m2), 1,28544 zł za okres od dnia 1 stycznia 2011 rok do dnia 31 grudnia 2011 roku (12 miesięcy x 4,12 zł x 0,026 m2), 1,3416 zł za okres od dnia 1 stycznia 2012 rok do dnia 31 grudnia 2012 roku (12 miesięcy x 4,30 zł x 0,026 m2), 1,3915 zł za okres od dnia 1 stycznia 2013 rok do dnia 31 grudnia 2013 roku (12 miesięcy x 4,46 zł x 0,026 m2), 1,404 zł za okres od dnia 1 stycznia 2010 rok do dnia 31 grudnia 2010 roku (12 miesięcy x 4,50 zł x 0,026 m2).

Łączne wynagrodzenie za okres 1 maja 2004 do dnia 31 grudnia 2014 roku wynosi więc w zaokrągleniu 13,12 zł. Taką też kwotę, wobec spełnienia przesłanek art. 224 § 2 i 225 k.c. w związku z art. 230 k.c., w punkcie 1. wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda.

Od zasądzonej należności głównej Sąd zasądził ponadto od strony pozwanej na rzecz powoda odsetki ustawowe za opóźnienie w zapłacie, za podstawę orzeczenia w tym zakresie przyjmując art. 481 § 1 i 2 k.c. Powód wezwał pozwanego w piśmie z dnia 22 lutego 2014 roku do zapłaty wynagrodzenia tytułem bezumownego korzystania z nieruchomości za okres od dnia 1 maja 2004 roku do dnia 28 lutego 2014 roku – w terminie do dnia 28 marca 2014 roku. Uznać należy zatem, iż z dniem następnym, tj. 29 marca 2014 roku, roszczenie powoda w powyższym zakresie stało się wymagalne. Mając na względzie, iż rzeczone wynagrodzenie za ww. okres wyniosło łącznie 12,18 zł, Sąd zasądził od tej kwoty na rzecz powoda odsetki ustawowe od dnia 29 marca 2014 roku do dnia zapłaty. Ponadto, uwzględniwszy rozszerzone powództwo w zakresie kwoty 0,94 zł, tj. wynagrodzenia za okres od dnia 1 marca 2014 roku do dnia 31 grudnia 2014 roku, Sąd zasądził także na rzecz powoda odsetki ustawowe od tejże kwoty od dnia 29 marca 2014 roku do dnia zapłaty – zgodnie z żądaniem powoda.

Mając na względzie powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie 1. wyroku.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu. W pierwszej kolejności wskazać należy, iż Sąd nie uwzględnił opinii biegłego sądowego w zakresie, w którym wskazano, iż powodowi należy się także wynagrodzenie za korzystanie przez pozwanego z powierzchni 2,8 m2 wokół przedmiotowego słupa, która jest wyłączona z zagospodarowania. Po pierwsze, jak wyżej wskazano, dowód z opinii biegłej nie miał służyć określeniu obszaru wyłączonego z lub w zakresie którego korzystanie było ograniczone, a biegła miała jedynie wyliczyć stawkę wynagrodzenia za faktyczne korzystanie z nieruchomości przez pozwanego. Dowód ów był zatem nieprzydatny do ustaleń w tym zakresie. Co istotne przy tym biegła miała świadomość faktycznego zagospodarowania terenu wokół słupa przez powoda, a zatem przyjęcie przez nią w opinii istnienia obszaru ograniczonego użytkowania było całkowicie nielogiczne i nieuzasadnione w świetle okoliczności faktycznych sprawy. Jak wynika bowiem ze zgromadzonego materiału dowodowego – co zresztą przyznał sam powód w składanych przez siebie zeznaniach – ww. powierzchnia nieruchomości bezpośrednio przylegająca do słupa została przez niego de facto zagospodarowana. Powód wzniósł bowiem w południowo-zachodnim narożniku działki drewnianą konstrukcję pełniącą funkcję składu-altany, zabudowując nią przedmiotowy słup. Nie ma zatem podstaw, by uznawać, iż utrzymywanie na nieruchomości powoda tego słupa powoduje wyłączenie z użytku większej jej powierzchni niż słup fizycznie zajmuje – a więc 0,026 m2. Ponadto jego położenie bezpośrednio przy granicy działki oraz pasie drogowym sprawia, iż dostęp do słupa w celu jego konserwacji jest możliwy przy użyciu odpowiedniego sprzętu, którym niewątpliwie z racji wykonywanej działalności dysponuje pozwany, z ww. drogi, bez konieczności udostępniania przez powoda dodatkowej powierzchni nieruchomości. Co istotne w swoich zeznaniach powód nawet nie wskazywał na istnienie okoliczności przeciwnej.

Sąd miał na uwadze także stanowisko zaprezentowane w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 6 marca 2014 , dotyczącym co prawda instalacji elektrycznych, niemniej które winno być uwzględnione w zakresie spraw dotyczących korzystania z nieruchomości na posadowienie wszystkich innych urządzeń przesyłowych, a zgodnie z którym w przypadku nie każdej nieruchomości i każdego urządzenia przesyłowego istnienie strefy bezpieczeństwa wyłącza bądź tylko ogranicza właściciela w wykonywaniu przez niego prawa własności. Wydaje się bowiem oczywiste, że inaczej ograniczają urządzenia przesyłowe prawa właściciela nieruchomości rolnej, a inaczej nieruchomości budowlanej, podobnie jak inaczej ograniczają prawa właścicielskie urządzenia przesyłowe gazu, a inaczej energii elektrycznej. (v. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 6 marca 2014 r. I ACa 759/13)

W zakresie analizowanego słupa nie zostało przez powoda wykazane, by z uwagi na posadowienie owego słupa ani jego istnienie i eksploatację istniał obszar ograniczonego użytkowania czy też strefa bezpieczeństwa, uniemożliwiająca wykorzystanie nieruchomości zgodnie z zamierzeniami powoda. Co istotne istnienie strefy bezpieczeństwa uniemożliwiającej lub ograniczającej korzystanie z terenu wokół słupa nie wynika z przepisów prawa powszechnie obowiązującego. Brak było zatem podstaw do zasądzenia jakiejkolwiek kwoty wynagrodzenia za korzystanie przez pozwanego z terenu wokół słupa, istnienia korzystania takiego strona powodowa nie wykazała.

Sąd nie uwzględnił także powództwa w zakresie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez pozwanego z nieruchomości powoda w związku z utrzymywaniem nad częścią powierzchni tej nieruchomości napowietrznych linii kablowych.

Choć bezspornym w niniejszej sprawie było, iż w okresie od dnia 1 maja 2004 roku do dnia 4 kwietnia 2014 roku pozwany utrzymywał i korzystał z linii telekomunikacyjnych zawieszonych nad nieruchomością powoda pomiędzy słupem telekomunikacyjnym posadowionym na tej nieruchomości, a nieruchomością sąsiednią, które to korzystanie z nieruchomości gdyby opierało się na prawie – umowie byłoby w świetle wskazanych wyżej przepisów prawa odpłatne, to jednak powód nie wykazał w dostateczny sposób liczby tych linii, ich dokładnego przebiegu oraz powierzchni nieruchomości powoda, jaka była przez tę infrastrukturę zajmowana w okresie objętym pozwem. To na nim natomiast spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie zgodnie z art. 6 k.c. i 232 k.p.c.

Wprawdzie biegły sądowy określił w treści sporządzonej przez siebie opinii powierzchnię nieruchomości powoda zajętej pod linię telekomunikacyjną, Sąd jednak nie oparł się na tych wyliczeniach. Wskazać bowiem należy, iż miały one jedynie charakter szacunkowy, bowiem w chwili sporządzania przez biegłego rzeczonej opinii kable telekomunikacyjne zostały już w całości usunięte z nieruchomości powoda. Powód przedłożył co prawda biegłemu wykonane uprzednio przez siebie fotografie przedstawiające rozciągnięte nad swoją nieruchomością kable, nie sposób jednak na ich podstawie ustalić rzeczywistej powierzchni zajmowanej przez linie na wskazanym obszarze w danym okresie. Zauważenia wymaga, iż co do obszaru nieruchomości nad jaką linie te przebiegać miały powód nie zaprezentował żadnych twierdzeń, a strona pozwana wyraźnie wskazywała w zajmowanym w sprawie stanowisku, że kwestionuje zakres i wysokość wynagrodzenia za ingerencję w prawo własności powoda. W tej sytuacji, choć powództwo w powyższym zakresie co do zasady było usprawiedliwione, nie zostało wykazane co do wysokości. W związku z tym również powództwo w tym zakresie podlegało oddaleniu.

W zakresie natomiast linii kablowej napowietrznej prowadzącej od słupa do budynku powoda, za pomocą której na rzecz powoda przez pozwanego świadczone są od listopada 2009 roku usługi telekomunikacyjne uznać należało, iż art. 140 ustawy prawo telekomunikacyjne, a następnie art. 33 i wreszcie od 16 grudnia 2014 roku art. 30 i 33 u.w.r.u.s.t. wyłączały odpłatność w zakresie korzystania i dostępu do nieruchomości na cele posadowienia i eksploatacji oraz konserwacji tej linii kablowej.

Przy tym linia ta stanowi przyłącze telekomunikacyjne w rozumieniu art. 2 pkt 27 b ustawy prawo telekomunikacyjne, które to pojęcie wprowadzono do tej ustawy w dniu 16 grudnia 2012 roku. W efekcie dostęp do nieruchomości powoda i korzystanie z niej w zakresie posadowienia i eksploatacji oraz konserwacji tego przyłącza byłby nieodpłatny także w świetle art. 30 u.w.r.u.s.t. Gdyby zatem posiadanie powoda w zakresie owej linii opierało się na prawie- umowie zawartej między stronami procesu lub decyzji wydanej przez odpowiedni organ korzystanie to miałoby charakter nieodpłatny, linia ta bowiem, co niesporne służyła zapewnieniu telekomunikacji w budynku powoda znajdującym się na tej nieruchomości.

Wobec treści tych przepisów nie mogło być także mowy o tym, by w związku z posadowieniem owej linii kablowej telekomunikacyjnej mającej charakter przyłącza, służącej bezpośrednio i li tylko zapewnieniu telekomunikacji w budynku powoda można było mówić o obszarze ograniczonego użytkowania i zasadności powództwa o zasądzenie wynagrodzenia za takie korzystanie z nieruchomości. Nadmienić należy, iż strona powodowa w niniejszym procesie nie wykazała także, by jej faktyczne korzystanie z nieruchomości wobec posadowienia owej linii było w jakikolwiek sposób ograniczone. Co więcej skoro nie należało się zdaniem Sądu wynagrodzenie za teren pod linią prowadzącą do budynku powoda, tym bardziej brak było podstaw do zasądzenia wynagrodzenia za obszar wokół terenu pod linią. W związku z tym bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy pozostawała treść rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 października 2005 roku (Dz.U.2005.219.1864) o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać telekomunikacyjne obiekty budowlane i ich usytuowanie, które dotyczyło warunków technicznych posadowienia linii kablowej nadziemnej telekomunikacyjnej, a które stanowiło podstawę przyjęcia przez biegłą A. G. obszaru ograniczonego użytkowania. Jak przy tym wskazano wyżej opinia biegłej w tym zakresie nie stanowiła ustaleń Sądu. Okoliczności faktyczne niniejszej sprawy wskazują bowiem, iż w tej sytuacji obszar ograniczonego użytkowania faktycznie nie występuje, a ustalenia biegłej, do czego nie była ona powołana zgodnie z tezą dowodową postanowienia Sądu, w tym zakresie były nieuprawnione i arbitralne.

Roszczenie powoda o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości pod linię kablową prowadzącą do jego budynku jak i teren wokół linii w wyżej wymienionym zakresie było niezasadne.

Mając na względzie powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie 2. wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., który przewiduje, iż w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań, koszty należy wzajemnie znieść lub stosunkowo rozdzielić; jeżeli jednak strona uległa tylko co do nieznacznej części swego żądania, sąd może włożyć na jej przeciwnika obowiązek zwrotu wszystkich kosztów. W niniejszej sprawie powództwo zostało uwzględnione jedynie w nieznacznej części, stanowiącej zaledwie 0,2 % całości żądania (13,12 zł z 6382,36 zł). Sąd uznał więc, że koszty procesu powinien ponieść w całości powód, a zatem w zakresie pokrytych przez niego: opłaty od pozwu i kosztów zastępstwa procesowego oraz kosztów, które poniósł pozwany w wysokości 1217 zł. W skład zasądzonej od powoda na rzecz pozwanego kwoty 1217zł weszły: opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego – 1200 zł. Koszty zastępstwa procesowego Sąd ustalił na podstawie § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490 j.t.).

Mając na względzie powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie 3. wyroku.

Postanowieniem z dnia 9 października 2014 roku przyznano biegłemu sądowemu A. G. sumę 2685,96 zł tytułem wynagrodzenia za sporządzenie pisemnej opinii z dnia 24 września 2014 roku (k.95). Z czego 1.000 zł zostało pokryte z uiszczonej przez powoda zaliczki (k. 48v), natomiast pozostała część tej kwoty została wypłacona biegłemu tymczasowo z środków budżetowych Skarbu Państwa. Następnie postanowieniem z dnia 9 stycznia 2015 roku przyznano biegłemu sądowemu A. G. sumę 319,70 zł tytułem wynagrodzenia za sporządzenie uzupełniającej opinii pisemnej z dnia 2 grudnia 2014 roku (k. 141). Powyższa kwota w całości została wypłacona biegłemu tymczasowo z środków budżetowych Skarbu Państwa.

Ponadto, w związku z rozszerzeniem powództwa, zarządzeniem Przewodniczącego z dnia 30 marca 2015 roku ustalono opłatę od pozwu na kwotę 290 zł, do której uiszczenia został zobowiązany pełnomocnik powoda w terminie 7 dni pod rygorem jej rozliczenia w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie (k. 177). Pełnomocnik powoda opłaty tej w zakreślonym terminie nie uiścił.

Zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2014 roku poz. 1025) w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113 tej ustawy. Te zaś przepisy stanowią, że kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu (art. 113 ust. 1).

Kierując się więc tymi samymi zasadami, które zostały zastosowane przy rozstrzygnięciu o kosztach procesu poniesionych przez strony Sąd uznał, że kosztami tymi powinna zostać w całości obciążona strona powodowa, jako strona przegrywająca niniejszy proces.

Mając na względzie powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie 4. wyroku.

(...)

(...)