Sygn. akt: KIO 36/13
WYROK
z dnia 21 stycznia 2013 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący – członek Krajowej Izby Odwoławczej: Barbara Bettman
Protokolant: Łukasz Listkiewicz
Po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 stycznia 2013 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 7 stycznia 2013 r. przez
wykonawcę: ENIGMA Systemy Ochrony Informacji Sp. z o.o. ul. Jutrzenki 116, 02-230
Warszawa w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym przez
zamawiającego: Ministerstwo Sprawiedliwości Al. Ujazdowskie 11, 00-950 Warszawa,
przy udziale wykonawców:
A. Hewlett-Packad Polska Sp. z o.o. ul. Szturmowa 2A, 02-678 Warszawa,
B. S&T Services Polska Sp. z o.o. ul. Postępu 21D,02-676 Warszawa,
C. Comarch Polska S.A. Al. Jana Pawła II 41g, 31-864 Kraków,
- zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego
D. Sygnity S.A. Al. Jerozolimskie 180,02-486 Warszawa,
- zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu:
1.1. dokonanie zmian w sekcji III.2.1.1 ogłoszenia o zamówieniu oraz modyfikacji
postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia rozdział VI pkt 2.1.1 a)
poprzez zastąpienie elementu warunku w brzmieniu „ – opartego na bazie danych
IBM DB2 for z /OS, zlokalizowanej na serwerze klasy Mainframe z systemem
operacyjnym z/OS” elementem warunku następującej treści „ - opartego na bazie
danych IBM DB2 for z /OS, lub innej bazy danych realizującej wszelkie funkcje bazy
IBM DB2 for z /OS zlokalizowanej na serwerze klasy Mainframe z systemem
operacyjnym z/OS lub innym klasy mainframe, realizującym porównywalne funkcje.”
2. Kosztami postępowania obciąża zamawiającego: Ministerstwo Sprawiedliwości
Al. Ujazdowskie 11, 00-950 Warszawa,
2.1. zalicza na poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000,00 zł
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego:
ENIGMA Systemy Ochrony Informacji Sp. z o.o. ul. Jutrzenki 116, 02-230
Warszawa tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od zamawiającego: Ministerstwa Sprawiedliwości Al. Ujazdowskie
11, 00-950 Warszawa, na rzecz odwołującego: ENIGMA Systemy Ochrony
Informacji Sp. z o.o. ul. Jutrzenki 116, 02-230 Warszawa kwotę 18 600,00 zł
(słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) tytułem zwrotu wpisu
od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a ust. 1 i 198b ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy
wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w
Warszawie.
Przewodniczący:
……………………
Sygn. akt: KIO 36/13
U z a s a d n i e n i e:
W postępowaniu prowadzonym w trybie w przetargu nieograniczonego o udzielenie
zamówienia publicznego na „Zaprojektowanie, wykonanie i wdrożenie systemu
informatycznego „Elektroniczne Księgi Wieczyste", zwanego dalej Systemem, wraz z
modernizację systemu Nowa Księga Wieczysta oraz prowadzenie nadzoru nad eksploatacją,
świadczenie serwisu i wsparcia technicznego dla Systemu i wykonywanie modyfikacji
Systemu" (Dz. Urz. UE 2012/S 249-412566 z 28.12.2012 r.), w dniu 7 stycznia 2013 r.
zostało złożone odwołanie w formie pisemnej przez wykonawcę Enigma Systemy Ochrony
Informacji Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, w kopii przekazane zamawiającemu w terminie
ustawowym.
Wniesienie odwołania nastąpiło wobec czynności zamawiającego polegających na
niezgodnym z przepisami ustawy sformułowaniami ogłoszenia o zamówieniu i treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej „SIWZ"). Ogłoszenie o zamówieniu
zostało opublikowane w dniu 28 grudnia 2012 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, a
SIWZ została zamieszczona na stronie internetowej zamawiającego w tym samym terminie.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu - Ministerstwu Sprawiedliwości naruszenie
przepisów ustawy dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. nr 113 z
2010 r., poz. 759 ze zm.), dalej zwaną ustawą Pzp, tj.:
1. naruszenie art. 7 ust. 1 Pzp w związku z art. 22 ust. 1 pkt 2 i 3 Pzp oraz art. 22 ust. 4
Pzp, poprzez sformułowanie warunków udziału w postępowaniu w zakresie posiadania
wiedzy i doświadczenia oraz potencjału kadrowego w sposób nadmierny i nieproporcjonalny
do przedmiotu zamówienia, a także utrudniający uczciwą konkurencję;
2. naruszenie art. 7 ust. 1 i 3 Pzp poprzez prowadzenie postępowania w sposób
naruszający zasadę zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców;
Powołując się na naruszenie swego interesu w uzyskaniu zamówienia, odwołujący
wnosił o nakazanie zamawiającemu: dokonania następujących modyfikacji postanowień
ogłoszenia i SIWZ:
1. modyfikacji postanowień ogłoszenia i SIWZ poprzez wskazanie, iż: warunek o
którym mowa w rozdziale VI pkt 2.1.1 lit. a SIWZ zostanie uznany za spełniony, gdy
wykonawca wykaże się doświadczeniem w wykonaniu:
- "co najmniej jednej usługi polegającej na zaprojektowaniu i zbudowaniu lub
zmodyfikowaniu systemu informatycznego, którego zadaniem jest gromadzenie,
analizowanie i przekazywanie danych pomiędzy jednostkami sektora publicznego, o
zasięgu ogólnopolskim, w następującej technologii:
- zbudowanym w oparciu o model warstwowy,
- opartym o architekturę SOA, z wydzieleniem usług sieciowych dostępnych dla
podsystemów, modułów oraz systemów zewnętrznych za pośrednictwem szyny usług
(ESB) działającej w układzie wysokiej dostępności (HA),
- zbudowanym w architekturze rozproszonej obejmującej centralę oraz dostęp z co
najmniej 300 lokalizacji geograficznie odrębnych, tj. położonych w różnych
miejscowościach,
2. zmianę wymagań ogłoszenia o zamówieniu oraz SIWZ w ten sposób, aby
dopuszczone zostały osoby posiadające dokumenty równoważne dla wymaganych
certyfikatów i nakazanie zamawiającemu określenia zasad badania równoważności
tych dokumentów.
W uzasadnieniu zgłoszonych zarzutów i żądań odwołujący podał, że w wyniku
naruszenia przez zamawiającego ww. przepisów ustawy, interes odwołującego w uzyskaniu
zamówienia doznał uszczerbku, gdyż objęte odwołaniem czynności zamawiającego
uniemożliwiają, odwołującemu ubieganie się o udzielenie zamówienia, a tym samym wybór
jego oferty i uzyskanie przedmiotowego zamówienia. Wskazał, iż uwzględnienie odwołania
doprowadzi do zniesienia postawionych przez zamawiającego licznych, nadmiernie
rygorystycznych i nieproporcjonalnych do przedmiotu zamówienia ograniczeń kręgu
potencjalnych wykonawców, (w tym odwołującego), którzy będą mogli złożyć ofertę z realną
szansą na uzyskanie zamówienia. Zarzucał, iż objęte odwołaniem czynności zamawiającego
prowadzą do możliwości poniesienia szkody przez odwołującego - polegającej na
uniemożliwieniu ubiegania się o zamówienie i jego uzyskanie. Odwołujący podkreślał swój
interes we wniesieniu odwołania, gdyż sprzeczne z ustawą ww. czynności zamawiającego w
sposób negatywny oddziałują na możliwości udziału odwołującego w postępowaniu.
Legitymacja do wniesienia odwołania przysługuje podmiotowi, który wykaże, że: 1) posiada
lub posiadał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz jednocześnie 2) poniósł lub może
ponieść szkodę, a poniesiona lub ewentualna szkoda jest wynikiem naruszenia przez
zamawiającego przepisów ustawy Pzp.
Odwołujący podnosił, że po zapoznaniu się z treścią ogłoszenia oraz SIWZ stwierdził,
iż zamawiający naruszył wskazane przepisy ustawy Pzp. Formułując warunki udziału w
postępowaniu zamawiający winien kierować się celem, jakiemu zamawiane usługi mają
służyć, a opis sposobu oceny spełniania warunków udziału w postępowania nie może
ograniczać dostępu do zamówienia wykonawcom zdolnym do jego realizacji. Każde
wymaganie powinno znajdować uzasadnienie w obiektywnych potrzebach zamawiającego
związanych z realizacją przedmiotu zamówienia i do niego proporcjonalnych.
Z orzecznictwa w sprawach zamówień publicznych wynika, iż warunki udziału w
postępowaniu powinny być tak postawione, aby wykonawca wybrany na podstawie tych
warunków dawał rękojmię należytego wykonania umowy. Postawione przez zamawiającego
warunki udziału w postępowaniu dotyczące wymaganego doświadczenia są w ocenie
odwołującego nieproporcjonalne do przedmiotu zamówienia.
Zarzut I. Zgodnie z rozdziałem VI pkt 2.1.1 lit. a SIWZ zamawiający wymaga wykazania
się doświadczeniem w wykonaniu „co najmniej 1 usługi polegającej na zaprojektowaniu i
zbudowaniu lub zmodyfikowaniu systemu informatycznego utrzymującego i obsługującego
rejestr publiczny w rozumieniu ustawy o informatyzacji podmiotów realizujących zadania
publiczne, o zasięgu ogólnopolskim, w następującej technologii:
- zbudowanym w oparciu o model warstwowy,
- opartym o architekturę SOA, z wydzieleniem usług sieciowych dostępnych dla
podsystemów, modułów oraz systemów zewnętrznych za pośrednictwem szyny usług (ESB)
działającej w układzie wysokiej dostępności (HA),
- opartego na bazie danych IBM DB2 for z/OS, zlokalizowanej na serwerze klasy Mainframe
z systemem operacyjnym z/OS,
- zbudowanym w architekturze rozproszonej obejmującej centralę oraz co najmniej 300
lokalizacji geograficznie odrębnych, tj. położonych w różnych miejscowościach".
Zdaniem odwołującego suma powyższych wymagań w sposób niczym
nieuzasadniony ogranicza konkurencję i eliminuje z postępowania wykonawców, którzy są w
stanie zrealizować zamówienie. Biorąc pod uwagę, iż liczba rejestrów publicznych jest listą
zamkniętą, a zamawiający wskazał konkretną architekturę obejmującej centralę (wraz z
konkretnym oprogramowaniem) oraz podał liczbę jednostek (300) to spowodowało, iż część
podmiotów, która zbudowała system informatyczny obsługujące rejestry publiczne zostało z
postępowania wyeliminowana. Każdy z rejestrów publicznych jako oddzielny system
informatyczny może być z powodzeniem zrealizowany na dowolnej architekturze a w
przypadku zdecydowanej większości z nich użycie serwerów mainframe było
nieuzasadnione. Zamawiający zatem posługując się nazwami własnymi i wymagając
wyłącznie doświadczenia związanego z bazą danych IBM DB2 for z/OS, zlokalizowanej na
serwerze klasy Mainframe z systemem operacyjnym z/OS naruszył przepisy ustawy.
Zarzut II. Zgodnie z rozdziałem VI pkt 2.1.2 lit. i SIWZ zamawiający wymaga wykazania
się dysponowaniem osobą na stanowisko Specjalista testów. Osoba ta ma posiadać
doświadczenie potwierdzone certyfikatem Certified Test Manager lub ISTQB Foundation
(CTFL).
Powyższe wymaganie w zakresie obowiązku potwierdzania kwalifikacji personelu
certyfikatami wyłącznie ściśle wskazanymi przez zamawiającego w ogłoszeniu, wydanymi
przez konkretne podmioty, przy jednoczesnym określeniu tych certyfikatów z użyciem
znaków towarowych w przekonaniu odwołującego nie ma żadnego uzasadnienia.
Wymaganie to nie jest związane z przedmiotem zamówienia ani nie jest w stosunku do niego
proporcjonalne. Istotą przedmiotu zamówienia w zakresie związanym z zaskarżonymi
wymaganiami jest bowiem zagwarantowanie zamawiającemu realizacji umowy przez osoby
posiadające kwalifikacje na odpowiednio wysokim poziomie. Brak jest podstaw do przyjęcia,
że inne certyfikaty (będące równoważnymi) prowadzą do pozyskania wiedzy mniejszej lub
niewystarczającej od tej, którą gwarantują szkolenia zakończone uzyskaniem certyfikatów
wymienionych przez zamawiającego. Odwołujący nie znalazł też żadnej okoliczności, które
uzasadniałaby opisanie minimalnych kwalifikacji, jakie musi posiadać personel wykonawcy,
wyłącznie poprzez wskazanie konkretnych znaków towarowych. Odwołujący zaznaczał, że
na rynku IT funkcjonuje szereg certyfikatów, w tym innych niż te wskazane przez
zamawiającego. Rynek usług IT charakteryzuje się wielością rodzajów i metod szkolenia,
przy użyciu różnorodnych instrumentów, które prowadzą do uzyskania kwalifikacji tożsamych
i porównywalnych do tych, jakie wybrał zamawiający. Tymczasem poprzez niedopuszczenie
certyfikatów równoważnych zamawiający bezzasadnie ogranicza możliwość ubiegania się o
zamówienie wykonawców, którzy dysponują personelem o wysokich kwalifikacjach,
posiadającym jednak inne certyfikaty, niż enumeratywnie wymienione w SIWZ. W
przeświadczeniu odwołującego nie istnieje żaden racjonalny powód wyłączania a priori z
kręgu potencjalnych wykonawców tych podmiotów, które nie dysponują dokładnie takim
certyfikatami, jakie podał zamawiający - przy jednoczesnym posiadaniu odpowiednich
kwalifikacji. Taki sposób oceny nie potwierdza ogólnej zdolności wykonawcy do wykonania
zamówienia - co jest celem ustawy Pzp - lecz promuje rodzaj wiedzy i doświadczenia
jednorazowego, rzadkiego i unikalnego, szytego niejako na miarę konkretnego wykonawcy.
Na potwierdzenie swego stanowiska odwołujący przytoczył następujące orzecznictwo
Krajowej Izby Odwoławczej:
a) Uchwała Krajowej Izby Odwoławczej z 22 listopada 2010 roku (KIO/KU 83/10)
„Przede wszystkim opis sposobu oceny spełniania warunków udziału w postępowania nie
może ograniczać dostępu do zamówienia wykonawcom zdolnym do jego realizacji.
"Związany z przedmiotem zamówienia" - opis warunków powinien być dokonywany przez
pryzmat celu jakiemu ma on służyć, a więc zapewnieniu wyboru wykonawcy, który daje
rękojmię należytego wykonania przedmiotu udzielanego zamówienia. Nie można dokonywać
zatem opisu warunków w sposób, który wykracza poza realizację tego celu. Opis oceny
spełniania warunków powinien być sformułowany w sposób obiektywny podyktowany
specyfiką zamówienia, jego zakresem, stopniem złożoności. Proporcjonalny do przedmiotu
zamówienia - opis powinien być adekwatny do osiągnięcia celu, a więc wyboru wykonawcy
dającego rękojmię należytego wykonania przedmiotu zamówienia. Dokonany przez
zamawiającego opis powinien wskazywać, iż wykonawcy nie spełniający kryteriów
podmiotowych nie dają rękojmi możliwości realizacji zamówienia publicznego. Zamawiający
formułując opis oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu musi mieć pewność, że
nie spowoduje to wykluczenia wykonawców, którzy byliby w stanie wykonać zamówienie."
b) Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 24 września 2010 r. (KIO 1947/10): „Izba
podkreśla, że opis sposobu oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu nie może
wykraczać poza cel jakiemu służy i do jakiego został powołany w niniejszym postępowaniu, a
który sprowadza się do wyłonienia rzetelnego oraz wiarygodnego wykonawcy zdolnego
wykonać przedmiotowe zamówienie."
c) „Zdaniem Izby, nie stanowi to jednak żadnego usprawiedliwienia dla łamania
przepisów ustawy Pzp. Należało zgodzić się ze stanowiskiem odwołującego, co do trafności
zarzutu niekonkurencyjności opisu przedmiotu zamówienia, a jednoczenie, iż tak dokonany
opis przedmiotu zamówienia rzutuje na nieprawidłowo postawione przez zamawiającego
dwa warunki udziału w postępowaniu. Pierwszy dotyczący wymaganej wiedzy i
doświadczenia wykonawcy we wdrożeniu trzech systemów ESKULAP, a więc identycznych z
przedmiotem zamówienia, podczas gdy wymóg w odniesieniu do warunków uczestnictwa w
postępowaniu i sposobu oceny ich spełnienia ma być proporcjonalny do przedmiotu
zamówienia, jak stanowi art. 22 ust 4 ustawy Pzp, a nie z nim tożsamy. Ponadto drugi
warunek - posiadania przez wykonawcę podejmującego się rozbudowy systemu
medycznego ESKULAP certyfikatu potwierdzającego uprawnienia osób do nadzorowania
wdrożeń i szkoleń, wydanego przez producenta tego systemu narusza zasadę równego
traktowania wykonawców. Jest rzeczą oczywistą, że producent systemu ESKULAP może
wydać certyfikat osobie zainteresowanej, bądź może go nie wydać, w zależności od uznania
i własnej woli, gdyż nie ma żadnego obowiązku udzielenia takiego certyfikatu innym
przedsiębiorcom, co stanowi warunek naruszający uczciwą konkurencję, zabroniony
przepisem art. 7 ust. 1 ustawy Pzp. Może utrudniać dostęp do zamówienia podmiotom
oferującym równoważne dla tego systemu medycznego rozwiązania informatyczne. Ciężar
udowodnienia braku naruszenia konkurencji przy indywidualnym określeniu przedmiotu
zamówienia spoczywa na zamawiającym. W takim znaczeniu, iż punktu widzenia potrzeb
zamawiającego postawiony warunek jest nieodzowny oraz, że nie narusza konkurencji,
zapewniając szeroki dostęp do zamówienia wszystkim potencjalnym wykonawcom,
mogącym należycie wywiązać się z jego realizacji. Zamawiający poprzestał jedynie na
swoich stwierdzeniach, że inni oferenci w ramach testowania rynku nie oferowali
przeniesienia danych w całości do nowych systemów medycznych. Twierdzenia te pozostały
niedowiedzione. Oparte na oświadczeniu zamawiającego, że przeniesienie danych np. w
zakresie rozliczeń nie było możliwe do nowych systemów w zakresie czasokresu
wymaganego przez zamawiającego". - wyrok KIO z dnia 2 sierpnia 2011r. sygn. akt: KIO
1556/11;
d) „W rozpoznawanej sprawie odwołujący zarzuca zamawiającemu naruszenie zasad
zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców w zakresie opisu
warunków udziału w postępowaniu oraz opisie sposobu dokonywania oceny spełniania tych
warunków, określenie dokumentów, jakie mają dostarczyć wykonawcy w celu potwierdzenia
spełniania warunków, a także treści wzoru umowy wskazując przy tym na naruszenie zasady
z art. 22 ust. 4 ustawy pzp z której wynika, iż opis oceny spełniania warunków udziału
powinien być związany z przedmiotem zamówienia i proporcjonalny do przedmiotu
zamówienia. Uwzględniając opis przedmiotu zamówienia oraz postawione wykonawcom
warunki podmiotowe w szczególności w zakresie posiadania wiedzy i doświadczenia Izba
podzielając stanowisko odwołującego stwierdza, że zamawiający określił poziom
wymaganego od wykonawców doświadczenia w sposób ściśle odpowiadający przedmiotowi
zamówienia czym ograniczył konkurencję". - wyrok KIO z dnia 16 grudnia 2011r. sygn. akt:
KIO 2600/11,
e. „Izba podziela argumentację zawartą w wyroku Izby z dnia 3 sierpnia 2009 r. sygn. akt
KIO/UZP 950/09, iż nie jest dopuszczalne, aby opis sposobu dokonania oceny spełnienia
warunków udziału w postępowaniu był dokonywany w sposób, który by ponad potrzebę
wynikającą z celu danego postępowania i charakteru zamówienia ograniczał krąg
wykonawców zdolnych do wykonania zamówienia. Nieprawidłowe jest zatem takie
formułowanie opisu sposobu dokonania oceny spełnienia warunków udziału w
postępowaniu, w którym od wykonawców oczekuje się potwierdzenia kwalifikacji tylko za
pomocą ściśle określonych certyfikatów, jeśli na rynku istnieją także inne certyfikaty, które
potwierdzają żądane umiejętności na nie niższym poziomie i w oczekiwanym przez
zamawiającego zakresie. W celu umożliwienia wykonawcom weryfikacji żądanych
kwalifikacji zamawiający powinien jednoznacznie określić przede wszystkim rodzaj i zakres
wymaganych przez siebie kwalifikacji, na potwierdzenie których wykonawcy mieliby składać
stosowne certyfikaty." - (wyrok z 18 marca 2011r. sygn. akt KIO 440/11, 448/11, 451/11,
458/11).”
Odwołujący powołał się na okoliczność, że w kontrolach przeprowadzanych przez
Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych w zakresie zamówień współfinansowanych ze
środków europejskich, Prezes UZP piętnuje stawianie nieadekwatnych i nieproporcjonalnych
warunków przez zamawiających. Przykładowo w "Wynikach kontroli przeprowadzonych w
2009 r. przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych dotyczących zamówień
współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej" wielokrotnie jako uchybienia
wskazywano stawianie nadmiernych warunków udziału w zakresie doświadczenia
wykonawców (Wyniki kontroli dostępne są na stronie internetowej UZP www.uzp.gov.pl). W
pkt IV.4.8. wyników kontroli z 2009 r. wskazano uchybienie polegające na postawieniu
warunku doświadczenia identycznego z przedmiotem zamówienia. Wskazano, iż „W opinii
Prezesa Urzędu nie można przyjąć, że do wykonania zamówienia polegającego na
dostarczeniu 8 ww. pojazdów, niezbędnym jest posiadanie doświadczenia w zakresie
dostarczenia takiej samej liczby (8) tych pojazdów. Nie można bowiem wykluczyć, że
wykonawca mający doświadczenie w dostarczeniu mniejszej liczby tego rodzaju pojazdów,
byłby również w stanie wykonać przedmiotowe zamówienie. Istota rzeczy sprowadza się
bowiem do technicznej wiedzy i umiejętności wykonania takich pojazdów oraz organizacyjnej
zdolności ich dostarczenia. Te czynniki natomiast nie są zależne od ilości dotychczas
wykonanych pojazdów, gdyż można je wykazać już po jednorazowej realizacji i dostawie
wymaganego pojazdu. (...) Wobec powyższego, wymóg wykazania się doświadczeniem w
zakresie realizacji takiej samej liczby (8) wieloczłonowych pojazdów do wykonywania
pasażerskich przewozów regionalnych, jak w udzielanym zamówieniu, należy uznać za
warunek nadmierny, który mógł ograniczyć dostęp do zamówienia potencjalnym
wykonawcom, którzy wykonali mniejszą liczbę takiego rodzaju pojazdów. Wymóg taki
prowadził zatem do ograniczenia uczciwej konkurencji, co stanowi naruszenie art. 22 ust. 2
oraz art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych".
Podsumowując, odwołujący stwierdził, że argumentacja wyżej przedstawiona
potwierdza zasadność i konieczność wniesienia niniejszego odwołania.
Na wezwanie zamawiającego z dnia 8 stycznia 2013 r., pismami złożonym dnia 10 i
11 stycznia 2013 r., w kopii przesłanymi stronom, zgłosili pisemne przystąpienie do
postępowania odwoławczego następujący wykonawcy:
A. Hewlett-Packad Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie,
B. S&T Services Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie,
C. Comarch Polska S.A. z siedzibą w Krakowie,
- zgłaszający przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego, którzy
powołali się na interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść odwołującego, tj.
eliminującego niezgodne z przepisami ustawy czynności sporządzenia SIWZ oraz
ogłoszenia - w sposób postulowany w odwołaniu.
C. Comarch Polska S.A. z siedzibą w Krakowie, w piśmie z dnia 21 stycznia 2013r.
podnosił, że ze szczegółowego opisu przedmiotowego zamówienia zawartego w załączniku
nr 1 do umowy wynika, że zamawiający posiada już zainstalowaną i wdrożoną bazę danych
IBM DB2 for z/OS osadzoną na serwerze klasy Mainframe, a wykonawca ze swej strony ma
tylko skorzystać z istniejącej i wdrożonej już architektury. Tak więc wymagania rozdziału VI
punkt 2.1.1. a oraz opis sposobu ich spełnienia uznał przystępujący za nadmiarowy i
nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia, bowiem przedmiot zamówienia w tym
postępowaniu nie dotyczy wdrożenia serwera klasy Mainframe, a jedynie skorzystania z
serwera istniejącego u zamawiającego. Ponadto przystępujący kwestionował prawidłowość
wymagania aby wykazana usługa dotyczyła rejestru publicznego. W każdym bowiem
przypadku instalacja czy wdrożenie będzie przebiegać w ten sam sposób, niezależnie od
charakteru rejestru. Wymagania na instalację, wdrożenie architektury sprzętowej będą takie
same, ponieważ te wymagania nie są wymaganiami procesów prowadzonych w tych
rejestrach. Na poparcie swych twierdzeń przystępujący przywołał uchwałę sygn. akt KIO/KD
47/12 z dnia 23 maja 2012 r.
D. Sygnity S.A. z siedzibą w Warszawie, zgłaszający przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego, który jako dotychczasowy wykonawca
zamówienia powołał się na interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść zamawiającego,
uznając że uwzględnienie odwołania doprowadziłoby do sytuacji, w której postawione
wymagania byłyby z nieuzasadnionych względów zaniżone i nieadekwatne do przedmiotu
zamówienia, również z punktu widzenia należytej jego realizacji. W piśmie z dnia 21 stycznia
2013 r. przystępujący podnosił, że celem systemu NKW jest zwiększenie bezpieczeństwa
obrotu nieruchomościami poprzez poprawę skuteczności rejestracji praw własności
nieruchomości, podniesienie wiarygodności zapisów ksiąg wieczystych, usprawnienie
postępowań dotyczących ksiąg wieczystych oraz techniki prowadzenia ksiąg wieczystych,
poprzez odejście od ręcznych metod na rzecz zastosowania technik informatycznych, jak
również zapewnienie centralnego, jednolitego i łatwego dostępu do ksiąg wieczystych, przy
zachowaniu ich ochrony przed zniszczeniem lub nieuprawnionym dostępem, w tym w
szczególności umożliwienie bezpośredniego wglądu do ksiąg wieczystych. Sprawność
postępowania zinformatyzowanych wydziałów ksiąg wieczystych uzależniona jest przede
wszystkim od niezawodności oprogramowania i infrastruktury technicznej. Zablokowanie np.
dostępu do Centralnej Bazy Danych KW w ciągu kilku dni może doprowadzić do
sparaliżowania obrotu nieruchomościami w Polsce, gdyż wstrzymany zostanie proces
migracji dotychczasowych ksiąg wieczystych, załatwiania spraw przez wydziały ksiąg
wieczystych, udostępniania treści ksiąg do wglądu oraz wydawania odpisów z KW. Dlatego
tak ważne jest, kto będzie modyfikował system i jakie będzie posiadał doświadczenie
dotyczące budowy takiej klasy systemów uwzględniając miedzy innymi to, że system musi
działać praktycznie w trybie ciągłym, baza posiada ogromną liczbę danych, które nie mogą
być utracone oraz że system wytworzony został przy wykorzystaniu różnych technologii.
Oprócz posiadania pełnej wiedzy o budowie systemu i wszelkich skutkach, jakie zmiany
dokonywane w systemie mogą mieć wpływ na jego działanie jako całości, wymagana jest
również głęboka wiedza szeregu przepisów prawnych regulujących problematykę
wieczystoksięgową. Zagrażające bezpieczeństwu i stabilności funkcjonowania systemu
może być dopuszczenie do sytuacji, w której zostanie wybrany wykonawca, który na tyle
długo będzie zapoznawał się kodem źródłowym i dokumentacją systemu oraz specyfiką
środowiska, w tym DB2 dla z/OS na platformie MainFrame, że zagrozi to realizacji
zamówienia w wymaganym terminie. Zaznaczał, że zamawiający nie może dopuścić do
takiej sytuacji i dlatego w taki sposób sformułował wymagania na posiadanie szczególnych i
dość unikalnych doświadczeń przez przyszłych wykonawców.
Odwołujący twierdzi, że "Każdy z rejestrów publicznych jako oddzielny system
informatyczny może być z powodzeniem zrealizowany w dowolnej architekturze".
Takie twierdzenie uznał przystępujący za zbyt ogólne, aby mogło być prawdziwe,
albowiem można bez problemów podać architektury (z listy "dowolnych architektur"), które
zupełnie nie nadają się do obsługi rejestrów państwowych. Kolejnego sformułowania
odwołującego także nie przyjął za prawdziwe: "w przypadku zdecydowanej większości z nich
[rejestrów publicznych jako osobnych systemów informatycznych] użycie serwerów
mainframe było nieuzasadnione". Otóż serwery mainframe są powszechnie stosowane przez
duże instytucje i korporacje właśnie do przechowywania baz danych, rejestrów itp. W ramach
tej funkcjonalności serwery mainframe sprawdziły się, wykazując się m.in. bardzo dużą
niezawodnością oraz pewnością wsparcia producenta - pomimo wielu dziesięciu lat na rynku
jest ona przez cały ten czas wspierana, rozwijana i wg zapewnień producenta będzie
wspierana w przyszłości (w przeciwieństwie do niektórych architektur konkurencyjnych,
zaniechanych przez producentów.
Odnośnie punktu 2, tj. zapisów odnoszących się do bazy danych DB2 dla z/OS
zlokalizowanej na serwerze klasy Mainframe, przystępujący zwracał uwagę, że:
1. Przedmiotem tego postępowania jest:
„Zaprojektowanie, wykonanie i wdrożenie systemu informatycznego „Elektroniczne
Księgi Wieczyste", zwanego dalej Systemem, wraz z modernizacją systemu Nowa Księga
Wieczysta oraz prowadzenie nadzoru nad eksploatacją, świadczenie serwisu i wsparcia
technicznego dla Systemu i wykonywanie modyfikacji Systemu."
Zamówienie obejmuje 2 rodzaje usług (2 zadania):
Pierwsze zadanie obejmuje zaprojektowanie, wykonanie i wdrożenie systemu
informatycznego „Elektroniczne Księgi Wieczyste", zwanego dalej „Systemem",
zintegrowanego z obecnie funkcjonującym systemem informatycznym Nowa Księga
Wieczysta (NKW), w którego skład będą wchodziły aplikacje realizujące wszystkie
funkcjonalności systemu NKW po wykonaniu koniecznych modyfikacji i modernizacji,
udostępniającego e-usługi w zakresie ksiąg wieczystych.
Zamówienie nie obejmuje wymiany sprzętu. System będzie instalowany w środowisku
sprzętowym posiadanym przez zamawiającego, które może być uzupełnione przez
pojedyncze sztuki sprzętu wymagane np. ze względu na utrzymanie odpowiedniego poziomu
wydajności systemu. Natomiast główna część systemu się nie zmieni, tj. rejestr ksiąg
wieczystych będący rejestrem publicznym nadal będzie przechowywany w bazie danych
DB2 na komputerze MainFrame z systemem z/OS.
Drugie zadanie zamówienia stanowią usługi prowadzenia nadzoru nad eksploatacją,
świadczenie serwisu i wsparcia technicznego dla Systemu.
Z tego wynika, że wykonawca musi przejąć zastaną architekturę, a w tym bazę danych
DB2 na komputerze MainFrame z systemem z/OS. W związku z tym, że w realizacji tego
zamówienia wykonawca będzie musiał realizować zadania na bazie danych DB2 w systemie
z/OS zatem musi mieć praktyczne doświadczenie w obsłudze tej unikalnej bazy danych.
2. Z załącznika nr 1 do Umowy, rozdział 5.4 Wymagania dotyczące architektury,
punkty 3, 5, i 8 oraz Załącznika nr 3 do Umowy, pkt 3. Złożoność oprogramowania Systemu
NKW, uwaga pod tabelą "W ramach nowego systemu modyfikacja dotyczy 100%
oprogramowania CBD, podsystem wydruków..." wynika, że między innymi
modyfikacja obejmie 100% oprogramowania systemu Centralnego NKW, natomiast baza
danych DB2 nadal pozostanie na platformie MainFrame.
3. Wymagania w SIWZ dotyczące migracji bazy DB2 for z/OS z wersji 8.1.5 do wersji
10 oraz wykorzystania natywnej obsługi XML- rozdz. 5.4 pkt 16 i 17 załącznika nr 1 do
Umowy.
Treść pkt.: "16. Wymagane jest, aby typ danych, w których przechowywane są dane XML,
był zmieniony z typu CLOB (Character Large Object) na typ XML, umożliwiając
przetwarzanie XML bezpośrednio w silniku bazy danych z wykorzystaniem technologii
PureXML (Natywna obsługa XML jest dostępna w DB2 for z/OS od wersji 9; obecna wersja,
na której działa system, to wersja 8.1.5, a planowane jest wdrożenie wersji 10). 17.
Wykonawca wykona migracją danych CBDKW do DB2for z/OS w wersji 10," również
wskazują na zasadność określonego przez zamawiającego wymagania wykazania się przez
wykonawców szczególnym doświadczeniem w budowaniu systemów wykorzystujących
architekturę DB2 na Mainframe. Przystępujący Sygnity wskazywał na praktyczne trudności
przy modernizacji systemu NKW, gdzie istniejąca baza danych wypełniona jest danymi, które
nie mogą ulec utracie czy zniekształceniu, co jest trudniejszym zadaniem niż budowanie
nowego nawet bardzo skomplikowanego systemu. Przystępujący wyspecyfikował cechy
odróżniające bazę danych DB2 dla z/OS.
Z powyższego przystępujący wywiódł wnioski, że doświadczenie z bazą DB2 dla
systemów operacyjnych Linux/Unix/Windows może się okazać dalece niewystarczające, aby
zrealizować zamówienie należycie. W przypadku baz danych innych producentów różnic
związanych z koniecznością wykazania się szczególną wiedzą może być jeszcze więcej.
Zatem podmiot ubiegający się o to zamówienie musi mieć:
- zasoby z doświadczeniem w ww. środowisku (a nie są to zasoby łatwe do pozyskania
na rynku, są to bardzo unikalne kompetencje)
- środowisko do prowadzenia tego typu prac (mainframe lub emulator)
- doświadczenie (nie chodzi o wiedzę książkową, a właśnie praktyczną, gdyż NKW to
zbyt istotny dla państwa system).
W przypadku zamawiania nowego systemu wymienianie jako koniecznego
doświadczenia z konkretnym oprogramowaniem narzędziowym typu baza danych IBM DB2
czy z/OS byłoby oczywiście nieuzasadnioną preferencją, natomiast w przypadku tego
postępowania mamy do czynienia z systemem, który już jest, obsługuje jeden z
najważniejszych rejestrów publicznych w kraju i podmiot, który pozyska to zamówienie od
podpisania umowy będzie musiał przejąć utrzymanie i rozwój tego systemu.
Izba postanowiła dopuścić wykonawców: A. Hewlett-Packad Polska Sp. z o.o. w
Warszawie, B. S&T Services Polska Sp. z o.o. w Warszawie, C. Comarch Polska S.A. w
Krakowie, D. Sygnity S.A. w Warszawie do udziału w sprawie.
Zamawiający nie uwzględnił zarzutów przedstawionych w odwołaniu, podtrzymał
stanowisko zawarte w odpowiedzi na odwołanie złożonej 21 stycznia 2013 r., w której
odnosząc się do zarzutów podniesionych w odwołaniu nie zgodził się z argumentacją
odwołującego z następujących względów. Przedmiot zamówienia obejmuje m. in.
zaprojektowanie, wykonanie i wdrożenie systemu informatycznego „Elektroniczne Księgi
Wieczyste" (EKW), zwanego dalej „Systemem", zintegrowanego z obecnie funkcjonującym
systemem informatycznym Nowa Księga Wieczysta (NKW), w którego skład będą wchodziły
aplikacje realizujące wszystkie funkcjonalności systemu NKW po wykonaniu koniecznych
modyfikacji i modernizacji, udostępniającego wymienione w SIWZ e-usługi.
Zamawiający zaprzeczył zarzutom naruszenia przepisu art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w
związku z przepisami art. 22 ust. 2 pkt 2 oraz art. 22 ust. 4 ustawy Pzp poprzez
sformułowanie warunków udziału w postępowaniu w zakresie posiadania wiedzy i
doświadczenia w sposób nadmierny i nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia, a także
utrudniający uczciwą konkurencję. Zaznaczał, iż nie ulega wątpliwości, że każdorazowo o
rodzaju, a także o kształcie i szczegółowości postawionych warunków udziału w
postępowaniu przesądza przedmiot zamówienia, który w wyniku realizacji zamówienia ma
być wykonany. Nie sposób zatem, oderwać całkowicie możliwości weryfikacji podmiotowej
wykonawców od specyfiki, skomplikowania i złożoności czekających ich zadań, które - co nie
wydaje się być wymaganiem nadmiernym - wykonane mają zostać w sposób profesjonalny i
tylko przez podmioty do tego zdolne. Teza ta znajduje potwierdzenie w wyroku KIO z dnia 3
sierpnia 2009 roku (KIO/UZP 950/09), w którym skład orzekając zauważył, że: „zamawiający,
formułując warunki udziału w postępowaniu, ma obowiązek uwzględnić charakter przedmiotu
zamówienia i osiągnięcie celu gospodarczego przedsięwzięcia tak, aby w wyniku realizacji
zamówienia uzyskać produkt wysokiej jakości". Normy prawne odnoszące się do
konstruowania warunków udziału w postępowaniu statuują nie tylko prawo, ale i obowiązek
dla zamawiającego takiego ich wypełnienia wymaganiami, aby przedmiot zamówienia
zrealizowany przez wyłonionego wykonawcę został zrealizowany w sposób prawidłowy nie
tylko w odniesieniu do przepisów ustawy Pzp, ale także z poszanowaniem innych przepisów
powszechnie obowiązującego prawa, tj. odnoszących się chociażby do zasad wydatkowania
środków publicznych, a także przepisów regulujących - jak w niniejszej sytuacji - sam
przedmiot zamówienia, co w tej sprawie odnosi się bezpośrednio do obowiązku
przestrzegania warunków przewidzianych w ustawie z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach
wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 z póżn. zm.), ustawie z dnia 17
lutego 2005 roku o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne
(Dz. U. Nr 64, poz. 565 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia
2012 roku w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla
rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych
wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz. U. poz. 526), w zgodności z którymi to
aktami powinna być rozpatrywana udzielana przez wykonawcę rękojmia należytego
wykonania zamówienia uwzględniająca specyfikę systemu obsługującego rejestr publiczny
oraz obowiązek zapewnienia przetwarzanych danych oraz niezakłóconą jego dostępność.
Zgodnie bowiem z przepisem art. 363 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, Minister
Sprawiedliwości jest zobowiązany do zapewnienia bezpieczeństwa CBDKW, w
szczególności do zapewnienia ochrony przed nieuprawnionym dostępem osób trzecich,
zniszczeniem lub utratą danych.
Zamawiający podnosił, że obowiązujący stan prawny, a także okoliczności faktyczne
samoistnie prowadzą do ograniczenia liczby podmiotów rzeczywiście, a nie teoretycznie
zdolnych do wykonania zamówienia na należytym poziomie jakościowym.
W tym kontekście wskazywał, że dokonany sposób skonkretyzowania warunków
podyktowany jest istniejącym stanem faktycznym, w którym realizowane ma być
zamówienie, są to okoliczności, które nie mogą być dostosowane do subiektywnych
oczekiwań odwołującego. Zamawiający prowadzi system Nowa Księga Wieczysta oparty na
bazie danych DB2 firmy IBM, zaś realizacja przedmiotowego zamówienia ma polegać na
rozbudowie tegoż systemu o nowe funkcjonalności i dostosowaniu do obowiązujących
przepisów prawa. Realizacja przedmiotowego zamówienia nie może nastąpić w oderwaniu
od istniejącego stanu rzeczy, infrastruktury sprzętowej i posiadanego systemu. Mając na
względzie scharakteryzowany przedmiot zamówienia, którego specyfika i skomplikowanie
zobowiązuje do zweryfikowania zdolności wykonawcy w tym zakresie - co zostało
potwierdzone w wyroku KIO z dnia 17 kwietnia 2012 roku (KIO 655/12): „Zamawiający jest
uprawniony do tego, aby ustalić warunki udziału w postępowaniu na wysokim poziomie, o ile
jest to uzasadnione przedmiotem zamówienia." W ocenie zamawiającego nie sposób mówić
o nadmierności, czy też nieproporcjonalności postawionych warunków, gdyż każdy z
wykonawców wykazać się ma doświadczeniem adekwatnym do przedmiotu zamówienia, co
wymaga podkreślenia, tego konkretnego zamówienia, a nie działalności tego typu
prowadzonej w ogóle. Jakiekolwiek zatem rozważania odwołującego w zakresie zarzucanej
tożsamości warunku z opisem przedmiotu zamówienia, uznał zamawiający nie tyle za
nietrafne, co w ogóle wyabstrahowane od okoliczności przedmiotowego postępowania.
Skoro, zgodnie z przepisem art. 22 ust. 4 ustawy Pzp, skonkretyzowanie warunków ma być
związane z przedmiotem zamówienia i do niego proporcjonalne - nie sposób stawiać zarzutu
tożsamości doświadczenia wymaganego od wykonawcy z przedmiotem zamówienia, które
ma być realizowane - jak bowiem inaczej stwierdzić czy zachodzi pomiędzy nimi związek.
Zamawiający powoływał się na ugruntowane poglądy, że nie każdy podmiot
występujący na rynku usług IT zdolny będzie do wykazania doświadczenia w tym zakresie, a
liberalizacja wymogów zamawiającego, prowadziłaby do dopuszczenia do udziału w
postępowaniu podmiotów, dla których wykonanie poszczególnych elementów zamówienia
stanowić będzie dopiero zdobywanie doświadczenia, nie popartego wcześniejszą praktyką,
co ze względów na szczególne wymagania w zakresie bezpieczeństwa i dostępności
systemu skutkować będzie niedopuszczalnym zagrożeniem w sprawności funkcjonowania
systemu. Słuszne stanowisko w tym względzie wyraził skład orzekający Izby w wyroku KIO z
dnia 11 lutego 2011 roku (KIO 173/11), w którym stwierdzono, że: „Opis sposobu,
dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu służyć ma ochronie
słusznego interesu zamawiających, a dopuszczenia jak największej liczby wykonawców do
postępowania nie można uznać za priorytet w stosunku do dbałości o należytą realizację
zamówienia (...). Dopuszczenie podmiotów, które wykazać się mają doświadczeniem
własnym całkowicie oderwanym od specyfiki przedmiotu zamówienia i nie dają
zamawiającemu możliwości zweryfikowania faktycznej zdolności do prawidłowej realizacji
zamówienia przez wykonawców.”
Zamawiający wskazywał na okoliczności, które świadczą o tym, że postawienie
wysokich wymagań nie ogranicza w sposób nieuzasadniony konkurencji w przedmiotowym
postępowaniu - ma za zadanie jedynie zapewnienie udziału wykonawców faktycznie
zdolnych do realizacji zamówienia w kształcie i na poziomie jakościowym wymaganym przez
zamawiającego. W Polsce jest ponad 30 podmiotów posiadających platformę IBM
mainframe. Główne rejestry publiczne prowadzone Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oraz
Ministerstwo Sprawiedliwości wykorzystują właśnie tę platformę. Także powszechny system
ubezpieczeń społecznych zarządzany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, należących
przecież do administracji niezespolonej, przetwarza dane na Platformie Mainframe. Ponadto
ogólnopolska sieć ośrodków informatycznych ZETO, bazując na serwerach IBM Mainframe,
świadczy usługi informatyczne dla takich podmiotów publicznych jak np. ZUS, KRUS, czy
Ministerstwo Rolnictwa. Powyższe wskazuje, iż liczba podmiotów, w których zachodziła
możliwość zdobycia wymaganego przez zamawiającego doświadczenia w zakresie
infrastruktury sprzętowej firmy IBM jest duża na tyle by wymóg nie naruszał zasad uczciwej
konkurencji. Ponadto, co zostało podkreślone, fakt posiadania przez zamawiającego serwera
Mainframe IBM jest okolicznością nie podlegającą zmianie, która ze względu na specyfikę i
odmienność od innych baz danych wymaga wykazania doświadczenia w odniesieni do niej.
Za niezasługującą przy tym na uwzględnienie poczytał argumentację odwołującego w
odniesieniu do zamkniętego katalogu rejestrów publicznych. Oczywistym jest, że w
obowiązującym stanie prawnym przez rejestr publiczny rozumie się rejestr, ewidencje, listę,
spis albo inną formę ewidencji, służące do realizacji zadań publicznych, prowadzone przez
podmiot publiczny na podstawie odrębnych przepisów ustawowych. Jednakże okoliczność, iż
rejestry publiczne tworzone mogą być wyłącznie w drodze ustawy nie jest przesądzająca dla
wykazania okoliczności ograniczenia liczby potencjalnych wykonawców, bowiem istotna w
tym kontekście jest liczba tych rejestrów. Wykaz rejestrów (w tym publicznych) był
prowadzony w Krajowej Ewidencji Systemów Teleinformatycznych i Rejestrów Publicznych,
którą do 17 czerwca 2010 roku prowadził Departament Informatyzacji MSWiA. Według tej
ewidencji w Polsce funkcjonuje ponad 1000 rejestrów publicznych, a około 40 z nich jest
rejestrami o zasięgu ogólnopolskim prowadzonymi w systemie informatycznym.
Argumentacja o „zamkniętej liście rejestrów publicznych" jest zatem argumentacją
chybioną, gdyż nie przesądza ona o niemożliwości zdobycia doświadczenia wymaganego
przez zamawiającego.
Wskazał, że opis sposobu oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu jest
kompetencją zamawiającego. Tak długo, jak zamawiający w sposób nieuzasadniony nie
ogranicza wykonawcom dostępu do udziału w postępowaniu, działa zgodnie z przepisami, a
wykonawcy nie mogą skutecznie ubiegać się o zmianę warunków udziału w postępowaniu.
Za istotny uznał fakt, że przewidział w ogłoszeniu o zamówieniu alternatywny opis warunku
w zakresie wiedzy i doświadczenia, dopuszczając wykazanie się przez wykonawców
usługami polegającymi zarówno na zaprojektowaniu i zbudowaniu lub zmodernizowaniu
systemu informatycznego obsługującego rejestr publiczny, a zatem stworzył możliwość
wykazania się doświadczeniem w zakresie szerszym niż umiejętności niezbędne do
realizacji przedmiotowego zamówienia. Z powyższych względów wbrew twierdzeniom
odwołującego zamawiający dopuszcza doświadczenie w zakresie 1) zaprojektowania i
zbudowania; 2) zmodernizowania oraz w zakresie 3) zaprojektowania i zbudowania przy
jednoczesnej możliwej modernizacji - tym samym zaprzeczył zarzutom tożsamości
doświadczenia z przedmiotem zamówienia.
Odnosząc się zaś co propozycji odwołującego co do pożądanego przez niego
brzmienia kwestionowanego warunku, zamawiający zwracał uwagę, że żądanie
odwołującego prowadzić ma wyłącznie do dopuszczenia do postępowania jak największej
liczby podmiotów, które wykazać się mają doświadczeniem własnym całkowicie oderwanym
od specyfiki przedmiotu zamówienia.
Zamawiający wskazał, że zarówno obecnie działający system NKW, jak i docelowy
(zmodernizowany) system EKW utrzymuje i obsługuje rejestr ksiąg wieczystych
prowadzonych w systemie informatycznym, na mocy przepisów ustawy z dnia 6 lipca 1982 r.
o księgach wieczystych i hipotece. System informatyczny obsługujący księgi wieczyste,
określony w przepisach art. 25 1 i 36 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, utrzymuje i
udostępnia jedyny zasób ksiąg wieczystych prowadzonych w systemie informatycznym.
Obecnie w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych znajduje się prawie 18 min ksiąg, do I
kwartału 2014 roku planowane jest zakończenie przenoszenia papierowych ksiąg
wieczystych do postaci elektronicznej co oznacza, że od 2014 roku wszystkie księgi
wieczyste będą przechowywane w postaci elektronicznej w CBDKW. Dane przechowywane
w księgach wieczystych są objęte rękojmią wiary publicznej. Jakiekolwiek przekłamanie,
utrata danych lub utrata ich integralności a także uniemożliwienie sprawnego prowadzenia
rejestru przez sądy rejonowe grozi zaburzeniem funkcjonowania rynku nieruchomości w
Polsce i zagraża bezpieczeństwu obrotu nieruchomościami. Minister Sprawiedliwości, jako
zamawiający, ma nie tylko prawo ale wręcz obowiązek tak określić wymagania wobec
wykonawcy, aby wybrany był na pewno zdolny do wykonania zamówienia i dawał gwarancję
prawidłowej realizacji umowy tj. właściwej modyfikacji, modernizacji i rozbudowy istniejącego
systemu z zachowaniem ciągłości jego działania oraz właściwego wsparcia w jego
eksploatacji.
Zamawiający zwracał uwagę, że rejestr ksiąg wieczystych jest rejestrem
szczególnym, ponieważ nie jest to rejestr administracyjny, prowadzony przez organ
administracji, a jest on prowadzonym przez sądy rejonowe. To sprawia, że funkcjonowanie
tego rejestru rządzi się znacznie bardziej skomplikowanym prawami, niż funkcjonowanie
innego rejestru publicznego. Aby jednak nie ograniczać nadmiernie konkurencji.
zamawiający wymaga doświadczenia w budowie systemu informatycznego obsługującego
rejestr publiczny, nie wymagając doświadczenia w budowie systemu informatycznego
obsługującego publiczny rejestr sądowy. Jakiekolwiek dalsze obniżanie wymagań
określających doświadczenie i potencjał wykonawcy zagraża, bezpieczeństwu jedynego
legalnego źródła wiedzy o stanie prawnym nieruchomości w Polsce, a zatem jest sprzeczne
z interesem publicznym.
Zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia, polega ono m.in. na modyfikacji rejestru
publicznego ksiąg wieczystych w zakresie określonego modelu jego funkcjonowania.
Wprowadzane przepisy ustawowe, określone w załączniku Nr 1 do projektu umowy,
będącego załącznikiem nr 5 do SIWZ (szczegółowy opis przedmiotu zamówienia), w Rozdz.
7 (Akty normatywne), w pkt 28 i 29 określają: projekt Ustawy o zmianie ustawy o księgach
wieczystych i hipotece oraz projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks
postępowania cywilnego, ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych
ustaw w zakresie dotyczącym elektronicznego postępowania wieczystoksięgowego.
Wskazane projekty aktów prawnych rangi ustawowej wprowadzają nowy model
funkcjonowania rejestru ksiąg wieczystych, poprzez m. in. wprowadzenie e-usług w zakresie
ksiąg wieczystych, o których mowa w przedmiocie zamówienia. Zamawiający omówił zmianę
modelu funkcjonowania rejestru ksiąg wieczystych.
Jak to jednoznacznie wynika z opisu przedmiotu zamówienia umieszczonego w SIWZ
oraz w Załączniku Nr 1 do projektu umowy, będącego załącznikiem nr 5 do SIWZ,
zamówienie obejmuje nie tylko modernizację systemu informatycznego obsługującego rejestr
ksiąg wieczystych poprzez zmianę jego architektury, ale także istotną zmianę modelu
funkcjonowania rejestru ksiąg wieczystych jako rejestru publicznego. Powoduje to, że
zapewnienie nieprzerwanego funkcjonowania sytemu jest wymaganiem krytycznym wobec
wykonawcy, zważywszy że do tej pory liczba wniosków o wpis do księgi wieczystej sięgała
poziomu 3 milionów rocznie, a w związku z jego udostępnieniem - powiązanym z
wprowadzeniem elektronicznego postępowania wieczystoksięgowego - zamawiający nie
może sobie pozwolić na przestoje w funkcjonowaniu systemu związane z jego błędnym
funkcjonowaniem, bądź nieumiejętnością usunięcia awarii w związku z nieznajomością
specyfiki bazy danych DB2, na której - co znamienne - wykonywanych jest 25 milionów
operacji dziennie. Zamawiający przekonywał, że konieczne jest zatem, aby wykonawca
posiadał doświadczenie w zakresie budowy lub modyfikacji systemu informatycznego
utrzymującego i obsługującego rejestr publiczny przy wykorzystaniu konkretnej bazy danych
użytkowanej przez zamawiającego, w szczególności rozumiał specyfikę rejestru publicznego,
którego funkcjonowanie jest określone przepisami ustaw.
W przeświadczeniu zamawiającego, nie ulega zatem wątpliwości, że wymaganie aby
wykonawca wykonał co najmniej 1 usługę polegającą na zaprojektowaniu i zbudowaniu lub
zmodyfikowaniu systemu informatycznego utrzymującego i obsługującego rejestr publiczny
w rozumieniu ustawy o informatyzacji podmiotów realizujących zadania publiczne, o zasięgu
ogólnopolskim jest proporcjonalne do przedmiotu zamówienia. Usunięcie tego wymagania
nie daje rękojmi właściwego wykonania zamówienia przez wykonawcę bez doświadczenia w
budowie systemu informatycznego obsługującego rejestr publiczny, rządzącego się całkiem
innymi zasadami niż dowolny, nawet duży system informatyczny. W tym przedmiocie
zamówienia nie ma miejsca na edukowanie wykonawców, którzy dotychczas na konkretnej
bazie danych nie pracowali w zakresie porównywalnym z wyzwaniem opisanym w opisie
przedmiotu zamówienia.
Zaznaczał, że brzmienie zaproponowane przez odwołującego, tj: „wykonał co
najmniej 1 usługę polegającą na zaprojektowaniu i zbudowaniu lub zmodyfikowaniu systemu
którego zadaniem jest gromadzenie, analizowanie i przekazywanie danych pomiędzy
jednostkami sektora publicznego, o zasięgu ogólnopolskim" jest niezgodne z przedmiotem
zamówienia, ponieważ zadaniem system EKW jest utrzymanie i obsługa rejestru publicznego
ksiąg wieczystych. Zadania tego rejestru określone są ustawą i polegają przede wszystkim
na umożliwieniu prowadzenia rejestru ksiąg wieczystych przez sądy rejonowe oraz
powszechnym udostępnianiu treści ksiąg wieczystych przechowywanych w centralnej bazie
danych ksiąg wieczystych. Można uznać, że główną funkcjonalnością tego systemu jest
umożliwienie dokonywania wpisów w rejestrze, przechowywanie tego rejestru oraz jego
udostępnianie, co zostało wyrażone przez zamawiającego użyciem sformułowania „system
informatyczny utrzymujący i obsługujący rejestr publiczny", ale na pewno główne zadania
tego systemu nie polegają na gromadzeniu, analizowaniu i przekazywaniu danych pomiędzy
jednostkami sektora publicznego. Ponieważ w zasadzie każdy system informatyczny
przetwarza dane, czyli je gromadzi, analizuje i przekazuje, sformułowanie zaproponowane
przez odwołującego sprowadzałoby się do wymagania doświadczenia w budowie lub
modyfikacji dowolnego systemu informatycznego, którego zadaniem jest przekazywanie
danych pomiędzy jednostkami sektora publicznego. Takie wymaganie spełnia np. system
informatyczny posiadający funkcjonalności poczty elektronicznej, co jest całkowicie
nieadekwatne do przedmiotu zamówienia.
Odnosząc się do następującego wymagania, aby wykonawca „wykonał co najmniej 1
usługę polegającą na zaprojektowaniu i zbudowaniu lub zmodyfikowaniu systemu
informatycznego utrzymującego i obsługującego rejestr publiczny w rozumieniu ustawy o
informatyzacji podmiotów realizujących zadania publiczne, o zasięgu ogólnopolskim,
„opartego na bazie danych IBM DB2 for z/OS, zlokalizowanej na serwerze klasy Mainframe z
systemem operacyjnym z/OS" odwołujący, proponując w ogóle odejście od istoty tego
wymagania, kwestionując 2 okoliczności: wymaganie, aby wykonawca miał doświadczenie w
systemach bazodanowych oraz wymaganie, aby wykonawca miał doświadczenie w
systemach bazodanowych wykonanych w konkretnej technologii.
Jak wynika z Załączników nr 1 i nr 3 do projektu umowy, zarówno obecnie
funkcjonujący system NKW, jak i docelowy system EKW oparte są, i muszą być, na bazie
danych. Rejestr ksiąg wieczystych jest oparty na dużej bazie danych, w której księgi są
przechowywane, i z której są udostępniane. Pominięcie wymagania, aby wykonawca miał
jakiekolwiek doświadczenie w systemach bazodanowych stwarza ogromne zagrożenia
właściwej realizacji zamówienia. Powszechnie stosuje się kilka systemów baz danych do
utrzymywania i obsługi wielkich baz danych, np. DB2, Oracle, Sybase, MS SQL, z których
każdy posiada jednak własną specyfikę i oprogramowanie, każdy z nich wymaga
specyficznych, głębokich umiejętności. W ocenie zamawiającego, podmiot pracujący
dotychczas na bazach danych choćby MS SQL nie jest w stanie w równej mierze skutecznie
modernizować bazy danych DB2 jak podmiot, który już tego dokonywał - podkreślał fakt, iż
zamawiający na okoliczność spełniania warunku udziału w postępowaniu oczekuje tylko
jednej usługi, a nie jak to zwykle bywa dwóch lub więcej. Tym samym zamawiający
ograniczył się do absolutnie niezbędnego minimum w zakresie konkretnego doświadczenia
niezbędnego do prawidłowej realizacji przedmiotu zamówienia.
W Załączniku Nr 1 do projektu umowy, w rozdz. 5.4 (Wymagania dot. architektury)
określona jest platforma, na której ma działać System, w szczególności platforma
bazodanowa. Platformą bazodanową pozostaje baza danych IBM DB2 for z/OS,
zlokalizowana na serwerze klasy Mainframe z systemem operacyjnym z/OS. Jest to
uzasadnione m.in. faktem, że zamawiający utrzymuje i rozwija kilka rejestrów publicznych
(księgi wieczyste, Krajowy Rejestr Sądowy, rejestr zastawów sądowych), wszystkie
funkcjonują na serwerze Mainframe z systemem operacyjnym z/OS i wykorzystują bazę
danych DB2 for z/OS. Tworzy to jednorodną, i w pełni zarządzaną przez zamawiającego
platformę, co jest jednym z warunków bezpieczeństwa i zapewnienia właściwej eksploatacji
rejestrów publicznych obsługiwanych przez zamawiającego.
Zdaniem zamawiającego, zamówienie nie dotyczy budowy nowego rejestru
publicznego, kiedy to można rozważać różne technologie, ale modyfikacji i rozbudowy
systemu już funkcjonującego. Aby to skutecznie wykonać, wykonawca musi mieć
doświadczenie w budowie systemów w konkretnej technologii baz danych. Przedmiotem
umowy jest także ponad 3-letni nadzór nad eksploatacją systemu i wsparcie techniczne dla
zamawiającego i użytkowników, kiedy też wymagana jest znajomość właściwej technologii, w
której wykonany jest system.
Kolejnym wymaganiem zakwestionowanym przez odwołującego jest, by wykonawca:
„wykonał co najmniej 1 usługę polegającą na zaprojektowaniu i zbudowaniu lub
zmodyfikowaniu systemu informatycznego utrzymującego i obsługującego rejestr publiczny
w rozumieniu ustawy o informatyzacji podmiotów realizujących zadania publiczne, o zasięgu
ogólnopolskim, zbudowanym w architekturze rozproszonej obejmującej centralę oraz co
najmniej 300 lokalizacji geograficznie odrębnych, tj. położonych w różnych
miejscowościach". Odwołujący nie zakwestionował wprost tego wymagania, nie przedstawił
też żadnej argumentacji w tym zakresie, ale w swojej propozycji w nieznaczny sposób
zaproponował zmianę wymagania co całkowicie zmienia jego sens. Odwołujący
zaproponował następujące sformułowanie „zbudowanym w architekturze rozproszonej
obejmującej centralę oraz dostęp z co najmniej 300 lokalizacji geograficznie odrębnych, tj.
położonych w różnych miejscowościach". Zamawiający wskazywał, że zgodnie z Zał. nr 3 do
projektu umowy, obecnie funkcjonujący system NKW jest systemem rozproszonym
składającym się z systemu centralnego - zainstalowanego i działającego w POPD MS na
platformie Mainframe z systemem operacyjnym z/OS oraz lokalnych systemów obsługi
Wydziału Ksiąg Wieczystych (WKW) i Ośrodków Migracyjnych (OM). Moduły systemu:
SOKW oraz SOM są posadowione w odrębnych lokalizacjach w sądach rejonowych
prowadzących księgi wieczyste oraz w Ośrodkach migracyjnych Ksiąg Wieczystych, działają
na serwach tam umieszczonych i wykorzystują lokalne bazy danych. Obecnie jest 359
rozproszonych lokalizacji, będących częścią rozproszonej architektury systemu, w których
system jest zainstalowany. Ponieważ, jednym z wymagań SIWZ, jest, aby prace
modernizacyjne systemu dotyczyły systemu centralnego i w minimalnym stopniu wpływały na
systemy stosowane w Wydziałach Ksiąg Wieczystych i Ośrodkach Migracyjnych, wolą
zamawiającego jest zachowanie takiej architektury rozproszonej. Niemniej jednak w
systemie lokalnym, działającym w ponad 300 lokalizacjach, nastąpią istotne zmiany
niezwiązane wprost z modernizacją systemu, ale z nowymi funkcjonalnościami, określonymi
w Załączniku nr 1 do umowy w rozdziale 6.10.1. Przedmiot umowy określony w § 8 projektu
umowy obejmuje także usługi prowadzenia nadzoru nad eksploatacją, świadczenie serwisu i
wsparcia technicznego dla systemu we wszystkich lokalizacjach. Wykonawca Systemu EKW
musi widzieć całość systemu: centralnego, lokalnych, a także użytkowników zewnętrznych
(na obecnym etapie - notariuszy i komorników). Dlatego też wymaganie, aby wykonawca
miał doświadczenie w zakresie budowy systemu informatycznego „zbudowanego w
architekturze rozproszonej obejmującej centralę oraz co najmniej 300 lokalizacji
geograficznie odrębnych" jest zasadne i proporcjonalne do przedmiotu zamówienia.
W brzemieniu zaproponowanym przez odwołującego, wypaczono ten wymóg. Nie ma
już wymagania, aby rozproszony system był zainstalowany i funkcjonował w centrali i co
najmniej 300 lokalizacjach, a tylko, aby obejmował centralę i dostęp z co najmniej 300
lokalizacji. Pomijając niejasność, co w tym przypadku oznacza słowo „dostęp", tak
sformułowane wymaganie jest znacznie osłabione w stosunku do wymagania dotyczącego
budowy systemu rozproszonego. Dostęp, może oznaczać np. dostęp przez Internet i przy
takim sformułowaniu wymagania, każdy system udostępniający usługi przez Internet,
umożliwia dostęp z każdego komputera na świecie mającego dostęp do Internetu, a takiego
systemu nie można uznać za system o budowie rozproszonej. W tej sytuacji mówienie o
dostępie z co najmniej 300 lokalizacji mija się z celem, a całe wymaganie zaczyna odbiegać
od istotny przedmiotu zamówienia.
Mając na uwadze powyższe, zamawiający wnosił o oddalenie powyższego zarzutu w
związku z brakiem w ogóle próby udowodnienia przez odwołującego okoliczności
świadczących o jego zasadności.
Ustosunkowując się natomiast do zarzutu naruszenia przepisów art. 7 ust. 1 i
ust. 3 ustawy Pzp, zamawiający zaznaczał, że wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie
Krajowej Izby Odwoławczej, iż przepis art. 7 ustawy Pzp nie może być powołany jako
samodzielna podstawa odwołania. Wskazuje na to chociażby uzasadnienie przedstawione w
wyroku KIO z dnia 28 stycznia 2011 roku (KIO 101/11), w którym Izba stwierdziła, że
„przepisy formułujące zasady udzielania zamówień publicznych, w tym art. 7 p.z.p., co do
zasady nie mogą być podstawą samodzielnych zarzutów. Do nierównego traktowania
wykonawców lub naruszenia zasady uczciwej konkurencji dochodzi na skutek określonych
zaniechań zamawiającego lub czynności dokonanych wbrew obowiązkom wynikających ze
szczególnych przepisów p.z.p.". Podobnie stwierdzenie zostało zawarte w uzasadnieniu
wyroku KIO z dnia 11 czerwca 2012 roku (KIO 1095/12), które to zdanie w całości można
odnieść do niniejszego postępowania: „Odwołujący nie wskazał naruszenia przepisów
ustawy P.z.p., powołując się jedynie na naruszenie zasady uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców oraz zasady jawności, co w ocenie Izby nie może być samodzielną
podstawą zarzutu odwołania. Ponadto Odwołujący nie wykazał wpływu ewentualnego
naruszenia tych zasad na wynik postępowania".
W związku z błędnym skonstruowaniem powyższego zarzutu, a także brakiem
wskazania dowodów na poparcie naruszenia przez zamawiającego przywoływanych
naczelnych zasad postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, zamawiający wnosił
o jego oddalenie przez Izbę, jako nie zasługującego na uwzględnienie.
Powyższą argumentację uznał zamawiający za aktualną również w odniesieniu do
zarzutu naruszenia przepisu art. 7 ust. 3 ustawy Pzp. Odwołujący nie wskazał naruszenie
której normy prawnej mogłoby świadczyć o udzieleniu zamówienia niezgodnie z przepisami
ustawy Pzp, a co za tym idzie nie podjął próby udowodnienia takiego naruszenia. W związku
z powyższym na uwagę zasługuje stanowisko przedstawione w uzasadnieniu wyroku KIO z
dnia 27 października 2011 roku (KIO 2238/11), w którym: skład orzekający Izby stwierdza,
„że od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych, które nastąpiło 2 marca 2004 r. nie obowiązuje przepis art. 79 ust. 1 ustawy z
dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych (...) Przepis ten brzmiał: "Dostawcom
lub wykonawcom, których interes prawny doznał uszczerbku w wyniku naruszenia przez
zamawiającego określonych w ustawie zasad udzielania zamówień, przysługują środki
odwoławcze przewidziane w niniejszym rozdziale. Pod rządami ustawy z dnia 10 czerwca
1994 r. o zamówieniach publicznych odwołujący (i protestujący) mieli obowiązek wskazać
naruszenie którejś z zasad udzielania zamówień. Jednak wobec obecnie obowiązującego
art. 179 ust. l P.z.p. (...) odwołujący nie musi wykazywać naruszenia zasad zamówień
publicznych, aby odwołanie podlegało rozpoznaniu przez Krajową Izbę Odwoławczą.
Odwołujący przywołał tylko ogólne naruszenie zasady art. 7 ust. 1 i 3 P.z.p. bez wskazania
innego konkretnego przepisu ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych". Ponadto, czego odwołujący zdaje się nie dostrzegać, zarzut naruszenia
przepisu art. 7 ust. 3 ustawy Pzp mógłby znaleźć zastosowanie dopiero na etapie udzielania
zamówienia publicznego, tj. zawierania umowy z wykonawcą, którego oferta została uznana
za najkorzystniejszą, co na obecnym etapie przedmiotowego postępowania nie nastąpiło.
Zamawiający podnosił, iż nie podjął jeszcze działań, którym można by ewentualnie zarzuć
niezgodność z normą prawną wskazaną w przepisie art. 7 ust. 3 ustawy Pzp. Znajduje to
potwierdzenie w wyroku KIO z dnia 6 kwietnia 2012 roku (KIO 542/12), z którego wynika, że:
„norma prawna wyrażona w art. 7 ust. 3 p.z.p. odnosi się do czynności (zaniechań)
zamawiającego dotyczących w szczególności wyboru oferty najkorzystniejszej i nie ma ona
zastosowania do oceny czynności podejmowanych na etapie przygotowania postępowania,
do których, w świetle rozdziału II p.z.p. (przygotowanie postępowania), należą opis
przedmiotu zamówienia i określenie kryteriów oceny ofert". W związku z tym, zarzut ten
uznał za przedwczesny i jako taki nie zasługujący na uwzględnienie.
Izba nie stwierdziła podstaw do odrzucenia odwołania w oparciu o art. 189 ust. 2
ustawy Pzp.
Izba dopuściła i przeprowadziła dowody: z protokołu postępowania, z ogłoszenia o
zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Nadto, Izba rozważyła stanowiska
stron i uczestników postępowania przedstawione w pismach oraz do protokołu rozprawy.
Rozpatrując odwołanie w granicach podnoszonych zarzutów podtrzymanych na
rozprawie - stosownie do art. 192 ust. 7 ustawy Pzp Izba ustaliła, co następuje.
Rozdział III SIWZ. Opis przedmiotu zamówienia.
1. Postępowanie na „Zaprojektowanie, wykonanie i wdrożenie systemu informatycznego
„Elektroniczne Księgi Wieczyste”, zwanego dalej Systemem, wraz z modernizacją systemu
Nowa Księga Wieczysta oraz prowadzenie nadzoru nad eksploatacją, świadczenie serwisu i
wsparcia technicznego dla Systemu i wykonywanie modyfikacji Systemu”
2. Zamówienie obejmuje 2 rodzaje usług (2 zadania):
2.1 Pierwsze zadanie obejmuje zaprojektowanie, wykonanie i wdrożenie systemu
informatycznego „Elektroniczne Księgi Wieczyste”, zwanego dalej „Systemem”,
zintegrowanego z obecnie funkcjonującym systemem informatycznym Nowa Księga
Wieczysta (NKW), w którego skład będą wchodziły aplikacje realizujące wszystkie
funkcjonalności systemu NKW po wykonaniu koniecznych modyfikacji i modernizacji,
udostępniającego następujące e-usługi w zakresie ksiąg wieczystych:
1) przeglądanie ksiąg wieczystych;
2) wyszukiwanie przez uprawnione podmioty w Centralnej Bazie Danych Ksiąg
Wieczystych (CBDKW) ksiąg wieczystych spełniających zadane kryteria;
3) udostępnienie uprawnionym podmiotom danych zawartych w CBDKW w drodze
teletransmisji danych, z wykorzystaniem usług sieciowych;
4) składanie drogą elektroniczną wniosku o wydanie dokumentu z Centralnej Informacji
Ksiąg Wieczystych (wyciągu, odpisu lub zaświadczenia o zamknięciu księgi wieczystej) wraz
z możliwością samodzielnego wydruku wnioskowanego dokumentu posiadającego moc
zrównaną z mocą dokumentów wydawanych przez Centralną Informację oraz weryfikacją
wydruku;
5) inicjowanie elektronicznego postępowania wieczystoksięgowego (e.p.w.) poprzez
składanie drogą elektroniczną wniosku o wpis/założenie księgi wieczystej, na formularzu
elektronicznym, wraz z załącznikami w postaci dokumentów elektronicznych, z
automatycznym zamieszczeniem we właściwych księgach wieczystych wzmianki o wniosku,
wyłączającej rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych;
6) informowanie uczestników postępowania o stanie spraw wieczystoksięgowych wraz z
otrzymywaniem elektronicznej korespondencji w sprawach e.p.w.;
7) weryfikacja danych z zewnętrznymi rejestrami: PESEL, REGON, Ewidencja Gruntów i
Budynków (za pośrednictwem Zintegrowanego Systemu Informacji o Nieruchomościach –
ZSIN);
8) wymiana zawiadomień o zmianie danych dotyczących nieruchomości i ksiąg
wieczystych między Systemem oraz ZSIN.
Zostanie także wykonana modernizacja postaci dokumentów wydawanych przez Centralną
Informację Ksiąg Wieczystych (odpisy ksiąg wieczystych, wyciągi ksiąg wieczystych i
zaświadczenia o zamknięciu księgi wieczystej), dokumentów wydawanych przez sąd
(zawiadomienia o dokonaniu wpisu do księgi wieczystej) oraz modernizacja architektury
obecnego systemu NKW, w celu dostosowania go do architektury całego Systemu.
2.2 Drugie zadanie zamówienia stanowią usługi:
1) prowadzenia nadzoru nad eksploatacją, świadczenie serwisu i wsparcia technicznego
dla Systemu, obejmujące:
a) udzielanie pomocy użytkownikom Systemu za pośrednictwem telefonu, poczty
elektronicznej i faksu;
b) udzielanie pomocy użytkownikom Systemu za pośrednictwem aplikacji „Help Desk”,
funkcjonującej jako wsparcie Systemu;
c) usuwanie awarii i uszkodzeń Systemu oraz skutków awarii Systemu, sprzętu i
oprogramowania, a także wszelkich negatywnych skutków spowodowanych korzystaniem z
błędnie działających wersji Systemu, we wszystkich lokalizacjach funkcjonowania Systemu
(łącznie z ewentualnymi wyjazdami do poszczególnych lokalizacji);
d) usuwanie błędów w oprogramowaniu Systemu, nieobjętych gwarancją;
e) administrowanie Active Directory ksiąg wieczystych, w tym przygotowywanie i
wykonywanie skryptów umożliwiających grupowe zakładanie kont użytkowników w Active
Directory.
2) modyfikacji Systemu o łącznej pracochłonności do 5000 osobogodzin w okresie
trwania Umowy;
3) dystrybucji nowych wersji Systemu (aplikacji wchodzących w skład Systemu)
powstałych w wyniku naprawy błędów lub wykonanej modyfikacji Systemu, do wszystkich
lokalizacji funkcjonowania Systemu;
4) przygotowywania zapytań do centralnej bazy danych, zmian danych w centralnej
bazie danych i bazach lokalnych niewynikających z naprawy błędów, a także wykonywanie
zmian konfiguracji Systemu, zarówno w części centralnej, jak i lokalnej, o łącznej
pracochłonności do 1000 osobogodzin w okresie trwania Umowy.
Rozdział VI. Warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny
spełniania tych warunków.
1. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się
Wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące [między innymi]:
1.2. posiadania wiedzy i doświadczenia – Zamawiający opisał szczegółowo, warunek i
sposób dokonania oceny tego warunku w ppkt 2.1.1;
Opis sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu:
2.1. Zamawiający oceni, czy Wykonawca spełnia warunki udziału w postępowaniu, o
których mowa w pkt 1 niniejszego rozdziału, na podstawie złożonego wraz z ofertą,
oświadczenia o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu, określonego w rozdziale VII
pkt 1 ppkt 1.1 SIWZ oraz dokumentów określonych w rozdziale VII pkt. 1 ppkt 1.2 i 1.3.
2.1.1 Zamawiający uzna za spełniony warunek wiedzy i doświadczenia w przypadku, gdy
wykonawca wykaże, iż w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert, a
jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, wykonał, tj. zrealizował,
zakończył, także w przypadku świadczeń wykonywanych okresowo lub ciągłych:
a) wykonał co najmniej 1 usługę polegającą na zaprojektowaniu i zbudowaniu lub
zmodyfikowaniu systemu informatycznego utrzymującego i obsługującego rejestr publiczny
w rozumieniu ustawy o informatyzacji podmiotów realizujących zadania publiczne, o zasięgu
ogólnopolskim, w następującej technologii:
- zbudowanym w oparciu o model warstwowy,
- opartym o architekturę SOA, z wydzieleniem usług sieciowych dostępnych dla
podsystemów, modułów oraz systemów zewnętrznych za pośrednictwem szyny usług (ESB)
działającej w układzie wysokiej dostępności (HA),
- opartego na bazie danych IBM DB2 for z/OS, zlokalizowanej na serwerze klasy
Mainframe z systemem operacyjnym z/OS,
- zbudowanym w architekturze rozproszonej obejmującej centralę oraz co najmniej 300
lokalizacji geograficznie odrębnych, tj. położonych w różnych miejscowościach.
b) zrealizował projekt obejmujący wytworzenie oprogramowania lub modułów
oprogramowania dla potrzeb ogólnokrajowej platformy e-usług, obejmujący:
- mechanizmy składania wniosków opatrzonych podpisem elektronicznym
(kwalifikowany/niekwalifikowany/profil zaufany) oraz integrację z e-PUAP;
- możliwość wyszukiwania danych zapisanych w bazie danych, rejestrze lub ewidencji
przy użyciu przeglądarki internetowej;
- wymianę danych z innymi systemami informatycznymi, przy użyciu szyny usług oraz
usług sieciowych.
c) wykonywał (albo wykonuje) przez okres co najmniej 12 miesięcy usługę obejmującą
prowadzenie nadzoru nad eksploatacją, świadczenie serwisu i wsparcia technicznego
systemu informatycznego obsługującego co najmniej 300 lokalizacji i co najmniej 5000
użytkowników.
Co najmniej 1 usługa spośród a), b) lub c) miała wartość co najmniej 7 000 000 zł netto (bez
VAT), z wyłączeniem wartości dostarczanego sprzętu.
Spełnienie wymagań odnośnie warunku wiedzy i doświadczenia wykonawca zobowiązany
jest potwierdzić oświadczeniem według załącznika nr 7 do SIWZ- Wykazie zrealizowanych
usług.
Termin składania ofert został wyznaczony do dnia 4 lutego 2013 r.
Izba zważyła, co następuje.
Odwołujący wykazał legitymację do korzystanie ze środków ochrony prawnej w
rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, jest bowiem wykonawcą zainteresowanym złożeniem
oferty. Potwierdzenie się zarzutów naruszenia przepisów ustawy Pzp poprzez
nieproporcjonalne do przedmiotu zamówienia ukształtowanie warunków udziału w
postępowaniu mogłoby ograniczyć dostęp do ubiegania się o zamówienie, a w następstwie
prowadzić do spowodowania szkody majątkowej po stronie odwołującego.
Przechodząc do rozstrzygnięcia zarzutów odwołania należało uwzględnić odnośne
postanowienia art. 22 ust. 1, pkt 2), ust. 3 oraz ust. 4 ustawy Pzp, który stanowi, że o
udzielenie zamówienia mogą ubiegać sie wykonawcy, którzy spełniają warunki, dotyczące:
2) posiadania wiedzy i doświadczenia.
Opis sposobu dokonania oceny spełniania warunków, zamieszcza sie w ogłoszeniu o
zamówieniu i w SIWZ. Opis sposobu dokonania oceny spełniania warunków, o których mowa
w ust. 1 art. 22 ustawy Pzp, powinien być związany z przedmiotem zamówienia oraz
proporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
Z kolei przepisy § 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 30 grudnia 2009 r. w
sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w
jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. Nr 226, poz. 1817) w celu potwierdzenia
opisanego przez zamawiającego warunku posiadania przez wykonawcę niezbędnej wiedzy i
doświadczenia oraz dysponowania potencjałem technicznym upoważniają do żądania
następujących dokumentów:
- wykazu wykonanych, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych również
wykonywanych, dostaw lub usług w okresie ostatnich trzech lat przed dniem wszczęcia
postępowania o udzielenie zamówienia, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy -
w tym okresie, w zakresie niezbędnym do wykazania warunku wiedzy i doświadczenia z
podaniem ich wartości, przedmiotu, dat wykonania i odbiorców oraz załączenia dokumentów
potwierdzających, że te dostawy lub usługi zostały lub są wykonywane należycie;
Z porównania przytaczanej treści przepisów z ustalonym sposobem spełnienia
warunków udziału w postępowaniu wynika, że zakres informacji jakie ma zawierać wykaz
wykonanych usług odpowiada wskazaniom odnośnych norm.
Przedmiotem zarzutów odwołującego było natomiast samo ustalenie warunków
udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia wykonawcy ubiegającego się o
dane zamówienie, a co za tym idzie także sposobu oceny spełnienia tych warunków, które
odwołujący uznał częściowo za nadmierne i nieproporcjonalne do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący w treści odwołania postawił zarzut naruszenia art. 22 ust. 1 pkt 2 oraz 22
ust. 4 Pzp. Podtrzymane przez odwołującego na rozprawie zarzuty odwołania sprowadzały
się do podważania w szczególności zasadności następujących wymagań zamawiającego
wyznaczonych w rozdziale VI pkt 2.1.1 lit. a SIWZ - jako nieproporcjonalnych do przedmiotu
zamówienia i ograniczających konkurencję:
1. Zaprojektowania i zbudowania lub zmodyfikowania systemu informatycznego
„utrzymującego i obsługującego rejestr publiczny” w rozumieniu ustawy o
informatyzacji podmiotów realizujących zadania publiczne, o zasięgu ogólnopolskim,
2. Zaprojektowania i zbudowania lub zmodyfikowania systemu informatycznego
„opartego na bazie danych IBM DB 2 for z/OS, zlokalizowanej na serwerze klasy
Mainframe z systemem operacyjnym z/OS,”
3. Zaprojektowania i zbudowania lub zmodyfikowania systemu informatycznego „w
architekturze rozproszonej obejmującej centralę oraz co najmniej 300 lokalizacji”
geograficznie odrębnych.
Ad. zarzut 1. Postulując brzmienie warunku wykazania wiedzy i doświadczenia w
rozdziale VI pkt 2.1.1 lit. a SIWZ o treści, iż: warunek zostanie uznany za spełniony, gdy
wykonawca wykaże się doświadczeniem w wykonaniu: "co najmniej jednej usługi polegającej
na zaprojektowaniu i zbudowaniu lub zmodyfikowaniu systemu informatycznego, którego
zadaniem jest gromadzenie, analizowanie i przekazywanie danych pomiędzy jednostkami
sektora publicznego, o zasięgu ogólnopolskim,” odwołujący żądał wyeliminowania elementu
warunku opisanego w SIWZ obejmującego doświadczenie w wykonaniu usługi polegającej
na zaprojektowaniu i zbudowaniu lub zmodyfikowaniu systemu informatycznego
„utrzymującego i obsługującego rejestr publiczny” w rozumieniu ustawy o informatyzacji
podmiotów realizujących zadania publiczne.
Izba uznała, że w okolicznościach danego postępowania, podnoszony zarzut oraz
sformułowane żądanie zmian ogłoszenia oraz SIWZ nie znajduje usprawiedliwionych
podstaw. Izba w tym względzie przychyliła się do argumentacji zamawiającego oraz
przystępującego Sygnity S.A. Normy prawne odnoszące się do konstruowania warunków
udziału w postępowaniu o zamówienie publiczne ustanawiają zarówno prawo, ale i
obowiązek dla zamawiającego takiego ich wypełnienia, aby przedmiot zamówienia został
zrealizowany przez wybranego wykonawcę w sposób odpowiadający przepisom ustawy
Prawo zamówień publicznych, ale także z uwzględnieniem innych przepisów powszechnie
obowiązującego prawa, w szczególności o charakterze imperatywnym, w tym przepisów
regulujących sam przedmiot zamówienia, co w tej sprawie odnosi się bezpośrednio do
obowiązku przestrzegania warunków szczególnych przewidzianych w ustawie z dnia 17
lutego 2005 roku o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne
(Dz. U. Nr 64, poz. 565 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia
2012 roku w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla
rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych
wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz. U. poz. 526), w zgodności z którymi to
aktami powinna być rozpatrywana udzielana przez wykonawcę rękojmia należytego
wykonania zamówienia uwzględniająca specyfikę systemu obsługującego rejestr publiczny
oraz obowiązek szczególnego zabezpieczenia przetwarzanych danych oraz niezakłóconą
jego dostępność na oznaczonym poziomie. W obowiązującym stanie prawnym przez rejestr
publiczny rozumie się rejestr, ewidencje, listę, spis albo inną formę ewidencji, służące do
realizacji zadań publicznych, prowadzone przez podmiot publiczny na podstawie odrębnych
przepisów ustawowych.
Za niezasługującą przy tym na uwzględnienie Izba uznała argumentację
odwołującego w odniesieniu do zamkniętego katalogu rejestrów publicznych. Sam fakt, iż
rejestry publiczne tworzone mogą być wyłącznie w drodze ustawy nie przesądza o
ograniczeniu liczby potencjalnych wykonawców, dopuszczonych do postępowania. Jak
słusznie podnosił zamawiający, istotna w tym kontekście jest aktualnie znacząca liczba tych
rejestrów, opartych o systemy informatyczne, w których tworzenie, modernizację i
utrzymanie zaangażowana była pokaźna grupa wykonawców. Odwołujący nie zaprzeczył
twierdzeniom zamawiającego, że wykaz rejestrów (w tym publicznych) ujawniony w Krajowej
Ewidencji Systemów Teleinformatycznych i Rejestrów Publicznych, udostępniany przez
Departament Informatyzacji MSWiA według tej ewidencji obejmował w Polsce ponad 1000
rejestrów publicznych, a około 40 z nich jest rejestrami o zasięgu ogólnopolskim
prowadzonymi w systemie informatycznym.
Argumentacja o „zamkniętej liście rejestrów publicznych" jest zatem chybiona, gdyż
jak wynika z ilości funkcjonujących rejestrów publicznych - nie dowodzi ona niemożliwości
zdobycia i wykazania doświadczenia wymaganego przez zamawiającego przez dostatecznie
liczną grupę wykonawców, zdolną konkurować o zamówienie.
Przytaczana w materiale dowodowym sprawy treść warunków w SIWZ, pozwalająca
na pozytywne zweryfikowanie wiedzy i doświadczenia wykonawcy świadczy, że zamawiający
przewidział w ogłoszeniu o zamówieniu i w SIWZ alternatywny opis warunku w zakresie
wiedzy i doświadczenia, dopuszczając wykazanie się przez wykonawców usługami
polegającymi zarówno na zaprojektowaniu i zbudowaniu lub zmodernizowaniu systemu
informatycznego obsługującego rejestr publiczny, a zatem stworzył możliwość wykazania się
doświadczeniem w szerokim zakresie. Zamawiający dopuszcza doświadczenie w
odniesieniu do: 1) zaprojektowania i zbudowania systemu; 2) zmodernizowania oraz w
zakresie 3) zaprojektowania i zbudowania przy jednoczesnej możliwej modernizacji systemu
– przez co nie zachodzi tożsamość wymaganego doświadczenia w odniesieniu do „rejestrów
publicznych” z przedmiotem zamówienia. Wykonawca bowiem będzie uprawniony aby
wykazać jedną z wymienionych realizacji, tj. 1) zaprojektowania i zbudowania systemu; 2)
zmodernizowania oraz w zakresie 3) zaprojektowania i zbudowania przy jednoczesnej
możliwej modernizacji.
Wymaganie aby wykonawca wykonał co najmniej 1 usługę polegającą na
zaprojektowaniu i zbudowaniu lub zmodyfikowaniu systemu informatycznego utrzymującego
i obsługującego rejestr publiczny w rozumieniu ustawy o informatyzacji podmiotów
realizujących zadania publiczne, o zasięgu ogólnopolskim Izba uznała zatem za
proporcjonalne do przedmiotu zamówienia i nim związane. Nie zaprzeczając przy tym
twierdzeniom, że do wytworzenia systemu informatycznego utrzymującego i obsługującego
rejestr publiczny używa się takich samych rozwiązań technicznych, jakie znajdują
zastosowanie przy tworzeniu dużych systemów informatycznych np. o charakterze
komercyjnym, to jednak należało uwzględnić, że przywoływane wyżej przepisy ustawy z dnia
17 lutego 2005 roku o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne
(Dz. U. Nr 64, poz. 565 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia
2012 roku w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla
rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych
wymagań dla systemów teleinformatycznych ustanawiają dalej idące wymagania
szczególne, także o charakterze technicznym, którym winny obligatoryjnie sprostać systemy
informatyczne rejestrów publicznych o czym stanowi art. 14 powołanej ustawy. Usunięcie
tego wymagania nie dawałoby rękojmi właściwego wykonania zamówienia przez wykonawcę
bez doświadczenia w budowie, czy modernizacji systemu informatycznego obsługującego
rejestr publiczny, charakteryzującego się szczególnymi cechami.
Ad. zarzut 2. Izba w części przychyliła się do zarzutu odwołującego, w oparciu o który
postulował on wyeliminowanie z warunku wykazania wiedzy i doświadczenia w rozdziale VI
pkt 2.1.1 lit. a SIWZ postanowienia o treści, iż: warunek zostanie uznany za spełniony, gdy
wykonawca wykaże się doświadczeniem w zaprojektowaniu i zbudowaniu lub
zmodyfikowaniu systemu informatycznego, między innymi” „opartego na bazie danych IBM
DB 2 for z/OS, zlokalizowanej na serwerze klasy Mainframe z systemem operacyjnym
z/OS.”
Postępowanie dowodowe wykazało, że termin „mainframe” oznacza główną
jednostkę przetwarzającą dane, zdolną obsłużyć wysokie obciążenia urządzeń wejścia/
wyjścia. Cechą wspólną dla serwerów klasy „mainframe” jest zajmowanie się obszernymi
bazami danych i plikami. Celem systemu „mainframe” jest świadczenie usług dla dużej liczby
użytkowników, wysoka wydajność, niezawodność oraz jednoczesna obsługa różnorodnych
procesów. Określenie zatem może się odnosić do wyróżniającej się oznaczonymi
właściwościami klasy serwerów.
Wymóg zamawiającego, aby wykonawca ubiegający się o zamówienie wykazał się
zaprojektowaniem i zbudowaniem lub zmodyfikowaniem systemu informatycznego „opartego
na bazie danych IBM DB 2 for z/OS, zlokalizowanej na serwerze klasy Mainframe z
systemem operacyjnym z/OS,” odnosi się jednak do wskazanych z nazwy własnej produktów
firmy IBM, które wchodzą w skład obecnej infrastruktury sprzętowej i programowej
użytkowanego systemu informatycznego Nowej Księgi Wieczystej. Potwierdza to stanowisko
przystępującego Sygnity S.A. dotychczasowego wykonawcy zamówienia, który w swoim
piśmie z dnia 21 stycznia 2013 r. stwierdził, że „Zagrażające bezpieczeństwu i stabilności
funkcjonowania systemu może być dopuszczenie do sytuacji, w której zostanie wybrany
wykonawca, który na tyle długo będzie zapoznawał się kodem źródłowym i dokumentacją
systemu oraz specyfiką środowiska, w tym DB2 dla z/OS na platformie MainFrame, że może
to zagrozić terminowości wykonania zamówienia.”
Przedmiotem tego postępowania jest: „Zaprojektowanie, wykonanie i wdrożenie
systemu informatycznego „Elektroniczne Księgi Wieczyste", wraz z modernizacją systemu
Nowa Księga Wieczysta oraz prowadzenie nadzoru nad eksploatacją, świadczenie serwisu i
wsparcia technicznego dla Systemu i wykonywanie modyfikacji Systemu."
Zamówienie obejmuje 2 rodzaje usług (2 zadania):
Pierwsze zadanie obejmuje zaprojektowanie, wykonanie i wdrożenie systemu
informatycznego „Elektroniczne Księgi Wieczyste", zwanego dalej „Systemem",
zintegrowanego z obecnie funkcjonującym systemem informatycznym Nowa Księga
Wieczysta (NKW), w którego skład będą wchodziły aplikacje realizujące wszystkie
funkcjonalności systemu NKW po wykonaniu koniecznych modyfikacji i modernizacji,
udostępniającego e-usługi w zakresie ksiąg wieczystych.
Zamówienie nie obejmuje wymiany sprzętu. System będzie instalowany w środowisku
sprzętowym posiadanym przez zamawiającego, które może być uzupełnione przez
pojedyncze sztuki sprzętu wymagane np. ze względu na utrzymanie odpowiedniego poziomu
wydajności systemu. Natomiast główna część systemu się nie zmieni, tj. rejestr ksiąg
wieczystych będący rejestrem publicznym nadal będzie przechowywany w bazie danych
DB2 na komputerze MainFrame z systemem z/OS.
Z tego wynikał wniosek zamawiającego, że wykonawca musi przejąć zastaną
architekturę, a w tym bazę danych DB2 na komputerze MainFrame z systemem z/OS. W
związku z tym, że w realizacji tego zamówienia wykonawca będzie musiał realizować
zadania na bazie danych DB2 w systemie z/OS zatem musi mieć praktyczne doświadczenie
w obsłudze tej bazy danych. Przystępujący Sygnity zaznaczał, że w przypadku zamawiania
nowego systemu wymienianie jako koniecznego doświadczenia z konkretnym
oprogramowaniem narzędziowym typu baza danych IBM DB2 czy z/OS byłoby oczywiście
nieuzasadnioną preferencją, natomiast w przypadku tego postępowania mamy do czynienia
z systemem, który już jest, obsługuje jeden z najważniejszych rejestrów publicznych w kraju i
podmiot, który pozyska to zamówienie od podpisania umowy będzie musiał przejąć
utrzymanie i rozwój tego systemu.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie zwracał uwagę, że z opisu przedmiotu
zamówienia umieszczonego w SIWZ oraz w Załączniku Nr 1 do projektu umowy, będącego
Załącznikiem nr 5 do SIWZ, wynika, że zamówienie obejmuje nie tylko modernizację
systemu informatycznego obsługującego rejestr ksiąg wieczystych poprzez zmianę jego
architektury, ale także istotną zmianę modelu funkcjonowania rejestru ksiąg wieczystych jako
rejestru publicznego. Odnosząc się do wymagania, aby wykonawca „wykonał co najmniej 1
usługę polegającą na zaprojektowaniu i zbudowaniu lub zmodyfikowaniu systemu
informatycznego utrzymującego i obsługującego rejestr publiczny „opartego na bazie danych
IBM DB2 for z/OS, zlokalizowanej na serwerze klasy Mainframe z systemem operacyjnym
z/OS" zamawiający wprost potwierdził stawiane wymaganie, aby wykonawca miał
doświadczenie w systemach bazodanowych wykonanych w konkretnej technologii, gdyż
platformą bazodanową pozostaje baza danych IBM DB2 for z/OS, zlokalizowana na
serwerze klasy Mainframe z systemem operacyjnym z/OS.
Powyższe przyznane jednoznacznie okoliczności potwierdzają, że kwestionowane
wymaganie dotyczy wskazania wąskiego doświadczenia przy podanej z nazwy własnej bazy
danych oraz serwera z oznaczonym oprogramowaniem, którego producentem jest IBM.
Zamawiający jednocześnie potwierdził, że powszechnie stosuje się kilka systemów
baz danych do utrzymywania i obsługi wielkich baz danych, np. DB2, Oracle, Sybase, MS
SQL, jednak z zaznaczeniem, że każdy posiada własną specyfikę i oprogramowanie.
Jak podaje źródło http://pl.wikipedia.org/wiki/Mainframe, na systemach mainframe
używane są też produkty innych firm niż IBM. Przykładowe bazy danych innych producentów
to ADABAS firmy Software AG, IDMS firmy CA czy Oracle. w Polsce najbardziej
rozpowszechniona jest baza danych ADABAS (ok. 20 instalacji), Jantar (około 10 instalacji
DB2 (ok. 30 instalacji).
Z powyższego wynika, że żądanie zamawiającego, aby wykonawca wykazał się
wiedzą i doświadczeniem odnośnie elementu warunku opisanego w SIWZ obejmującego
doświadczenie w wykonaniu usługi polegającej na zaprojektowaniu i zbudowaniu lub
zmodyfikowaniu systemu informatycznego opartego na konkretnej bazie danych firmy IBM
DB2 for z/OS zlokalizowanej na serwerze klasy Mainframe z systemem operacyjnym z/OS
należy uznać za nadmierne i tożsame z przedmiotem zamówienia. W ocenie Izby, ogranicza
to bezpodstawnie dostęp do zamówienia wykonawcom, którzy mają wiedzę i doświadczenie
w zaprojektowaniu i zbudowaniu lub zmodyfikowaniu systemu informatycznego opartego na
innych bazach danych niż IBM DB2 for z/OS zlokalizowanych na serwerze klasy mainframe
np. takich producentów jak ADABAS firmy Software AG, IDMS firmy CA, Sybase, MS SQL
czy Oracle.
Izba nie podzieliła poglądów zamawiającego oraz przystępującego Sygnity S.A., że
podmiot wykonujący dotychczas komponenty systemu informatycznego przy użyciu
równorzędnych funkcjonalnie baz danych, nie jest w stanie w równej mierze skutecznie
stworzyć nowego systemu informatycznego z wykorzystaniem porównywalnych baz danych
lub modernizować systemu z bazą danych DB2 – tak jak podmiot, który już tego dokonywał.
Nie można było pominąć, że zamawiający równocześnie wymaga aby wykonawca
dysponował zespołem specjalistów wysokiej klasy, o wszechstronnych umiejętnościach,
posiadających także doświadczenie w zakresie takich technologii, które znalazły
zastosowanie w istniejącym systemie, w bazie danych.
Zamówienie, tak dotyczy budowy nowego systemu informatycznego - EKW, kiedy to
można rozważać zastosowanie różnych technologii, jak i modyfikacji i rozbudowy systemu
już funkcjonującego – NKW, z jednoczesnym skorelowaniem ich funkcjonowania.
Z powyższych względów Izba nie podzieliła stanowiska zamawiającego, że konieczne
jest, aby wykonawca posiadał doświadczenie w zakresie budowy lub modyfikacji systemu
informatycznego utrzymującego i obsługującego rejestr publiczny przy wykorzystaniu
konkretnej bazy danych - akurat użytkowanej przez zamawiającego. Gdyby nawet
uwzględnić obawy zamawiającego, że potencjalna zmiana wykonawcy zamówienia może
nieść za sobą pewne ryzyko w płynnym przejmowaniu zadań, to nie usprawiedliwia to
zawężania dostępu do postępowania dla wykonawców porównywalnych zamówień, w trakcie
wykonywania których nabyli oni zarówno wiedzę praktyczną jak i doświadczenie w ich
realizacji. Zamawiający ma zaś stworzyć warunki dla podjęcia się zamówienia przez
wybranego wykonawcę przez przekazanie wszelkich niezbędnych danych, dokumentacji,
kodów źródłowych, ustalenie procedur przejściowych, itp. aby wybrany wykonawca miał
możliwość wykonania zamówienia tj. także właściwej modyfikacji, modernizacji i rozbudowy
istniejącego systemu z zachowaniem ciągłości jego działania oraz właściwego wsparcia w
jego eksploatacji.
Inną istotną kwestią przemawiającą za uwzględnieniem odwołania, ze względu na
trafność zarzutu bezpodstawnego ograniczania dostępu do zamówienia poprzez wymaganie
doświadczenia wykonawcy przy realizacji zadań z wykorzystaniem wskazanej z nazwy
własnej bazy danych IBM DB2 for z/OS na serwerze klasy Mainframe z/OS, są uregulowania
ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących
zadania publiczne (Dz. Nr 64, poz. 565 ze zm.) ustanawiające w art. 3 pkt 19 „neutralność
technologiczną” oznaczającą zasadę równego traktowania przez władze publiczne
technologii teleinformatycznych i tworzenia warunków do ich uczciwej konkurencji, w tym
zapobiegania możliwości eliminacji technologii konkurencyjnych przy rozbudowie i
modyfikacji eksploatowanych systemów teleinformatycznych lub przy tworzeniu
konkurencyjnych produktów i rozwiązań. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia
2012 r. w sprawie Krajowe Ramy Interoperacyjności (…) w § 3. 1. stanowi, że Krajowe
Ramy Interoperacyjności określają, między innymi:
1) sposoby postępowania podmiotu realizującego zadania publiczne w zakresie
doboru środków, metod i standardów wykorzystywanych do ustanowienia, wdrożenia,
eksploatacji, monitorowania, przeglądu, utrzymania i udoskonalania systemu
teleinformatycznego wykorzystywanego do realizacji zadań tego podmiotu oraz procedur
organizacyjnych, mające na celu między innymi:
- zapewnienie swobody gospodarczej i równego dostępu do rynku informatycznego w
zakresie usług i dostaw podczas udzielania zamówień publicznych dla wszystkich jego
uczestników,
2) sposoby postępowania podmiotu realizującego zadania publiczne w zakresie
przejrzystego wyboru norm, standardów i rekomendacji w zakresie interoperacyjności
semantycznej, organizacyjnej oraz technologicznej, z zapewnieniem zasady neutralności
technologicznej.
Z przywołanych przepisów wynika nakaz dopuszczania różnorodnych technologii,
zapewniających realizowanie porównywalnych funkcji dla tworzonych i modernizowanych
systemów teleinformatycznych, produktów i rozwiązań. W ślad za tym, winni być
dopuszczani do realizacji zamówień wykonawcy legitymujący się wiedzą i doświadczeniem
szerokiego zakresu technologii, które mogłyby znajdować zastosowanie w zamówieniu.
Kwestionowane postanowienie, zdaniem Izby, nie wypełnia dyspozycji tych norm.
Z wymienionych wyżej względów doprowadzenie treści rozdziału VI pkt 2.1.1 lit. a
SIWZ do zgodności z uregulowaniami art. 22 ust. 2 i ust. 4 ustawy Pzp wymagało nie tyle
wyeliminowania oznaczenia konkretnej bazy danych IBM DB2 for z/OS zlokalizowanej na
serwerze klasy Manframe z systemem operacyjnym z/OS, o ile rozszerzenia dostępności do
zamówienia także dla doświadczenia wykonawców ubiegających się o zamówienie przy
wykonaniu usługi polegającej na zaprojektowaniu i zbudowaniu systemu informatycznego
lub zmodyfikowaniu systemu informatycznego na inne porównywalne i stosowane
technologie i urządzenia w tym zakresie. W przekonaniu Izby wykonawca, który był
zaangażowany w realizację usługi polegającej na zaprojektowaniu i zbudowaniu lub
zmodyfikowaniu systemu informatycznego opartego na bazie danych o funkcjonalnościach
jakimi charakteryzuje się wymieniona przez zamawiającego baza danych usytuowana na
serwerze klasy mainframe, nabył niezbędną wiedzę oraz doświadczenie i może z
pozytywnym skutkiem podjąć się realizacji zamówienia będącego przedmiotem
postępowania. Podany warunek udziału i sposób oceny jego spełnienia, w jego obecnym
brzmieniu, nie pozostaje zgodnie z nakazem ustawowym art. 22 ust. 4 Pzp - proporcjonalny
do przedmiotu zamówienia, ale tożsamy z przedmiotem zamówienia, bezzasadnie
ograniczając krąg wykonawców zdolnych do realizacji zamówienia.
Ad. zarzut 3. Izba w całości uznała zarzut odwołującego, kwestionujący
postanowienia rozdziału VI 2.1.1. lit. a SIWZ warunku udziału o treści - zaprojektowania i
zbudowania lub zmodyfikowania systemu informatycznego „w architekturze rozproszonej
obejmującej centralę oraz co najmniej 300 lokalizacji” geograficznie odrębnych – za
całkowicie bezzasadny.
W pierwszym rzędzie należało zważyć, iż poza powołaniem się na naruszenie art. 22
ust. 2 i ust. 4 ustawy Pzp oraz zasad postępowania wyrażonych w art. 7 ust. 1 i 3 tej ustawy,
odwołujący nie przedstawił żadnego uzasadnienia faktycznego dla wykazania trafności
stawianego zarzutu. Wobec nie podania okoliczności faktycznych uzasadniających
wniesienie odwołania w tym zakresie, trudno nawet mówić o prawidłowo sformułowanym
zarzucie nadającym się do rozpoznania przez Izbę, jak podnosił również zamawiający, a
Izba w pełni stanowisko to podzieliła. Odwołujący, w przekonaniu Izby, dał jedynie wyraz
swoje dezaprobaty dla powyższego uregulowania SIWZ, postulując jednocześnie zmianę
treści omawianego elementu treści warunku dopuszczenia wykonawcy do postępowania, z
nadaniem następującego brzmienia „zbudowanym w architekturze rozproszonej obejmującej
centralę oraz dostęp z co najmniej 300 lokalizacji geograficznie odrębnych, tj. położonych w
różnych miejscowościach”, które z niewiadomych względów w większym stopniu
odpowiadałby odwołującemu. Izba nie znalazła podstaw do uwzględnienia takich żądań,
gdyż kwestionowane postanowienie ocenia jako sformułowane w sposób jednoznaczny,
stwarzające szeroki dostęp do zamówienia, związane z przedmiotem zamówienia i do niego
proporcjonalne, a więc nie wymagające żadnych zmian.
W oparciu o przytoczone powyżej ustalenia, Izba podzieliła stanowisko odwołującego
oraz przystępujących po jego stronie wykonawców, że zarzut naruszenia przepisów ustawy
Pzp przez zamawiającego, tj.: art. 22 ust. 1 pkt 2 Pzp oraz art. 22 ust. 4 Pzp, poprzez
sformułowanie warunków udziału w postępowaniu w zakresie posiadania wiedzy i
doświadczenia w sposób nadmiernie identyczny, zatem nieproporcjonalny do przedmiotu
zamówienia, a także utrudniający uczciwą konkurencję znalazł częściowe potwierdzenie w
elemencie wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu, którego zmianę Izba
nakazała w sentencji wyroku.
Skutkiem naruszenia wskazanych wyżej przepisów ustawy Pzp, jest również
naruszenie postanowień art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp, uchybiające zasadom równego
traktowania wykonawców i prowadzenia postępowania z zachowaniem reguł uczciwej
konkurencji.
Stwierdzone naruszenia mogłyby mieć istotny wpływ na wynik postępowania, poprzez
bezprawne zawężenie kręgu potencjalnych oferentów, zdolnych do należytej realizacji
zamówienia, co skutkowało nakazaniem modyfikacji postanowień ogłoszenia o zamówieniu
oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
W tym stanie rzeczy Izba uwzględniła odwołanie o czym orzekła na podstawie art.
192 ust. 1, ust. 2 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp. Izba zasądziła od zamawiającego na rzecz odwołującego zwrot kosztów
uiszczonego wpisu i wynagrodzenia pełnomocnika stosownie do postanowień § 3 i 5 ust 2
pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzaju kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący:
...……………………