Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 28 kwietnia 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie XI Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Jakub Idziorek

Protokolant:Karolina Mateja

po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2016 r. w Szczecinie

sprawy z powództwa J. S.

przeciwko G. Ł.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygnatura akt: XI GC 995/15

UZASADNIENIE

J. S. złożył pozew przeciwko G. Ł. o zapłatę kwoty 2.030,32 zł wraz z odsetkami od kwot cząstkowych. W uzasadnieniu wskazała, że pozwana jest wspólnikiem i członkiem zarządu spółki (...) sp. z o.o. w C.. Podał, że zawarł ze spółką umowę sprzedaży, zaś spółka nie uiściła ceny za towar. Wyjaśnił, że przeciwko spółce wydany został nakaz zapłaty, jednakże egzekucja komornicza okazała się bezskuteczna.

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz złożyła wniosek o zasądzenie kosztów procesu postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu pozwana zarzuciła, że powód nie wykazał swoich roszczeń, ponieważ do pozwu dołączono jedynie kopie dokumentów. Zgłosiła również zarzut przedawnienia roszczenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej J. S. zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w C. umowy sprzedaży. Spółka nie uiściła ceny za towar, który został jej wydany.

Dowód:

- wyciąg z KRS, k. 6 – 8.

G. Ł. jest wspólnikiem i członkiem jednoosobowego zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C..

Dowód:

- wyciąg z KRS, k. 6 – 8,

- umowa, k. 9 -11.

J. S. dochodził od spółki zapłaty w postępowaniu sądowym pod sygn.. akt X GNc 2713/09. Postępowanie zakończone zostało wydaniem w dniu 12 stycznia 2010 r. nakazu na zapłaty kwoty 1.890,57 zł przeciwko spółce. Nakaz stał się prawomocny.

Dowód:

- nakaz zapłaty, k. 12 – 12v.

Postanowieniem z dnia 22 października 2010 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Choszcznie J. S. umorzył postępowanie egzekucyjne w sprawie KM 1114/10 wobec bezskuteczności egzekucji i ustalił koszty postępowania egzekucyjnego w kwocie 109,75, w całości obciążając nimi wierzyciela.

Dowód:

- postanowienie, k. 13.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 299 § 1 k.s.h. jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Paragraf 2. powołanego przepisu stanowi, że członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. Przepisy § 1 i § 2 nie naruszają przepisów ustanawiających dalej idącą odpowiedzialność członków zarządu (§ 3). Ciężar wykazania okoliczności zwalniających z odpowiedzialności spoczywa na pozwanym członku zarządu.

Istnienie zobowiązania i bezskuteczność egzekucji powód wykazał, przedkładając tytuł wykonawczy przeciwko spółce i postanowienie komornika stwierdzające bezskuteczność egzekucji, a więc dokumenty urzędowe. Pozwana okoliczności tych nie zakwestionowała, negując jedynie podstawę własnej odpowiedzialności.

W sprawie bezsporne było, a nadto wynika to wprost z przedłożonych dokumentów, iż powodowi przysługiwało, stwierdzone nakazem zapłaty, roszczenie o zapłatę wobec (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, którego egzekucja okazała się bezskuteczna. Niesporne było również, że pozwana jest wspólnikiem i członkiem zarządu dłużnika.

Pozwana zarzucała natomiast, że powód nie wykazał istnienia roszczenia. Podnosiła również zarzut przedawnienia roszczenia.

W spornym zakresie Sąd w całości oparł się dokumentach przedłożonych przez strony.

Niezasadny był zarzut pozwanej dotyczący nieautentyczności przedłożonych przez powódkę dokumentów. W pierwszej kolejności wyjaśnienia wymaga, że ustawą z dnia 23 października 2009 r. o zmianie ustaw w zakresie uwierzytelniania dokumentów (Dz. U. Nr 216, poz. 1676) wprowadzono możliwość uwierzytelniania dokumentów przez adwokatów, radców prawnych, radców Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa oraz rzeczników patentowych. Zgodnie z treścią art. 129 § 1 - 3 k.p.c. Strona powołująca się w piśmie na dokument obowiązana jest na żądanie przeciwnika złożyć oryginał dokumentu w sądzie jeszcze przed rozprawą. Zamiast oryginału dokumentu strona może złożyć odpis dokumentu, jeżeli jego zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa ma charakter dokumentu urzędowego.

Mając na uwadze, że powód przedstawił uwierzytelnione przez profesjonalnego pełnomocnika nakaz zapłaty opiewający na kwotę 1.890,57 zł oraz postanowienie w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego, należało uznać, że powód w sposób należyty wykazał kwotę dochodzonego roszczenia.

Odnosząc się z kolei do zarzutu pozwanej dotyczącego przedawnienia roszczenia, należy wskazać, że zarzut ten jest w pełni zasadny, jednak nie z przyczyn, które wskazuje pozwana. Konsekwencją dominującego w orzecznictwie poglądu w przedmiocie charakteru prawnego odpowiedzialności z art. 299 k.s.h., jako odpowiedzialności odszkodowawczej ex delicto, jest przyjęcie za podstawę prawną dla rozstrzygania kwestii przedawnienia roszczeń z tego tytułu art. 442 ¹ k.c. (tak SN: w wyroku z dnia 28 stycznia 2004 r., IV CK 176/02, Wokanda 2004, nr 9, poz. 7; w wyroku z dnia 2 października 2007 r., II CSK 301/07, LEX nr 332957; w wyroku z dnia 2 października 2008 r., II CSK 183/08, LEX nr 470012; w uchwale siedmiu sędziów z dnia 7 listopada 2008 r., III CZP 72/08, OSNC 2009, nr 2, poz. 20 oraz w wyroku z dnia 11 sierpnia 2010 r., I CSK 635/09, LEX nr 741022 oraz w wyroku z dnia z dnia 9 kwietnia 2015 r., V CSK 441/14, Biul.SN 2015/8/9). Oznacza to poddanie tego roszczenia trzyletniemu terminowi przedawnienia.

Nie jest natomiast jednolicie rozstrzygana w judykaturze kwestia momentu, od którego przedawnienie to rozpoczyna swój bieg. W wyroku z dnia 31 stycznia 2007 r. (II CSK 417/06, Mon. Praw. 2007, nr 5, s. 229) Sąd Najwyższy stwierdził, że termin przedawnienia roszczeń wobec członków zarządu spółki z o.o. rozpoczyna bieg od momentu uzyskania przez wierzyciela świadomości, że wyegzekwowanie długu od spółki jest niemożliwe (tak również SN w wyroku z dnia 18 lutego 2015 r., I CSK 9/14, LEX nr 1661932). Przyjmuje się przy tym, że stan ten występuje w zasadzie od dnia bezskuteczności egzekucji wierzytelności, objętej prawomocnym tytułem egzekucyjnym wystawionym przeciwko spółce. Z reguły bowiem już wtedy, gdy egzekucja tej wierzytelności okaże się bezskuteczna, wierzyciele spółki dowiadują się o szkodzie i osobie odpowiedzialnej za jej naprawienie (tak SN w uzasadnieniu uchwały siedmiu sędziów z dnia 7 listopada 2008 r., III CZP 72/08, OSNC 2009, nr 2, poz. 20) . Jednocześnie podkreśla się, że nie można w każdym przypadku utożsamiać uzyskania przez wierzyciela wiedzy o niemożności uzyskania zaspokojenia wierzytelności od spółki z powzięciem wiadomości o umorzeniu postępowania egzekucyjnego (tak SA w Warszawie w wyroku z dnia 15 czerwca 2012 r., I ACa 1098/11, LEX nr 1216416; podobnie SN w wyroku z dnia 18 lutego 2015 r., I CSK 9/14, LEX nr 1661932, w którym podkreślono, że świadomość bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce nie musi łączyć się wyłącznie z doręczeniem postanowienia komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego; może ona wynikać z każdego dowodu wskazującego na to, że spółka nie ma majątku pozwalającego na zaspokojenie zobowiązania dochodzonego w drodze powództwa z art. 299 k.s.h.). Istota przesłanki bezskuteczności egzekucji w rozumieniu art. 299 k.s.h. nie ogranicza się wyłącznie do wykazania negatywnego wyniku zakończonego postępowania egzekucyjnego, ale polega także na wykazaniu, że stan majątkowy spółki z o.o. nie pozwala na zaspokojenie jej wierzyciela. Zwykle postanowienie o umorzeniu egzekucji jest uznawane za wystarczający środek dowodowy, za pomocą którego wierzyciel może wykazać bezskuteczność egzekucji z majątku spółki; dokument ten potwierdza bowiem, że z egzekucji nie uzyska on sumy wyższej od kosztów egzekucji (zob. wyroki SN z dnia 2 października 2007 r., II CSK 301/07, LEX nr 332957 oraz z dnia 14 lipca 2010 r., V CSK 30/10, LEX nr 852596, w których podkreślono, że bieg terminu przedawnienia roszczenia z art. 299 § 1 k.s.h. należy liczyć od dnia dowiedzenia się przez powoda o wydaniu postanowienia o umorzeniu postępowania upadłościowego, o ile z treści tego postanowienia wynika oczywisty brak majątku spółki na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego; z tym bowiem dniem powód dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia; podobnie SA w Warszawie w wyroku z dnia 16 kwietnia 2013 r., I ACa 1230/12, LEX nr 1353882, zgodnie z którym za właściwy moment skutkujący powstaniem stanu wymagalności roszczenia odszkodowawczego opartego na art. 299 k.s.h. uznać należy otrzymanie od komornika sądowego postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego; por. jednak wyrok SA w Katowicach z dnia 8 sierpnia 2012 r., V ACa 369/12, LEX nr 1216275, zgodnie z którym stosownie do uregulowania z art. 455 k.c. wynikające z art. 299 § 1 k.s.h. roszczenie odszkodowawcze staje się wymagalne niezwłocznie po wezwaniu członka zarządu do zapłaty sumy zobowiązania, którego egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna).

Powód dochodzi roszczenia, którego niemożność egzekucji stwierdzona została w październiku 2010 r. postanowieniem w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego. Powód nie wykazał w sposób należyty, że big terminu przedawnienia został przerwany, ani też, że jego szkoda jest konsekwencją przestępczego niezgłoszenia w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, (w tym przypadku znajdzie zastosowanie art. 4421 § 2 k.c., przewidujący dwudziestoletni termin przedawnienia - tak SN w wyroku z dnia 24 lipca 2014 r., II CSK 582/13, LEX nr 1504753). Tym samym, w dniu wniesienia pozwu, tj. w dniu 3 sierpnia 2015 r. roszczenie było przedawnione.

W tym stanie rzeczy orzeczono, jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

S.S.R. J. I.