Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Radomiu VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - SSO Bożenna Zawada

Protokolant: st. sekr. sądowy Katarzyna Jabłońska

po rozpoznaniu w dniu 2 października 2013 roku w Radomiu

sprawy E. W. i A. D. wspólników spółki cywilnej (...) w C.

z udziałem zainteresowanych: B. W., A. P., K. T., J. L., E. S., J. K., K. S., A. K., N. S., R. S. (1), K. C., M. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w W.

o podleganie ubezpieczeniu społecznemu

na skutek odwołania E. W. i A. D. wspólników spółki cywilnej (...) w C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w W.

z dnia 5 listopada 2012 roku Nr (...)-ORZ-D

z dnia 5 listopada 2012 roku Nr (...)-ORZ-D

z dnia 31 października 2012 roku Nr (...)-ORZ-D

z dnia 5 listopada 2012 roku Nr (...)-ORZ-D

z dnia 31 października 2012 roku Nr (...)-ORZ-D

z dnia 5 listopada 2012 roku Nr (...)-ORZ-D

z dnia 5 listopada 2012 roku Nr (...)-ORZ-D

z dnia 31 października 2012 roku Nr (...)-ORZ-D

z dnia 5 listopada 2012 roku Nr (...)-ORZ-D

z dnia 31 października 2012 roku Nr (...)-ORZ-D

z dnia 5 listopada 2012 roku Nr (...)-ORZ-D

z dnia 31 października 2012 roku Nr (...)-ORZ-D

odwołania oddala

Sygn. akt VI U 84/13

UZASADNIENIE

(...) spółka cywilna E. W. i A. D. wnieśli do Sądu Okręgowego w Radomiu odwołanie od decyzji z dnia

z dnia 5 listopada 2012 roku Nr (...)-ORZ-D,

z dnia 5 listopada 2012 roku Nr (...)-ORZ-D,

z dnia 31 października 2012 roku Nr (...)-ORZ-D,

z dnia 5 listopada 2012 roku Nr (...)-ORZ-D,

z dnia 31 października 2012 roku Nr (...)-ORZ-D,

z dnia 5 listopada 2012 roku Nr (...)-ORZ-D,

z dnia 5 listopada 2012 roku Nr (...)-ORZ-D,

z dnia 31 października 2012 roku Nr (...)-ORZ-D,

z dnia 5 listopada 2012 roku Nr (...)-ORZ-D,

z dnia 31 października 2012 roku Nr (...)-ORZ-D,

z dnia 5 listopada 2012 roku Nr (...)-ORZ-D,

z dnia 31 października 2012 roku Nr (...)-ORZ-D, stwierdzających, że odpowiednio ubezpieczeni: N. S., R. S. (1), K. C., M. P., B. W., A. P., K. T., J. L., E. S., J. K., K. S. A. K. podlegali obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu jako osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) spółka cywilna, w okresach odpowiednio:

1.  N. S. od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r., od 1.10.2009 r. – 11.07.2010 r., od 24.09.2010 r. do 10.07.2011 r., od 1.10.2011 r. do 8.07.2012 r.,

2.  R. S. (1) od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r.,

3.  K. C. od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r., od 24.09.2010 r. do 10.07.2011 r., od 1.10.2011 r. do 31.12.2011 r., od 1.02.2012 r. do 8.07.2012 r.,

4.  M. P. od 1.10.2009 r. do 11.07.2010 r.,

5.  B. W. od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r., od 1.10.2009 r. do 11.07.2010 r., od 24.09.2010 r. do 10.07.2011 r., od 1.10.2011 r. do 8.07.2012 r.,

6.  A. P. od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r.,

7.  K. T. od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r., od 1.10.2009 r. – 11.07.2010 r., od 24.09.2010 r. do 10.07.2011 r., od 1.10.2011 r. do 17.08.2012 r.,

8.  J. L. od 1.10.2009 r. – 11.07.2010 r., od 24.09.2010 r. do 10.07.2011 r., od 23.09.2011 r. do 19.07.2012 r.,

9.  E. S. od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r., od 1.10.2009 r. – 11.07.2010 r., od 24.09.2010 r. do 10.07.2011 r., od 23.09.2011 r. do 19.09.2012 r.,

10.  J. K. od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r., od 1.10.2009 r. – 11.07.2010 r., od 24.09.2010 r. do 10.07.2011 r., od 1.10.2011 r. do 8.07.2012 r.,

11.  K. S. od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r., od 1.10.2009 r. – 11.07.2010 r., od 26.10.2010 r. do 29.12.2010 r.,

12.  A. K. od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r., od 1.10.2009 r. – 11.07.2010 r., od 24.09.2010 r. do 10.07.2011 r., od 1.10.2011 r. do 8.07.2012 r.

Zaskarżonym decyzjom odwołujący zarzucili naruszenie przepisów:

1.  art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, poprzez bezpodstawne przyjęcie, że ww. ubezpieczone we wskazanych odpowiednio dla nich okresach, wykonywały na rzecz płatnika pracę na podstawie umowy zlecenie oraz, że w związku z tym podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu,

2.  Art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, poprzez przyjęcie, że ww. ubezpieczone wykonywały we wskazanych powyżej odpowiednio dla nich okresach pracę na podstawie umowy zlecenia, przez co podlegały obowiązkowemu ubezpieczeniu wypadkowemu,

3.  Art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, poprzez brak zastosowania rozróżnienia umowy zlecenia od innej umowy o świadczenie usług, poprzez zamienne używanie określenia zlecenie i świadczenie usług,

4.  Art. 627 kodeksu cywilnego poprzez przyjęcie, że umowa o dzieło jest nierozerwalnie związana z uzyskaniem konkretnego dzieła w postaci materialnej, poprzez wytworzenie konkretnej rzeczy w sensie materialnym(przedmiotowym),

5.  Art. 734 § 1 ustawy kodeks cywilny poprzez dokonanie błędnej interpretacji tegoż, co doprowadziło do uznania przez ubezpieczyciela, iż prowadzenie zajęć lektorskich, na podstawie autorskiego programu jest czynnością prawną w rozumieniu tego przepisu.

Podnosząc powyższe zarzuty, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. wniósł skarżący wnieśli o zmianę zaskarżonych decyzji i orzeczenie co do istoty sprawy.

W uzasadnieniu swego stanowiska skarżący podnosili, iż kontrolowane u płatnika umowy wypełniają w istocie znamiona umowy o dzieło w myśl przepisu art. 627 kc, ponieważ:

a)  Dzieło zostało w tych umowach konkretnie wskazane i jest nim cykl autorskich zajęć z języków obcych,

b)  Zostały konkretnie wskazane strony tej umowy,

c)  Określono wynagrodzenie za wykonanie dzieła,

d)  Przewidziano formułę ewentualnej poprawy i uzupełnienia dzieła,

e)  Zawarto w umowach zakaz delegowania wykonania dzieła innej osobie, aniżeli to przyjmujący zamówienie,

f)  Określono czas potrzebny na wykonanie dzieła,

g)  Płatnik zaakceptował wpierw przed przystąpieniem do wykonywania dzieła przez wykonawcę konkretny plan działania – sylabus przedmiotu, według którego dzieło – zajęcia dydaktyczne – powinno być realizowane.

Skarżący podnosił, że doktryna prawa cywilnego przedstawia, że przedmiotem umowy o dzieło mogą być rezultaty o charakterze materialnym i niematerialnym. Rezultaty niematerialne objęte ustalonym celem umowy o dzieło, mogą być, choć nie muszą, ucieleśnione w jakimkolwiek przedmiocie materialnym. Wskazał, iż podkreśla się, że istnieją związki czynności i działań oraz ich wzajemne rezultaty i powiązania dające efekty niematerialne, jak na przykład m. in. wykłady akademickie czy cykle zajęć naukowych w postaci lektoratów języków obcych. Niezbędne jest wyraźne odróżnienie utrwalenia materialnego rzeczy od ucieleśnienia przedmiotu umowy o dzieło, za które uznaje się istnienie dzieła w postaci postrzegalnej, pozwalającej nie tylko odróżnić je od innych przedmiotów, ale i uchwycić istotę osiągniętego rezultatu. Skarżący wskazał, iż w umowach płatnika ten desygnat był wyjątkowo konkretnie wskazany, tj. przeprowadzenie cyklu autorskich zajęć z języków obcych dla studentów (...) w W. według załączonego do umowy autorskiego programu. Skarżący podniósł, iż słusznie ten problem dostrzegł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 marca 2004 r. w sprawie I CK 329/03, wskazując, że zasadniczy w tej materii przepis art. 627 kc wskazuje tylko na potrzebę „oznaczenia dzieła” i dopuszcza określenie świadczenia ogólnie w sposób nadający się do przyszłego dookreślenia na podstawie wskazanych w umowie podstaw lub bezpośrednio przez zwyczaj bądź zasady uczciwego obrotu (art. 56 kc). Skarżący podniósł dodatkowo, iż dzieło w przedmiotowej sprawie wieńczy egzamin – zaliczenie jako zreasumowanie przekazanej wiedzy, co ma następnie odzwierciedlenie w ocenianiu studenta i wpisaniu oceny do dokumentacji studenckiej – karty egzaminacyjnej, indeksu, systemu komputerowego (odwołania k. 2-4, 25-27, 51-53, 77-79, 103-105, 129-131, 155-157, 181-183, 207-209, 233-235, 259-261, 285-287).

W odpowiedziach na odwołanie organ rentowy – Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. wnosił o ich oddalenie. W uzasadnieniu swego stanowiska podniósł, że zarzuty stawiane zaskarżonym decyzjom są niezasadne. Podniesiono, iż w toku postępowania kontrolnego ustalono, że płatnik nie zadeklarował za osobę ubezpieczoną składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wykonywania umowy nazwanej „umową o dzieło”. Przedmiotem zawartej umowy było „przeprowadzenie cyklu autorskich zajęć z języka angielskiego dla studentów Wyższej Szkoły (...) w W., według załączonego do umowy autorskiego programu”. Pełnomocnik 0rganu rentowego wskazał, że zgodnie z poglądem wyrażonym w orzeczeniu Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 6 czerwca 2012 r. w sprawie III AUa 377/12, nazwa umowy z wyeksponowaniem terminologii służącej podkreśleniu wybitnie charakteru umowy jako umowy o dzieło, nie są elementami samodzielnie decydującymi o rodzaju zobowiązania, w oderwaniu od oceny rzeczywistego przedmiotu tej umowy i sposobu oraz okoliczności jej wykonania. ZUS podkreślał, że w ocenie Sądu, dziełem jest stworzenie czegoś lub przetworzenie do postaci w jakiej dotychczas nie istniało. W przypadku przeprowadzenia cyklu wykładów nie występuje żaden rezultat ucieleśniony w jakiejkolwiek postaci. Jest to wyłącznie staranne działanie wykonawcy umowy, który stosownie do posiadanej wiedzy, ma ją przekazać studentom. Organ rentowy wskazał, iż w kolejnym orzeczeniu, które zapadło w podobnym stanie faktycznym III AUa 244/12, Sąd Apelacyjny we Wrocławiu wskazał, że w przypadku przeprowadzenia cyklu wykładów nie występuje żaden rezultat ucieleśniony w jakiejkolwiek postaci. Jest to wyłącznie staranne działanie wykonawcy umowy, który stosownie do posiadanej wiedzy, ma ją przekazać studentom. Poziom wiedzy studentów po takich wykładach nie może być utożsamiany z wymaganym rezultatem, nadto liczba wykonywanych godzin wykładów nadaje im charakter powtarzalnych czynności, nawet jeżeli wykład podzielono na części. Organ rentowy argumentował, iż w przypadku zawartych przez płatnika umów po zastosowaniu powyższej metody sprawdzenia faktycznego charaktery umowy należało stwierdzić, iż przedmiot zawieranych umów stanowiło wykonanie określonych czynności faktycznych, zatem o wywiązaniu się z umowy nie decydował ich efekt, ale odpowiednie wykonanie czynności oraz dołożenie należytej staranności w realizowaniu określonych działań. W umowach nie określono również kryteriów pozwalających na stwierdzenie , czy określony, zindywidualizowany rezultat został faktycznie osiągnięty (odpowiedź na odwołanie k. 6, 29, 55, 81, 107, 133, 159, 185, 211, 237, 263, 289).

Sprawy z odwołań od powyższych decyzji – VI U 95/13, VI U 85/13, VI U 86/13, VI U 87/13, VI U 88/13, VI U 89/13, VI U 90/13, VI U 91/13, VI U 92/13, VI U 93/13, VI U 94/13, VI U 95/13 dołączono do sprawy pod sygnaturą 84/13 celem łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia (k. 308, 312 v. )

N. S., R. S. (1), K. C., M. P., B. W., A. P., K. T., J. L., E. S., J. K., K. S. i A. K. Sąd dopuścił do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanych postanowieniem z dnia 22 maja 2013 r. (k. 312v).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

E. W., A. D., prowadzą od 29.06.1999 roku firmę w formie spółki cywilnej pod nazwą (...) spółka cywilna - w zakresie nauki języków obcych. Do 30.06.2006r. ich wspólnikiem była też M. D. (dowód: zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej w aktach ZUS, umowa spółki cywilnej, aneksy do umowy k. 296-299, zeznania E. W. k. 312v-313, k. 357 – zapis płyty CD).

W latach 2009-2011 (...) spółka cywilna zawierała umowy nazwane „o dzieło”, przedmiotem których było: „przeprowadzenie cyklu autorskich zajęć z języka obcego dla studentów Wyższej Szkoły (...) w W., według załączonego do umowy autorskiego programu”, z lektorami języka obcego: N. S. na okres od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r., od 1.10.2009 r. – 11.07.2010 r., od 24.09.2010 r. do 10.07.2011 r., od 1.10.2011 r. do 8.07.2012 r., R. S. (1) na okres od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r., K. C. na okres od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r., od 24.09.2010 r. do 10.07.2011 r., od 1.10.2011 r. do 31.12.2011 r., od 1.02.2012 r. do 8.07.2012 r., M. P. na okres od 1.10.2009 r. do 11.07.2010 r., B. W. od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r., od 1.10.2009 r. do 11.07.2010 r., od 24.09.2010 r. do 10.07.2011 r., od 1.10.2011 r. do 8.07.2012 r., A. P. na okres od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r., K. T. na okres od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r., od 1.10.2009 r. – 11.07.2010 r., od 24.09.2010 r. do 10.07.2011 r., od 1.10.2011 r. do 17.08.2012 r., J. L. na okres od 1.10.2009 r. – 11.07.2010 r., od 24.09.2010 r. do 10.07.2011 r., od 23.09.2011 r. do 19.07.2012 r., E. S. na okres od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r., od 1.10.2009 r. – 11.07.2010 r., od 24.09.2010 r. do 10.07.2011 r., od 23.09.2011 r. do 19.09.2012 r., J. K. na okres od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r., od 1.10.2009 r. – 11.07.2010 r., od 24.09.2010 r. do 10.07.2011 r., od 1.10.2011 r. do 8.07.2012 r., K. S. na okres od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r., od 1.10.2009 r. – 11.07.2010 r., od 26.10.2010 r. do 29.12.2010 r. i A. K. na okres od 26.09.2008 r. do 12.07.2009 r., od 1.10.2009 r. – 11.07.2010 r., od 24.09.2010 r. do 10.07.2011 r., od 1.10.2011 r. do 8.07.2012 r. (dowód: umowy w aktach ZUS).

Nauczanie języka przez zainteresowane – lektorów języka obcego obywało się w Wyższej Szkole (...) w W. ul. (...), z którą (...) spółka cywilna miała zawartą umowę o wykonanie usług, przedmiotem której było zobowiązanie się (...) spółki cywilnej do wykonania usług w zakresie prowadzenia zajęć z języków obcych dla studentów (...) oraz przeprowadzania zaliczeń i egzaminów przewidzianych w planach i programach studiów (paragraf 1 umowy). Zgodnie z §6 tej umowy (...) spółka cywilna zobowiązana była do wykonania usług objętych umową z należytą starannością, wymaganą w tego rodzaju pracach, wykonania usług według planów i programów studiów zatwierdzonych przez Szkołę (dowód: umowa o wykonanie usług k. 370-371)

Przedmiotem zaś umów zawieranych przez wspólników spółki cywilnej (...) w zainteresowanymi w sprawie niniejszej było prowadzenie zajęć z języka obcego według autorskich programów załączonych do umów w określonych w poszczególnych umowach semestrach i wymiarze godzin lekcyjnych w tym przygotowywanie i przeprowadzenie egzaminu (dowód: umowy w aktach ZUS)

Zainteresowane przedstawiły do umów odwołującej się spółce program zajęć nazwany ”autorskim”. Program „autorski” musiał być zaakceptowany przez metodyka uczelni (...) w W.. Uczelnia określała ile godzin zajęć musi być zrealizowane, ustalała też plan zajęć na uczelni. Lektorzy mieli ustaloną stawkę wynagrodzenia za godzinę nauczania. Wynagrodzenie otrzymywali co miesiąc. Spółka nie ingerowała w sposób przeprowadzania zajęć lekcyjnych oraz nie kontrolowała lektorów. Jedyną formą sprawdzenia efektów nauczania były oceny wystawione studentom. Od strony merytorycznej zainteresowane nadzorowane były przez metodyka uczelni. (dowód: zeznania wnioskodawcy k. 312v-313, zainteresowanych k. 357 – zapis płyty CD, zeznania I. B. k. 313v-314, umowy z zainteresowanymi w aktach ZUS).

(...) sp. z o.o. nie odprowadzała od wynagrodzenia zainteresowanych składek na ubezpieczenia społeczne (dowód: zeznania wnioskodawcy k. 312v-313, protokół kontroli a aktach ZUS).

W dniach 21.08.2012 r. do 24.08.2012 r. organ rentowy – Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadził w przedmiotowej spółce kontrolę, w toku której ustalono, iż kwalifikacja prawna umów zawartych z N. S., R. S. (1), K. C., M. P., B. W., A. P., K. T., J. L., E. S., J. K., K. S. i A. K. dokonana została za naruszeniem obowiązujących przepisów, gdyż de facto nie były to umowy o dzieło, a umową o świadczenie usług do której stosuje się przepisy o umowie zlecenia, w związku z czym zawarte umowy stanowią tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia społecznego oraz ubezpieczenia zdrowotnego.

Na podstawie ustaleń kontroli przeprowadzonej w przedmiotowej spółce cywilnej, organ rentowy wydał sporne decyzje stwierdzające że: N. S., R. S. (1), K. C., M. P., B. W., A. P., K. T., J. L., E. S., J. K., K. S. A. K. w okresach obowiązywania zawartych przez strony umów podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu (dowód: decyzje w aktach ZUS).

Odwołania od powyższych decyzji stanowią przedmiot rozpoznania w sprawie niniejszej.

Sąd dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego:

Za przepisem art. 233 §1 Kpc sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Podstawową rolę w dokonanych przez sąd ustaleniach odegrały dowody z dokumentów. Okoliczności nimi wykazane miały istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Dotyczyły one bowiem treści istniejącego pomiędzy przedmiotową spółką a zainteresowanymi stosunku prawnego, przeprowadzonej kontroli i zasadności wydanych decyzji. Dokumenty te nie budziły sporu co do swej formy i prawdziwości. Dlatego sąd uznaje ja za wiarygodne. Podobnie ocenia sąd dowody osobowe, na które złożyły się zeznania świadka I. B. i przesłuchanie stron i zainteresowanych. Zeznania świadka korespondują z dowodami z dokumentów w zakresie okoliczności zawierania umów z zainteresowanymi. Świadek przedstawiła także fakty dotyczące swojej sytuacji prawnej. Sąd odbiera te zeznania jako szczere. Również jako takie sąd postrzega zeznania samych stron. Inaczej Sąd natomiast niż skarżący i zainteresowane, ocenia znaczenie prawne i kwalifikacje przedmiotowych umów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności podkreślić trzeba, że nazwa umowy i jej stylistyka, z wyeksponowaniem terminologii służącej podkreśleniu wybitnie charakteru umowy jako umowy o dzieło, nie są elementem decydującym samodzielnie o rodzaju zobowiązania, w oderwaniu od oceny rzeczywistego przedmiotu tej umowy i sposobu oraz okoliczności jej wykonania (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 6 czerwca 2012 r. III AUa 377/12

Istotą umowy o dzieło, w rozumieniu art. 627 k.c., jest osiągnięcie określonego, zindywidualizowanego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej. Umowa o świadczenie usług (zlecenie), po myśli art. 734 § 1 k.c., jest zaś umową starannego działania, zatem jej celem jest wykonywanie określonych czynności, które nie muszą zmierzać do osiągnięcia rezultatu, lecz oczywiście mogą (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 22 stycznia 2013 r. III AUa 888/12). Zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym w judykaturze, jeżeli nawet celem stosunku umownego jest osiągnięcie określonego rezultatu, to nie wynika stąd jeszcze, iż dłużnik zobowiązuje się taki rezultat osiągnąć. Treść zobowiązania dłużnika pozostaje bowiem w ścisłej zależności od natury stosunku prawnego. Jeżeli osiągnięcie rezultatu określonego w celu zawarcia umowy uzależnione jest także od innych, mających nastąpić zdarzeń oraz czynników zewnętrznych, leżących poza oddziaływaniem dłużnika, to z reguły podejmuje on zobowiązanie starannego działania. W zobowiązaniach starannego działania podjęcie przez dłużnika wymaganych czynności przy zachowaniu wiążącego go stopnia staranności oznacza, że dłużnik wykonał zobowiązanie, pomimo iż nie osiągnięto określonego celu umowy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2006 roku, II CSK 117/06, LEX nr 332959). A zatem, w odróżnieniu od umowy o świadczenie usług (zlecenie), umowa o dzieło wymaga, by starania przyjmującego zamówienie doprowadziły do konkretnego, w przyszłości indywidualnie oznaczonego rezultatu. Umowa zlecenia nie akcentuje tego rezultatu jako koniecznego do osiągnięcia, nie wynik zatem, lecz starania w celu osiągnięcia tego wyniku, są elementem wyróżniającym dla umowy zlecenia, to jest przedmiotowo istotnym (por. także wyrok SA w Rzeszowie z dnia 21 grudnia 1993 roku, III Aur 357/93, OSA 1994/6/49).

Zgodnie z umowami zawartymi z zainteresowanymi, zainteresowane zobowiązały się do prowadzenia zajęć z języka obcego według autorskiego programu załączonego do każdej z umów, w określonych umową semestrach szkolnych i przez określoną ilość godzin lekcyjnych oraz niektóre zainteresowane do dodatkowo przygotowania i przeprowadzenia egzaminu kończącego semestr. Jak wyżej wspomniano, użycie w kontrakcie terminologii i stylistyki służącej podkreśleniu charakteru umowy jako umowy o dzieło nie jest elementem decydującym samodzielnie o rodzaju zobowiązania, w oderwaniu od oceny rzeczywistego przedmiotu tej umowy i sposobu oraz okoliczności jej wykonania. To mając na względzie stwierdzić należy, iż rzeczywistym przedmiotem analizowanej umowy, i następnych umów analogicznych, było przeprowadzenie przez zainteresowane cyklu zajęć edukacyjnych, według określonego programu, który zainteresowany miał opracować zgodnie z założeniami ustalonymi z właścicielką studium językowego. Co do zasady dziełem jest stworzenie czegoś lub przetworzenie do postaci w jakiej dotychczas nie istniało. W przypadku przeprowadzenia cyklu zajęć dydaktycznych z języka obcego nie występuje żaden rezultat uwidoczniony w jakiejkolwiek postaci materialnej lub niematerialnej. Nie ma także podstaw do konstruowania ewentualnej odpowiedzialności za wady „dzieła”, lektor nie może bowiem zobowiązać się do tego, że jego uczeń z całą pewnością opanuje język na zakładanym poziomie, gdyż jest to kwestia indywidualnych zdolności, ambicji i wysiłku każdego słuchacza. Praca lektora polega na starannym działaniu, aby stosownie do założeń programowych przekazać określony zasób wiedzy uczestnikom kursu, motywować ich do nauki, sprawdzać postępy itp. Poziom opanowania materiału i umiejętności uczestników kursów językowych w żadnym razie nie stanowi rezultatu w znaczeniu art. 627 k.c. Nadto liczba wykonywanych godzin zajęć nadaje im charakter czynności powtarzalnych. Oczywistym jest przy tym, że na każdym kursie dobór teorii, metod edukacyjnych, sposobu prowadzenia konwersacji itp. jest zindywidualizowany przez lektora, ale nie zmienia to typowej usługi edukacyjnej w umowę rezultatu. Wkład w postaci wysiłku intelektualnego, wymaganego przy każdej pracy umysłowej, jest elementem obowiązku starannego działania (tak m.in. Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 19.06.2013 r. w sprawie III AUa 1511/12)

Wbrew temu co twierdzi skarżący w przypadku przeprowadzenia cyklu wykładów nie występuje żaden rezultat ucieleśniony w jakiejkolwiek postaci. Jest to wyłącznie staranne działanie wykonawcy umowy, który stosownie do posiadanej wiedzy, ma ją przekazać studentom. Poziom wiedzy studentów po takich wykładach nie może być utożsamiany z wymaganym rezultatem, a ponadto liczba wykonywanych wykładów nadaje im charakter powtarzalnych czynności, nawet jeżeli wykład podzielono na części (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 19 kwietnia 2012 r. III AUa 244/12, z dnia 6 czerwca 2012 r. III AUa 377/12).

Odnosząc się zaś do podnoszonego przez odwołującą się w toku postępowania - faktu opracowania przez zainteresowanych indywidualnego programu nauczania wskazać należy, że rzeczą typową dla każdego procesu dydaktycznego jest opracowanie koncepcji nauczania i przygotowanie przez wykładowcę programu, który będzie w danych jednostkach czasowych realizowany. Tego typu czynności wykonawcy usługi są konieczne, mają charakter techniczny, pomocniczy i przygotowawczy. W sytuacji, gdy zostaną zmaterializowane na piśmie nie mogą być utożsamiane z dziełem, gdy umowa dotyczy przeprowadzenia cyklu szkoleniowego w placówce organizującej specjalistyczne nauczanie (por. wyroki Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 30 sierpnia 2012r., III AUa 394/12, LEX nr 1217818, z dnia 6 czerwca 2012r., III AUa 377/12, LEX nr 1213800).

Tym samym, zainteresowani wykonywali typową umowę o świadczenie usługi dydaktycznej, której elementarną i podstawową formą są zajęcia lekcyjne, zaś egzaminy i testy sprawdzające umiejętności słuchaczy nie stanowią rezultatu „dzieła” w znaczeniu normatywnym. Brak rezultatu wykonywanych czynności decyduje, że przedmiotowe umowy winny być zakwalifikowane jako umowy o świadczenie usług w rozumieniu art. 750 k.c. Ocena ta koresponduje z faktem, że wykonanie umów nastąpiło na rzecz podmiotu, który stale i w zakresie swojej działalności zajmuje się czynnościami danego rodzaju, w tym przypadku prowadzeniem kursów językowych.

Kodeks cywilny regulując w art. 751 krótszy termin przedawnienia roszczeń ze stosunku zlecenia wskazuje na możliwość prowadzenia usług m.in. w kategorii nauki, co nie pozostawia wątpliwości, jak kwalifikowane są takie czynności przez ustawodawcę. W judykaturze nie ma kontrowersji co do tego, że zobowiązanie do wykonywania pracy nauczycielskiej lub instruktorskiej w placówkach nauczających nie jest zobowiązaniem rezultatu, lecz jest realizowane w ramach umowy starannego działania (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 grudnia 2008r., I UK 140/08, opubl. Legalis, w wyroku z dnia 18 kwietnia 2012r., II UK 187/11, LEX nr 1169838).

W świetle powyższego argumenty podnoszone przez odwołującą się spółkę są chybione. Podkreślić należy, iż Sąd w sprawach o ustalenie istnienia tytułu ubezpieczenia nie może poprzestać na akceptacji oświadczeń stron umowy co do tego, jaką miały wolę przy zawieraniu umowy, skoro strony są zainteresowane określoną kwalifikacją prawną tej umowy. W ten sposób organ orzekający uchylałby się od rzetelnej kontroli decyzji poddanej pod osąd. Ustawodawca wyposażył organ rentowy w uprawnienie do prowadzenia postępowania administracyjnego w przedmiocie prawidłowości zgłaszania i przebiegu ubezpieczeń społecznych - art. 83 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy systemowej, co jednoznacznie sprowadza się do badania rzeczywistej treści tytułu podlegania tym ubezpieczeniom, zatem „podporządkowanie się” w procesie odwoławczym interesowi stron umowy, w oderwaniu od rzeczywistej treści badanego stosunku prawnego, byłoby nie do zaakceptowania. W rozpoznawanej sprawie umowy, zawarte formalnie jako umowy o dzieło, były w istocie umowami o świadczenie określonych usług. Umowy takie, jak wskazano we wstępnej części rozważań, stanowią tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych na podstawie ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych oraz do ubezpieczenia zdrowotnego na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 w zw. z art. 13 pkt 2 ustawy systemowej osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy. Osoby te podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego w tych samych ramach, z mocy art. 66 ust. 1 pkt e w zw. z art. 69 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Przyjęcie, że strony łączyły umowy o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.), skutkuje uznaniem, że usługodawcy podlegali obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu.

Podnoszone przez pełnomocnika skarżących w toku postępowania - już po wniesieniu odwołania do Sądu, zarzuty dotyczące ogólnie rzecz biorąc niewłaściwego sposobu przeprowadzenia kontroli przez ZUS, nie mają merytorycznego znaczenia dla sprawy. Zgodnie z art. 91 ust. 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, płatnik składek na prawo złożyć w terminie 14 dni od daty otrzymania protokołu pisemne zastrzeżenia do jego ustaleń, wskazując jednocześnie stosowne środku dowodowe. Zdaje się, że przepis powyższy swoją normą obejmuje także sposób prowadzenia kontroli. Skarżący złożył pisemne zastrzeżenia do protokołu kontroli (pismo z dnia 27 września 2012 r. w aktach ZUS), jednak z jego treści nie wynika ani jeden zarzut dotyczący sposobu jej przeprowadzenia. Podnoszenie na tym etapie postępowania zarzutów co do sposobu przeprowadzenia kontroli wydaje się być po pierwsze spóźnione, z drugiej zaś strony stanowi nieudolny element polemiki z ustaleniami kontroli ZUS, będących podstawą wydania zaskarżonych decyzji, zmierzający do wydłużenia postępowania (k. 315-319). Ponadto Sąd w postępowaniu cywilnym obowiązany jest uwzględnić stan prawny wynikający z osnowy decyzji administracyjnej chyba, ze dotknięta jest wadami godzącymi w jej istotę jako aktu administracyjnego / brak organu, brak jakiejkolwiek procedury, oczywiste naruszenie zasad postępowania administracyjnego /. Takich wad przedmiotowych decyzji Sąd nie dopatrzył się / patrz: wyrok SN z 10.06.2008r I UK 376/07 OSN nr 21-22/ 09, poz. 295 /.

Również twierdzenie odwołującego się, że w przypadku kontroli umów zawieranych przez przedmiotową spółkę z I. B. organ rentowy nie znalazł żadnych zastrzeżeń, a z tą osobą zawierane były jednakowe jak z zainteresowanymi umowy o dzieło, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie niniejszej. Przedmiotem postępowania były odwołania od decyzji dotyczących ww. dwunastu zainteresowanych, Sąd zaś jest zobligowany do zbadania legalności zaskarżonych decyzji ZUS, nie zaś postępowania organu rentowego wykraczającego poza ramy tych decyzji. Nie wydanie decyzji przez ZUS o podleganiu ubezpieczeniom społecznym przez I. B. w analogicznej sytuacji, jak w przypadku zainteresowanych w tej sprawie, pozostaje w obszarze odpowiedzialności organu rentowego, nie zaś Sądu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, że zaskarżone decyzje ZUS w przedmiocie podlegania przez zainteresowane ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu były prawidłowe, tym samym na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołania uznając je za bezzasadne.