Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UZ 73/14
POSTANOWIENIE
Dnia 14 lipca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jolanta Frańczak
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
w sprawie z wniosku A. R.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.
z udziałem zainteresowanych B. H. oraz Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w
E.
o wznowienie postępowania,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 14 lipca 2015 r.,
zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 11 czerwca 2014 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 11 czerwca 2014 r. Sąd Apelacyjny po rozpoznaniu
sprawy ze skargi A. R. o wznowienie postępowania, odrzucił skargę i zasądził od
ubezpieczonej A. R. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.
kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że wnioskodawczyni wniosła
skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 17 października 2012 r., , oddalającym apelację
wnioskodawczyni od wyroku Sądu Okręgowego w E. z dnia 29 lutego 2012 r.,
2
wnosząc o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego oraz poprzedzającej go decyzji
organu rentowego i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez organ
rentowy.
W uzasadnieniu skargi, skarżąca wskazała na odmienne rozstrzygnięcie w
analogicznej sprawie zakończonej wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 23 lipca
2013 r., w którym uchylając zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w E. oraz
poprzedzającą go decyzję organu rentowego w analogicznej sytuacji faktycznej i
prawnej, Sąd Apelacyjny powołał się na art. 109 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o
świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (jednolity
tekst: Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.). Zaprezentowała stanowisko, że
sądy powszechne nie powinny rozpatrywać jej sprawy, lecz skierować ją według
właściwości do Narodowego Funduszu Zdrowia. W ocenie skarżącej zachodzi
wymieniona w art. 401 pkt 2 k.p.c. podstawa wznowienia postępowania, gdyż
wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możliwości działania oraz w
art. 403 § 2 k.p.c. - wykrycie takich okoliczności faktycznych i dowodowych, które
mają wpływ na wynik sprawy, a z których nie mogła skorzystać w poprzednim
postępowaniu. W odpowiedzi na skargę organ rentowy wniósł o jej odrzucenie i
zasądzenie od skarżącej kosztów procesu.
Sąd Apelacyjny wskazał, że powołana przez skarżącą w uzasadnieniu
odmienność rozstrzygnięć w analogicznych sprawach nie może zostać uznana za
wskazaną w art. 401 pkt 2 k.p.c. ustawową podstawę skargi o wznowienie
postępowania. Okoliczności uzasadniające tę podstawę skargi zaistnieć bowiem
muszą w toku postępowania, którego wznowienia strona się domaga. Żadna
okoliczność zaistniała po zakończeniu postępowania nie mogła w najmniejszym
nawet stopniu powodować pozbawienia strony możliwości działania w jego toku.
Konsekwentnie, wydanie po zakończeniu postępowania odmiennego wyroku w
analogicznej sprawie z istoty nie może zostać uznane za świadczące o
pozbawieniu strony możliwości działania na skutek naruszenia przepisów prawa.
Jednocześnie, zdaniem Sądu, nie można uznać odmiennego wyroku zapadłego w
analogicznej sprawie za podstawę z art. 403 § 2 k.p.c., (nowe okoliczności
faktyczne i dowodowe, które mają wpływ na wynik sprawy, a z których nie mogła
skorzystać ona w poprzednim postępowaniu).
3
W zażaleniu na to postanowienie, zaskarżając je w całości, pełnomocnik
skarżącej wskazał na istnienie podstaw do wznowienia postępowania z art. 401 pkt
2 k.p.c., bowiem wskutek naruszenia przepisów prawa wnioskodawczyni była
pozbawiona możliwości działania oraz art. 403 § 2 k.p.c. ze względu na wykrycie
okoliczności faktycznych i dowodowych, które mają wpływ na wynik sprawy, a z
których wnioskodawczyni nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu.
Podniósł, że w złożonych skargach o wznowienie postępowania została wskazana
ustawowa podstawa wznowienia przez wskazanie jako dowodu wyroku Sądu
Apelacyjnego z dnia 23 lipca 2013 r., w którym Sąd ten powołał się na przepisy art.
109 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych. Wnioskodawczyni, powyższej podstawy nie wskazała w treści skarg,
będąc przekonaną, że wskazanie jej przez Sąd jest wystarczające. Mając
powyższe na uwadze pełnomocnik skarżącej wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Wobec zarzutu, który mógłby dotyczyć nieważności postępowania z powodu
niedopuszczalności drogi sądowej w części dotyczącej obowiązkowego podlegania
ubezpieczeniom zdrowotnym (art. 379 pkt 1 k.p.c.), należy wskazać, że stosownie
do art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 1442 ze zm.), do składek na
Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz
Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru,
egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych,
dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i
prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców
oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek
na ubezpieczenia społeczne. Oznacza to odesłanie do wszystkich przepisów
dotyczących tej materii (por. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z
dnia 15 października 2009 r., II UZP 3/09, OSNP 2010 nr 13-14, poz. 165 oraz
uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2008 r., II UZP 3/08, OSNP 2009 nr
4
11-12, poz. 148). Należy podkreślić także, że sprawy dotyczące wymierzania i
pobierania składek na ubezpieczenie zdrowotne zostały wyłączone ze spraw z
zakresu ubezpieczenia zdrowotnego, których rozpatrywanie na podstawie art. 109
ustawy, należy do kompetencji dyrektora oddziału wojewódzkiego Narodowego
Funduszu Zdrowia. Realizacja zadań dotyczących kontroli i poboru składek na
ubezpieczenie zdrowotne należy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art. 83
ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Wobec powyższego, w tym zakresie,
decyzje Zakładu podlegają kontroli przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2009 r., I UZ 84/09,
niepublikowane, i z dnia 18 września 2013 r., II UZ 48/13, niepublikowane).
Sprawa, w której wniesiono odwołanie od decyzji organu rentowego, dotyczącej
wymierzenia i pobrania składek na ubezpieczenie społeczne, jest więc sprawą z
zakresu ubezpieczeń społecznych w rozumieniu art. 476 § 2 pkt 1 k.p.c.
(por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1994 r., II UZP 25/94,
OSNAPiUS 1995 nr 6, poz. 79).
Poza tym w ocenie Sądu Najwyższego, w uzasadnieniu zażalenia nie
znalazły się żadne argumenty wskazujące na istnienie podstaw wznowienia
postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego.
Sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający art. 401 pkt 2 i 403
§ 2 k.p.c. nie oznacza, że skarga opiera się na ustawowej podstawie, jeżeli już z
samego jej uzasadnienia wynika, iż podnoszona podstawa nie zachodzi (art. 410 §
1 k.p.c.; por. także postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 1968 r., I
CZ 122/67, OSNCP 1968 nr 8-9, poz. 154, uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 28
października 1981 r., I CO 5/81, OSNCP 1982 nr 5-6, poz. 77 oraz postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 1996 r., I CRN 101/95, OSNC 1996 nr 10, poz.
138, z dnia 28 października 1999 r., II UKN 174/99, OSNAPiUS 2001 nr 4, poz.
133, z dnia 12 października 2001 r., III AO 32/01, OSNAPiUS 2002 nr 18, poz. 449,
z dnia 7 lipca 2005 r., IV CO 6/05, Monitor Prawniczy 2006 nr 16, s. 880 oraz z dnia
9 maja 2008 r., II PZ 65/07, niepublikowane).
Należy przy tym zaaprobować stanowisko Sądu Apelacyjnego wyrażone w
zaskarżonym postanowieniu co do tego, że wydanie odmiennego wyroku w
analogicznej sprawie z istoty nie może zostać uznane za świadczące o
5
pozbawieniu strony możliwości działania na skutek naruszenia przepisów prawa, a
jednocześnie takie odmienne orzeczenie, choć wydane w podobnej sprawie, nie
stanowi nowej okoliczności faktycznej lub dowodu, mających wpływ na wynik tamtej
sprawy, z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że wadliwość orzeczenia
wynikająca z obrazy prawa materialnego nie może być kwalifikowana jako
ustawowa podstawa wznowienia (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4
kwietnia 2007 r., V CZ 25/07, niepublikowane). W podstawie wznowienia
unormowanej w art. 403 § 2 k.p.c. chodzi o wyrok, który uprawomocnił się przed
wyrokiem objętym skargą. Podstawa ta odnosi się do sytuacji procesowych
przewidzianych w art. 199 § 1 k.p.c. (art. 379 pkt 3 k.p.c.), które wyłączają wydanie
kolejnego wyroku co do tego samego przedmiotu sprawy (sporu) między tymi
samymi stronami (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 października
2010 r., I PZ 23/10, niepublikowane, z dnia 20 stycznia 2011 r., I UZ 164/19,
niepublikowane, z dnia 11 lutego 2010 r., I PZ 20/09, niepublikowane, z dnia 15
grudnia 2009 r., II PZ 24/09, niepublikowane oraz z dnia 10 listopada 2010, II UZ
29/10, niepublikowane).
W konsekwencji należy stwierdzić, że jakkolwiek skarżąca formalnie
powołała ustawową podstawę wznowienia, to w rzeczywistości podstawa ta – także
w świetle samego uzasadnienia skargi – nie występuje. Odrzucenie skargi przez
Sąd Apelacyjny było w tej sytuacji uzasadnione (art. 410 § 1 k.p.c.).
Wobec powyższego Sąd Najwyższy oddalił zażalenie (art. 39814
w związku z
art. 3941
§ 3 k.p.c.).

II UZ 73/14

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia