Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lipca 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Lucyna Łaciak

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 lipca 2016 r. w Warszawie

sprawy M. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o odsetki ( po rencie)

na skutek odwołania M. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 10 listopada 2015 r. znak: (...)

- zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu M. S. prawo do wypłaty ustawowych odsetek od przyznanej mu renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 23 listopada 2012 r. do dnia wypłaty świadczenia.

UZASADNIENIE

M. S. w dniu 21 grudnia 2015 r. wniósł odwołanie za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie od decyzji ww. organu rentowego z dnia 10 listopada 2015 r., znak: (...) odmawiającej prawa do odsetek z tytułu opóźnienia wypłaty należnej mu renty. Wnioskodawca wskazał, iż organ rentowy ponosi odpowiedzialność za to, że została mu wypłacona renta z opóźnieniem. ( k. 2-4 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. w dniu 15 stycznia 2016 r. złożył odpowiedź na odwołanie wnosząc o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Organ rentowy powołując się na treść art.
85 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych stwierdził, że jego dyspozycja nie dotyczy przypadku, w którym opóźnienie
w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Oddział nie ponosi odpowiedzialności. W ocenie organu rentowego ani Sąd Okręgowy ani Sąd Apelacyjny wydając wyrok nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za opóźnienie w wypłacie świadczenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. S. w dniu 14 września 2012 r. złożył wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Do wniosku dołączył dokumentację lekarską z której wynika iż przebywał od dnia 9 czerwca 2011 roku do dnia 21 czerwca 2011 r. na Oddziale Neurologicznym (...) Szpitala (...) w W.. Podczas pobytu rozpoznano u M. S. rwę kulszową lewostronną, wielopoziomową dyskopatię kręgosłupa L-S oraz nadciśnienie tętnicze. (karta informacyjna tom I k. 90-91 a.s.) Ponadto z dokumentacji lekarskiej wynika, iż

M. S. przebywał od dnia 11 września 2011 r. do dnia 15 września 2011 r. na Oddziale Neurochirurgicznym (...) Szpitala (...). Podczas pobytu rozpoznano u odwołującego masywną spondylozę lędźwiową z wielopoziomową dyskopatią L4-L5-S1, silny zespół korzeniowy obustronny, niestabilność kręgosłupa oraz skoliozę piersiowo-lędźwiową, oraz wykonano u odwołującego leczenie operacyjne - stabilizacja transpedikularna L10-S1, odbarczenie kanału kręgowego, discektomia L4/L5 stabilizacja typu TLIF.

Odwołujący był również hospitalizowany od dnia 7 stycznia 2012 r. do dnia 16 stycznia 2012 r. na Oddziale Neurochirurgicznym (...) Szpitala (...). Rozpoznano u odwołującego destabilizację instrumentarium z dodatkową deformacją odcinka piersiowego, został również operowany w dniu 8 stycznia 2012 r. (karta informacyjna tom I k. 93 a.s.) - Spondylodeza tylna ze stabilizacją sys CD Legacy TH 4 , osteotomia PSO na poziomie L3, korekcja kręgosłupa.

Odwołujący leczył się w (...) Zespole Publicznych Zakładów (...) w W., co dokumentują historie zdrowia i choroby. (historie zdrowia i choroby k. 96-135 a.s.)

Odwołujący był rehabilitowany od dnia 10 kwietnia 2012 r. do dnia 16 maja 2012 r. na Oddziale Rehabilitacji w (...) Sp. z o.o. w K.. (karta informacyjna k. 3 a.r.) oraz

od dnia 30 lipca 2012 r. do dnia 22 sierpnia 2012 r. w Ośrodku (...), podczas której korzystał z zabiegów kinezyterapii, fizykoterapii, oddziaływaniu psychologicznemu oraz edukacji zdrowotnej. (k. 6 a.r.)

W toku postępowania administracyjnego odwołujący został skierowany
na badanie do lekarza orzecznika ZUS, który orzeczeniem z dnia 22 października 2012 r. ustalił, że badany nie jest osobą niezdolną do pracy. (k. 47 a.r.).

Na skutek wniesionego sprzeciwu sprawa została skierowana do komisji lekarskiej ZUS, która orzeczeniem z dnia 16 listopada 2012 r. także uznała,
że odwołujący nie jest niezdolny do pracy. (k. 52 a.r.)

W oparciu o stanowisko lekarza orzecznika ZUS oraz komisji lekarskiej
ZUS, organ rentowy wydał w dniu 23 listopada 2012 r., decyzję znak: (...), którą odmówił odwołującemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy uznając, odwołującego za zdolnego do pracy.

Od niekorzystnej decyzji organu rentowego M. S. złożył odwołanie inicjując tym samym postępowanie sądowe. W toku postepowania sądowego odwołujący został zbadany przez biegłego ortopedę, , który po zapoznaniu się z dokumentacją lekarską znaną również organowi rentowemu uznał odwołującego za całkowicie niezdolnego do pracy od dnia zakończenia świadczenia rehabilitacyjnego.

Wyrokiem z dnia 14 marca 2014 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał M. S. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 13 listopada 2012 roku do dnia 31 stycznia 2014 roku. (wyrok z dnia 14 marca 2014 r. tom I k. 126 a.s.)

Od powyższego wyroku apelację wywiódł organ rentowy, wnosząc o jego zmianę w całości i oddalenie odwołania. (apelacja z dnia 24 kwietnia 2014 r. tom I, k. 134-136 a.s.)

Wyrokiem z dnia 9 czerwca 2015 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie oddalił apelację organu rentowego od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga z dnia 14 marca 2014 r. (wyrok z dnia 9 czerwca 2015 r. tom I k. 198 a.s.)

Pismem z dnia 18 września 2015 r. M. S. złożył w organie rentowym wniosek o prawidłowe obliczenie wysokości renty oraz naliczenie należnych do wypłaty odsetek. W uzasadnieniu powyższego wniosku odwołujący wskazał, iż z powodu błędów leżących po stronie organu rentowego świadczenie otrzymuje z prawie 3 letnim opóźnieniem. Wskazał również na liczne błędy w obliczeniu wysokości renty w decyzji z dnia 2 października 2015 r., decyzja znak: (...)).

Decyzją z dnia 10 listopada 2015 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do wypłaty odsetek. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że w wyroku z dnia 14 marca 2014 r. Sąd Okręgowy w Warszawie nie stwierdził odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za opóźnienie w przyznaniu i wypłaceniu świadczenia. Organ rentowy dodał, iż decyzją z dnia 28 października 2015 r. uchylił decyzję z dnia 18 sierpnia 2015 r. oraz z dnia 2 października 2015 r. w sprawie przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy, w części dotyczącej obliczenia wysokości renty, w związku z nieprawidłowo ustaloną wysokością świadczenia. Wskazał również, iż realizując wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie przyznał odwołującemu prawo do renty na okres wskazany przez Sąd w wyroku tj. od dnia 13 listopada 2012 r. do dnia 31 stycznia 2014 r. (k. 93 a.r.). Zdaniem Sądu Okręgowego ustalony stan faktyczny jest bezsporny między stronami i został ustalony w oparciu o dokumentację znajdującą się w aktach sprawy

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie M. S. od decyzji organu rentowego jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Kwestią sporną niniejszego postępowania było rozważenie, czy odwołujący ma prawo do odsetek za zwłokę z tytułu wypłaty świadczenia rentowego. Aby prawidłowo rozstrzygnąć zawisły spór, należało ustalić, czy organ rentowy ponosi odpowiedzialność za opóźnienie
w wypłacie renty z tytułu niezdolności do pracy ustalonej od dnia 13 listopada 2012 roku do dnia 31 stycznia 2014, w wyroku z dnia 14 marca 2014 r.

W myśl art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2015 r., poz. 121 j. t.) jeżeli Zakład - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

Zgodnie z art. 118 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2015 r., poz. 748 j. t.) organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy
w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120. W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. W przedmiotowej sprawie istotne znaczenie miała opinia biegłego ortopedy , który ustalił występowanie niezdolności do pracy odwołującego.

. Sąd zważył, iż już w dniu badania przez lekarza orzecznika ZUS, organ rentowy dysponował wystarczającym materiałem dowodowym, aby stwierdzić u odwołującej niezdolność do pracy. Biegły ortopeda M. G. stwierdził, iż u wnioskodawcy rozpoznano masywną spondylozę lędźwiową z wielopoziomową dyskopatią L4-L5-S1, silny zespół korzeniowy obustronny, niestabilność kręgosłupa oraz skoliozę piersiowo-lędźwiową, wielopoziomowe zmiany zwyrodnieniowe i dyskopatyczne kręgosłupa lędźwiowego. Ubezpieczony był leczony operacyjnie w dn. 11.09.2011 r. , a z powodu destabilizacji instrumentarium był ponownie operowany w dniu 08.01.2012 r. Następnie leczony był rehabilitacyjnie, w tym w warunkach Oddziału Rehabilitacji i w warunkach sanatoryjnych w ramach tzw. prewencji rentowej ZUS. Stan zdrowia ubezpieczonego, a zwłaszcza aktualna niewydolność kręgosłupa uniemożliwia mu wykonywanie prac fizycznych. Jednocześnie z powodu dość krótkiego okresu po rozległym zabiegu operacyjnym kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego, ze spondylodezą, tj. usztywnieniem wymaga w dalszym ciągu od powstrzymywania się od długotrwałego przebywania w pozycji siedzącej. W związku z powyższym biegły uznał, iż za początek całkowitej niezdolności do pracy należy przyjąć datę zakończenia świadczenia rehabilitacyjnego tj. w dniu 13 listopada 2012 r. Podkreślić należy , iż zdaniem Sądu podstawą wydania opinii przez biegłego ortopedy były dane o chorobie znajdujące się w karcie informacyjnej leczenia szpitalnego z dnia 15 września 2011 r. wydanej przez (...) Szpital (...) Oddział Neurochirurgiczny w G., z której wynika, iż rozpoznano u odwołującego masywną spondylozę lędźwiową z wielopoziomową dyskopatią L4-L5-S1, silny zespół korzeniowy obustronny, niestabilność kręgosłupa oraz skoliozę piersiowo-lędźwiową oraz w karcie informacyjnej z dnia 16 stycznia 2012 wydanej również przez (...) Szpital (...) Oddział Neurochirurgiczny w G., z której wynika, iż odwołujący został ponownie przyjęty do Oddziału z powodu destabilizacji instrumentarium z dodatkową deformacją odcinka piersiowego i w którym został operowany w dniu 8 stycznia 2012 r. Nie ulega wątpliwości, iż Lekarz orzecznik oraz komisja lekarska ZUS miały dostęp do powyższych dokumentów, gdyż to wynika to z dokumentacji lekarskiej zawartej w aktach rentowych.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego, wydanie przez organ rentowy niezgodnej z prawem decyzji odmawiającej wypłaty świadczenia w sytuacji, gdy było możliwe wydanie decyzji zgodnej z prawem, w szczególności, gdy ubezpieczony wykazał wszystkie przesłanki świadczenia, oznacza, że opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność, choćby nie można było mu zarzucić niestaranności w wykładni i zastosowaniu prawa.” ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2005 r., sygn. akt I UK 159/04). Konieczną przesłanką ustalenia odpowiedzialności organu ubezpieczeniowego jest naruszenie przez ten organ przepisów prawa materialnego, określającego przesłanki nabycia świadczenia oraz stwierdzenie tego naruszenia prawomocnym wyrokiem sądu, zmieniającym decyzję organu rentowego i przyznającym sporne świadczenie. Celem postępowania toczącego się na skutek odwołania od decyzji organu rentowego jest zweryfikowanie ustaleń poczynionych przy jej wydaniu. Weryfikacja ta choć nie musi wiązać się z przeprowadzaniem nowych dowodów, często jest także wynikiem przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego, którego wynik decyduje o sposobie rozstrzygnięcia sprawy. Sąd może także wydać wyrok opierając się wyłącznie na dowodach, którymi dysponował organ rentowy. Nieuzasadnionym wówczas byłoby przyjęcie, iż okoliczności konieczne do wydania decyzji zostały wyjaśnione dopiero w postępowaniu sądowym, albowiem istniały one już w czasie jej wydania. Nie zostały jednak prawidłowo ocenione na skutek niedostatecznego ich rozeznania przez organ rentowy z przyczyn od niego zależnych. Organ rentowy ponosi odpowiedzialność za odmowę przyznania świadczenia, jeżeli niezbędne okoliczności faktyczne uzasadniające nabycie prawa zostały ustalone w postępowaniu przed tym organem a odmowa przyznania świadczenia jest wynikiem błędu w wykładni lub zastosowaniu prawa materialnego. W takim przypadku późniejsze wydanie prawomocnego wyroku sądu ubezpieczeń społecznych przyznającego świadczenie i wpływ tego wyroku do organu rentowego nie mają znaczenia dla biegu terminu do wydania decyzji, od upływu którego ubezpieczonemu przysługują odsetki (art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 118 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2010r., sygn. akt I UK 345/09). Jeżeli bowiem organ rentowy dokonał nieprawidłowej wykładni lub błędnego zastosowania prawa, to ubezpieczonemu należą się odsetki od kwoty świadczenia przyznanego wyrokiem sądu liczone od upływu terminu, w którym organ rentowy powinien był wydać prawidłową decyzję uwzględniającą wniosek (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2010r., sygn. akt III UK 20/10). Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie wyrokiem z dnia 14 marca 2014 r. nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za opóźnienie w wypłacie świadczenia rentowego, jednak okoliczność ta nie ma znaczenia dla ustalenia prawa ubezpieczonej do odsetek. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2011r. (sygn. I UZP 2/11), brak orzeczenia organu odwoławczego o odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, o którym mowa w art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie pozbawia ubezpieczonego prawa do odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczenia. Sąd oceniając odpowiedzialność organu rentowego za opóźnienie w przyznaniu świadczenia rentowego uznał, iż bezspornym jest, że za zaistniałe opóźnienie wyłączną odpowiedzialność ponosi organ rentowy. W ocenie Sądu organ rentowy, już przy pierwszym badaniu sprawy, mógł wydać prawidłową decyzję o przyznaniu ubezpieczonemu prawa do renty, wynika to bowiem z materiału dowodowego (w postaci dokumentacji medycznej, badania odwołującego i wywiadu zawodowego) pozwalającym na wydanie decyzji zgodnej z prawem. Sąd zważył, iż już wówczas możliwe było stwierdzenie występowania u odwołującego poważnych dysfunkcji o podłożu ortopedycznym, które powodowały całkowitą niezdolność do pracy i w pełni uzasadniały przyznanie renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Pomimo dostępu do wskazanej dokumentacji związanej z leczeniem organ rentowy nie wydał decyzji przyznającej odwołującemu prawa do renty. W konsekwencji wydanie przez ZUS decyzji odmownej spowodowane było wyłącznie błędem organu rentowego polegającym na błędnej ocenie stanu zdrowia ubezpieczonego.

Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego należy przyjąć, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za niewypłacenie świadczenia rentowego w spornym okresie czasu. Sąd Okręgowy przyznał odwołującemu prawo do wypłaty odsetek od dnia wydania decyzji do dnia zapłaty. Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy w oparciu o treść art. 477 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał M. S. prawo do ustawowych odsetek za okres od dnia 23 listopada 2012 roku do dnia zapłaty,

Z tych też względów, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.