Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 grudnia 2015 roku – znak (...) – Zakład (...) Oddział w T., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 18 listopada 2015 roku, odmówił J. S. prawa do świadczenia przedemerytalnego.
W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że na podstawie przedłożonych dokumentów ubezpieczona udowodniła łącznie 31 lat i 28 dni stażu pracy, w tym 24 lata, 2 miesiące i 25 dni okresów składkowych oraz 6 lat, 10 miesięcy i 3 dni okresów nieskładkowych, a ponadto z przedłożonego świadectwa pracy z dnia 13 kwietnia 2015 roku nie wynika, że umowa została rozwiązania z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Do stażu pracy organ rentowy nie uwzględnił okresów urlopów bezpłatnych w dniach: 8 czerwca 2012 roku, 15 czerwca 2012 roku, od 5 lipca 2012 roku do 6 lipca 2012 roku, od 2 sierpnia 2012 roku do 6 sierpnia 2012 roku, 14 sierpnia 2012 roku, 19 września 2012 roku, 21 września 2012 roku i 1 października 2012 roku.

/decyzja – k. 62 – 62 verte plik II akt ZUS/

Decyzją z dnia 26 lutego 2016 roku – znak (...) – Zakład (...) Oddział w T., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 28 stycznia 2016 roku ponownie odmówił J. S. prawa do świadczenia przedemerytalnego.
W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że na podstawie przedłożonych dokumentów ubezpieczona udowodniła łącznie 31 lat, 6 miesięcy i 9 dni stażu pracy, w tym 26 lat,
9 miesięcy i 16 dni okresów składkowych oraz 4 lata, 8 miesięcy i 23 dni okresów nieskładkowych, a ponadto z przedłożonego świadectwa pracy z dnia 13 kwietnia 2015 roku nie wynika, że umowa została rozwiązania z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Do stażu pracy organ rentowy nie uwzględnił okresów urlopów bezpłatnych w dniach: 8 czerwca 2012 roku, 15 czerwca 2012 roku, od 5 lipca 2012 roku do 6 lipca 2012 roku, od 2 sierpnia 2012 roku do 6 sierpnia 2012 roku, 14 sierpnia 2012 roku, 19 września 2012 roku, 21 września 2012 roku i 1 października 2012 roku.

/ decyzja – k. 78 – 78 verte plik II akt ZUS/

W dniu 21 marca 2016 roku J. S. wniosła odwołanie od obu
ww. decyzji, kwestionując ustalenia organu rentowego dotyczące długości uwzględnionych okresów nieskładkowych. Podniosła, że organ rentowy powinien był zaliczyć na ich poczet również niewykorzystany urlop wychowawczy w wymiarze 5 lat, 1 miesiąca i 9 dni. Wskazała też, że umowa o pracę na czas określony z (...) sp. z o.o. została rozwiązana
z dniem 13 kwietnia 2015 roku w związku z likwidacją zajmowanego przez nią stanowiska pracy. Podniosła również, że pracowała w warunkach szkodliwych dla zdrowia.

/ odwołanie – k. 2 – 4; odwołanie – k. 2 – 4 załączonych akt VIII U 801/16/

W odpowiedzi na odwołania z dnia 18 kwietnia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych w T. wniósł o odrzucenie odwołania wniesionego od decyzji z dnia 31 grudnia 2015 roku oraz o oddalenie odwołania z dnia 26 lutego 2016 roku, podtrzymując argumentację przedstawioną w zaskarżonych decyzjach. Organ rentowy podniósł, że stosunek pracy wnioskodawczyni ustał w dniu 13 kwietnia 2015 roku na skutek wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia,
a (...) sp. z o.o. nie została zlikwidowana ani nie była niewypłacalna. ZUS wskazał, że wnioskodawczyni nie ukończyła 55 lat i nie legitymuje się 35-letnim stażem ubezpieczeniowym oraz że nie ma podstaw do uwzględnienia do stażu pracy niewykorzystanego przez wnioskodawczynię okresu urlopu wychowawczego.

/ odpowiedź na odwołania – k. 23 – 25; odpowiedź na odwołanie – k. 5 - 7 załączonych akt VIII U 801/16/

Sąd Okręgowy w Łodzi, VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych postanowieniem z dnia 5 października 2016 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt VIII U 801/16, połączył sprawę o sygn. akt VIII U 801/16 ze sprawą o sygn. akt VIII U 800/16 celem łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia na podstawie art. 219 k.p.c.

/postanowienie – k. 15 załączonych akt VIII U 801/16/

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie. Wnioskodawczyni poparła odwołanie i podniosła przy tym, że pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców. Została pouczona przez Sąd, że okoliczność ta powinna zostać podniesiona w odrębnym wniosku do organu rentowego.

/ stanowiska stron – protokół z dnia 5 października 2016 roku - k. 39 – 40/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni J. S. urodziła się w dniu (...).

/okoliczność bezsporna, a nadto: wniosek o świadczenie przedemerytalne – k. 1 plik II akt ZUS/

Wnioskodawczyni pracowała w (...) sp. z o.o. (wcześniej (...) sp. z o.o.) od 3 grudnia 2013 roku do dnia 11 kwietnia 2015 roku w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku szwaczki. Umowa zawarta na czas określony w dniu 14 lutego 2014 roku została rozwiązana przez pracodawcę z zachowaniem 2 – tygodniowego okresu wypowiedzenia na podstawie art. 33 K.p. Strony przewidziały w umowie o pracę dopuszczalność wcześniejszego jej rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

/umowa o pracę – k. 5, wypowiedzenie – k. 6, zwolnienie – k. 7, zawiadomienie – k. 8, umowa o pracę – k. 9, akta osobowe – k. 34 (w tym świadectwo pracy – k. 46)/

Przyczyna rozwiązania stosunku pracy nie została wskazana przez pracodawcę.

/ akta osobowe – k. 34 (w tym świadectwo pracy – k. 46), wypowiedzenie – k. 6/

Wnioskodawczyni od dnia 13 kwietnia 2015 roku jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna z prawem do zasiłku dla osób bezrobotnych. W dniu 12 listopada 2015 roku upłynął okres 180 dni pobierania zasiłku. W okresie pobierania zasiłku J. S. nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.

/zaświadczenie – k.23 plik II akt ZUS/

J. S. posiada okres składkowy w wymiarze 31 lat, 6 miesięcy i 9 dni stażu pracy, w tym 26 lat, 9 miesięcy i 16 dni okresów składkowych oraz 4 lata, 8 miesięcy
i 23 dni okresów nieskładkowych.

/pismo – k. 67; wykaz okresów składkowych i nieskładkowych – k. 73 – 77 plik II akt ZUS/

W dniu 18 listopada 2015 roku J. S. złożyła wniosek o świadczenie przedemerytalne.

/wniosek – k. 1 – 3 plik II akt ZUS/

Zaskarżoną decyzją z dnia 29 grudnia 2015 roku – znak (...) – Zakład (...) Oddział w T., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 18 listopada 2015 roku, odmówił J. S. prawa do świadczenia przedemerytalnego. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że na podstawie przedłożonych dokumentów ubezpieczona udowodniła łącznie 31 lat i 28 dni stażu pracy, w tym 24 lata, 2 miesiące i 25 dni okresów składkowych oraz 6 lat, 10 miesięcy i 3 dni okresów nieskładkowych, a ponadto z przedłożonego świadectwa pracy z dnia 13 kwietnia 2015 roku nie wynika, że umowa została rozwiązania z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Do stażu pracy organ rentowy nie uwzględnił okresów urlopów bezpłatnych w dniach: 8 czerwca 2012 roku, 15 czerwca 2012 roku, od 5 lipca 2012 roku do 6 lipca 2012 roku, od 2 sierpnia 2012 roku do 6 sierpnia 2012 roku, 14 sierpnia 2012 roku, 19 września 2012 roku, 21 września 2012 roku i 1 października 2012 roku.

/decyzja – k. 62 – 62 verte plik II akt ZUS/

W dniu 28 stycznia 2016 roku ubezpieczona wniosła do protokołu o wydanie prawidłowej decyzji w przedmiocie prawa do świadczenia przedemerytalnego.

/protokół – k. 65 – 66 plik II akt ZUS/

Zaskarżoną decyzją z dnia 26 lutego 2016 roku – znak (...) – Zakład (...) Oddział w T., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 28 stycznia 2016 roku ponownie odmówił J. S. prawa do świadczenia przedemerytalnego. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że na podstawie przedłożonych dokumentów ubezpieczona udowodniła łącznie 31 lat, 6 miesięcy i 9 dni stażu pracy, w tym 26 lat, 9 miesięcy i 16 dni okresów składkowych oraz 4 lata, 8 miesięcy i 23 dni okresów nieskładkowych, a ponadto z przedłożonego świadectwa pracy z dnia 13 kwietnia 2015 roku nie wynika, że umowa została rozwiązania z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Do stażu pracy organ rentowy nie uwzględnił okresów urlopów bezpłatnych w dniach:
8 czerwca 2012 roku, 15 czerwca 2012 roku, od 5 lipca 2012 roku do 6 lipca 2012 roku, od
2 sierpnia 2012 roku do 6 sierpnia 2012 roku, 14 sierpnia 2012 roku, 19 września 2012 roku, 21 września 2012 roku i 1 października 2012 roku.

/ decyzja – k. 78 – 78 verte plik II akt ZUS/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów znajdujących się w aktach rozpoznawanej sprawy oraz w aktach ZUS. Zgromadzone dokumenty nie budzą wątpliwości co do ich wiarygodności, uzupełniają się wzajemnie i stanowią tym samym wiarygodne źródło dowodowe.

Sąd pominął dowody złożone przez ubezpieczoną na okoliczność swojego stanu zdrowia i czynników szkodliwych dla zdrowia na pełnionych stanowiskach pracy, ponieważ nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie i podlega oddaleniu jako niezasadne.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku
o świadczeniach przedemerytalnych ( tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 170), prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
( tekst jednolity Dz.U. z 2015 roku, poz. 149 ze zm.), w którym była zatrudniona przez okres
nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.

Zgodnie z ust. 2 art. 2 przedmiotowej ustawy, za okres uprawniający do emerytury,
o którym mowa w ust. 1, uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Stosownie do treści art. 2 ust. 3 wyżej wymienionej ustawy świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 180 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1)  nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2)  w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3)  złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 180 - dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Osoba ubiegająca się o świadczenie przedemerytalne musi spełniać łącznie przesłanki wymienione w art. 2 ust. 1 i ust. 3 powołanej ustawy.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ( tekst jednolity Dz. U. z 2015 roku, poz. 149 ze zm.) ilekroć w ustawie jest mowa o przyczynach dotyczących zakładu pracy - oznacza to:

a)  rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania
z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy ( Dz. U.
z 2014 r., poz. 1502, z późn. zm.), w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników,

b)  rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy, jego likwidacji lub likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych,

c)  wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w przypadku śmierci pracodawcy lub gdy odrębne przepisy przewidują wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w wyniku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i niezaproponowania przez tego pracodawcę nowych warunków pracy i płacy,

d)  rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika na podstawie art. 55 § 11 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika.

Wskazać należy, że ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników z dnia 13 marca 2003 roku ( t.j. Dz. U. z 2015 roku, poz. 192) dotyczy jedynie pracodawców zatrudniających co najmniej
20 pracowników. Dzięki zawartemu w powołanym przepisie ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy odesłaniu do Kodeksu pracy ustawodawca regulacja ta odnosi się również do osób zwalnianych z tych przyczyn niedotyczących pracowników również w mniejszych zakładach.

Zgodnie z art. 30 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy umowa
o pracę rozwiązuje się:

1)na mocy porozumienia stron,

2)przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem),

3)przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia).

Jak dalej stanowi § 4 art. 30 w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy
o pracę zawartej na czas nie określony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy.

Świadczenie przedemerytalne przysługuje kobiecie, która spełniła łącznie wszystkie przesłanki określone w powołanych wcześniej przepisach ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych, czyli:

- rozwiązano z nią stosunek pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy;

- posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat;

- pobierała zasiłek dla bezrobotnych przez co najmniej 180 dni;

- w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

- jest nadal zarejestrowana jako bezrobotna;

- złożyła wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 180 - dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawczyni domagała się przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego, podnosząc, że stosunek pracy został rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz że posiadałaby wymagany okres uprawniający do emerytury, gdyby organ rentowy zaliczył na poczet okresów nieskładkowych okres niewykorzystanego urlopu wychowawczego w wymiarze 5 lat, 1 miesiąca i 9 dni.

Sąd podziela stanowisko organu rentowego, że wnioskodawczyni nie spełniła wszystkich przesłanek uprawniających do uzyskania świadczenia przedemerytalnego.

Wnioskodawczyni podnosiła, że organ rentowy nieprawidłowo ustalił wymiar okresu uprawniającego do emerytury, nieuwzględniając okresów niewykorzystanego urlopu wychowawczego. ZUS słusznie jednak wskazał na brak podstawy prawnej dla żądania ubezpieczonej.

Zgodnie z art. 7 pkt 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm.) okresami nieskładkowymi są okresy przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty okresy urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz okresy niewykonywania pracy – z powodu opieki nad dzieckiem:

a) w wieku do lat 4 – w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie – bez względu na liczbę dzieci – do 6 lat,

b) na które ze względu na jego stan fizyczny, psychiczny lub psychofizyczny przysługuje zasiłek pielęgnacyjny – dodatkowo w granicach do 3 lat na każde dziecko.

Skoro ubezpieczona pracowała w okresie, który mogłaby wykorzystać jako urlop wychowawczy, to okresy pracy zostają zaliczone na poczet okresów składkowych. Nie ma podstawy prawnej dla zaliczenia na poczet okresu zatrudnienia dodatkowo okresów nieskładkowych z tytułu niewykorzystanego prawa do urlopów określonych w powołanym wyżej przepisie.

Organ prawidłowo zatem określił wymiar okresu uprawniającego do emerytury, jako 31 lat, 6 miesięcy i 9 dni, co oznacza, że wnioskodawczyni nie spełniła przesłanki nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego, jaką jest wymóg posiadania okresu uprawniającego do emerytury, wynoszącego co najmniej 35 lat.

Sąd nie prowadził już więc postępowania dowodowego celem ustalenia faktycznej przyczyny rozwiązania umowy o pracę z wnioskodawczynią. Wskazać należy jednak, że jak wynika z wystawionego przez (...) sp. z o.o. w dniu 13 kwietnia 2015 roku świadectwa pracy oraz oświadczenia pracodawcy umowa o pracę z J. S. została rozwiązana przez pracodawcę z zachowaniem 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia, na mocy art. 33 K.p.

Jednocześnie wskazać należy, że treść decyzji, od której wniesiono odwołanie wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu ( por. orzeczenie SN z dnia 13 maja 1999 r., sygn. akt II UZ 52/99, OSN 2000, Nr 15, poz. 601; orzeczenie SN z dnia 23 listopada 1999 r., sygn. akt II UKN 204/99, OSN 2001, Nr 5, poz. 169). Tożsame stanowisko zajął Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 7 kwietnia 2011 roku ( I UK 357/10, LEX nr 863946) wskazując, że sąd ubezpieczeń społecznych nie może wykroczyć poza przedmiot postępowania wyznaczony w pierwszym rzędzie przez przedmiot zaskarżonej decyzji,
a następnie przez zakres odwołania od niej ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 września 2010 r. III UK 15/10 LEX nr 667499). W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot rozpoznania sprawy sądowej wyznacza decyzja organu rentowego, od której wniesiono odwołanie (art. 477 ⁹ k.p.c., art. 477 ¹⁴ k.p.c.) - tak orzeczono w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2010 r. II UZ 49/09 LEX nr 583831). W wyroku z dnia 23 kwietnia 2010 r. ( II UK 309/09, LEX nr 604210) Sąd Najwyższy przypomniał, że zgodnie z systemem orzekania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, w postępowaniu wywołanym odwołaniem do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych sąd rozstrzyga
o prawidłowości zaskarżonej decyzji (art. 477 ¹⁴ § 2 i art. 477 ^14a k.p.c.) w granicach jej treści
i przedmiotu.

Sąd pominął zatem podniesioną na rozprawie kwestię pracy wnioskodawczyni
w gospodarstwie rolnym rodziców. Okoliczność ta nie był podnoszona przez J. S. w toku postępowania przed organem rentowym. Wnioskodawczyni została prawidłowo poinformowana przez Sąd o możliwości złożenia do ZUS wniosku w tym zakresie.

Mając powyższe na względzie, wobec niespełnienia przez wnioskodawczynię wszystkich przesłanek do nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego, Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z dnia 26 lutego 2016 roku – znak (...).

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawczyni z pouczeniem o apelacji.

14 października 2016 roku

M.U.