Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lipca 2015 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Jarząbek

Protokolant: Łukasz Jóźwiak

po rozpoznaniu w dniu 21 lipca 2015 r. w Warszawie

sprawy A. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o przeliczenie wysokości emerytury

na skutek odwołania A. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 21 stycznia 2015 r. znak: (...)

- zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zobowiązuje organ rentowy do przeliczenia emerytury A. B. na podstawie art. 55 w związku z art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Sygn. akt VII U 472/15

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. decyzją z dnia 21 stycznia 2015 r., znak: (...) odmówił ubezpieczonej A. B. przyznania emerytury na podstawie art. 55 ustawy wskazując, że wnioskodawczyni ma już ustalone prawo do ww. świadczenia, które nieprzerwanie pobiera od dnia 10 kwietnia 1995 r., a zatem brak jest podstaw do zastosowania powołanej wyżej regulacji i ustalenia wysokości emerytury według zreformowanych zasad w myśl art. 26, tj. na podstawie zaewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonej wartości kapitału początkowego oraz składek na ubezpieczenie emerytalne (decyzja z dnia 21 stycznia 2015 r., znak: (...) k. 5, tom III a.r.).

Odwołanie od ww. decyzji złożyła A. B. wnosząc o jej zmianę i obliczenie emerytury na podstawie art. 55 ustawy emerytalnej przy uwzględnieniu faktu podlegania ubezpieczeniom społecznym po osiągnięciu wieku emerytalnego. Wskazała, że uprzednie ustalenie jej emerytury na tzw. „starych zasadach” nie stanowi przeszkody do ustalenia emerytury kapitałowej nawet w przypadku, gdy emerytura ta była pobierana. Podała nadto, że żaden przepis nie wskazuje, że musi być to pierwszy wniosek o emeryturę. Na poparcie swojej argumentacji odwołująca powołała się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 04 lipca 2013 r. (II UZP 4/13) z której wynika, że ubezpieczony urodzony przed dniem 31 grudnia 1948 r., który po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego kontynuował ubezpieczenie i wystąpił o emeryturę po dniu 31 grudnia 2008 r. ma prawo do jej wyliczenia na podstawie art. 26 w związku z art. 55 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2013 r. poz. 1440 ze zm.) niezależnie od tego, czy wcześniej złożył wniosek o emeryturę w niższym wieku emerytalnym lub o emeryturę wcześniejszą. Na tej podstawie ubezpieczona wniosła o ponowne przeliczenie przysługującego jej świadczenia emerytalnego i przyznanie na jej rzecz emerytury kapitałowej na podstawie art. 55 w związku z art. 26 ustawy emerytalnej (odwołanie z dnia 25 lutego 2015 r. k. 2 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 24 marca 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że zgodnie z treścią art. 55 ustawy emerytalnej ubezpieczonemu urodzonemu przed dniem 01 stycznia 1949 r., który osiągnął wiek emerytalny na podstawie art. 27 i posiada okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet, może być obliczona emerytura na zasadach określonych w art. 26, tj. na podstawie zaewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego: zwaloryzowanej kwoty kapitału początkowego oraz zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne, o ile wystąpił z wnioskiem o przyznanie emerytury po dniu 31 grudnia 2008r. oraz kontynuował ubezpieczenie emerytalne i rentowe po osiągnięciu wieku emerytalnego. Organ rentowy podkreślił, iż z uwagi na fakt, że odwołująca ma już ustalone prawo do emerytury, którą nieprzerwanie pobiera od dnia 10 kwietnia 1995 r., brak jest podstaw do przyznania na jej rzecz świadczenia na zasadach przewidzianych w art. 55 ustawy emerytalnej. Na tej podstawie organ rentowy odmówił wnioskodawczyni przeliczenia świadczenia w oparciu o powołaną wyżej regulację (odpowiedź na odwołanie z dnia 24 marca 2015 r. k. 3 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. B., urodzona (...), w dniu 15 lutego 1995 r. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych IV Oddział w W. wniosek o przyznanie jej prawa do świadczenia emerytalnego. Do wniosku załączyła kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych wraz z dokumentacją potwierdzającą te okresy (wniosek z dnia 15 lutego 1995 r. wraz załącznikami k. 1-9, tom I a.r.).

Decyzją z dnia 10 kwietnia 1995 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych IV Oddział w W. przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury od dnia 01 listopada 1994 r., tj. za okres 3 miesięcy poprzedzających miesiąc zgłoszenia wniosku o emeryturę. Jednocześnie organ rentowy zawiesił wypłatę świadczenia wskazując, że wznowienie wypłaty nastąpi po przedłożeniu zaświadczenia stwierdzającego dochody od miesiąca przyznania świadczenia. Wysokość świadczenia została ustalona na kwotę 327,02 zł (decyzja z dnia 10 kwietnia 1995 r., znak: (...) , k. 10-11, tom I a.r.).

W kolejnych latach organ rentowy dokonywał przeliczeń emerytury odwołującej A. B. na podstawie nowo przedkładanych przez nią zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, jak również waloryzował jego wysokość (decyzja z dnia 20 maja 1995 r., znak: (...) k. 18-19, decyzja z dnia 16 września 1996 r., znak: (...) k. 22, decyzja z dnia 16 października 1996 r. znak: (...) k. 26-27, decyzja z dnia 13 marca 1997 r., znak: (...) k. 30, decyzja z dnia 15 lipca 1997 r., znak: (...) k. 31, decyzja z dnia 15 września 1997 r., znak: (...) k.32, decyzja z dnia 28 listopada 1997 r., znak: (...) k. 36-37, decyzja z dnia 12 marca 1998 r., znak: (...) k. 40, decyzja z dnia 11 września 1998 r., znak: (...) i n. k. 46-56, k. 64-65, k. 67-68, k. 69-70, k. 73-74, k. 81-84, k. 87-88, k. 93-94, k. 100-103, k. 106-107, k. 113-114, k. 119-120, k. 132-133, k. 144-145, k. 154-156, k. 161-162, k. 165-166, tom I a.r.).

W dniu 08 września 1999 r. ubezpieczona osiągnęła powszechny wiek emerytalny. Po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego odwołująca wykonywała pracę w Zarządzie Głównym Zrzeszenia (...) z siedzibą w W. na stanowisku Głównej Księgowej na podstawie umowy zlecenia. Z tego tytułu w okresie od dnia 01 stycznia 2005 r. do dnia 30 czerwca 2005 r. otrzymała wynagrodzenie brutto w wysokości 6.500,00 zł, od którego zostały odprowadzone na składki na ubezpieczenia społeczne. Następnie odwołująca była zatrudniona w Firmie Handlowej (...) z siedzibą w S. w oparciu o kolejno zawierane umowy zlecenia. I tak w okresie od dnia 20 września 2005 r. do dnia 30 listopada 2005 r. ubezpieczona otrzymała wynagrodzenie brutto w wysokości 966,40 zł, w okresie od dnia 01 stycznia 2006 r. do dnia 30 listopada 2006 r. wynagrodzenie brutto w wysokości 3.866,56 zł, w okresie od dnia 01 stycznia 2007 r. do dnia 29 lutego 2008 r. wynagrodzenie brutto w wysokości 5.630,68 zł, w okresie od dnia 01 marca 2008 r. do dnia 31 maja 2009 r. wynagrodzenie brutto w wysokości 6.912,00 zł, w okresie od dnia 02 września 2009 r. do dnia 31 maja 2010 r. wynagrodzenie brutto w wysokości 5.120,00 zł, w okresie od dnia 01 września 2010 r. do dnia 30 listopada 2010 r. wynagrodzenie brutto w wysokości 1.040,00 zł, w okresie od dnia 11 stycznia 2011 r. do dnia 31 maja 2011 r. wynagrodzenie brutto w wysokości 3.168,00 zł, w okresie od dnia 16 sierpnia 2011 r. do dnia 30 listopada 2011 r. wynagrodzenie brutto w wysokości 3.024,00 zł, w okresie od dnia 15 stycznia 2012 r. do dnia 31 maja 2012 r. wynagrodzenie brutto w wysokości 3.240,00 zł, w okresie od dnia 01 września 2012 r. do dnia 30 listopada 2012 r. wynagrodzenie brutto w wysokości 2.448,00 zł, w okresie od dnia 02 września 2013 r. do dnia 30 listopada 2013 r. wynagrodzenie brutto w wysokości 2.592,00 zł, w okresie od dnia 15 stycznia 2014 r. do dnia 31 maja 2014 r. wynagrodzenie brutto w wysokości 3.384,00 zł, w okresie od dnia 01 września 2014 r. do dnia 30 listopada 2014 r. wynagrodzenie brutto w wysokości 2.232,00 zł oraz w okresie od dnia 12 grudnia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2014 r. wynagrodzenie brutto w wysokości 432,00 zł (zaświadczenie z dnia 06 lutego 2006 r. k. 60, zaświadczenie z dnia 23 stycznia 2006 r. k. 61, zaświadczenie z dnia 16 lutego 2007 r. k. 71, zaświadczenie z dnia 25 marca 2008 r. k. 90, zaświadczenie z dnia 01 czerwca 2009 r. k. 104, zaświadczenie z dnia 05 sierpnia 2010 r. k. 110, zaświadczenie z dnia 08 lutego 2012 r. k. 123, poświadczenie dla celów świadczeń emerytalno-rentowych z dnia 16 marca 2012 r. k. 127, zaświadczenie z dnia 09 lipca 2012 r. k. 135, zaświadczenie z dnia 30 listopada 2012 r. k. 141, zaświadczenie z dnia 04 marca 2014 r. k. 158, zaświadczenie z dnia 30 maja 2014 r. k. 165, tom I a.r., zaświadczenie z dnia 12 lutego 2015 r. k. 10, tom II a.r.).

W dniu 23 grudnia 2014 r. A. B. zwróciła się do organu rentowego z wnioskiem o przeliczenie przysługującego jej świadczenia emerytalnego na podstawie art. 26 w zw. z art. 55 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie w treści ww. wniosku ubezpieczona poinformowała organ rentowy, że obecnie nadal jest zatrudniona na podstawie umowy zlecenia w Firmie Handlowej (...) z siedzibą w S., a od jej wynagrodzenia odprowadzane są składki na ubezpieczenia społeczne (pismo z dnia 23 grudnia 2014 r. k. 1-3, tom III a.r.).

Decyzją z dnia 21 stycznia 2015 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. odmówił ubezpieczonej A. B. przyznania emerytury na podstawie art. 55 ustawy wskazując, że wnioskodawczyni ma już ustalone prawo do ww. świadczenia, które nieprzerwanie pobiera od dnia 10 kwietnia 1995 r., a zatem brak jest podstaw do zastosowania powołanej wyżej regulacji i ustalenia wysokości emerytury według zreformowanych zasad w myśl art. 26, tj. na podstawie zaewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonej wartości kapitału początkowego oraz składek na ubezpieczenie emerytalne (decyzja z dnia 21 stycznia 2015 r., znak: (...) k. 5, tom III a.r.).

Od niekorzystnej dla siebie decyzji organu rentowego, ubezpieczona A. B. wniosła odwołanie do tut. Sądu, inicjując tym samym niniejsze postępowanie (odwołanie z dnia 25 lutego 2015 r. k. 2 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawnie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, jak również w aktach organu rentowego. Zdaniem Sądu dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Dokumenty te nie były przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem wynikające z nich okoliczności należało uznać za mogące stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie. Przy tym zaznaczenia wymaga, że stan faktyczny w niniejszej sprawie był bezsporny, a strony różniły się wyłącznie, co do oceny prawnej przepisów prawa materialnego mających zastosowanie w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie A. B. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 21 stycznia 2015 r., znak: (...) jest zasadne i jako takie zasługuje na uwzględnienie.

W realiach rozpoznawanej sprawy, istotą sporu było to, czy odwołująca A. B. spełnia przesłanki z art. 55 ustawy z ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) do wystąpienia z wnioskiem o obliczenie jej emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej.

Zgodnie z treścią powołanego przepisu ubezpieczonemu, spełniającemu warunki do uzyskania emerytury na podstawie art. 27, który kontynuował ubezpieczenia emerytalne i rentowe po osiągnięciu przewidzianego w tym przepisie wieku emerytalnego i wystąpił z wnioskiem o przyznanie emerytury po dniu 31 grudnia 2008 r. może być obliczona emerytura na podstawie art. 26, jeżeli jest wyższa od obliczonej zgodnie z art. 53.

Bezspornym jest, że A. B. osiągnęła już wymagany przez art. 27 wiek emerytalny, kontynuowała ubezpieczenia emerytalne i rentowe po osiągnięciu tego wieku oraz złożyła wniosek o przyznanie na jej rzecz emerytury kapitałowej po dniu 31 grudnia 2008 r.

Organ rentowy odmowę obliczenia wysokości świadczenia według zasad wynikających z art. 26 w związku z art. 55 ustawy emerytalnej, argumentował pobieraniem wcześniej emerytury przez odwołującą. Stanowisko to nie jest jednak trafne, albowiem z treści art. 55 ustawy nie wynika, aby wniosek o emeryturę, określony we wskazanej powyższej regulacji musiał być pierwszym wnioskiem o świadczenie. W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że przepis art. 55 ustawy emerytalnej należy rozumieć jako przyznający prawo do złożenia wniosku o wyliczenie emerytury w powszechnym wieku emerytalnym, jeżeli ubezpieczenie było kontynuowane po osiągnięciu tego wieku emerytalnego, a wniosek został złożony po dniu 31 grudnia 2008 r. niezależnie od faktu przejścia na emeryturę wcześniejszą lub w niższym wieku emerytalnym. Przepis art. 55 ustawy emerytalnej umożliwiając ubezpieczonym urodzonym przed dniem 01 stycznia 1949 r. wyliczenie emerytury w wieku powszechnym według art. 26 ustawy zrównuje w pewnym sensie sytuacje tych osób z sytuacją osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. które (jeśli nabyły prawo do emerytury w niższym wieku emerytalnym albo do tzw. emerytury wcześniejszej) mogą, osiągając powszechny wiek emerytalny złożyć wniosek o ustalenie prawa do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym wyliczanej według art. 24 ustawy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 04 lipca 2013 r., II UZP 4/13, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2013 r., II UK 424/12).

Kwestia ta była przedmiotem licznych rozważań i analizy bogatego orzecznictwa Sądu Najwyższego. I tak w wyroku z dnia 18 września 2014 r. (I UK 27/14) Sąd Najwyższy wskazał, że w art. 55 ustawy emerytalnej chodzi nie o przyznanie, lecz o obliczenie według innych zasad emerytury już nabytej po spełnieniu warunków z art. 27 ustawy i przyznanej na wniosek złożony po dniu wskazanym w tym przepisie. Jednocześnie we wcześniejszym orzeczeniu z dnia 04 września 2013 r. (II UK 23/13) Sąd Najwyższy przesądził, że emeryt pobierający emeryturę przyznaną i obliczoną niezgodnie z wnioskiem emerytalnym na dotychczasowych zasadach (art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) nie traci prawa do ustalenia korzystniejszej wysokości emerytury „kapitałowej” na podstawie art. 26 tej ustawy, jeżeli kontynuuje ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a z wnioskiem o przyznanie emerytury obliczanej w systemie kapitałowym wystąpił po dniu 31 grudnia 2008 r. (art. 55 w związku z art. 114 ust. 1 ustawy).

Tym samym w uzasadnieniu do wskazanego powyżej wyroku z dnia 04 września 2013 r. (II UK 23/13), jak również do wyroku z dnia 07 listopada 2013 r. (II UK 143/13) Sąd Najwyższy zauważył, że emeryt pobierający świadczenie emerytalne, pozostający w dalszym ciągu czynny zawodowo i z tego tytułu kontynuujący obowiązkowo ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zachowuje status ubezpieczonego spełniającego warunki do uzyskania najkorzystniejszego wymiaru należnego świadczenia emerytalnego, w tym do wyliczenia na zasadach kapitałowych, jeżeli emerytura obliczona na podstawie art. 26 ustawy jest wyższa od obliczonej zgodnie z art. 53 ustawy, gdy spełnił warunki wymagane w art. 55 ustawy. Ponadto w powołanym orzeczeniu z dnia 07 listopada 2013 r. Sąd Najwyższy wskazał na obowiązek organu rentowego do obliczenia w tym przypadku emerytury ubezpieczonemu zarówno według dotychczasowych zasad (art. 27 w związku z art. 53 tej ustawy), jak i według nowych zasad (art. 26 w związku z art. 55 tej ustawy), a następnie przyznania emerytury w wyższej wysokości (art. 55 w związku z art. 100 ust. 1 tej ustawy).

W świetle powyższego należało zatem uznać, że odwołująca A. B. nie utraciła możliwości zweryfikowania wysokości przyznanej na jej rzecz emerytury tylko dlatego, że wcześniej nabyła ona prawo do pobierania ww. świadczenia w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, skoro w dalszym ciągu kontynuowała zatrudnienie i uiszczała należne z tego tytułu składki na ubezpieczenia emerytalno-rentowe.

Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 21 stycznia 2015 r., znak: (...) w ten sposób, że zobowiązał organ rentowy do przeliczenia emerytury A. B. na podstawie art. 55 w związku z art.26 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z tych też względów, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)