Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lutego 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant st. sekr. sądowy Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku T. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania T. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 3 sierpnia 2016r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 804/16

UZASADNIENIE

Zaskarżona decyzją z dnia 3 sierpnia 2016 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy T. M. prawa do emerytury.

W dniu 31 sierpnia 2016 roku wnioskodawca złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o zaliczenie do okresu pracy w szczególnych warunkach całego okresu zatrudnienia w G. Spółka z .o. w D. tj. od 02.05.1986 roku do dnia 31.05.2009 roku oraz okresu zatrudnienia w Spółdzielni Kółek Rolniczych w R. w okresie od dnia 17.05.1978 roku do dnia 31.03.1986 roku, gdzie pracował na stanowisku traktorzysty.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

T. M., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 18 lipca 2016 roku wniosek o przyznanie prawa do emerytury (dowód: wniosek o emeryturę k. 1-6 w aktach ZUS).

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący 25 lat. Niekwestionowany przez ZUS okres zatrudnienia wnioskodawcy w warunkach szczególnych wynosi łącznie 8 lat, 2 miesiące i 21 dni.

Wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

W okresie od dnia 17.05.1978 roku do dnia 31.03.1986 roku T. M. był zatrudniony w Spółdzielni Kółek Rolniczych w R., gdzie wykonywał pracę traktorzysty (dowód: świadectwo pracy k-14, zeznania wnioskodawcy k-10v.00:06:10 i dalej). Spółdzielnia zajmowała się produkcją rolną (uprawiała pola). Wnioskodawca nie był członkiem spółdzielni, nie brał udziału w podziale zysku, zatrudniony był na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, pracował minimalnie 8 godzin dziennie, w okresie wzmożonych prac polowych np. żniw, sianokosów, w wymiarze wyższym niż osiem godzin dziennie (dowód: zeznania wnioskodawcy k-10v. 00:07:43 i dalej). W okresie od miesiąca marca do miesiąca października każdego roku zatrudnienia w Spółdzielni wnioskodawca wykonywał traktorem prace polowe, głownie dokonywał orki i oprysków (dowód: zeznania wnioskodawcy k- 00:07:20 i dalej). W okresie od miesiąca listopada do lutego każdego roku zatrudnienia w Spółdzielni skarżący wykonywał traktorem prace drogowe: np. przy pomocy załączonego do ciągnika rozrzutnika rozsypywał piasek na drogach, wykonywał niekiedy przewozy transportowe- przewoził zboże ciągnikiem (dowód: zeznania wnioskodawcy k-10v. 00:08:06 i dalej, wyjaśnienia informacyjne 00: 01:47 i dalej, 00:03:47, 00:04:02).

Spółdzielnia Kółek Rolniczych w R. nie istnieje (okoliczność bezsporna).

W okresie od dnia 02.05.1986 roku do dnia 03.11.2013 roku wnioskodawca był zatrudniony w (...) S.A. w D. oraz jego następcy prawnego (...) Spółka z o.o. w D.. Pracodawca w dniu 14.04.2014 roku wystawił wnioskodawcy świadectwo pracy w szczególnych warunkach, w którym wskazał, iż wykonywał on pracę w szczególnych warunkach w łącznym wymiarze 8 lat 2 miesięcy i 21 dni (dowód: świadectwo pracy w szczególnych warunkach k-11-14 akt ZUS).

Sąd Okręgowy zważył i ocenił, co następuje:

odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1, 2 i 4 ustawy emerytalnej, ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. 1 stycznia 1999 r., osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa w wieku niższym niż 65 lat dla mężczyzn oraz okres składkowy wynoszący 25 lat. Przepisy dotychczasowe w rozumieniu art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej to przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z 1983 r. Według § 1 ust. 1 tego rozporządzenia, ma ono zastosowanie do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, przy czym, w myśl § 2 ust. 1, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Stosownie do § 4 ust. 1 rozporządzenia, pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: 1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący dla mężczyzny 60 lat; 2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W świetle przeprowadzonego postepowania dowodwego, które Sąd ograniczył do przesluchania ubezpieczonego oraz dowodu z dokumentow znajdujących się w aktach emerytalnych ZUS, Sąd Okręgowy uznał, iż okres pracy wnioskodawcy na stanowisku traktorzysty w Spółdzielni Kółek Rolniczych w R. (pracy w rolnictwie) nie może być potraktowany tak jak okres pracy kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych, zatrudnionych w transporcie (tego działu gospodarki dotyczy wykaz A dział VIII poz. 3). Powyższe stanowisko znajduje uzasadnienie w ugrutowanym już stanowisku orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych. I tak w wyroku z dnia 13 lipca 2016 r., I UK 218/15 Sąd Najwyższy, powołując się szeroko na dotychczasowe orzecznictwo odnoszące się do rozważanej kwestii, wyraził trafny pogląd - w pełni podzielany przez Sąd Okręgowy, że „w świetle przepisów wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia, wyodrębnienie poszczególnych prac ma charakter stanowiskowo-branżowy. Pod pozycjami zamieszczonymi w kolejnych działach wykazu wymieniono bowiem konkretne stanowiska przypisane danym branżom, uznając je za prace w szczególnych warunkach, uprawniające do niższego wieku emerytalnego. Przyporządkowanie danego rodzaju pracy do określonej branży ma istotne znaczenie dla jej kwalifikacji jako pracy w szczególnych warunkach. Usystematyzowanie prac o znacznej szkodliwości i uciążliwości i przypisanie ich do oddzielnych działów oraz poszczególnych stanowisk w ramach gałęzi gospodarki nie jest przypadkowe, gdyż należy przyjąć, że konkretne stanowisko narażone jest na ekspozycję na czynniki szkodliwe w stopniu mniejszym lub większym w zależności od tego, w którym dziale gospodarki jest umiejscowione. Konieczny jest bezpośredni związek wykonywanej pracy z procesem technologicznym właściwym dla danego działu gospodarki. Oznacza to, że przynależność pracodawcy do określonej gałęzi (branży) gospodarki ma znaczenie istotne i nie można dowolnie, z naruszeniem postanowień rozporządzenia, wiązać konkretnych stanowisk pracy z branżami, do których nie zostały przypisane w tym akcie prawnym. Nie można więc przyjąć, że istotny dla stwierdzenia wykonywania pracy w szczególnych warunkach jest wyłącznie rodzaj tej pracy, a bez znaczenia pozostaje okoliczność zatrudnienia pracownika w określonym sektorze gospodarki. Biorąc pod uwagę treść art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej, zgodnie z którym za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości psychofizycznej dla zdrowia ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia, należy przede wszystkim stwierdzić (ustalić i ocenić), czy konkretne stanowisko narażone jest na ekspozycję na czynniki szkodliwe w różnym stopniu w zależności od tego, w którym dziale przemysłu (gospodarki) jest umiejscowione. Jeżeli bowiem uciążliwość i szkodliwość dla zdrowia konkretnej pracy wynika właśnie z jej branżowej specyfiki, to należy odmówić tego szczególnego waloru pracy wykonywanej w innym dziale gospodarki. Natomiast w sytuacji, gdy stopień szkodliwości czy uciążliwości danego rodzaju pracy nie wykazuje żadnych różnic w zależności od branży, w której jest ona wykonywana, brak jest podstaw do zanegowania świadczenia jej w warunkach szczególnych tylko dlatego, że w załączniku do rozporządzenia została przyporządkowana do innego działu przemysłu (gospodarki). Jeżeli bowiem pracownik w ramach swoich obowiązków stale i w pełnym wymiarze czasu pracy narażony był na działanie tych samych czynników, na które narażeni byli pracownicy innego działu, w ramach którego to działu takie same prace zaliczane są do pracy w szczególnych warunkach, to zróżnicowanie tych stanowisk pracy musiałoby być uznane za naruszające zasadę równości w zakresie uprawnień do ubezpieczenia społecznego pracowników wykonujących taką samą pracę (...).” Analogiczne stanowisko wyrażono w wyroku z dnia 10 sierpnia 2016 r., III UK 1/16, wskazując w nim, że zatrudnienie traktorzysty przy pracach polowych w rolnictwie nie stanowi pracy w szczególnych warunkach z wykazu A, dział VIII, poz. 3 do rozporządzenia z 7 lutego 1983 r., czyli pracy kierowcy ciągnika w transporcie, zwracając uwagę na utrwalającą się jednolitą wykładnię tego przepisu, według której praca kierowcy ciągnika w transporcie i praca traktorzysty w rolnictwie, to nie są tożsame zatrudnienia w aspekcie możliwości jednakowej ich kwalifikacji jako pracy w szczególnych warunkach.

Tymczasem z poczynionych w sprawie ustaleń wynika, że wnioskodawca był zatrudniony jako traktorzysta, inaczej mówiąc - kierowca ciągnika rolniczego w spółdzielni kółek rolniczych, czyli w dziale rolnictwo, nie zaś „w transporcie i łączności” i wykonywał przy pomocy ciągnika rolniczego prace polowe (np. orał, wykonywał opryski itp.) - por. także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2016 r., II UK 397/15 (niepublikowany). Odmowa zakwalifikowania, jako wykonywanej w szczególnych warunkach, pracy traktorzysty (kierowcy ciągnika rolniczego) w trakcie prac polowych, a nie w transporcie, odpowiada rozumieniu tych przepisów przedstawionemu już wcześniej w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. wyroki z dnia 3 grudnia 2013 r., I UK 172/13, z dnia 13 sierpnia 2015 r., II UK 298/14, z dnia 5 maja 2016 r., III UK 121/15, z dnia 5 maja 2016 r., III UK 132/15, oraz z dnia 13 lipca 2016 r., I UK 218/15). Podobne stanowisko zajął także Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 12 maja 2015 r., (III AUa 922/14) oraz w z dnia 27 stycznia 2016 r.
(III AUa 900/15).

Podkreślić przy tym należy, iż nawet rozważając kwestię uwzglednienia wykonywania przez wnioskodawcę pracy w szczególnych warunkach w miesiącach zimowych od października do marca każdego roku zatrudnienia, jako świadczonej w transporcie, stwierdzić należy, iż okresy te są niewystarczające do uzupelnienia okresu pracy wnioskodacy w szczególnych warunkach w wymiarze 15 lat ( pięć miesiecy; październik, listopad,grudzień, styczeń, luty x 8 lat -40 miesięcy, czyli 3 lata 4 miesiące). Wnioskodawca zeznał przy tym, iż nie posiada żadnych innych okresow zatrudnienia w szczególnych warunkach (dowód: zeznania wnioskodawcy k-10v. 00;08:25,00:08:46).

Sąd oddalił wniosek skarżącego o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków: S. A. oraz J. M., jako bezprzedmiotowy, albowiem wnioskodawca wskazał, iz świadkowie mają potwierdzić fakt wykonywania przez niego pracy traktorzysty w Spółdzielni, okoliczność ta zaś jest wszak bezsporna (oświadczenie wnioskodawcy-protokół rozprawy k-10v. 00:05:41). Kwestią sporna natomiast pozostawało uznanie pracy na powższym stanowisku, jako pracy w szczególnych warunkach.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 47714 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.