Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2017r.

Sąd Rejonowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący: SSR Barbara Nowicka

Protokolant: starszy sekretarz sądowy E. B.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 lutego 2017 r. w S. sprawy

z powództwa D. L.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w Ł.

o zapłatę kwoty 14.000,- zł wraz z ustawowymi odsetkami

I.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w Ł. na rzecz powódki D. L. kwotę 14.000,- zł (słownie: czternaście tysięcy złotych 00/100) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 22.05.2015 r. do 31.12.2015r. i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 01.01.2016r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w Ł. na rzecz powódki D. L. kwotę 3.117,- zł (słownie: trzy tysiące sto siedemnaście złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  nakazuje ściągnąć od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w Ł. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Słupsku kwotę 178,72zł (sto siedemdziesiąt osiem złotych i 72/100) tytułem zwrotu wyłożonych przez Skarb Państwa wydatków.

Sygn. akt I C 1405/15

UZASADNIENIE

Powódka D. L. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w Ł., kwoty 14.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 22.05.2015 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. Wniosła nadto o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Precyzując podstawę faktyczną i prawną dochodzonego roszczenia powódka argumentowała, że w dniu 18.02.2006 r. na trasie S. – S., B. B. kierując samochodem marki T. (...), nr rej. (...), nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że podczas manewru wyprzedzania nie zachował szczególnej ostrożności i nie dostosował prędkości do panujących warunków na drodze, stracił panowanie nad kierowanym pojazdem i zjechał na lewe pobocze drogi, gdzie uderzył w przydrożne drzewo. Na skutek zdarzenia pasażerowie w/w pojazdu Z. B. (brat powódki), D. B. i A. S. (1), w wyniku doznanych obrażeń, ponieśli śmierć na miejscu.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 18.10.2006 r. w sprawie o sygn. akt II K 599/06 B. B. został uznany za winnego popełnienia opisanego czynu stanowiącego przestępstwo z art. 177 § 2 k.k. Powód wskazał, iż pojazd, którym kierował sprawca zdarzenia, w dacie wypadku korzystał z ochrony ubezpieczeniowej w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych na podstawie umowy ubezpieczenia zawartej ze stroną pozwaną.

Pełnomocnik powódki pismem z dnia 20.04.2015 r. zgłosił stronie pozwanej roszczenie w kwocie 40.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych w związku ze śmiercią brata. Pozwany uznał, iż poszkodowany bezpośrednio przyczynił się do powstania przedmiotowej szkody poprzez brak zapiętych pasów, pomniejszył przyznaną kwotę o 30 % i wypłacił powódce kwotę 7.000,00 zł.

Powódka wskazała, iż w chwili śmierci brata miała 48 lat. Była najstarszą osobą spośród rodzeństwa, wychowywała swojego młodszego o 4 lata brata albowiem rodzice poświęcali dużo czasu na pracę zawodową. Pomagała mu w odrabianiu lekcji, bawiła się z nim i grała w piłkę nożną, czuła się za niego odpowiedzialna. Wyprowadziła się z domu rodzinnego w wieku 20 lat, mimo tego jej kontakt z bratem był serdeczny i częsty. Pracowała z poszkodowanym w jednym zakładzie pracy, spotykali się podczas świąt oraz wszelkich uroczystości rodzinnych. Powódka i jej mąż byli rodzicami chrzestnymi syna zmarłego. Po śmierci brata powódka odczuwała żal i rozgoryczenie, regularnie odwiedzała miejsce jego pochówku, wspomina go w czasie świąt i uroczystości rodzinnych. Powódka wskazała nadto, iż odczuwa stany lękowe podczas podróży samochodem jej najbliższych członków rodziny.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. /k. 14-19/.

Pozwany zakwestionował powództwo zarówno co do zasady jak i co do wysokości, zarzucając, iż strona powodowa nie wykazała zasadności i wysokości roszczenia.

Przyznał, że pomiędzy sprawcą zdarzenia z dnia 18.02.2006 r. B. B. a stroną pozwaną została zawarta umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, obowiązująca w dacie zdarzenia i po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego przyznał powódce 10.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za śmierć brata, od której potrącił 30 % z tytułu przyczynienia się, albowiem poszkodowany nie miał zapiętych pasów.

Strona pozwana podniosła, iż powódka dokonała zgłoszenia szkody w piśmie z dnia 20.04.2015 r., a zatem po upływie 9 lat od daty zdarzenia, argumentując, iż znaczny upływ czasu od zajścia zdarzenia powodującego powstanie szkody nie będzie miał wpływu na ewentualne złagodzenie skutków zdarzenia a jedynie doprowadzi do wzbogacenia powódki.

Pozwany argumentował, iż w dacie zdarzenia zmarły brat powódki miał 44 lat, powódka 48 lat i mieli swoje rodziny, dzieci. W ocenie pozwanego doświadczenie życiowe wskazuje, że w życiu każdego człowieka nadchodzi czas, kiedy zakłada on własną rodzinę i to ona stajw się od tej chwili dla niego najważniejsza a rodzice i rodzeństwo schodzą na drugi plan.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18.02.2006 r. na trasie S. – S., B. B. kierując samochodem marki T. (...), nr rej. (...) jadąc w kierunku S. przed miejscowością R. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, przez to, że podczas manewru wyprzedzania nie zachował szczególnej ostrożności i nie dostosował prędkości do panujących warunków na drodze stracił panowanie na kierowanym pojazdem zjechał na lewe pobocze drogi gdzie uderzył przydrożne drzewo w wyniku czego jego pasażerowie Z. B., D. B. oraz A. S. (1) w wyniku doznanych obrażeń ponieśli śmierć na miejscu, natomiast A. S. (2) doznała urazu wielonarządowego – stłuczenia płuc, odmy opłucnowej, złamania żeber od III do X po stronie prawej, uszkodzenia jelita tj. choroby realnie zagrażającej życiu.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku II Wydziału Karnego z dnia 18.10.2006 r., sygn. akt II K 599/06 kierujący pojazdem marki T. (...) o nr rej. (...) B. B. został uznany za winnego popełnienia zarzucanego mu oskarżenia czynu tj. przestępstwa z art. 177 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 177 § 2 k.k. skazany na karę 2 lat pozbawienia wolności, (pkt. 1 wyroku), na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 70 § 2 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres próby 5 lat (pkt. 2 wyroku).

W dniu 27.02.2007 r. Sąd Okręgowy w Słupsku, IV Wydział Karny Odwoławczy z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora, wydał wyrok w którym w pkt. 1 zmienił wyrok Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 18.10.2006 r. w sprawie II K 599/06 w zaskarżonej części, w ten sposób, że na podstawie art. 42 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego B. B. środek karny zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 7 lat, zaliczając na poczet tego zakazu okres zatrzymania prawa jazdy od 18.02.2006 r.

(bezsporne) nadto dowód: akta szkody nr (...)w aktach sprawy , protokół oględzin wypadku drogowego wraz z dokumentami /k. 11 – 20 akt II K 599/06/ , protokół oględzin pojazdów /k. 21 – 22 akt II K 599/06/ , opinia z zakresu badania technicznego pojazdu /k. 72-78 akt II K 599/06/ , protokół oględzin zwłok /k. 106 - 125 akt II K 599/06/ , wyrok Sądu Rejonowego w Słupsku wraz z uzasadnieniem /k. 193, k. 195 – 198 akt II K 599/06/ , wyrok Sądu Okręgowego w Słupsku /k. 214 akt II K 599/06/.

Posiadacz pojazdu, którym kierował B. B., w dacie 18.02.2006 r. posiadał zawartą umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w Ł.. (bezsporne)

Pismem z dnia 20.04.2015 r. złożonym za pośrednictwem (...) S.A., D. L. zwróciła się do ubezpieczyciela z żądaniem zapłaty kwoty 40.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych w związku ze śmiercią brata.

Decyzją z dnia 21.05.2015 r. ubezpieczyciel uznał roszczenie powódki do kwoty 10.000,- zł, którą pomniejszył o 30 % z uwagi na przyczynienie się do powstania szkody poprzez brak zapiętych pasów i wypłacił powódce kwotę 7.000,00 zł.

(bezsporne) nadto dowód: pismo z dnia 20.04.2015 r. i decyzja z dnia 21.05.2015 r. w aktach szkody.

U D. L. w wyniku urazu po stracie brata w wypadku komunikacyjnym z dnia 18.02.2016 r., wystąpił długotrwały uszczerbek na zdrowiu psychicznym w wysokości 4 %.

Wypadek z dnia 18.02.2006 r. był dla D. L. silnym stresorem, przebyła zaburzenia adaptacyjne.

W okresie po wypadku cierpienie powódki mogło przekraczać normalną fizjologiczną reakcję żałoby, miała obniżony nastrój, była smutna, apatyczna, nic jej nie cieszyło. Stan ten trwał przez kilka miesięcy. W tym czasie powinna skorzystać ze specjalistycznej pomocy psychiatrycznej lub psychologicznej, ale nie miała wystarczającej świadomości, że można zwrócić się o taką pomoc. Zaniechanie terapii mogło skutkować przedłużeniem się reakcji żałoby i opóźnieniem wystąpienia poprawy . Przy wsparciu męża i dzieci wypracowała metody radzenia sobie ze stresem i ostatecznie zaadaptowała się częściowo do zaistniałej straty najbliższej osoby.

W żadnym okresie nie wystąpił u powódki pełnoobjawowy zespół stresu pourazowego. Wystąpiły jedynie pewne objawy charakterystyczne dla (...) (sny o zmarłym, lęk przed jazdą samochodem), ale nie pozwalające na sformułowanie diagnozy o wystąpieniu zespołu (...).

Obecnie u D. L. nie występują zmiany osobowościowe ani charakterologiczne w sensie zaburzeń ujętych pod sygnaturami F62.0 w ICD 10 (trwała zmiana osobowości po katastrofach, po przeżyciu sytuacji ekstremalnej).

Stan zdrowia powódki nie wymaga obecnie leczenia ambulatoryjnego.

dowód: pisemna opinia biegłego psychologa W. H. i psychiatry L. K. /k. 120 – 121 v. akt/.

D. L. była najstarszą z szóstki rodzeństwa. Z. B. był młodszym o 4 lata bratem powódki. D. L. i Z. B. założyli własne rodziny, mieli dzieci. Pracowali w jednym zakładzie pracy, utrzymywali kontakt telefoniczny, spotykali się podczas świąt i innych uroczystości rodzinnych. Powódka i jej mąż byli rodzicami chrzestnymi syna jej brata. Zmarły pomagał powódce w remontach mieszkania.

Matka D. L. i Z. B. zmarła w 2005 r.

W chwili śmierci Z. B. miał 44 lata, D. L. 48 lat. Gdy powódka dowiedziała się o śmierci brata przeżyła szok. Nie mogła uwierzyć, że jej brat nie żyje, odczuwała żal i rozgoryczenie.

Często odwiedza jego grób, modli się za niego, wspomina go podczas świąt oraz uroczystości rodzinnych, odczuwa stany lękowe podczas podróży samochodem jej najbliższych członków rodziny.

(bezsporne) a nadto dowód: zeznania świadka M. B. złożone na rozprawie w dniu 15.06.2016 r. czas nagrania 00:02:03, 00:07:02 /k. 74, 75 akt/, zeznania powódki D. L. złożone na rozprawie w dniu 15.06.2016 r. czas nagrania 00:19:34, 00:29:39 /k. 75 – 76 akt/.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W niniejszej sprawie bezsporne były okoliczności wypadku, w wyniku którego zmarł Z. B., jak również odpowiedzialność pozwanego co do zasady z tytułu zadośćuczynienia za doznaną przez powódkę krzywdę. Strony były również zgodne co do zasadności pomniejszenia należnego zadośćuczynienia o 30% z tytułu przyczynienia się poszkodowanego do wypadku. Strona powodowa na rozprawie dnia 18.12.2015r. przyznała podnoszony przez pozwanego stopień przyczynienia wskazując, że żądana w pozwie kwota obejmuje ten stopień przyczynienia.

Spornym było natomiast uprawnienie powódki do domagania się zadośćuczynienia za krzywdę ponad wypłaconą już przez pozwanego kwotę 7.000,00 zł.

Przystępując do oceny zasadności podnoszonych przez strony twierdzeń i zarzutów Sąd zważył, iż ocena prawna dochodzonego przez powódkę roszczenia winna być dokonywana na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c.

Zgodnie z art. 448 k.c. w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przepis art. 445 § 3 stosuje się.

Jak stanowi przepis art. 24 § 1 Kodeksu cywilnego ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie Sądu Najwyższego stanowiskiem, spowodowanie śmierci osoby bliskiej może stanowić naruszenie dobra osobistego członków rodziny zmarłego w postaci szczególnej więzi rodzinnej i uzasadniać przyznanie im zadośćuczynienia na podstawie art. 448 w związku z art. 24 § 1 k.c., jeżeli śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r. (por. uchwały Sądu Najwyższego: z dnia 22 października 2010 r., III CZP 76/10, OSNC-ZD 2011, z. B, poz. 42 i z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11, OSNC 2012, z. 1, poz. 10 oraz wyroki z dnia 14 stycznia 2010 r., IV CSK 307/09, OSNC-ZD 2010, z. C, poz. 91, z dnia 25 maja 2011 r., II CSK 537/10, niepubl., z dnia 10 listopada 2010 r., II CSK 248/10, OSNC 2011-ZD, z. B, poz. 44, z dnia 11 maja 2011 r., I CSK 621/10, niepubl. oraz z dnia 15 marca 2012 r., I CSK 314/11, niepubl.). - (tak w uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2015 r., II CSK 594/14, Legalis nr 1337752).

Skoro posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem pojazdu szkodę, której następstwem jest między innymi śmierć, to w ramach zawartej umowy ubezpieczenia ubezpieczyciel przejmuje odpowiedzialność sprawcy, taka jest bowiem w ogóle istota ubezpieczania się od odpowiedzialności cywilnej i ani z przepisów ustawy, ani z umowy nie wynika, by odpowiedzialność ubezpieczyciela za taką szkodę była wyłączona. Takie wyłączenie musiałoby być wyraźne (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 6 września 2012 roku, sygn. akt I ACa 739/12, orzeczenia.krakow.sa.gov.pl).

Podzielając przytoczone stanowisko Sąd zważył, iż śmierć osoby najbliższej jest niezwykle dotkliwym i tragicznym wydarzeniem dla najbliższych członków rodziny zmarłego. Rodzina i wzajemne więzi rodzinne są źródłem szczęścia i wpływają na poczucie bezpieczeństwa osób bliskich poprzez wzajemne wspieranie się w różnych sytuacjach życiowych, uczucia łączące osoby bliskie, dzielenie radości i smutków, wzajemnych doświadczeń.

Zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy nie pozostawiał wątpliwości, że śmierć brata powódki w wypadku komunikacyjnym z dnia 18.02.2006 r. spowodowała naruszenie jej dobra osobistego w postaci prawa do życia w rodzinie i utrzymania więzi rodzinnych.

Z przesłuchania powódki, zeznań świadka M. B. i opinii biegłych sądowych z zakresu psychologii i psychiatrii wynikało, że powódka była bardzo związana z bratem, ich wzajemne relacje były bardzo dobre, spędzali razem czas, pracowali w jednym zakładzie pracy. Powódka mogła liczyć na pomoc i wsparcie brata.

O bardzo silnej więzi emocjonalnej łączącej powódkę ze zmarłym świadczy chociażby to, że rodzeństwo pomimo dzielącej ich różnicy wieku (4 lata), założenia własnych rodzin nadal spędzało ze sobą czas, szukało u siebie pomocy i wsparcia, celebrowało święta i uroczystości. Należy zauważyć nadto, iż założenie własnej rodziny z natury rzeczy skutkuje w pewien sposób osłabieniem więzi między rodzeństwem na rzecz małżonków i własnych dzieci, zwłaszcza w przypadku różnicy wieku między rodzeństwem. To, że pomiędzy rodzeństwem tak się nie stało było skutkiem silnych, wyjątkowych relacji, mających początek już w dzieciństwie.

Wyłaniające się z zeznań M. B. i powódki poczucie bliskości, bezpieczeństwa, poszukiwanie pomocy u zmarłego brata, jest przejawem łączącej ich wyjątkowej więzi. Zwrócić należy też uwagę, iż zeznania powódki, w zakresie istotnym dla ustalenia rodzaju łączących ją ze zmarłym bratem więzi, nie były tendencyjne. O sile więzi łączących powódkę ze zmarłym bratem świadczy nadto to, iż mimo upływu ponad 10 lat od jego śmierci celebruje ona pamięć o nim, odwiedza jego grób, jego osoba we wspomnieniach powódki zajmuje wciąż znaczące miejsce. Bez wątpienia nagła i niespodziewana śmierć brata była dla powódki tragicznym i traumatycznym wydarzeniem, spowodowała głęboki ból i cierpienie, poczucie straty i pustki. Powódka bardzo przeżyła śmierć brata, nie mogła pogodzić się z jego stratą.

Sąd zważył nadto, iż powódka nie korzystała przy tym z pomocy lekarza psychiatry czy psychologa, równowagę próbowała odzyskać sama, przy wsparciu rodziny.

Na podstawie opinii pisemnej biegłych sądowych z zakresu psychologii i psychiatrii wynikało, że występujące u powódki zaburzenia adaptacyjne po śmierci brata wymagały specjalistycznej pomocy psychiatrycznej lub psychologicznej i wystąpił u niej długotrwały uszczerbek na zdrowiu psychicznym w wysokości 4 %.

Sąd uznał opinię biegłych za fachową, logiczną i wystarczająco uzasadnioną, a w konsekwencji wiarygodną. Opinia nie była ona kwestionowana przez żadną ze stron.

Opinia ta potwierdzała w znacznej mierze argumenty strony powodowej, co pozwoliło Sądowi na ustalenie, że na skutek śmierci brata powódka utraciła w znacznej części możliwość życia we wspierającej się rodzinie, co stanowiło naruszenie jednego z podstawowych dóbr osobistych człowieka.

Przechodząc do kwestii związanej z wysokością zadośćuczynienia, podkreślić należało, iż sprawy o zadośćuczynienie z krzywdę wywołaną śmiercią osoby bliskiej mają charakter ocenny. Każda z tych spraw jest inna, niesie za sobą inną tragedię i wymaga indywidualnego podejścia. Oczywistym jest też, że każda osoba dotknięta tragiczną, niespodziewaną śmiercią osoby bliskiej przeżywa tę śmierć na swój sposób. Jednakże przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia nie można nie rozróżniać siły i jakości więzi istniejących pomiędzy małżonkami, pomiędzy rodzicami i dziećmi oraz pomiędzy rodzeństwem. Ta różnica w sile więzi przesądza właśnie o konieczności różnicowania zadośćuczynienia członkom rodziny.

Wypracowane w orzecznictwie i doktrynie poglądy co do ustalania zadośćuczynienia i jego charakteru prawnego na gruncie zadośćuczynienia z art. 445 k.c. są aktualne również przy zadośćuczynieniu za naruszenie dobra osobistego.

Ustalenie odpowiedniej sumy pieniężnej powinno nastąpić przy uwzględnieniu wszelkich okoliczności mających wpływ na rozmiar krzywdy dotyczących: rodzaju chronionego dobra, rozmiaru doznanego uszczerbku, charakteru następstw naruszenia, wieku poszkodowanego, rodzaju i stopnia winy sprawcy, odczuwania jej przez poszkodowanego.

Zadośćuczynienie jest szczególną formą naprawienia niemajątkowej szkody na osobie (krzywdy) stanowiącej rodzaj rekompensaty pieniężnej za doznane przez osobę pokrzywdzoną czynem niedozwolonym cierpienia fizyczne lub psychiczne i powinno ułatwić przezwyciężenie przez nią ujemnych przeżyć psychicznych. Pomimo tego, że przepisy prawa nie określają szczegółowo kryteriów jakimi należy kierować się przy ustalaniu wysokości należnego świadczenia z tytułu zadośćuczynienia, to jednak w dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego, jak i doktrynie prawa zostały wypracowane pomocne wskazówki pozwalające na dokonanie odpowiednich ustaleń. Biorąc pod uwagę niewymierny charakter szkody niemajątkowej, zadośćuczynienie stanowi swoiste wynagrodzenie osobie poszkodowanej przeżytych cierpień psychicznych i fizycznych, przy czym wysokość takiego świadczenia powinna stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość jednakże nie nadmierną w stosunku do rozmiaru doznanej krzywdy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2000 r., III CKN 582/98) W przypadku wyrządzenia krzywdy wskutek naruszenia dóbr osobistych wysokość odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia powinna być ustalona przy uwzględnieniu rodzaju dobra, które zostało naruszone oraz charakter, stopień nasilenia i czas trwania doznawania, przez osobę, której dobro zostało naruszone, a także ujemnych przeżyć psychicznych takiej osoby. Istotne znaczenie ma również stopień winy osoby naruszającej dobra osobiste oraz cel, które zamierzała osiągnąć podejmując działania wyrządzające krzywdę (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2006 r. I CSK 159/05, Legalis nr 304556).

Podzielając w zupełności przytoczone stanowiska Sąd uznał, iż kwota 30.000,00 zł jest kwotą adekwatną do krzywdy i cierpienia jakich doznała powódka na skutek śmierci brata. Suma ta stanowi niewątpliwie ekonomicznie odczuwalną dla powódki wartość, nie będąc przy tym nadmierną, biorąc pod uwagę natężenie cierpienia i bliskość relacji z bratem. Jednocześnie na podstawie opinii biegłych Sąd ustalił, że śmierć brata skutkowała długotrwałym uszczerbkiem na zdrowiu psychicznym powódki, a zatem mimo upływu wielu lat od zdarzenia, negatywny skutek w sferze zdrowia powódki nadal istnieje.

Pomniejszając tę kwotę o 30% z tytułu bezspornego przyczynienia się (tj. 9.000,- zł) i uwzględniając już kwotę zadośćuczynienia wypłacaną w postępowaniu likwidacyjnym w wysokości 7.000,- zł, do zasądzenia pozostawała kwota 14.000,00 zł.

O odsetkach za opóźnienie orzeczono na podstawie art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym odsetki należą się wierzycielowi od chwili, gdy dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia.

Zobowiązania z czynów niedozwolonych są bezterminowe, dlatego też stan opóźnienia w ich wykonaniu pojawia się dopiero wtedy, gdy dłużnik nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela (art.455 kc).

W orzecznictwie ukształtował się pogląd, zgodnie z którym obecnie nie zachodzą podstawy do uznania, że od zasądzonych zadośćuczynień w oparciu o przepis art. 444 kc odsetki za opóźnienie winny być zawsze zasądzone od daty wezwania do zapłaty lub od daty wyrokowania. Kwestia ta winna być oceniana i rozstrzygana indywidualnie w każdym konkretnym przypadku. Inne rozstrzygnięcie winno zapaść w tym przypadku, gdy krzywda poszkodowanego może być oceniana już w dacie wezwania do zapłaty, a inna w przypadku, gdy proces leczenia poszkodowanego i usuwania skutków doznanego urazu trwa jeszcze w trakcie procesu (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 07.09.2007r., I ACa 458/07, LEX nr 337315).

Odsetki należą się wierzycielowi od chwili, gdy dłużnik opóźnia się ze spełnieniem wymagalnego świadczenia pieniężnego. Normy tej nie można stosować w oderwaniu od charakteru świadczenia głównego i funkcji odsetek jako świadczenia ubocznego. O ile zadośćuczynienie zmierza do kompensaty szkody niemajątkowej, szacowanej z uwzględnieniem panujących w danym czasie stosunków majątkowych, o tyle odsetki stanowią także środek waloryzacji świadczenia głównego, zapewniając pełne wyrównanie doznanego uszczerbku. W konsekwencji tylko określenie wysokości zadośćuczynienia według stanu rzeczy istniejącego w chwili wyrokowania uzasadnia przyznanie odsetek dopiero od tej daty. Ustalenie natomiast, że zasądzona kwota należała się powodowi już w momencie wezwania dłużnika do spełnienia świadczenia, odpowiadając rozmiarowi szkody niemajątkowej, ustalonej według mierników wówczas istniejących, usprawiedliwia zasądzenie odsetek od chwili jego wymagalności (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 26 kwietnia 2005 roku, sygn. akt I Aca 1664/04 /LEX nr 166826/).

W ocenie Sądu już w dacie wydawania przez pozwanego decyzji z dnia 21.05.2015r. o przyznaniu powódce zadośćuczynienia w wysokości 7.000,- zł (po rozpoznaniu wniosku z dnia 20.04.2015r. o przyznanie 40.000,- zł) możliwym było ustalenie wszystkich potrzebnych okoliczności, a mierniki w zakresie stanu zdrowia psychicznego powódki istniały w dacie zakończenia postępowania likwidacyjnego w takiej samej postaci i zakresie, jak w dacie wyrokowania. W tej sytuacji uwzględniono żądanie zasądzenia odsetek od dnia 22.05.2015r., jako terminu przypadającego po upływie 30 dni od zgłoszenia szkody i sprecyzowania roszczenia co do wysokości (art. 817 § 1 kc).

Orzekając o odsetkach Sąd uwzględnił nadto zmianę treści art. 481 k.c. obowiązującą od dnia 1.01.2016 r.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w pkt. I sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2002 r., nr 163, poz. 1349). Na koszty poniesione przez powódkę składały się:

-

koszty opłaty od pozwu – 700,00 zł,

-

koszty zastępstwa prawnego strony powodowej – 2.417,00 zł.

Mając na uwadze zasadę odpowiedzialności za wynik procesu sąd orzekł jak w punkcie II sentencji wyroku i zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3.117,00 zł.

O kosztach postępowania jak w pkt III wyroku Sąd orzekł zgodnie z treścią art. 108 § 1 k.p.c., art. 98 k.p.c. w zw. z art. 83 ust.2 i art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2016, poz. 623 z późn. zm.) i nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 178,72,- zł tytułem zwrotu części wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatków na wynagrodzenie biegłego w zakresie, w jakim nie zostały dotąd pokryte z zaliczek stron.