Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 marca 2017r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

Protokolant: Urszula Kalinowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 marca 2017r. w Warszawie

sprawy A. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) w W.

o emeryturę

na skutek odwołania A. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W.

z dnia 12 września 2016r., znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje A. S. prawo do emerytury od dnia 1 września 2016 roku.

UZASADNIENIE

A. S. w dniu 7 października 2016r. złożył, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W., odwołanie od decyzji z dnia 12 września 2016r., znak: (...), odmawiającej przyznania prawa do wcześniejszej emerytury.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, że decyzja organu rentowego jest krzywdząca, ponieważ w warunkach szczególnych pracował przez całe swoje życie. W okresie od 10 kwietnia 1975r. do 30 grudnia 1981r. wykonywał prace w warunkach szkodliwych w Przedsiębiorstwie (...) w W., początkowo jako pracownik spedycyjny, a następnie jako mechanik pojazdów samochodowych. Praca na stanowisku mechanika polegała na naprawie sprzętu i samochodów o tonażu powyżej 3.5 tony, ale również mniejszych. Ubezpieczony naprawiał m.in. silniki, wymieniał tłoki w silnikach, odkręcał misy olejowe, naprawiał podwozia oraz skrzynie biegów. W/w prace wykonywał w kanałach remontowych, znajdujących się w hali. Przerwy w pracy w kanale wynikały z konieczności wykonywania prac przygotowawczych umożliwiających dalszą naprawę w kanale. Czas naprawy jednego samochodu zależał od rodzaju awarii. W okresie zimowym napraw było więcej. Ubezpieczony wskazał także, że w halach, w których dokonywane był naprawy, panowały ciężkie warunki, było słabe ogrzewanie, oświetlenie oraz wentylacja, a także występowała wilgoć. Praca w kanałach wymagała wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne jak też innych pracowników. Ubezpieczony podniósł także, że w pracy miał do czynienia ze środkami takimi jak benzyna i oleje, które miały szkodliwe oddziaływanie na organizm. Nie posiada jednak świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach, ponieważ wskazany zakład pracy już nie istnieje ( odwołanie z dnia 28 września 2016r., k. 2-5 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podniósł, że ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999r. nie spełnił przesłanki co najmniej 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zaliczył do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia ubezpieczonego w (...)w W. od dnia 10 kwietnia 1975r. do dnia 30 listopada 1981r. na stanowisku kolejno: robotnika spedycyjnego, mechanika pojazdów samochodowych oraz mechanika napraw pojazdów samochodowych, ponieważ ubezpieczony nie przedstawił świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy wskazał ponadto, że do stażu pracy w szczególnych warunkach zaliczył okres zatrudnienia w Fabryce (...) w M. od dnia 7 stycznia 1975r. do dnia 12 marca 1975r., w Przedsiębiorstwie (...) w W. od dnia 1 sierpnia 1983r. do dnia 8 lipca 1988r. oraz w (...) w W. od dnia 11 lipca 1988r. do dnia 31 grudnia 1998r. w łącznym wymiarze 14 lat, 7 miesięcy i 22 dni. Jeśli chodzi zaś o ogólny staż pracy, to na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony legitymuje się okresem 26 lat i 21 dni, nie jest członkiem OFE oraz osiągnął wiek emerytalny 60 lat dla mężczyzn ( odpowiedź na odwołanie z dnia 14 października 2016r., k. 8 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. S., urodzony (...), od dnia 19 września 1972r. do dnia 5 października 1974r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w W. na stanowisku pomocnika elektromontera ( zaświadczenie, akta kapitałowe). Następnie w okresie od 9 października 1974r. do 11 grudnia 1974r. wykonywał obowiązki mechanika samochodowego w Przedsiębiorstwie (...) w W. ( świadectwo pracy z 8 października 1979r., akta kapitałowe). Od 7 stycznia 1975r. do dnia 12 marca 1975r. pracował na stanowisku montera pojazdów w Fabryce (...) ( świadectwo pracy z dnia 9 grudnia 1981r., akta kapitałowe) i w dniu 27 maja 2013r. otrzymał świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach potwierdzające, że w w/w okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w zakładzie przetwarzającym azbest, wykonując prace wymienione w Wykazie A, Dziale VII, poz. 9, pkt 2 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.U. Nr 8 z dnia 18 lutego 1983r. poz. 43 ze zm.) oraz w załączniku do Zarządzenia Nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego ( Dz. Urzędowy MHiPM Nr 1-3, poz. 1) ( świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z 27 maja 2013r., k. 12 akt emerytalnych).

W dniu 7 kwietnia 1975r. ubezpieczony złożył podanie o pracę na stanowisku mechanika samochodowego w Przedsiębiorstwie (...) w W. (podanie z dnia 7 kwietnia 1975r., k. 2 akt osobowych). W dniu 10 kwietnia 1975r. została zawarta umowa o pracę na dwutygodniowy okres próbny. Ubezpieczonemu powierzono stanowisko robotnika spedycyjnego w Hurtowni. Jako termin rozpoczęcia pracy wskazano dzień 10 kwietnia 1975r. Zakład pracy przyznał ubezpieczonemu uposażenie według V grupy zaszeregowania, tj. w kwocie 10 zł (umowa o pracę z dnia 10 kwietnia 1975r., k. 10 akt osobowych). W dniu 16 kwietnia 1975r. przeniesiono A. S. z Hurtowni (...) do Bazy Transportowej na stanowisko mechanika pojazdów samochodowych. Zakład pracy przyznał ubezpieczonemu uposażenie według VII grupy zaszeregowania, tj. w kwocie 13 zł ( pismo, k. 11 akt osobowych). W dniu 25 kwietnia 1975r. zawarto z ubezpieczonym kolejną umowę o pracę na czas nieokreślony na stanowisku mechanika pojazdów samochodowych w Bazie Transportowej ( umowa o pracę, k. 13 akt osobowych).

Ubezpieczony swoje obowiązki realizował w bazie transportowo-remontowej przy ulicy (...) w W.. Na hali głównej znajdowały się cztery kanały remontowe, natomiast na osobnej hali znajdował się jeden kanał służący do napraw dużych samochodów ciężarowych. Na hali pracowało około 10 mechaników i jeden elektryk. Do obowiązków ubezpieczonego należało naprawianie samochodów ciężarowych marek m.in.: J., N., Ż. oraz K.. Były to samochody ciężarowe powyżej 3.5 t. Ubezpieczony dokonywał gruntownych remontów, np. silników, które najpierw musiał wymontować, przenieść na warsztat, wymontować części, umyć i złożyć. Zajmował się również wymianą tłoków w silnikach, odkręcaniem mis olejowych, naprawą podwozia oraz skrzyni biegów, które również musiał wymontować z kanału i naprawić w warsztacie. Ubezpieczony dokonywał także przeglądów samochodów, przeglądy te obejmowały silniki, hamulce, łożyska itp.

Część prac była realizowana przez ubezpieczonego w kanale, zaś część – jak np. remonty silników czy skrzyni biegów – ubezpieczony wykonywał na stanowiskach poza kanałem. Dodatkowo, z uwagi na brak pogotowia technicznego w zakładzie, wyjeżdżał na zmianę z innymi mechanikami do napraw w terenie. Takie naprawy szczególnie często zdarzały się w tzw. okresie karpiowym. Dodatkowo, jeśli pracy było dużo i wszystkie kanały były zajęte, to mechanicy, w tym ubezpieczony, wykonywali naprawy przed halą.

Wśród mechaników pracujących w warsztacie nie istniał podział prac w zależności od rodzaju napraw czy przeglądów. Każdy mechanik realizował przeglądy i wszystkie naprawy konieczne do wykonania w danym czasie. Ponadto, zakład nie zlecał napraw podmiotom z zewnątrz, gdyż wszystkie realizowali mechanicy zatrudnieni w zakładzie.

A. S. swoje obowiązki wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, tj. przez 8 godzin dziennie. W okresie od listopada do stycznia, w tzw. okresie karpiowym, pracował dłużej, nawet po 30 godzin bez przerwy. W tym też okresie, w dużo większym wymiarze czasowym dokonywał napraw w terenie, a jeśli była potrzeba, to zajmował się również odśnieżaniem terenu wokół zakładu.

W zakładzie panowały bardzo ciężkie warunki, w okresie zimowym halę ogrzewał prowizoryczny piec, w którym trzeba było rozpalać oraz go czyścić. Ubezpieczony pobierał dodatek pieniężny za pracę w warunkach szkodliwych ( zeznania A. S., skrócony protokół z dnia 3 marca 2017r., k. 66 - 69 a.s., e – protokół z dnia 3 marca 2017r., k. 70 a.s., zeznania świadków: W. S. i Z. N., skrócony protokół z dnia 9 grudnia 2016r., k. 26 - 28 a.s., e – protokół z dnia 9 grudnia 2016r., k. 29 a.s. oraz skrócony protokół z dnia 3 marca 2017r., k. 66 - 69 a.s., e – protokół z dnia 3 marca 2017r., k. 70 a.s.).

W dniu 1 grudnia 1981r. A. S. został przeniesiony z Przedsiębiorstwa (...) w W. do pracy w Spółdzielni (...) na zasadzie porozumienia zakładów pracy ( pismo, k. 100 akt osobowych).

W dniu 27 listopada 1981r. ubezpieczony otrzymał świadectwo pracy, z którego wynika, że w okresie od 10 kwietnia 1975r. do 30 listopada 1981r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w W. na stanowisku: robotnika spedycyjnego, mechanika pojazdów samochodowych, mechanika napraw pojazdów samochodowych w (...) (świadectwo pracy z dnia 27 listopada 1981r., k. 105 akt osobowych).

W okresie od 1 grudnia 1981r. do 30 czerwca 1983r. A. S. pracował w Spółdzielni (...) na stanowisku mechanika samochodowego ( świadectwo pracy, akta kapitałowe). Od dnia 1 sierpnia 1983r. do dnia 8 lipca 1988r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w W. na stanowisku operatora sprzętu ciężkiego ( świadectwo pracy, akta kapitałowe) i w dniu 28 lutego 2013r. otrzymał świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach potwierdzające, że w w/w okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych, wymienione w Wykazie A, Dziale V, poz. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.U. Nr 8 z dnia 18 lutego 1983r. poz. 43 ze zm.), na stanowisku operator – maszynista koparek i ładowarek jedno i wielonaczyniowych, wymienionym w Wykazie A, Dziale V, poz. 3, pkt 2 załącznika Nr 1 do Zarządzenia Nr 17 Ministra-Kierownika Urzędu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z dnia 2 sierpnia 1985r. (świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, k. 14 akt emerytalnych). Następnie od dnia 11 lipca 1988r. ubezpieczony zatrudniony był w (...) S.A. w W., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie od dnia 11 lipca 1988r. do dnia 31 grudnia 2009r. wykonywał prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych, wymienione w Wykazie A, Dziale V, poz. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r., na stanowisku maszynisty koparek i ładowarek jednonaczyniowych i wielonaczyniowych, wymienionym w Wykazie A, Dziale V, poz. 3, pkt 1 stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty ( Dz. Urz. MB i PMB Nr 3 poz. 6).

W okresie zatrudnienia w (...) S.A. w W. A. S. pobierał wynagrodzenie za pracę w czasie choroby za następujące okresy: od 22 lipca 1996r. do 16 sierpnia 1996r., od 4 grudnia 1996r. do 12 grudnia 1996r., od 7 marca 1998r. do 10 kwietnia 1998r., od 30 sierpnia 1999r. do 28 września 1999r., od 4 stycznia 2006r. do 13 stycznia 2006r., od 10 listopada 2009r. do 13 listopada 2009r., od 8 lipca 2010r. do 21 lipca 2010r., od 2 sierpnia 2011r. do 12 sierpnia 2011r., od 3 stycznia 2012r. do 13 stycznia 2012r., od 5 marca 2015r. do 13 marca 2015r. oraz od 2 lipca 2015r. do 6 lipca 2015r. Natomiast w okresach: od 13 grudnia 1996r. do 31 grudnia 1996r., od 1 stycznia 1997r. do 30 sierpnia 1997r., od 11 kwietnia 1998r. do 30 kwietnia 1998r., od 22 lipca 2010r. do 31 października 2010r., od 27 grudnia 2010r. do 31 grudnia 2010r., od 1 stycznia 2011r. do 7 stycznia 2011r. oraz od 7 lipca 2015r. do 27 lipca 2015r. otrzymywał zasiłek chorobowy (świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, k. 15 akt emerytalnych, druk Rp-7 z dnia 8 marca 2016r., k. 7-9 akt emerytalnych, wykaz zwolnień, k. 10 akt emerytalnych, legitymacja ubezpieczeniowa, k. 16 akt emerytalnych).

W dniu 1 września 2016r. ubezpieczony złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. wniosek o wcześniejszą emeryturę wraz z informacją dotyczącą okresów składkowych i nieskładkowych (wniosek, k. 1 - 6 akt emerytalnych).

Na podstawie dowodów uzyskanych w wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego organ rentowy przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999r.: okresy składkowe w wymiarze 25 lat, 1 miesiąca i 2 dni, okresy nieskładkowe w wymiarze 11 miesięcy i 19 dni, tj. staż sumaryczny w wymiarze 26 lat i 21 dni, w tym staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 14 lat, 7 miesięcy i 22 dni. Jednocześnie organ rentowy ustalił, że ubezpieczony nie spełnił warunków wynikających z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015r., poz. 748) w zw. z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43 ze zm.). Jako okresy wykonywania prac w szczególnych warunkach zostały uwzględnione następujące okresy: od 7 lipca 1975r. do 12 marca 1975r., od 1 sierpnia 1983r. do 8 lipca 1988r., od 11 lipca 1988r. do 21 lipca 1996r., od 17 sierpnia 1996r. do 3 grudnia 1996r., od 31 sierpnia 1997r. do 6 marca 1998r., od 1 maja 1998r. do 31 grudnia 1998r. Stanowiły one jednak okres krótszy niż wymagane 15 lat, dlatego decyzją z dnia 12 września 2016r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. odmówił A. S. prawa do wnioskowanego świadczenia ( decyzja ZUS z dnia 12 września 2016r., znak: (...), k. 26 a.r.). A. S. odwołał się od powyższej decyzji ( odwołanie z dnia 28 września 2016r., k. 2-5 a.s.).

Wskazany stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie powołanych dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, w tym w aktach osobowych i rentowych A. S., jak również w oparciu o zeznania ubezpieczonego oraz świadków: W. S. i Z. N..

Zeznania strony i świadków zostały ocenione jako wiarygodne, ponieważ były spójne
i wzajemnie się uzupełniały. Świadkowie pracowali w tym samym miejscu co ubezpieczony, a zatem znali jego pracę i wiedzieli na podstawie własnych obserwacji, czym ubezpieczony się zajmował. Dodatkowo zeznania świadków pozostawały zgodne z dowodami z dokumentów znajdującymi się w aktach osobowych oraz z zeznaniami ubezpieczonego, a zatem należało im dać wiarę.

Dowody z dokumentów, w szczególności znajdujące się w aktach osobowych oraz przedstawione przez ubezpieczonego wraz z wnioskiem o emeryturę, Sąd ocenił jako wiarygodne, gdyż były zgodne z osobowymi źródłami dowodowymi i tworzyły spójny obraz zatrudnienia A. S.. Co istotne, strony, w tym organ rentowy, nie kwestionowały ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z tych dokumentów, należało uznać za mogące stanowić podstawę ustaleń faktycznych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie A. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
(...) w W. z dnia 12 września 2016r., znak: (...), jako zasadne podlegało uwzględnieniu.

Art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.) wskazuje, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury
w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Przy określaniu prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
o których mowa w powołanym art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998r., nie ma żadnej swobody. Prace te ściśle i jasno zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43) – zwanym dalej rozporządzeniem w sprawie wieku emerytalnego. Na wykazach prac zawartych we wskazanym rozporządzeniu, nie kończą się jednak ograniczenia dotyczące uprawnień z tytułu wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Aby daną pracę uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracownik musi ją wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy. Dodatkowo, zgodnie z powołanym rozporządzeniem, aby mężczyzna mógł nabyć prawo do emerytury powinien:

1.  posiadać 25-letni okres zatrudnienia, liczony łącznie z okresami równorzędnymi
i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia);

2.  wykonywać pracę wymienioną w wykazie A ( Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego), będącym załącznikiem do rozporządzenia;

3.  osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 60 lat (§ 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia) oraz

4.  być zatrudnionym przez co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach (§ 4 ust. 1 pkt
3 rozporządzenia).

Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze powinno być stwierdzone przez pracodawcę w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze lub w świadectwie pracy ( wyrok SN z dnia 15 grudnia 1997 roku, II UKN 417/97 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 roku, II UKN 598/00). Świadectwo pracy w warunkach szczególnych jest jednak dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 k.p.c. i nie stanowi dowodu tego co zostało w nim odnotowane. Taki walor mają wyłącznie dokumenty urzędowe, do których w myśl stosowanego a contrario art. 244 § 1 k.p.c. nie zalicza się świadectwa pracy, skoro nie zostało sporządzone przez organy władzy publicznej ani inne organy państwowe (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 grudnia 2013r., III AUa 783/13, Lex nr 1409118). Dodatkowo należy podkreślić, że w razie wszczęcia postępowania sądowego, toczącego się wskutek odwołania ubezpieczonego od odmownej decyzji organu rentowego w sprawie przyznania uprawnień do emerytury w wieku obniżonym dopuszczalne jest przeprowadzanie wszelkich dowodów przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego, dla wykazania okoliczności, mających wpływ na prawo do świadczenia.

W rozpatrywanej sprawie bezsporne było to, że ubezpieczony w dniu 30 maja 2016r. ukończył 60 lat i nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego. Ponadto, Zakład Ubezpieczeń Społecznych w decyzji z dnia 12 września 2016r. przyjął za udowodniony na dzień 1 stycznia 1999r. okres składkowy i nieskładkowy w łącznym wymiarze ponad 25 lat. Przedmiotem sporu było zatem tylko to, czy A. S. posiada wymagany 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych. Do uwzględnionego już przez organ rentowy okresu pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 14 lat, 7 miesięcy i 22 dni ubezpieczony żądał doliczenia okresu zatrudnienia od dnia 10 kwietnia 1975r. do dnia 30 grudnia 1981r. w Przedsiębiorstwie (...) w W..

Sąd badając, czy praca A. S. w w/w zakładzie pracy spełniała przesłanki konieczne do uznania jej za wykonywaną w warunkach szczególnych, przeprowadził dowód z zeznań świadków i ubezpieczonego oraz dowód z dokumentów, w tym z akt osobowych i akt rentowych.

Mając na względzie zgromadzone dowody Sąd Okręgowy ocenił, że fakt wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach w Przedsiębiorstwie (...) w W., nie został potwierdzony. Ubezpieczony zajmował wówczas stanowisko mechanika, ale - jak wynika z jego zeznań oraz z zeznań świadków - w ramach warsztatu wykonywał prace zarówno w kanale remontowym, jak i poza nim. Ponadto, jak była potrzeba, to realizował naprawy w terenie. Przy czym, co istotne, w warsztacie, w którym ubezpieczony pracował w (...), nie było specjalizacji mechaników, w związku z czym każdy mechanik wykonywał pracę taką jaką aktualnie było trzeba wykonać. Jeśli chodzi zaś o sam rodzaj prac naprawczych realizowanych przez A. S., to nie każda praca wymagała wykonywania jej w kanale remontowym i nie każda praca naprawcza była w związku z tym pracą w warunkach szczególnych.

Zdaniem Sądu, można byłoby kwalifikować jako wykonywane w warunkach szczególnych w (...) w W. tylko te prace naprawcze, które ubezpieczony realizował w kanałach remontowych. Nie sposób było jednak ustalić w jakim wymiarze czasowym się to odbywało. Na podstawie zeznań świadków i ubezpieczonego z całą pewnością można przyjąć, że naprawy w kanałach nie wypełniały ubezpieczonemu pełnego wymiaru czasu pracy ze względu na inne rodzajowo realizowane czynności. Ubezpieczony m.in. dokonywał napraw poza warsztatem (przed halą) oraz w terenie, a więc bez dostępu do kanału. Ponadto, po wymontowaniu niektórych części, jak silnik czy skrzynia biegów, ich naprawę przeprowadzał na stanowisku znajdującym się na hali – poza kanałem.

Powyższe oznacza, że prace wykonywane przez ubezpieczonego w kanale nie były jedynymi i nie były realizowane stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Stanowisko organu rentowego odmawiające ubezpieczonemu zaliczenia spornego okresu pracy w (...) w W. – choć z innych względów - było zatem prawidłowe. Nie oznacza to jednak, że zasadna i zgodna z prawem była wydana decyzja, odmawiająca A. S. prawa do emerytury.

Sąd analizując materiał dowodowy zebrany w sprawie, doszedł do przekonania, że ubezpieczony spełnił wszystkie przesłanki uprawniające go do wcześniejszej emerytury, w tym legitymuje się 15 letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uwzględniając staż pracy w warunkach szczególnych w Fabryce (...) w M. od dnia 7 stycznia 1975r. do dnia 12 marca 1975r., w Przedsiębiorstwie (...) w W. od dnia 1 sierpnia 1983r. do dnia 8 lipca 1988r. oraz w (...) w W. od dnia 11 lipca 1988r. do dnia 31 grudnia 1998r. w wymiarze 14 lat, 7 miesięcy i 22 dni, nie uwzględnił okresów pobierania przez ubezpieczonego zasiłków chorobowych. Jednoznacznie potwierdza to znajdujące się w aktach emerytalnych wyliczenie okresów pracy w warunkach szczególnych (k. 18). Wynika z niego, że cały zsumowany okres takiej pracy to 15 lat, 7 miesięcy i 6 dni, zaś dopiero po odliczeniu okresów nieskładkowych daje on przyjęte ostatecznie przez ZUS 14 lat, 7 miesięcy i 23 dni.

Sąd z takim wyliczeniem Zakładu, odliczającym ubezpieczonemu okresy niezdolności do pracy (okresy nieskładkowe), nie zgodził się. W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, iż do czasu wejścia w życie przepisu art. 31 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tj. do dnia 1 lipca 2004 roku, do okresu pracy w szczególnym charakterze, wliczało się okresy niezdolności do pracy z powodu choroby lub macierzyństwa. Dopiero od czasu wejścia w życie tego przepisu nie można zaliczać tych okresów do okresu pracy w warunkach szczególnych. Tymczasem cały sporny okres zamyka się w latach 1975 – 1999 roku, w związku z czym nie powinno budzić wątpliwości, iż okresy nieskładkowe powinny zostać zaliczone do okresu pracy w warunkach szczególnych. Takie stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w wyrokach: z dnia 7 października 2014 roku (I UK 51/14), z dnia 7 lutego 2006r. (I UK 154/05), z dnia 17 września 2007r. (III UK 51/07, OSNP 2008 nr 21-21, poz. 328), z dnia 30 stycznia 2008r. ( I UK 204/07, OSNP 2009 nr 7-8, poz. 106), z dnia 16 lipca 2009r. (II UK 388/08) oraz w uchwale z 27 listopada 2003r. (III UZP 10/03, OSNP 2004 nr 5, poz. 87), w której wskazał, że do okresu pracy w szczególnych warunkach, o jakich mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), wlicza się okresy pobierania zasiłku chorobowego w czasie trwania tego stosunku pracy, przypadające po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 17 października 1991r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450 ze zm.) ( OSNP 2004/5/87, Prok.i Pr.-wkł. 2004/4/43, Biul.SN 2003/11/17).

Sąd Okręgowy w pełni akceptuje stanowisko wyrażone w powołanych orzeczeniach i kierując się nim uznał, że organ rentowy nie miał podstaw do wyłączenia okresów pobierania zasiłków chorobowych w trakcie zatrudnienia A. S. w Zakładzie (...) S.A. w W., przypadających po dniu 14 listopada 1991r. Okresy te po zsumowaniu z okresem pracy w warunkach szczególnych, który organ rentowy zaaprobował, wynoszącym 14 lat, 7 miesięcy i 22 dni, dają łącznie ponad 15 lat. Ubezpieczony spełnia zatem wszystkie przesłanki do uzyskania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w szczególnych warunkach, wynikające z treści art. 32 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz określone w § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.).

W zakresie ustalenia terminu, od jakiego Sąd Okręgowy uznał za zasadne przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury, zastosowanie znalazł art. 129 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Zgodnie ze wskazanym przepisem ogólną zasadą prawa emerytalno-rentowego jest to, że świadczenia wypłaca się na wniosek zainteresowanego, poczynając od dnia powstania prawa do emerytury (tj. spełnienia ustawowych warunków), lecz nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. w ten sposób, że przyznał A. S. prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 1 września 2016r.

ZARZĄDZENIE

(...)