Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE WYROKU

z dnia 14 listopada 2017r.

Sąd Rejonowy w Gliwicach wyrokiem z dnia 23 czerwca 2017r., w sprawie o sygn. IX K 1391/16, uniewinnił oskarżonego A. U. od popełnienia zarzucanego mu czynu polegającego na tym, że w dniu 8 kwietnia 2016r. jako Prezes Zarządu Spółki (...) Sp. z o. o. z siedzibą w B. przy ulicy (...) urządzał w lokalu o nazwie P. (...) mieszczącym się w G. przy (...) w celach komercyjnych gry o charakterze losowym na urządzeniu elektronicznym do gier o nazwie H. (...) o numerze (...), bez stosownego zezwolenia, wbrew przepisom art. 14 ust. 1, art. 23a ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (tekst jednolity Dz. U. z 2015r. poz. 612 z późniejszymi zmianami), tj. przestępstwa skarbowego z art. 107 § 1 kks.

Nadto na mocy art. 230 § 2 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks zwrócił (...) Sp. z o. o. w B. dowody rzeczowe w postaci automatu do gry H. (...) z przewodem zasilającym i czterema sztukami kluczy, a na mocy art. 632 pkt 2 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks kosztami procesu obciążył Skarb Państwa.

Apelację od niniejszego wyroku wniósł Naczelnik Ś.Urzędu Celno – Skarbowego w K., zaskarżając go w całości i zarzucając mu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na treść orzeczenia poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że oskarżony działał w warunkach nieświadomości karalności czynu.

Stawiając powyższy zarzut wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wywiedziona apelacja okazała się zasadna i skutkować musiała uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Sąd I instancji w sposób prawidłowy zgromadził w sprawie dowody, tym niemniej ich ocenia oraz poczynione przezeń ustalenia dotyczące usprawiedliwionej nieświadomości karalności czynu zarzucanego oskarżonemu budzą wątpliwości.

Nie może być wątpliwości w sprawie niniejszej, że skoro ustawa o grach hazardowych wprowadzała reglamentację prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na urządzaniu w celach komercyjnych gier hazardowych, istotnym dla realizacji znamion czynu zabronionego było zbadanie zgodności zachowania osoby urządzającej taką grę szczególnie przez pryzmat przepisów art. 6 ust. 1, art. 14 ust. 1 i art. 23a i nast. ustawy o grach hazardowych.

O ile można zgodzić się z Sądem orzekającym, że w zarówno w poglądach doktryny, jak i judykatury istniała rozbieżność co do tego czy wskazane wyżej przepisy ustawy art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 mają charakter techniczny oraz jaki miałby być skutek niedochowania obowiązku notyfikacji normy technicznej, o tyle wskazane wyżej przepisy cały czas obowiązywały i nie było podstaw do odmowy ich stosowania, zwłaszcza przy uwzględnieniu czasu popełnienia czynu zarzucanego oskarżonemu. Wszak sam oskarżony w swoich wyjaśnieniach, świadom istniejącego na tym tle sporu i ograniczeń wynikających z omawianej ustawy, przyznawał, że interesował się problematyką prawa regulującego ten rodzaj działalności gospodarczej, zapoznając się z orzeczeniem TSUE z lipca 2012r., opiniami naukowymi oraz orzeczeniami Sądów powszechnych, tymi ostatnimi jednak przez siebie dowolnie wybranymi. O ile w istocie zapadło w przeszłości szereg orzeczeń sądowych, opartych na założeniu o niemożności stosowania art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, o tyle równolegle przecież zapadała znaczna ilość orzeczeń dla organizatorów takich gier niekorzystnych. Przywoływane przez oskarżonego postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2014r., sygn. akt II KK 55/14, na które powołuje się także Sąd orzekający, było zasadniczo pierwszym i jedynym rozstrzygnięciem, w którym Sąd Najwyższy wyraził jasno swoje stanowisko o niemożności stosowania wskazanych wyżej przepisów ustawy. Pozostałe, zarówno wcześniejsze z lat 2013 - 2014, jak i późniejsze, tego stanowiska już w tak jasny sposób nie podzielały (por. zwłaszcza: postanowienie SN z dnia 28 listopada 2013r., I KZP 15/13, wyrok z dnia 8 stycznia 2014r., IV KK 183/13, wyrok z dnia 2 kwietnia 2014r., V KK 344/13, wyrok z dnia 28 marca 2013r., III KK 447/13, postanowienie z dnia 3 grudnia 2014r., II KK 155/14 i inne, w tym wyrok TSUE z 13 października 2016r., C-303/15, uchwała SN z dnia 19 stycznia 2017r., I KZP 17/16, wyrok SN z dnia 22 lutego 2017r., IV KK 282/16). Tak więc oskarżony, organizując w kwietniu 2016r. gry o charakterze losowym na urządzeniu elektronicznym do gier H. (...), czynił to wbrew zarzucanym mu przepisom art. 14 ust. 1 i art. 23a ustawy o grach hazardowych, oba przepisy bowiem już w tym czasie przeszły procedurę notyfikacyjną, a tym samym brak było podstaw do powoływania się na wątpliwości dotyczące stosowania nienotyfikowanych przepisów omawianej ustawy. Prowadząc działalność gospodarczą oskarżony z całą pewnością miał świadomość ograniczeń wynikających z ustawy o grach hazardowych, decydował się jednak na jej kontynuowanie w oparciu tylko o wybrane przez siebie i dla niego korzystne orzeczenia, poza kasynem gier.

Gdy idzie o zakres zastosowania art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015r. o zmianie ustawy o grach hazardowych, zezwalającego podmiotom prowadzącym w dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej działalność w zakresie, o którym mowa w art. 6 ust. 1 – 3 lub w art. 7 ust. 2 ustawy nowelizowanej, na dostosowanie się do wymogów określonych w znowelizowanej ustawie o grach hazardowej do dnia 1 lipca 2016r., Sąd odwoławczy nie podziela także przekonania oskarżonego co do tego, że przepis ten, mający jego zdaniem charakter abolicyjny, miał dotyczyć również działalności prowadzonej przez niego od dnia 3 września 2015r., w związku z którą został postawiony w stan oskarżenia w niniejszej sprawie, tylko dlatego, iż działalność taką prowadził także przed tą datą. Abstrahując już od tego, że w dniu 30 października 2015r. oskarżony miał możliwość zapoznania się na stronie internetowej Ministerstwa Finansów z wyjaśnieniami dotyczącymi stosowania przepisów przejściowych ustawy z dnia 12 czerwca 2015r., interpretacja przepisu art. 4 zdaje się być jasna i nie stwarzająca większych problemów interpretacyjnych, dotycząc wyłącznie podmiotów, które prowadziły taką działalność zgodnie z ustawą o grach hazardowych w brzmieniu sprzed 3 września 2015r. (na podstawie koncesji lub zezwolenia). Na takie rozumienie art. 4 ustawy o zmianie ugh wskazał także Sąd Najwyższy w późniejszym postanowieniu z dnia 28 kwietnia 2016r., sygn. akt I KZP 1/16. Skoro zatem oskarżony nigdy koncesji nie posiadał, jego osoby i prowadzonej przez niego działalności w zakresie gier na automatach przepis art. 4 omawianej ustawy o zmianie ugh w ogóle nie dotyczył.

Niezależnie od powyższego trafnie skarżący przywołuje też przepis art. 2 ust. 6 ustawy o grach hazardowych, z uregulowania którego oskarżony dobrowolnie nie skorzystał, mając świadomość toczących się wielu już w tym czasie względem jego osoby postępowań karnoskarbowych, w których zarzucano mu urządzanie gier na automatach wbrew przepisom ustawy. Jako profesjonalista, prowadzący od dłuższego czasu w celach zarobkowych działalność gospodarczą, reglamentowaną przez państwo, musiał mieć świadomość ograniczeń wynikających z ustawy, z drugiej zaś strony, właśnie z tych powodów – badając formułę usprawiedliwienia na gruncie prawa karnego skarbowego wymagany był od niego model osobowy o podwyższonym standardzie wymagań, a tym samym możliwość wystąpienia usprawiedliwionego błędu była mniejsza, co słusznie też podkreśla apelujący organ. Skoro tak – trudno uznać, by oskarżony pozostawał w usprawiedliwionym błędzie co do bezprawności, jak i w błędzie co do karalności swojego zachowania, nadto zważywszy na szereg toczących się w tym czasie z jego udziałem równolegle postępowań w podobnych sprawach i pierwszym nieprawomocnym go skazaniu za czyn z art. 107 § 1 kks już w dniu 4 kwietnia 2016r. (obecnie trzynastokrotna karalność za taki sam czyn).

Z tych wszystkich względów ustalenie Sądu I instancji co do usprawiedliwionej nieświadomości oskarżonego o karalności zarzucanego mu czynu zdaje się być nieuprawnione. W postępowaniu ponownym Sąd Rejonowy przeprowadzi postępowanie w pełnym dotychczasowym zakresie, zgromadzony materiał dowodowy poddając następnie wszechstronnej i wnikliwej analizie oraz swobodnej ocenie zgodnie z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, po czym wyciągnie prawidłowe wnioski końcowe, z uwzględnieniem podniesionych powyżej uwag Sądu odwoławczego. Nadto wyniki analizy materiału dowodowego powinny znaleźć odzwierciedlenie, gdy zajdzie taka konieczność, w pisemnych motywach wyroku zgodnie z treścią art. 424 § 1 i 2 kpk.

Z tych wszystkich powodów Sąd Okręgowy orzekł jak w części dyspozytywnej swego wyroku.