Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt I C 300/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: S.S.O. Dagmara Kos

Protokolant: st. sekr. sąd. Beata Krysiak

po rozpoznaniu w dniu 8 czerwca 2018 roku w Sieradzu na rozprawie

sprawy z powództwa J. P.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

o zapłatę

1. zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powódki J. P. tytułem zadośćuczynienia kwotę 70.000,00 (siedemdziesiąt tysięcy) złotych z odsetkami:

- ustawowymi od dnia 16 października 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r.,

- ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty,

2. zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powódki J. P. tytułem odszkodowania kwotę 40.000,00 (czterdzieści tysięcy) złotych z odsetkami:

- ustawowymi od dnia 16 października 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r.,

- ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty,

3. zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powódki J. P. kwotę 11.517,00 (jedenaście tysięcy pięćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 5.400,00 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

4. zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 402,75 (czterysta dwa złote siedemdziesiąt pięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 300/17

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 14 września 2017 r. wniesionym do Sądu Okręgowego w Sieradzu powódka J. P. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwoty 70.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, jaką poniosła na skutek śmierci ojca M. M. (1) z ustawowymi odsetkami od dnia 16 października 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty, kwoty 40.000,00 zł tytułem odszkodowania z tytułu pogorszenie sytuacji życiowej związanej ze śmiercią ojca M. M. (1) z ustawowymi odsetkami od dnia 16 października 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty a także kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa radcowskiego według norm przepisanych.

(pozew- k.2-12)

W odpowiedzi na pozew z dnia 30 października 2017 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa radcowskiego i opłaty od pełnomocnictwa.

(odpowiedź na pozew- k.40-44)

Na rozprawach w dniach 19 stycznia 2018 r. i 8 czerwca 2018 r. pełnomocnik powódki popierał powództwo i wnosił o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 13.284,00 zł. W imieniu pozwanego na rozprawach tych nikt się nie stawił.

(protokoły rozpraw: z dnia 19 stycznia 2018 r. na płycie CD 00:01:22 – 00:01:29- koperta k.109, z dnia 8 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:02:49 – 00:39:39- koperta k.109)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 lutego 1998 r. będący w podróży służbowej ojciec powódki M. M. (1) jechał jako pasażer samochodem marki F. (...) nr rej. (...), którym kierował K. K.. Gdy przejeżdżali oni przez Ł., na skrzyżowaniu ulic (...) naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, nie ustępując pierwszeństwa przejazdu kierowcy samochodu ciężarowego marki S. 200 nr rej. (...) J. G., przez co doprowadził do czołowo – bocznego zderzenia obydwu pojazdów, w następstwie którego M. M. (1) doznał rozległych obrażeń ciała skutkujących jego zgonem. W chwili śmierci M. M. (1) miał 42 lata.

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 23 grudnia 1998 r. wydanym w sprawie sygn. akt II K 405/98 K. K. został uznany winnym spowodowania powyższego wypadku i skazany na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

(bezsporne, wyrok Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 23 grudnia 1998 r. wydany w sprawie sygn. akt II K 405/1- k.180-181 załączonych akt Sądu Rejonowego w Łasku sygn. II K 405/98)

Samochód, którym kierował K. K., był ubezpieczony w zakresie OC w (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W..

(bezsporne)

Powódka J. P. w chwili śmierci ojca miała 16 lat i chodziła do II klasy liceum. Miała ona dwoje rodzeństwa, starszego brata D. M., który był w klasie maturalnej i młodszą siostrę M. M., która była po komunii. Przed wypadkiem powódka mieszkała z rodzicami i rodzeństwem w piętrowym domu jednorodzinnym w P. o powierzchni ponad 200 m². Jej rodzice mieli wówczas samochód marki S.. Wcześniej mieli oni nowego P..

Rodzina powódki żyła na bardzo wysokim poziomie finansowym a jej członkowie niczego sobie nie odmawiali. Stać ich było na wszelkiego rodzaju rozrywki, wyjazdy i zakup firmowej odzieży. Powódka i jej rodzeństwo od rozpoczęcia szkoły podstawowej uczęszczali na płatne lekcje języka angielskiego. Dostatnie życie zapewniał rodzinie M. M. (1), który miał wykształcenie wyższe politechniczne i pracował początkowo jako dyrektor w zakładach drobiarskich w B. a następnie jako Prezes w (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P.. W obu zakładach pracy otrzymywał on wysokie wynagrodzenia. Dodatkowo prowadził on wspólnie z żoną działalność gospodarczą – sklepy przemysłowy i spożywczy.

(bezsporne, zeznania świadków: E. O. - protokół rozprawy z dnia 19 stycznia 2018 r. na płycie CD 00:07:16 – 00:29:44 - koperta k.109, W. C. - protokół rozprawy z dnia 19 stycznia 2018 r. na płycie CD 00:29:44 – 00:47:13 - koperta k.109, E. M. - protokół rozprawy z dnia 19 stycznia 2018 r. na płycie CD 00:47:13 – 01:07:50 - koperta k.109, D. M. - protokół rozprawy z dnia 19 stycznia 2018 r. na płycie CD 01:07:50 – 01:25:56 - koperta k.109, zeznania powódki J. P.- protokół rozprawy z dnia 8 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:04:44 – 00:30:45- koperta k.55, kserokopia zaświadczenia Naczelnika Urzędu Skarbowego w P.- k.15, kserokopia informacji Przedsiębiorstwa Usług (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P.- k.16, kserokopia warunków umowy agencyjnej- k.17,, kserokopie decyzji w sprawie ustalenie wysokości stawki karty podatkowej- k.18-20, pismo Przedsiębiorstw Usług (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością w P. z 9 stycznia 2001 r.- akta szkodowe na płycie CD- koperta k.109 , zaświadczenia Urzędu Skarbowego P. - akta szkodowe na płycie CD- koperta k.109, zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej - akta szkodowe na płycie CD- koperta k.109 )

Rodzina powódki była rodziną kochającą się i szczęśliwą a jej członkowie byli bardzo zżyci. M. M. (1) bardzo kochał wszystkie swoje dzieci. Gdy były one małe, bawił się z nimi, grał w różne gry i jeździł na pikniki a gdy były starsze rozmawiał z nimi dając im rady na przyszłość i pomagał im w lekcjach, gdyż chciał aby były dobrze wykształcone. Razem z żoną angażował dzieci w prace w kuchni, które to prace członkowie rodziny wykonywali razem. Ze wszystkich dzieci M. M. (1) to powódka była z nim najbardziej związana emocjonalnie i spędzała z nim najwięcej czasu. Miała ona z ojcem wspólną pasję historyczną i piłkarską i chodziła z nim na mecze piłki nożnej. Sama grała w piłkę ręczną i ojciec przychodził na mecze, w których ona grała. Powódka towarzyszyła też ojcu w podróżach, gdy jeździł po zaopatrzenie sklepów i czas w nich spędzony wykorzystywała na rozmowy z ojcem, który był jej drogowskazem w życiu. Powódka bardzo dobrze się uczyła, gdyż chciała zaimponować ojcu, który też był bardzo dobrym uczniem.

Powódka bardzo przeżyła nagłą śmierć ojca, gdyż w jednej chwili straciła swojego najbliższego przyjaciela, jakim on dla niej był. Powódka wpadła w histerię, płakała i rzucała butami po korytarzu. Początkowo przyjmowała środki uspokajające. Miała żal do ojca, że nie zabrał jej w podróż służbową, w której zginął, gdyż wcześniej często zabierał ją w delegacje. Powódka zaangażowała się w przygotowania przedpogrzebowe, gdyż chciała pomóc załamanej mamie, wybierała trumnę dla ojca. Brała ona udział w pogrzebie ojca, podczas którego płakała. Chciała ona zobaczyć ojca w trumnie. Zrobiła dla niego laurkę i chciała, by została ona położona na jego sercu.

Po śmierci M. M. (1) cała jego rodzina źle funkcjonowała. Powódka była załamana, odczuwała pustkę i często płakała. Miała żal do Boga, że zabrał jej ojca i na grób ojca chodziła sporadycznie, gdyż było to dla niej za trudne. Nie korzystała ona z pomocy lekarskiej i psychologicznej. Nawiązała jednak kontakt z Salezjaninem, z którym dużo rozmawiała i który służył jej pomocą psychologiczną i był dla niej namiastką ojca. Musiała ona szybko wydorośleć. Razem ze starszym bratem troszczyła się o matkę i młodszą siostrę.

Na skutek śmierci M. M. (1) sytuacja finansowa jego rodziny znacznie się pogorszyła. Matka powódki próbowała nadal prowadzić dwa sklepy, które wcześniej prowadziła razem z nim. Pomagały jej w tym starsze dzieci. Powódka zajęła się wówczas dostawami do sklepów, gdyż z racji podróży po zaopatrzenie z tatą, znała dostawców towaru. Było to jednak dla niej ciężkie do pogodzenia z nauką w szkole. Będąca w złej kondycji psychicznej matka powódki bez wsparcia męża przy prowadzeniu działalności gospodarczej podejmowała złe decyzje, przez co musiała zrezygnować z prowadzenia sklepu spożywczego i zlikwidowała też w sklepie przemysłowym stoisko obuwnicze. Od tego czasu utrzymywała siebie i dzieci z dochodów uzyskiwanych z prowadzenia działalności gospodarczej – sklepu przemysłowego i z renty rodzinnej po zmarłym otrzymywanej z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz z renty uzyskiwanej od pozwanego. Po śmierci ojca powódki standard życia jej rodziny się obniżył a matka powódki musiała redukować potrzeby dzieci. Nie mogła ona już im zapewnić markowej odzieży, w jakiej wcześniej chodziły, nie stać ją też było na zakup książek do szkoły dla nich i książki te musiały kserować. Nie stać jej też było na opłaty. Od tego czasu zaczęła ona pożyczać pieniądze na utrzymanie od brata męża i przyjaciół rodziny.

Hipotetyczne wynagrodzenia łączne ze stosunku pracy, jakie mógłby osiągnąć M. M. (1) za lata od marca 1998 r. do października 2016 r., wyliczone na podstawie dokumentacji źródłowej urzędującego Prezesa Zarządu W. K., który tę funkcję objął w marcu 1998 r., znajdującej się w Przedsiębiorstwie Usług (...) w P. wynosiłoby brutto 1.050.669,00 zł, netto 810.488,30 zł. Poziom hipotetycznych dochodów osiąganych przez M. M. (1) w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej – handlu artykułami spożywczymi za okres od 1 marca 1998 r. do 31 października 2016 r. wynosiłyby 44.800 zł.

(opinia biegłego z zakresu rachunkowości K. G.- k.265-267 załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Sieradzu sygn. I C 331/14, uzupełniająca opinia pisemna biegłego z zakresu rachunkowości K. G.- k.312 załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Sieradzu sygn. I C 331/14)

Kiedy zmarł ojciec powódki nie miała ona jeszcze sprecyzowanych planów życiowych. Po skończeniu szkoły średniej zaczęła ona studiować prawo. Z powodu kiepskiej sytuacji finansowej jej rodziny żeby utrzymać się na studiach musiała zaciągnąć kredyt studencki. Na studiach bardzo dobrze się uczyła. Po pierwszym roku miała drugą lokatę na studiach a po drugim pierwszą. Gdy była na trzecim roku wyjechała na stypendium do W.. Było jej wówczas ciężko finansowo a ponieważ nie mogła utrzymać się ze stypendium zaczęła sobie dorabiać. Podjęła ona wówczas studia także we W. i studiowała przez jakiś czas i we W. i w Polsce. Z uwagi na to, że nie mogła pogodzić studiów z pracą, zrezygnowała ze studiów w Polsce. Gdy studiowała już tylko we W., otworzyła wraz z mężem, który jest Włochem, firmę marketingową. Ponieważ firma ta prężnie się rozwijała, powódka, chcąc zapewnić dobry byt jej rodzinie, zrezygnowała ze studiów i do dziś studiów nie skończyła.

Powódka pielęgnuje pamięć po ojcu. Często go wspomina i opowiada o nim swojemu synowi i swoim teściom, którzy go nie znali. Swojemu synowi powódka na cześć ojca dała na imię M.. Ma ona w domu zdjęcia i książki ojca i trzyma nadal swoje ubrania, które wybierała razem ojcem. W domu rodzinnym w Polsce w jej pokoju wiszą nadal garnitury ojca i jest tam jego kalendarz, który miał w chwili wypadku. Gdy powódka jest w Polsce odwiedza grób ojca, ale niechętnie, gdyż nadal jest to dla niej trudne.

Na skutek nagłej śmierci ojca u powódki wystąpiła prawidłowa reakcja żałoby, której przebieg nie wpłynął w sposób istotnie zaburzający na codzienne funkcjonowanie powódki w żadnej ze sfer. Powódka nie wymagała i nie wymaga terapii psychologicznej ani leczenia farmakologicznego z powodu żałoby po śmierci ojca. Po prawidłowym przejściu wszystkich etapów, okres jej żałoby został zakończony a powódka prawidłowo funkcjonuje w rolach i koncentruje się wokół spraw bieżących.

(opinia biegłego psychologa A. B.- k.79-82)

Po zgłoszeniu szkody pozwanemu przez matkę powódki decyzją z dnia 1 czerwca 1998 r. pozwany przyznał powódce odszkodowanie z tytułu znacznego pogorszenia sytuacji życiowej w kwocie 10.000,00 zł oraz rentę od 10 lutego 1998 r. do 30 czerwca 1998 r. w kwocie 200,00 zł miesięcznie. W dniu 14 maja 1999 r. pozwany zawarł z matką powódki ugody, na mocy których wypłacił powódce dalsze odszkodowanie w kwocie 5.000,00 zł i zobowiązał się wypłacać na rzecz powódki rentę uzupełniającą po śmierci ojca w kwocie 250,00 złotych miesięcznie począwszy od 1 czerwca 1999 r.

(operaty szkodowe- akta szkodowe na płycie CD- koperta k.109, ugody- akta szkodowe na płycie CD- koperta k.109)

Pismem z dnia 10 września 2014 r. powódka zażądała od pozwanego zadośćuczynienia za krzywdę, jakiej doznała w związku ze śmiercią ojca, w kwocie 150.000,00 zł, odszkodowania w związku ze znacznym pogorszeniem jej sytuacji życiowej po śmierci ojca w kwocie 150.000,00 zł i kwoty 7.200,00 zł tytułem odszkodowania w związku z poniesionymi przez nią kosztami pomocy prawnej udzielonej w postępowaniu przedsądowym.

(bezsporne, kserokopia pisma powódki z dnia 10 września 2014 r.- k.21-23)

Pismem z dnia 15 października 2014 r. pozwany poinformował powódkę, że brak jest podstaw do przyznania jej zgłoszonych roszczeń, gdyż zgodnie z treścią ugody z dnia 14 maja 1999 r. wypłacona kwota wyczerpała roszczenia odszkodowawcze obecne jak i mogące powstać w przyszłości jako następstwa wypadku z dnia 10 lutego 1998 r., w wyniku którego śmierć poniósł M. M. (1).

(bezsporne, kserokopia pisma pozwanego z dnia 15 października 2014 r.- k.24)

Pismem z dnia 9 sierpnia 2017 r., nadanym w dniu 16 sierpnia 2017 r., powódka ponownie wezwała pozwanego do zapłaty i zażądała wypłaty zadośćuczynienia za krzywdę jakiej doznała w związku ze śmiercią ojca w kwocie 70.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 16 października 2014 r. do dnia 31 stycznia 2015 r. oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty, odszkodowania w związku ze znacznym pogorszeniem jej sytuacji życiowej po śmierci ojca w kwocie 40.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 16 października 2014 r. do dnia 31 stycznia 2015 r. oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz odszkodowania w związku z poniesionymi przez nią kosztami pomocy prawnej w postępowaniu przedsądowym w kwocie 5.400,00 zł.

(bezsporne, kserokopia pisma powódki z dnia 9 sierpnia 2017 r.- k.25-28, kserokopia dowodu nadania pisma- k.29)

Pismem z dnia 25 sierpnia 2017 r. pozwany poinformował powódkę, iż brak jest podstaw do uwzględnienia jej roszczeń, gdyż zawierająca w imieniu powódki ugodę z pozwanym matka, będąca jej przedstawicielką ustawową, w ugodzie tej zrzekła się ewentualnych dalszych roszczeń.

(bezsporne, kserokopia pisma pozwanego z dnia 25 sierpnia 2017 r.- k.30)

Powyższych ustaleń stanu faktycznego Sąd dokonał w oparciu o korespondujące ze sobą zeznania powódki i przesłuchanych w sprawie świadków, w oparciu o opinię biegłego psychologa i zawartą w aktach spawy Sądu Okręgowego w Sieradzu sygn. akt I C 331/14 opinię biegłego z zakresu rachunkowości a także w oparciu o zgromadzone w aktach sprawy i załączonych aktach sprawy Sądu Rejonowego w Łasku sygn. akt II K 405/98 i aktach szkodowych dokumenty, których treści strony nie kwestionowały.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Właściciel samochodu, którym w czasie wypadku jako pasażer jechał M. M. (1), zawarł z pozwanym zakładem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem tego pojazdu. Zakres ochrony ubezpieczeniowej i odpowiedzialności ubezpieczyciela uregulowany został przez ustawę z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 473 ze zm.)

Zgodnie z mającym zastosowanie w przedmiotowej sprawie art. 34 ust. 1 powołanego aktu prawnego w brzmieniu obowiązującym w chwili wejścia w życie tej ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Art. 36 ust. 1 powołanej wyżej ustawy w brzmieniu obowiązującym w chwili jej wejścia w życie stanowił, iż odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Suma gwarancyjna nie może być niższa niż równowartość w złotych – w przypadku szkód na osobie 350.000 euro na każdego poszkodowanego – ustalana przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu wyrządzenia szkody.

Podstawą odpowiedzialności K. K., będącego właścicielem ubezpieczonego pojazdu, jest art. 436 § 1 kc stanowiący, iż samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu wyrządzoną komukolwiek przez ruch tego mechanicznego środka komunikacji. Odpowiedzialność ta nie ma charakteru absolutnego i z powodów wymienionych wyczerpująco w art. 436 § 1 kc w zw. z art. 435 § 1 kc może być wyłączona. Powodami tymi są natomiast siła wyższa, okoliczność, że szkoda nastąpiła wyłącznie z winy poszkodowanego albo okoliczność, że szkoda nastąpiła wyłącznie z winy osoby trzeciej, za której czyny samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji nie ponosi odpowiedzialności.

Pozwany w toku likwidacji szkody ustalił, iż kierujący pojazdem K. K. ponosi winę za spowodowanie wypadku, w wyniku którego zmarł M. M. (1), gdyż nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu innemu pojazdowi, przez co doprowadził do zderzenia z nim. Stwierdzenie odpowiedzialności za spowodowanie wypadku kierowcy ubezpieczonego pojazdu będącego jednocześnie jego samoistnym posiadaczem, przesądziło, iż nie zachodzą w tym przypadku okoliczności egzoneracyjne, które wyłączałyby odpowiedzialność samoistnego posiadacza pojazdu za szkodę powstałą na skutek wypadku. Ustalenie tej okoliczności jest natomiast równoznaczne z ustaleniem odpowiedzialności pozwanego za tą szkodę na podstawie zawartej umowy ubezpieczenia OC pojazdu. Pozwany zresztą w przedmiotowym procesie nie kwestionował swojej odpowiedzialności za szkodę.

W przedmiotowej sprawie z uwagi na datę zdarzenia wywołującego krzywdę (10 lutego 1998 r.) mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego w brzmieniu przed nowelizacją dokonaną na mocy art. 1 ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 116, poz. 731), która wprowadziła do porządku prawnego art. 446 § 4 kc przewidujący możliwość przyznania najbliższym członkom rodziny zmarłego zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną na skutek tej śmierci krzywdę. Choć w stanie prawnym sprzed dnia 3 sierpnia 2008 r. przepis ten nie obowiązywał, to jednak nie ulega wątpliwości, iż przed jego wejściem w życie spowodowanie deliktem śmierci osoby bliskiej mogło stanowić naruszenie dóbr osobistych najbliższych członków rodziny zmarłego i uzasadniać przyznanie im zadośćuczynienia na podstawie art. 448 kc i zasady tej nie wyłączał art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Wprowadzenie do porządku prawnego art. 446 § 4 kc doprowadziło zatem jedynie do zmiany w sposobie realizacji roszczenia przez skonkretyzowanie osób uprawnionych do jego dochodzenia oraz przesłanek jego stosowania. (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2011 r., I CSK 621/10, LEX nr 848128, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2011 r., III CSK 537/10, LEX nr 846553, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2012 r., III CZP 93/12, LEX nr 1267081)

Art. 23 kc stanowi, że dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko, lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Jak wynika z tego przepisu katalog dóbr osobistych ma charakter otwarty. Z pewnością zatem do katalogu tego można zaliczyć więź emocjonalną łączącą członków najbliższej rodziny. Więź ta zapewnia im bowiem poczucie stabilności, wzajemne wsparcie obejmujące zarówno sferę materialną i niematerialną i gwarantuje wzajemną pomoc a jej zerwanie powoduje ból, cierpienie i rodzi poczucie krzywdy.

Art. 448 kc stanowi, iż w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przepis ten jest związany z treścią art. 24 kc, który stanowi, iż osoba, której dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne; w razie zaś dokonanego naruszenia może także żądać, aby sprawca dopełnił czynności potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia a w szczególności, aby złożył oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie (uregulowanych właśnie w art. 448 kc) może ona żądać także zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Jak wynika z art. 24 kc podstawową przesłankę cywilnoprawnej ochrony dóbr osobistych, warunkującą zarówno roszczenia zmierzające do usunięcia skutków naruszenia jak i roszczenia o zasądzenie zadośćuczynienia pieniężnego lub stosownej sumy pieniężnej na cel społeczny, stanowi bezprawność działania. Bezprawne jest natomiast każde zachowanie sprzeczne z normami prawnymi a nawet porządkiem prawnym oraz zasadami współżycia społecznego bez względu na winę, a nawet świadomość sprawcy. Natomiast wina sprawcy stanowi konieczną przesłankę żądania opartego na przepisie art. 448 kc. Osoba dochodząca zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej na podstawie art. 448 kc winna ponadto wykazać istnienie więzi pomiędzy nią a osobą zmarłą stanowiącej jej dobro osobiste podlegające ochronie. (porównaj uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11, LEX nr 852341)

W tym miejscu podkreślić przy tym należy, że osoba dochodząca zadośćuczynienia za spowodowanie śmierci osoby najbliższej nie jest poszkodowania jedynie pośrednio. Ten sam czyn niedozwolony może bowiem wyrządzać krzywdę różnym osobom. Źródłem krzywdy jest zatem czyn niedozwolony, którego następstwem jest śmierć. Krzywdą wyrządzoną zmarłemu jest utrata życia, dla osób bliskich zaś jest to naruszenie dobra osobistego poprzez zerwanie więzi emocjonalnej, szczególnie bliskiej w relacjach rodzinnych. Również zatem osoba dochodząca ochrony na podstawie art. 448 kc może być poszkodowana bezpośrednio i dochodzić naprawienia własnej krzywdy, doznanej poprzez naruszenie jej własnego dobra osobistego. (patrz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11, LEX nr 852341)

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że więź rodzinna łącząca powódkę ze zmarłym ojcem była bardzo silna. Dla powódki, która w chwili gdy doszło do wypadku była 16 – letnią dziewczyną, ojciec był najważniejszym członkiem rodziny, ideałem człowieka i ojca i wzorcem do naśladowania. To z nim powódka zamieszkiwała i z nim spędzała najwięcej czasu. Jego też uważała za swojego największego przyjaciela. To on uczył ją co jest w życiu ważne, on mobilizował ją do nauki i pomagał jej w lekcjach, on też zaszczepił w niej pasję do sportu i historii. W pamięci powódki ojciec zapisał się jako osoba kochająca, dobra i stanowiąca dla niej codzienne wsparcie.

Po śmierci ojca powódka nie mogła się z nią pogodzić. Jego śmierć była dla niej poważnym ciosem, gdyż straciła oparcie, jakie w nim miała a jednocześnie musiała szybko wydorośleć i mobilizować się, by pomagać załamanej śmiercią ojca matce i przejąć obowiązki ojca w prowadzonym przez rodziców biznesie. Jednocześnie powódka musiała przystosować się do tego, że pogorszyły się warunki materialne jej rodziny. Po raz pierwszy w swym życiu, powódka, której wcześniej niczego nie brakowało i żyła na poziomie wyższym niż jej rówieśnicy, musiała ograniczać swoje potrzeby.

Powódka nadal odczuwa samotność związaną z utratą ojca i cały czas pielęgnuje pamięć o nim. Ma poczucie, że jej życie zawodowe i osobiste ułożyłoby się inaczej, gdyby nie jego śmierć, bo mogłaby liczyć na jego psychiczne i finansowe wsparcie. Powódka, która była bardzo dobrą uczennicą, dostała się na studia prawnicze a później równolegle podjęła jeszcze studia we W.. Ponieważ jednak nie była w stanie bez pomocy ojca utrzymać się na studiach we W., musiała podjąć pracę. Konieczność wykonywania przez nią pracy spowodowała, że nie mogła poświęcić nauce tyle czasu, ile by chciała i musiała zrezygnować ze studiów w Polsce. Gdy natomiast założyła rodzinę we W., wiedząc, że to na niej spoczywa obowiązek zapewnienia jej dobrego bytu, w ogóle zrezygnowała ze studiów i poświęciła się pracy. Do dzisiaj powódka jest rozżalona, że nie udało jej się skończyć studiów. Przeżyta przez nią żałoba po śmierci ojca była żałobą prawidłową, gdyż powódka przystosowała się do codziennego życia choć ma nadal poczucie doświadczenia dużej straty.

Przerwanie silnej więzi emocjonalnej, jaka łączyła powódkę z tak ważną dla niej osobą jak tata, na skutek jego tragicznej śmierci bez wątpienia wywołało u niej ból, cierpienie, poczucie krzywdy i osamotnienia. Powódka dochodząca roszczenia na podstawie art. 448 kc wykazała zatem istnienie więzi ze zmarłym ojcem stanowiącej jej dobro osobiste podlegające ochronie.

W przedmiotowej sprawie bezspornym przy tym jest, że śmierć ojca powódki pozostawała w adekwatnym związku przyczynowym z bezprawnym działaniem kierowcy samochodu K. K., który ze swojej winy spowodował wypadek, za którego zastępczą odpowiedzialność ponosi pozwany.

Ponieważ spowodowanie wypadku komunikacyjnego, w którym śmierć poniósł ojciec powódki, było bezprawnym naruszeniem dóbr osobistych powódki w postaci prawa do życia w pełnej rodzinie i prawa do utrzymywania więzi rodzinnych, Sąd był uprawniony do przyznania jej zadośćuczynienia za doznaną przez nią krzywdę.

Choć pozwany przed wszczęciem procesu w przedmiotowej sprawie odmawiał powódce wypłaty roszczeń wynikających ze zdarzenia, w którym śmierć poniósł jej ojciec, stwierdzić należy, że wbrew jego twierdzeniom w przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia z powagą rzeczy ugodzonej. Faktem jest, że matka powódki zawarła z pozwanym w dniu 14 maja 1999 r. w jej imieniu, jako jej przedstawicielka ustawowa, ugody, na mocy których pozwany wypłacił jej wynikające z ugód należności, mające wyczerpywać dalsze roszczenia powódki wynikające ze zdarzenia drogowego, w jakim zginął jej ojciec. Zawarte w imieniu powódki przez jej matkę ugody w myśl art. 101 § 3 k.r. i o. były jednak nieważne, gdyż małoletnia wówczas powódka nie była należycie reprezentowana. Działająca za nią matka nie miała bowiem zgody sądu opiekuńczego na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu, jaką jest zawarcie ugody ze zrzeczeniem się roszczenia. Jak wynika z art. 101 § 3 k.r. i o. rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.

Jak wynika z art. 448 kc Sąd winien przyznać zadośćuczynienie w odpowiedniej wysokości. Ustalając zatem wysokość kwoty zadośćuczynienia uwzględnić należy doznany przez pokrzywdzonego wstrząs psychiczny i cierpienia psychiczne wywołane śmiercią osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki po jej śmierci, rodzaj i intensywność więzi łączącej go ze zmarłym, rolę w rodzinie pełnioną przez osobę zmarłą, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby bliskiej, stopień, w jakim pokrzywdzony będzie umiał odnaleźć się w nowej rzeczywistości i zdolność do jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy oraz wiek pokrzywdzonego (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2011 r., III CSK 279/10, LEX nr 898254)

Zważywszy na fakt, że krzywdę doznaną w wyniku śmierci osoby bliskiej bardzo trudno jest ocenić, każdy przypadek należy traktować indywidualnie z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy, przy czym ocena ta powinna opierać się na kryteriach obiektywnych a nie na wyłącznie subiektywnych odczuciach pokrzywdzonego. Zadośćuczynienie jest odzwierciedleniem w formie pieniężnej rozmiaru krzywdy i pełni funkcję kompensacyjną. Suma pieniężna przyznana z tego tytułu powinna stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej. Powinna zatem ona wynagrodzić doznane cierpienia fizyczne i psychiczne oraz ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć, aby w ten sposób przynajmniej częściowo przywrócona została równowaga zachwiana na skutek popełnienia czynu niedozwolonego. Ta funkcja zadośćuczynienia ma istotne znaczenie przy ustalaniu jego wysokości. Ze względu na kompensacyjny charakter zadośćuczynienia jego wysokość musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną adekwatną do warunków gospodarki rynkowej. Rozmiar zadośćuczynienia może być odnoszony do stopy życiowej społeczeństwa, która pośrednio może rzutować na jego umiarkowany wymiar i to w zasadzie bez względu na status społeczny i materialny pokrzywdzonego. Przesłanka "przeciętnej stopy życiowej" społeczeństwa ma więc charakter uzupełniający i ogranicza wysokość zadośćuczynienia tak, by jego przyznanie nie prowadziło do wzbogacenia osoby uprawnionej, nie może jednak pozbawiać zadośćuczynienia jego zasadniczej funkcji kompensacyjnej i eliminować innych czynników kształtujących jego rozmiar. (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2011 r., III CSK 279/10, LEX nr 898254, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2014 r., IV CSK 112/14, LEX nr 1604651)

Powódka bez wątpienia pozostawała ze zmarłym ojcem w bliskich relacjach, tworząc z nim zgodną rodzinę i była z nim bardzo związana emocjonalnie, na co wskazywały jej reakcje na rozprawie. Jego tragiczna śmierć wywołała u niej reakcję żałoby i konieczność przystosowania się do funkcjonowania bez jego opieki i pomocy jaką, z uwagi na jej wiek, mógłby jej świadczyć do czasu jej usamodzielnienia się a więc jeszcze przez kilka lat. Powódka musiała przystosować się do zmian w życiu codziennym, przyjąć na siebie więcej obowiązków i zrezygnować z dostatniego życia. Po śmierci ojca musiała się zmierzyć z samotnością, bo choć miała jeszcze mamę i rodzeństwo, nikt nie był jej tak bliski jak tata. Śmierć jej ojca, choć była dla niej bardzo traumatycznym przeżyciem, nie wywołała jednak u niej wstrząsu psychicznego, który wymagałby podjęcia specjalistycznego leczenia. Poza tym z uwagi na upływ czasu od zdarzenia wywołującego krzywdę miała też ona możliwość oswojenia się z bólem po stracie ojca i przystosowania się do sytuacji, w jakiej znalazła się po jego śmierci. Obecnie ma ona własną rodzinę i wiedzie normalne życie rodzinne. Sąd uznał zatem, iż zadośćuczynieniem, które zrekompensuje krzywdę powódki wynikającą ze śmierci jej ojca będzie zadośćuczynienie w kwocie 70.000,00 zł.

Przyznana powódce kwota zadośćuczynienia, zdaniem Sądu, jest adekwatna do rozmiaru jej cierpień i czasu ich trwania i uwzględnia nadal odczuwane przez nią negatywne emocje. Ponadto jest ona właściwa dla zatarcia negatywnych emocji lub co najmniej złagodzenia odczucia krzywdy i odpowiada aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa a także rekompensuje skutki zdarzenia, jakie powódka będą odczuwać jeszcze w przyszłości.

Świadczenie z tytułu zadośćuczynienia, jak każde odszkodowawcze świadczenie pieniężne, podlega co do odsetek zasadom art. 481 § 1 kc. Zgodnie z tym przepisem, odsetki należą się wierzycielowi od chwili, gdy świadczenie pieniężne stało się wymagalne a dłużnik go nie spełnił. Dłużnik ma obowiązek spełnić świadczenie pieniężne dopiero od chwili, gdy wskazana została jego wysokość. Dopiero bowiem od tej chwili można mówić o "świadczeniu pieniężnym" w rozumieniu art. 481 § 1 kc.

Z charakteru świadczenia w postaci zadośćuczynienia, którego wysokość zależna jest od oceny rozmiaru doznanej krzywdy, ze swej istoty trudno wymiernej i zależnej od szeregu okoliczności związanych z następstwami naruszenia dobra osobistego, wynika, że obowiązek jego niezwłocznego spełnienia powstaje po wezwaniu dłużnika. (porównaj wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 września 1970 r. II PR 257/70, OSNC 1971/6/103).

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych pozwany obowiązany był do zaspokojenia roszczenia powódki w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowaną zawiadomienia o szkodzie. Roszczenie o zadośćuczynienie zostało zgłoszone pozwanemu przez powódkę w postępowaniu dotyczącym likwidacji szkody w piśmie z dnia 10 września 2014 r. Pismem z dnia 15 października 2014 r. pozwany odmówił powódce wypłaty zadośćuczynienia i wobec tego z tą datą jej roszczenie stało się wymagalne. Stąd też od dnia 16 października 2014 r. pozwany pozostawał w opóźnieniu z zapłatą zadośćuczynienia. Wobec tego Sąd zgodnie z żądaniem powódki zasądził od pozwanego na jej rzecz zadośćuczynienie za śmierć ojca z odsetkami ustawowymi od dnia 16 października 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty.

Jeśli chodzi o odszkodowanie z art. 446 § 3 kc, jakiego zasądzenia domagała się powódka, to należało ustalić czy na skutek śmierci jej ojca nastąpiło znaczne pogorszenie jej sytuacji życiowej. Odszkodowanie z tego przepisu obejmuje bowiem szkodę majątkową, często nieuchwytną lub trudną od obliczenia, obejmującą różne straty materialne. Nie podlegają natomiast wynagrodzeniu pieniężnemu same cierpienia moralne będące następstwem śmierci bezpośrednio poszkodowanego (patrz też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 października 1970 r., III PZP 27/70, OSN 1971, poz.120)

Szkoda majątkowa, o jakiej mowa w art. 446 § 3 kc, wyraża się w ogólnym, znacznym pogorszeniu warunków życiowych, w jakich znaleźli się najbliżsi członkowie rodziny zmarłego. Powoduje ono nie tylko uszczerbek w aktualnej sytuacji materialnej, ale również w możliwości polepszenia warunków życiowych w przyszłości i w ograniczeniu planów życiowych. Natomiast ocena „znacznego pogorszenia” zależna jest od rozmiarów ujemnych następstw natury majątkowej wywołanych przez śmierć osoby najbliższej (por. uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 października 1970 r., III PZP 22/70, OSNCP 1971/7-8/120, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 1977 r., IV CR 419/77 opubl. Lex nr 8025).

W świetle powołanych poglądów przesłanką zasądzenia odszkodowania jest wystąpienie znacznego pogorszenia sytuacji życiowej najbliższych członków rodziny zmarłego. Ocena czy żądanie jest uzasadnione wymaga ustalenia, jaka była sytuacja życiowa rodziny zmarłego przed wypadkiem oraz czy i o ile uległa ona pogorszeniu na skutek jego śmierci. Pogorszenia sytuacji życiowej, o którym mowa w art. 446 § 3 kc, nie można sprowadzać do prostego zmniejszenia dochodów lub zwiększenia wydatków najbliższych członków rodziny zmarłego. Szkody majątkowe prowadzące do znacznego pogorszenia bieżącej lub przyszłej sytuacji życiowej osoby najbliższej zmarłemu często wynikają z obniżenia aktywności życiowej i ujemnego wpływu śmierci osoby bliskiej na psychikę i stan somatyczny, co niekoniecznie przejawia się w konkretnej chorobie (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2004 r., sygn. V CK 269/03, LEX nr 238971). Znaczne pogorszenie sytuacji życiowej uprawnionego w rozumieniu art. 446 § 3 kc zależne jest zatem od rozmiarów ujemnych następstw o charakterze majątkowym, a także zmian w sferze dóbr niematerialnych uprawnionego wywołanych przez śmierć osoby bliskiej, już istniejących oraz dających się przewidzieć w przyszłości na podstawie zasad doświadczenia życiowego. Jego ocena powinna być oparta na szczegółowej analizie sytuacji osoby uprawnionej z uwzględnieniem wszystkich okoliczności, które mają wpływ na jej warunki i trudności życiowe, stan zdrowia (w tym jego ewentualne pogorszenie wywołane śmiercią osoby najbliższej), wiek, stosunki rodzinne i majątkowe, a w odniesieniu do małoletnich dzieci dodatkowo wpływają na warunki wychowawcze i na jej porównaniu z sytuacją, w jakiej znalazłby się uprawniony, gdyby nie śmierć osoby bliskiej. Prawidłowa wykładnia pojęcia „stosowne odszkodowanie” powinna uwzględniać nie tylko okoliczności konkretnej sprawy, ale także realną wartość ekonomiczną. Musi ono wyrażać się sumą wymierną, stanowiącą adekwatne przysporzenie dla uprawnionego, a zarazem uwzględniającą ocenę większości rozsądnie myślących ludzi. Odszkodowanie należne na podstawie art. 446 § 3 kc nie jest odszkodowaniem pełnym w rozumieniu art. 361 § 2 kc, lecz z woli ustawodawcy „stosownym”, to jest takim, które ułatwi przystosowanie się uprawnionemu do zmienionej sytuacji życiowej. Dyspozycja tego przepisu nie obejmuje zatem obowiązku wyrównania wszystkich szkód ustalonych detalicznie, pozostających w związku przyczynowym ze śmiercią członka bliskiej rodziny, gdyż ze swej natury jest to kompensacja o charakterze ryczałtowym (porównaj wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2008 r., II CSK 143/08, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2008 r., V CSK 544/07, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2007 r., IV CSK 194/07).

W przedmiotowej sprawie ustalono, że wskutek śmierci ojca powódki, jej sytuacja życiowa uległa znacznemu pogorszeniu. Jak wykazało przeprowadzone postępowanie dowodowe możliwości zarobkowe M. M. (1) były wyższe od przeciętnych a przed jego śmiercią powódka, jej matka i dwójka jej rodzeństwa pozostawali głównie na jego utrzymaniu. To on z uzyskiwanego przez siebie wynagrodzenia za pracę na stanowisku Prezesa w (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. oraz z dochodów osiąganych z prowadzonej działalności gospodarczej łożył na utrzymanie całej rodziny i zapewniał jej dostatnie życie. Powódka mogła za życia ojca pozwolić sobie na korzystanie z lekcji języka angielskiego, mogła też nosić markową odzież, jeździła na różnego rodzaju wycieczki. Z chwilą śmierci jej ojca sytuacja materialna jej rodziny znacznie się pogorszyła. Matce powódki, która została sama z trójką małoletnich dzieci i zlikwidowała jeden sklep i ograniczyła asortyment drugiego, nie starczało środków finansowych na pokrycie podstawowych potrzeb rodziny choćby takich jak opłaty za dom i musiała ona korzystać z pomocy finansowej brata męża oraz pożyczać pieniądze na utrzymanie od znajomych. Z uwagi na trudną sytuację materialną członkowie rodziny powódki musieli ograniczyć swoje wcześniejsze wydatki i nauczyć się skromniej żyć. Zarówno powódka jak i jej starszy brat, nie mogąc liczyć na pomoc finansową matki, gdy poszli na studia, zmuszeni byli zaciągnąć na swoje utrzymanie kredyty studenckie, gdyż renta rodzinna wypłacana im po śmierci ojca przez ZUS i renta wyrównawcza wypłacana im przez pozwanego, nie wystarczały na ich potrzeby. Powódka, gdy wyjechała na stypendium do W., musiała po zajęciach dorabiać sobie, by utrzymać się za granicą. Choć powódka była bardzo zdolna i ambitna, musząc zarobić na swoje utrzymanie, nie mogła zaangażować całych swoich sił w naukę i nie dała rady studiować i w Polsce i za granicą i zrezygnowała ze studiów w Polsce, na jakich osiągała bardzo dobre wyniki. Nie mogąc liczyć na pomoc finansową ojca powódka po założeniu rodziny zrezygnowała też ze studiów we W.. Nie zdobyła ona zatem takiego wykształcenia, jakie mogłaby zdobyć, gdyby ojciec mógł ją wspierać finansowo. Tym samym nie osiągnęła ona wyższych kwalifikacji zawodowych, co z pewnością przekłada się na jej dochody.

Mając na uwadze powyższe oraz uwzględniając, że z opinii biegłego z zakresu rachunkowości wynika, że łączne hipotetyczne wynagrodzenie M. M. (1) za lata od marca 1998 r. do października 2016 r. wynosiłoby brutto 1.050.669,00 zł, netto 810.488,30 zł, należy przyjąć, że wraz z jego śmiercią doszło do znacznego pogorszenia sytuacji życiowej powódki. Stąd Sąd uznał, iż stosownym odszkodowaniem, jakie należy się powódce w związku z pogorszeniem się jej sytuacji życiowej po śmierci ojca, jest odszkodowanie w kwocie 55.000,00 zł. Ponieważ powódka otrzymała już od pozwanego odszkodowanie w kwocie 15.000 zł, Sąd zasądził na jej rzecz różnicę pomiędzy odszkodowaniem należnym a wypłaconym w kwocie 40.000,00 zł.

Ponieważ decyzję w przedmiocie odmowy wypłaty powódce dalszego odszkodowania pozwany podjął w dniu 15 października 2016 r., zgodnie z żądaniem powódki Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki odszkodowanie za znaczne pogorszenie jej sytuacji życiowej na skutek śmierci ojca z odsetkami ustawowymi od dnia 16 października 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 99 kpc kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 11.517,00 zł, na którą to kwotę złożyły się opłata od pozwu 5.500,00 zł, wynagrodzenie biegłej w kwocie 600,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł i wynagrodzenie pełnomocnika powódki w kwocie 5.400,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 pkt 6 w zw. z § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 265). W ocenie Sądu nakład pracy pełnomocnika powódki sprowadzający się do sporządzenia pozwu i udziału w dwóch rozprawach nie uzasadniał przyznania mu wynagrodzenia w wysokości przewyższającej stawkę minimalną.

Co do nie pokrytych kosztów procesu w kwocie 402,75 zł, to Sąd na podstawie 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2018, poz. 300 ze zm.) zasądził je na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu od pozwanego, który sprawę przegrał.

I C 300/17

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE