Sygn. akt: KIO 2559/17
WYROK
z dnia 19 grudnia 2017 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Justyna Tomkowska
Protokolant: Edyta Paziewska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 grudnia 2017 roku w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 grudnia 2017 roku przez
wykonawcę M. M. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą M. M. P.
Abapest Zakład Deratyzacji Dezynsekcji i Dezynfekcji z siedzibą w Warszawie w
postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego –
15 Wojskowy Oddział Gospodarczy w Szczecinie
przy udziale wykonawcy P. C. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Zakład
Usługowy Solnex P. C. z siedzibą w Sarbinowie zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie
2. kosztami postępowania obciąża Odwołującego – M. M. P. prowadzącego
działalność gospodarczą pod firmą M. M. P. Abapest Zakład Deratyzacji Dezynsekcji i
Dezynfekcji z siedzibą w Warszawie i:
a) zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500,00 zł
(słownie: siedmiu tysięcy pięciuset złotych 00/100) uiszczoną przez Odwołującego M. M. P.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą M. M. P. Abapest Zakład Deratyzacji
Dezynsekcji i Dezynfekcji z siedzibą w Warszawie tytułem wpisu od odwołania
b) zasądza od Odwołującego M. M. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod
firmą M. M. P. Abapest Zakład Deratyzacji Dezynsekcji i Dezynfekcji z siedzibą w
Warszawie kwotę 4 178,00 zł (słownie: czterech tysięcy stu siedemdziesięciu ośmiu złotych
00/100) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione przez Zamawiającego
15 Wojskowy Oddział Gospodarczego w Szczecinie z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika i noclegu
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz.U.2017.1579 j.t.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Szczecinie
Przewodniczący:
sygn. akt KIO 2559/17
UZASADNIENIE
4 grudnia 2017 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w Warszawie,
na podstawie art. 180 ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(tekst jedn. z 2017 r., Dz.U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.; dalej: „ustawa Pzp”) odwołanie złożył
wykonawca M. M. P. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą M. M. P. Abapest
Zakład Deratyzacji Dezynsekcji i Dezynfekcji z siedzibą w Warszawie (dalej:
„Odwołujący”).
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu
nieograniczonego pn. „Opracowanie, wdrożenie i prowadzenie programu zwalczania
szkodników dla obiektów infrastruktury żywnościowej oraz przeprowadzenia zabiegów
dezynsekcji i deratyzacji (DDD) w pozostałych obiektach na terenie jednostek, instytucji
i obiektów wojskowych zlokalizowanych w rejonie działania 15 WOG Szczecin” prowadzi
Zamawiający: 15 Wojskowy Oddział Gospodarczy w Szczecinie. Szczegółowy opis
przedmiotu zamówienia znajduje się w Specyfikacji Technicznej Wykonania i Odbioru Usługi
stanowiący (załącznik nr 4 do SIWZ) oraz w Wykazie obiektów i powierzchni do zabiegów
(załącznik nr 13 do SIWZ). Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie
Zamówień Publicznych z dnia 11 października 2017 r., numer ogłoszenia 599655-N-2017.
Odwołanie jest wnoszone w postępowaniu o wartości zamówienia mniejszej niż kwoty
określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
Odwołanie wniesiono od niezgodnych z przepisami ustawy Pzp czynności
Zamawiającego oraz od zaniechania czynności, do których Zamawiający jest zobowiązany
na podstawie ustawy Pzp. Zamawiający poinformował o podjęciu oraz zaniechaniu
zarzucanych mu czynności w dniu 29 listopada 2017 r., tj. wraz z przekazaniem za
pośrednictwem poczty elektronicznej pisma zawierającego zawiadomienie o wyborze oferty
najkorzystniejszej.
Odwołanie wniesiono z zachowaniem pięciodniowego terminu, określonego w art.
182 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. Kopia odwołania została prawidłowo przekazana
Zamawiającemu. Odwołujący uiścił wpis w wymaganej wysokości na rachunek UZP.
Zdaniem Odwołującego Zamawiający dopuścił się naruszenia następujących
przepisów prawa:
1. art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w związku z naruszeniem art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp
w związku z naruszeniem art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez odrzucenie oferty
Odwołującego, pomimo iż Odwołujący złożył wyjaśnienia dotyczące elementów oferty
mających wpływ na wysokość ceny i wyjaśnienia te potwierdzają, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia;
2. art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w związku z naruszeniem art. 90 ust. 1 ustawy Pzp
w związku z naruszeniem art. 90 ust. 1a ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania
Odwołującego do dalszych wyjaśnień, w sytuacji gdy Zamawiający nie uzyskał
potwierdzenia, że zaoferowana przez Odwołującego cena jest rażąco nisko;
3. art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w związku z naruszeniem art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp
poprzez odrzucenie oferty Odwołującego, pomimo iż oferta Odwołującego nie zawiera
błędów w obliczeniu ceny związanych z wyliczeniem podatku VAT.
Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania w całości oraz o nakazanie
Zamawiającemu unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego, a także
ponowne dokonanie czynności oceny ofert wraz z ofertą Odwołującego.
Odwołujący zaznaczył, że posiada interes do wniesienia odwołania, gdyż w wyniku
zarzucanych działań i zaniechań Zamawiającego interes Odwołującego w uzyskaniu
zamówienia może ponieść szkodę. Gdyby Zamawiający działał zgodnie z przepisami ustawy
Pzp i należycie zbadałby oraz ocenił wszystkie oferty w postępowaniu, to nie dokonałby
odrzucenia oferty Odwołującego. Poprzez odrzucenie oferty Odwołującego Zamawiający
doprowadził zatem do sytuacji, w której Odwołujący utracił szansę na uzyskanie zamówienia
oraz na osiągnięcie zysku, który Odwołujący planował osiągnąć w wyniku jego realizacji
(lucrum cessans). Naruszenie wskazanych przepisów ustawy Pzp niewątpliwie miało istotny
wpływ na wynik postępowania.
1. Zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w związku z naruszeniem art. 89 ust. 1 pkt
4 ustawy Pzp w związku z naruszeniem art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez odrzucenie oferty
Odwołującego, pomimo iż Odwołujący złożył wyjaśnienia dotyczące elementów oferty
mających wpływ na wysokość ceny i wyjaśnienia te potwierdzają, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia
Zamawiający, uzasadniając odrzucenie oferty Odwołującego z uwagi na
zaoferowanie rażąco niskiej ceny, wskazał, że w jego ocenie przedstawione przez
Odwołującego wyjaśnienia dotyczące kalkulacji ceny zawierają liczne błędy świadczące
o niedoszacowaniu zaoferowanej ceny, co w ocenie Odwołującego nie znajduje pokrycia
w udzielonych przez niego wyjaśnieniach wraz z odpowiednim materiałem dowodowym.
Jednocześnie Zamawiający w żadnym miejscu nie wskazał ile wytknięte przez niego
niedoszacowanie wynosi oraz czy w ogóle ma to wpływ na ocenę oferty jako zawierającej
rażąco niską cenę. Tym samym brak jest w zgromadzonej przez Zamawiającego
dokumentacji postępowania, podstaw do uznania, że Odwołujący nie oszacował ceny oferty
w sposób prawidłowy, który nie pozwoliłby mu na wykonanie przedmiotu zamówienia za
zaoferowaną cenę.
W ocenie Odwołującego złożone przez niego wyjaśnienia są wyjaśnieniami
odpowiednio umotywowanymi, zawierają cały szereg konkretnych i miarodajnych informacji
potwierdzających prawidłowość kalkulacji ceny oferty, co więcej na ich potwierdzenie
złożono rzetelne dowody. Tym samym Odwołujący uczynił zadość swoim obowiązkom
i obalił domniemanie zaoferowania rażąco niskiej ceny. Zamawiający natomiast w toku
prowadzonego postępowania przyjął zasadę, że drobne braki w kalkulacji ceny ofertowej nie
są podstawą do odrzucenia oferty wykonawcy, czego dał wyraz decyzją o wyborze oferty
Zakład Usługowy Solnex C. P. (dalej jako: „Solnex”) jako najkorzystniejszej. W treści
wyjaśnień rażąco niskiej ceny tego wykonawcy znaleźć można podobne niedociągnięcia
związane z wyliczeniem ceny ofertowej. Co więcej, wybrany wykonawca w przeciwieństwie
do Odwołującego nie przedłożył jakichkolwiek dowodów potwierdzających rzetelność cen
przyjętych do kalkulacji, a i tak Zamawiający uznał, że wyjaśnienia te są rzetelne
i prawidłowe. Analogicznie jak Odwołujący, wykonawca Solnex w sposób nieprawidłowy
wyliczył koszty transportu, całkowicie pominął koszty zakwaterowaniem, co w ocenie
Zamawiającego nie było podstawą do odrzucenia oferty. Wskazać przy tym należy, że tak
jak Odwołujący, wykonawca Solnex nie wliczył do kalkulacji kosztów przeprowadzenia
szkoleń. Wszystkie te okoliczności w ocenie Zamawiającego nie były podstawą do
odrzucenia oferty Solnex, ponieważ jak można się domyślać kwota zysku jaka została
przewidziana z pewnością wystarczy na pokrycie wszystkich dodatkowych kosztów a zatem
nie może być mowy o rażąco niskiej cenie. Analogicznie Zamawiający winien postąpić przy
ocenie oferty Odwołującego.
W ocenie Odwołującego Zamawiający powinien w równy sposób traktować
wszystkich wykonawców biorących udział w postępowania. Tym samym zastosowanie do
oferty Odwołującego takiej samej miary jaka została zastosowana do oferty Solnex winno
skutkować uznaniem, że oferta Odwołującego nie jest ofertą zawierającą rażąco niską cenę.
Podkreślenia przy tym wymaga, że jak wskazano w wyroku z dnia 16 stycznia 2017 r., sygn.
akt KIO 2465/16: „Cena rażąco niska jest ceną nierealistyczną, nieadekwatną do zakresu
i kosztów prac składających się na dany przedmiot zamówienia, zakładającą wykonanie
zamówienia poniżej jego rzeczywistych kosztów i w takim sensie nie jest ceną rynkową, tzn.
generalnie nie występuje na rynku, na którym ceny wyznaczane są m.in. poprzez ogólną
sytuację gospodarczą panującą w danej branży i jej otoczeniu biznesowym, postęp
technologiczno-organizacyjny oraz obecność i funkcjonowanie uczciwej konkurencji
podmiotów racjonalnie na nim działających etc”. Zamawiający natomiast odrzucając ofertę
Odwołującego w żaden sposób nie wykazał, że zaoferowana cena nie pozwoli na wykonanie
przedmiotu zamówienia. Ponadto jak wynika z treści art. 90 ust. 3 ustawy Pzp Zamawiający
odrzuca ofertę wykonawcy, który nie złożył wyjaśnień, co w sprawie nie zachodzi, lub jeżeli
dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Odwołujący wskazuje za
wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 15 marca 2013 r., sygn. akt KIO 472/13, że:
„w postępowaniu odwoławczym obowiązują zwykłe reguły dowodzenia, czyli ciężar dowodu
spoczywa na twierdzącym (art. 190 ust. 1 Pzp, art. 6 k.c.). Jeśli zamawiający odrzuca ofertę
po ocenie wyjaśnień otrzymanych na podstawie art. 90 ust. 1 Pzp, winien - w granicach
wynikających z uzasadnienia odrzucenia oferty - wykazać przed Izbą, że z treści wyjaśnień
wynika zaoferowanie ceny rażąco niskiej. Zgodnie bowiem z art. 90 ust. 3 Pzp zamawiający
odrzuca ofertę, jeśli wykonawca nie złożył wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień
wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia". Wskazać również należy, że zgodnie z wyrokiem
z dnia 07 marca 2017 r., sygn. akt KIO 272/17: „Brak udzielenia wyjaśnień, to zarówno
sytuacja gdy wykonawca nie udziela wyjaśnień traktując milcząco wezwanie zamawiającego,
a także, gdy udziela wyjaśnień pozornych, niewłaściwych, nie odpowiadających treści
wezwania zamawiającego”.
Podkreślenia wymaga, że Zamawiający nie sprecyzował okoliczności, które w jego
ocenię budzą wątpliwości biorąc pod uwagę bardzo zbliżone ceny wszystkich wykonawców,
którzy złożyli oferty w tym postępowaniu. Tym samym Zamawiający pozostawił wykonawcom
dowolność co do elementów, które w ich ocenie mają istotny wpływ na cenę ofertową. Mając
na uwadze powyższe w ocenie Odwołującego Zamawiający w sposób całkowicie .
bezpodstawny dokonał odrzucenia oferty z uwagi na zaoferowanie rażąco niskiej ceny.
2. Zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w związku z naruszeniem art. 90 ust. 1
ustawy Pzp w związku z naruszeniem art. 90 ust. 1a ustawy Pzp poprzez zaniechanie
wezwania Odwołującego do dalszych wyjaśnień, w sytuacji gdy Zamawiający nie uzyskał
potwierdzenia, że zaoferowana przez Odwołującego cena jest rażąco nisko
Z ostrożności Odwołujący wskazał, iż ustawa Pzp nie wprowadza nakazu
jednokrotnych wyjaśnień, ani zakazu kilkukrotnego wezwania do wyjaśnień dotyczących
rażąco niskiej ceny.
Krajowa Izba Odwoławcza wielokrotnie orzekała o dopuszczalności, a nawet
obowiązku Zamawiającego do żądania ponownych/dodatkowych wyjaśnień dotyczących
zaoferowanej ceny, aż do uzyskania odpowiedzi na wszystkie pytania i wątpliwości
Zamawiającego (tak wyrok KIO z dnia 28 marca 2017 r., sygn. akt KIO 466/17; wyrok KIO
z dnia 6 sierpnia 2015 r., sygn. akt KIO 1490/15; wyrok KIO z dnia 23 czerwca 2014 r., sygn.
akt KIO 1166/14).
W sytuacji gdy Zamawiający nie wskazał w treści wezwania do wyjaśnień rażąco
niskiej ceny szczególnych okoliczności, a jedynie dokonał przekopiowania treści ustawowego
przepisu, Wykonawca miał dowolność w przedstawieniu w jego ocenie najważniejszych
elementów cenotwórczych. Jeśli po stronie Zamawiającego powstały natomiast jakieś
dodatkowe wątpliwości, to winien on te wątpliwości wyjaśnić, w szczególności w sytuacji gdy
analogiczne niedociągnięcia w kalkulacji ceny oferty wykonawcy Solnex Zamawiający uznaje
za nieistotne z punktu widzenia rażąco niskiej ceny i dokonuje wyboru oferty tego
wykonawcy bez kierowania jakichkolwiek dalszych wezwań do wyjaśnień.
3. Zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w związku z naruszeniem art. 89 ust. 1 pkt
6 ustawy Pzp poprzez odrzucenie oferty Odwołującego, pomimo iż oferta Odwołującego nie
zawiera błędów w obliczeniu ceny związanych z wyliczeniem podatku VAT
Zamawiający dokonał odrzucenia oferty Odwołującego również z uwagi na złożenie
oferty zawierającej błąd w obliczeniu ceny. Zamawiający wskazał, że z treści wyjaśnień
wynika, iż Wykonawca nie powiększył poszczególnych kosztów o należny podatek od
towarów i usług. Ostateczna wartość poszczególnych składników cenotwórczych powinna
być powiększona o należny podatek VAT, co prowadzi do wniosku, że ostateczna wartość
powinna być powiększona o 23% należnego podatku.
Z żadnego fragmentu oferty ani wyjaśnień Zamawiającego nie wynika jakoby do ceny
ofertowej należało doliczyć należy podatek VAT. W treści wyjaśnień Odwołujący posługiwał
się cenami brutto, w związku z czym przedstawione wyliczenia są prawidłowe. Co więcej,
w wielu pozycjach wskazanych w wyjaśnieniach Odwołujący zaznaczył, że są to ceny brutto,
co całkowicie uszło uwadze Zamawiającego. Jednocześnie dowody załączone do wyjaśnień
rażąco niskiej ceny, na bazie których przygotowano kalkulację, również wskazują na cenę
brutto oferty Odwołującego. Tym samym Zamawiający w sposób całkowicie bezpodstawny
przyjął, że złożona przez Odwołującego oferta zawiera błąd w obliczeniu ceny.
Mając na uwadze powyższe, zdaniem Odwołującego odwołanie zasługuje na
uwzględnienie.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wnosił o jego
oddalenie w całości. Przedstawił szczegółową analizę wyjaśnień złożonych przez
Odwołującego co do ceny, wskazując dlaczego przyjęte przez Odwołującego założenia
cenowo-kosztowe są nieprawidłowe i dlaczego złożony materiał dowodowy jest
niewystarczający do stwierdzenia, że cena oferty została prawidłowo skalkulowana.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym w szczególności treść ogłoszenia o zamówieniu oraz
postanowienia SIWZ, złożone przez Odwołującego wyjaśnienia odnośnie ceny oferty,
jak również oświadczenia, dokumenty i stanowiska Stron i Uczestnika postępowania
złożone w trakcie posiedzenia i rozprawy, skład orzekający Izby ustalił i zważył,
co następuje:
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna
z przesłanek ustawowych skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 189 ust.
2 ustawy Pzp i uznała, że odwołanie może zostać rozpoznane merytorycznie.
Ustalono dalej, że wykonawca wnoszący odwołanie posiada interes
w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia, kwalifikowany możliwością poniesienia szkody
w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 179
ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych. Nieprawidłowe dokonanie czynności badania
i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty Odwołującego i wybór oferty Przystępującego,
oznacza, że potencjalne stwierdzenie naruszenia w tym zakresie przepisów ustawy Pzp
pozbawia Odwołującego, który złożył ofertę z najniższą ceną w rankingu, możliwości
uzyskania zamówienia i podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego oraz
wykonywania zamówienia. Wypełnione zostały zatem materialnoprawne przesłanki do
rozpoznania odwołania, wynikające z treści art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Izba ustaliła, że Zamawiający zawiadomił wykonawców o wniesieniu odwołania
w dniu 5 grudnia 2017 roku.
6 grudnia 2017 roku do postępowania odwoławczego zgłosił przystąpienie po stronie
Odwołującego wykonawca B. K. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą B. K.
Pestokil z siedzibą w Brzegu. Izba nie uznała zgłoszenia przystąpienia za skuteczne.
Wskazać należy, iż oferta tego wykonawcy została odrzucona na tożsamej podstawie
prawnej jak oferta Odwołującego. Wykonawca nie zakwestionował prawidłowości czynności
Zamawiającego przez złożenie środka ochrony prawnej, do czego zgodnie z art. 180 ust. 1
ustawy Pzp miał prawo. Tym samym po upływie 10 dni od zawiadomienia
o odrzuceniu oferty Wykonawca decyzja Zamawiającego stała się prawomocna, a ten
Wykonawca przestał być uczestnikiem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
i nie może go już uzyskać, nawet gdyby odwołanie złożone przez innego uczestnika
postępowania przetargowego zostało uwzględnione. Oznacza to, iż wykonawca składając
zgłoszenie przystąpienia nie wykazał interesu w uzyskaniu rozstrzygnięcia, na korzyść
strony, do której przystępuje.
W dniu 7 grudnia 2017 roku zgłoszenie przystąpienia do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego złożył wykonawca P. C. prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą Zakład Usługowy Solnex P. C. z siedzibą
w Sarbinowie. Izba uznała zgłoszenie za skuteczne.
Na podstawie dokumentacji postępowania ustalono:
Wartość zamówienia w prowadzonym postępowaniu nie przekracza kwot określonych
w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp i wynosi 179 811,37 zł brutto
(146 188,11 zł netto) – z protokołu postępowania ZP.
Z rozdziału 13 SIWZ (opis sposobu obliczenia ceny) wynika, że cenę należało ustalić
jako sumę iloczynów poszczególnych usług i miesięcznej jednostkowej ceny ryczałtowej za
1m2 powierzchni pomnożonej przez 12 miesięcy oraz określonej ilości gniazd os do
zniszczenia i stawki za tę usługę. W kalkulacji jednostkowej Zamawiający wyszczególnił, że
wykonawca musi ująć: wszelkie uwarunkowania mające wpływ na wysokość ceny, zakup
środków i materiałów do dezynsekcji i deratyzacji, koszty eksploatacji sprzętu, opłaty za
utylizację, koszty osobowe, środki ochrony osobistej, odległość dojazdu, inne nie
wyszczególnione koszty, które wykonawca przewiduje ponieść. Należało ująć także należało
podatek VAT i ryzyko ryczałtu.
Odwołujący złożył ofertę na kwotę 109 256,28 zł brutto (88 826,24 zł netto). B. K.
Pestokil złożył ofertę na kwotę 109 111,27 zł brutto (88 708,35 zł netto). Zakład Usługowy
Solnex C. P. złożył ofertę na kwotę 109 946,28 zł brutto (89 387,22 zł netto).
W dniu 27 października 2017 roku Odwołujący (oraz pozostali wykonawcy) został
wezwany do złożenia wyjaśnień co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia
zgodnie z wymogami SIWZ za wskazaną w ofercie cenę. Zamawiający zaznaczył, że
szczegółowo określił obszar do wykonania zabiegów i wskazał swoje wymagania i warunki
wykonania usług. Zamawiający w oparciu o art. 90 ust. 1 ustawy Pzp zwrócił się o udzielenie
szczegółowych wyjaśnień dotyczących zaoferowanej ceny, w tym przede wszystkim
wskazania elementów uwzględnionych przy kalkulacji ceny zgodnie z wymaganiami
Zamawiającego, oraz złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na
wysokość ceny, w szczególności dotyczących:
- wykonania usługi dla obiektów grupy A – gdzie zaoferowano cenę ryczałtową jednostkową
za 0,01 zł brutto,
- wykonania usługi usuwania gniazd os i szerszeni, gdzie zaoferowano cenę jednostkową –
1,00 zł brutto.
Odwołujący złożył wyjaśnienia, z których wynika, że:
- przewidział pracę jednego pracownika dla tego kontraktu, który będzie wykonywał usługę
średnio dwa dni w miesiącu. Przyjmując zatrudnienie na podstawie umowy o pracę,
z wynagrodzeniem 4 200 zł brutto miesięcznie, daje to 135 zł brutto za jeden dzień, a za dwa
w miesiącu 270 zł brutto, co w skali 36 miesięcy daje łącznie 9 720,00 zł brutto;
- koszty robocizny 16 godzin miesięcznie x 14 zł, co daje 224 zł, w skali 36 miesięcy –
8 064,00 zł;
- koszty dojazdów Warszawa – Szczecin – Warszawa (700 km x 2) samochodem
Volkswagen Caddy przy spalaniu 6 l/100 km i zużyciu 72 l ON po średniej cenie 4,50 zł/1 l
wynoszą 324,00 zł miesięcznie, w skali 36 miesięcy łącznie daje to 11 664,00 zł;
- zakwaterowanie w hotelu 100 zł miesięcznie, a więc 3 600 zł brutto za 36 miesięcy;
- usługi monitoringu w obiektach będą wykonywane w ciągu 1 dnia, natomiast usługi doraźne
i na wezwanie Zamawiającego drugiego dnia.
Odwołujący wskazał też jakie środki, preparaty i urządzenia będą stosowane przy
wykonywaniu usług, wraz z ich cenami. Ujęto także koszty zakupu trutek, przynęt
pokarmowych i detektorów, utylizacji padliny (zgodnie z obowiązującymi przepisami).
Przewidziano, że dodatkowy koszt usług nieprzewidzianych, obejmujący wszystkie koszty
w skali jednego miesiąca może zostać określony na poziomie 400 zł, więc w skali 36
miesięcy 14 400 zł brutto. Podsumowując, całkowite koszty realizacji zamówienia zamykają
się kwotą 67 908,00 zł brutto. Koszt złożonej oferty brutto wynosi 109 256,28 zł – w skali 3
lat – minus koszty w skali 3 lat (67 908,00 zł), co daje 41 348,28 zł brutto zysku dla firmy.
Odnośnie ceny ryczałtowej na poziomie 0,01 zł brutto w obiektach A i B oraz za
usuwanie gniazd os i szerszeni, to Odwołujący zaznaczył, że liczy się globalnie cenę za
usługę miesięczną, a dalej za 36 miesięcy, gdzie usługa miesięczna wynosi 3 034,90 zł
brutto minus miesięczne koszty 1 886,33 zł, co daje miesięczny zysk 1 148,57 zł brutto.
Odwołujący złożył także oferty handlowe na zakup środków potwierdzające ceny ich nabycia.
W dniu 29 listopada 2017 roku Zamawiający ogłosił wyniki postępowania, wskazując,
że oferty Odwołującego oraz Pestokil B. K. zostały odrzucone na podstawie
art. 90 ust. 3 ustawy Pzp jako zawierające rażąco niską cenę. W przypadku oferty
Odwołującego Zamawiający podkreślił, że działając w trybie art. 90 ustawy Pzp,
Zamawiający wezwał Wykonawcę do złożenia szczegółowych wyjaśnień dotyczących
elementów oferty mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny, ponieważ odbiegała ona
o ponad 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług,
ustalonej przed wszczęciem postępowania. Istniało więc uzasadnione podejrzenie, że
zaoferowana przez wykonawcę cena może mieć charakter rażąco niski tj. taki, który nie
gwarantuje należytego wykonania zamówienia.
W odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego Wykonawca złożył wyjaśnienia
dotyczące elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny zawierające opis kalkulacji
zaoferowanej ceny. Przedstawione przez wykonawcę wyjaśnienia dotyczące kalkulacji ceny
w ocenie Zamawiającego zawierają liczne błędy świadczące o niedoszacowaniu
zaoferowanej ceny, a ponadto wskazują na błędy w obliczaniu ceny.
Odnosząc się do poszczególnych części wyjaśnień, Zamawiający zwrócił uwagę na
następujące kwestie:
1) Koszty pracownicze zostały w ocenie Zamawiającego zaniżone. Wykonawca założył,
że usługę wykonywać będzie jeden pracownik zatrudniony na umowę o pracę średnio dwa
dni w miesiącu. Wyliczając stawkę za jeden dzień pracy, wynagrodzenie pracownika
w wysokości 4200 zł brutto podzielił przez 31 dni w miesiącu. W ten sposób wyliczył, że
jeden dzień pracy wynosi 135 zł brutto, a dwa dni 270 zł, co w skali 36 m-cy daje kwotę
9 720 zł brutto. W postępowaniu Zamawiający zaznaczył, że usługi mają być wykonywane
tylko w dni robocze, a przeciętna ilość dni pracy w roku 2018 i 2019 wynosi 21 dni.
Wynagrodzenie pracownika winno być więc podzielone przez 21 dni w miesiącu, co daje
stawkę za jeden dzień pracy 200,00 zł brutto i 400,00 zł za dwa dni. W konsekwencji daje to
koszt po stronie Wykonawcy w okresie 36 miesięcy 14.400,00 zł netto. Różnica
w niedoszacowaniu wskazanej pozycji wynosi co najmniej 4 680,00 zł. Wskazana kwota nie
zawiera ponadto kosztów pracodawcy oraz nie została powiększona o należny podatek od
towarów i usług.
2) Podobnie zaniżone zostały koszty dojazdu do miejsc wykonywania usługi.
Wykonawca założył, że pracownik posługując się pojazdem marki VW Caddy przejedzie
z Warszawy do Szczecina i z powrotem 1400km. Przy spalaniu przez w/w pojazd średnio
6l/100 km zużyje według Wykonawcy 72 l oleju napędowego przy średniej zakładanej cenie
za 1 l wynoszącej 4,50zł. Koszty wynosiłyby wg Wykonawcy 324,00zł w miesiącu, a w skali
36 m-cy 11664,00zł netto. Wyliczenie odnośnie kosztów paliwa jest błędne. Przy średnim
zużyciu paliwa 6l/1 km wzmiankowany pojazd przejeżdżając 1 400 km spali nie 72 l ON, lecz
84 l ON. Zatem przy przyjęciu stawki 4,50 zł brutto za litr ON koszt miesięczny wykonawcy
wyniesie 378,00zł a w skali 36 m-cy 13 608,00zł netto. Różnica wynosi 1 944 zł netto,
a całość przedmiotowej pozycji powinna być także powiększona o należny podatek od
towarów i usług. Ponadto Wykonawca nie uwzględnił w wyliczeniu m.in. kosztów przejazdu
w/w pojazdu pomiędzy miejscami wykonywania usługi (Stargard, Mosty, Glewice,
Choszczno) oddalonych od Szczecina od 40 do 100 km oraz amortyzacji i innych kosztów
związanych z utrzymaniem środka transportu.
3) Wykonawca błędnie założył, że usługi monitoringu wykonywane będą w ciągu
jednego dnia, natomiast usługi doraźne na wezwanie - drugiego dnia. Założony przez
Wykonawcę jeden pracownik do realizacji usługi nie jest w stanie wykonać czynności
monitoringu w ciągu jednego dnia we wszystkich miejscach objętych zamówieniem
oddalonych od siebie od 40 do 100 km (Szczecin, Szczecin-Podjuchy, Mosty/Glewice
Stargard, Choszczno). Ponadto Wykonawca zadeklarował w ofercie 24 godzinny czas reakcji
na wezwanie Zamawiającego np. do likwidacji gniazd os, szerszeni itp. Czynność zgłoszoną
winien rozpocząć więc następnego dnia, a nie czekając do zaplanowanego terminu
wykonywania monitoringu. W Specyfikacji Technicznej wykonania i odbioru usługi
stanowiącej załącznik nr 4 do SIWZ Zamawiający wyraźnie zaznaczył, że w związku ze
specyfiką funkcjonowania jednostek, oczekuje dużej dyspozycyjności od wykonawcy, co
oznacza przybycie do miejsca zgłoszenia najpóźniej w okresie deklarowanym w ofercie.
4) Również koszty zakwaterowania, które przedstawił Wykonawca w wyjaśnieniach
zostały zaniżone. Wykonawca założył, że będzie świadczył usługę dwa dni w miesiącu.
Koszt zakwaterowania w hotelu (motelu) przyjął w wysokości 100 zł miesięcznie.
Z ogólnodostępnych źródeł wynika, że zakwaterowanie w mieście Szczecin
z wyprzedzeniem tygodniowym wynosi od 80 zł za dobę — bez wyżywienia (motel). Można
na tej podstawie przyjąć, że wykonawca zakłada jedną dobę hotelową, co biorąc pod uwagę
odległość pomiędzy siedzibą Wykonawcy a miejscem świadczenia usługi jest nierealne. Sam
dojazd z Warszawy do Szczecina wynosi ok.6 h. Oznacza to, że przyjmując nawet dwa dni
realizacji zamówienia niezbędne jest zapewnienie nie mniej niż 2 noclegów. W zaoferowanej
cenie Wykonawca nie będzie wobec tego miał możliwości zabezpieczenia tego elementu.
Wykonawca także i w tym wypadku nie uwzględnił konieczności powiększenia pozycji
o należny podatek od towarów i usług.
5) Wykonawca wyszczególnia, że wymianę wkładów lepowych w detektorach Panko
kosztować go będzie w skali miesiąca 200x1 zł, co daje 360 zł brutto. Następnie wskazuje,
że pełen koszt w okresie 36 m-cy także wynosi także 360 zł. Przy wskazanych przez
Wykonawcę założeniach koszt w okresie 36 m-cy powinien wynosić zaś 12.960,00 zł netto.
W przypadku lamp owadobójczych Wykonawca wskazał, że planuje zużyć 2 lepy na 10 lamp
po 6 zł za sztukę w okresie miesiąca. Następnie koszt ten wylicza dla okresu 24 miesięcy nie
zaś 36, w których zamówienie będzie realizowane. Pozycja ta została wobec tego zaniżona
o kwotę 1440,00 zł netto.
6) W przedstawionych wyjaśnieniach Wykonawca nie odniósł się w ogóle do kosztów
związanych opracowaniem Programu Zwalczania Szkodników w obiektach Zamawiającego
oraz przeprowadzenia szkolenia raz w roku, o którym mowa w dokumentacji postępowania.
7) Wykonawca poczynił także błędne założenia w odniesieniu do świadczenia usług
wykonywanych na żądanie. Wykonywanie tych usług zgodnie z przedłożoną ofertą
w terminie 24 godzin od wezwania, będzie generować dodatkowe koszty pracownicze,
transportu i zakwaterowania.
8) Z treści wyjaśnień wynika Wykonawca nie powiększył poszczególnych kosztów
o należny podatek od towarów i usług. Ostateczna wartość poszczególnych składników
cenotwórczych powinna być powiększona o należny podatek VAT, co prowadzi do wniosku,
że ostateczna wartość powinna być powiększona o 23% należnego podatku.
Tym samym, zdaniem Zamawiającego, Wykonawca nie sprostał ciążącemu na nim
obowiązku wykazania, że zaoferowana przez niego cena pozwala na właściwą realizację
zamówienia. Wyjaśnienia wskazują na błędy w obliczaniu ceny związane
z nieuwzględnieniem należnego podatku VAT.
Izba ustaliła także, że Odwołujący w odwołaniu prawidłowo przytoczył fragmenty
SIWZ, złożonych wyjaśnień oraz wskazał elementy ofert podlegające ocenie istotne dla
rozstrzygnięcia przedmiotu sporu.
Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę, skład orzekający Izby uznał, iż odwołanie
w całości podlegało oddaleniu.
Rozpoznając zarzut odnoszący się do wyjaśnień cenowych złożonych przez
Odwołującego, z uwag natury ogólnej zauważyć należy, iż zgodnie z art. 89 ust.1 pkt 4
ustawy Pzp Zamawiający odrzuca ofertę, która zawiera rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia. Możliwość zastosowania przywołanego przepisu poprzedzona być
musi wyczerpaniem przez Zamawiającego procedury wyjaśniającej cenę, którą reguluje art.
90 ust. 1 ustawy Pzp. Ze stanowiska doktryny oraz orzecznictwa wynika, że procedura
wyjaśniająca nie może być pominięta (tak wyrok ETS z 22 czerwca 1989 r., sygn. C-103/88).
Jeżeli wyjaśnienia nie zostaną złożone lub z ich treści wynika, że mamy do czynienia
z rażąco niską ceną, ofertę należy odrzucić na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.
Automatyczne przyjmowanie, wyłącznie na podstawie kryterium arytmetycznego, że
cena poniżej pewnego poziomu jest ceną rażąco niską, jest niedopuszczalne. Ocena, czy
zaoferowana cena jest niewiarygodna, dokonywana jest w świetle złożonych przez
wykonawcę wyjaśnień, gdy w okolicznościach sprawy zachodziły podstawy do wszczęcia
takiej procedury wyjaśniającej. Ustawodawca nie przewidział bowiem procedury
automatycznego odrzucania oferty z najniższą, tudzież najwyższą ceną i wyboru oferty
najkorzystniejszej z pośród pozostałych.
Samo pojęcie rażąco niskiej ceny w ustawie Pzp nie jest zdefiniowane. Przyjmuje się
za orzecznictwem europejskim, orzecznictwem sądów okręgowych, KIO oraz doktryną, iż za
cenę rażąco niską uważana jest cena nierealistyczna, niewiarygodna w porównaniu do cen
rynkowych podobnych zamówień i innych ofert (tak np. wyrok Sądu Okręgowego
w Katowicach z dnia 28 kwietnia 2008 r., sygn. akt XIX Ga 128/08). W wyroku z dnia 28
marca 2013 roku KIO przyjęła, że o cenie rażąco niskiej można mówić, gdy oczywiste jest,
że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę za podaną cenę
byłoby nieopłacalne (sygn. akt KIO 592/13). O zjawisku rażąco niskiej ceny będziemy mówili,
kiedy cena w stosunku do przedmiotu zamówienia będzie ceną odbiegającą od jego
wartości, a różnica ta nie będzie uzasadniona obiektywnymi względami pozwalającymi
wykonawcy bez strat i finansowania wykonania zamówienia z innych źródeł niż
wynagrodzenie umowne, to zamówienie wykonać (tak KIO w wyroku z dnia 4 sierpnia 2011
r., sygn. akt KIO 1562/11).
Zgodnie zaś z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp: jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska
w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości
wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, w szczególności jest niższa o 30%
od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert,
zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących
elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, w szczególności w zakresie:
1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie
art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
(Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z późn. zm.);
2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
Zamawiający, oceniając wyjaśnienia, bierze pod uwagę obiektywne czynniki,
w szczególności oszczędność metody wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania
techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonania zamówienia dostępne dla wykonawcy,
oryginalność projektu wykonawcy, koszty pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny
nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wypływ pomocy
publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. Zamawiający odrzuca ofertę
wykonawcy, który nie złożył wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz
z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia. Zamawiający powinien pozyskać jednoznaczne wyjaśnienia od
wykonawcy i dopiero w wyniku oceny tych wyjaśnień podjąć dalsze decyzje, w tym
o wyborze oferty (wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 8.04.2009 r., sygn. Akt XII Ca
59/09).
Wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień ma obowiązek podać Zamawiającemu
okoliczności uzasadniające obniżenie ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia lub też
innych czynników, do których odnosi się wezwanie Zamawiającego. Niewątpliwie przy ocenie
wyjaśnień uwzględnić należy treść samego wezwania. Wyjaśnienia wykonawcy składane
w trybie art. 90 ust. 1 Pzp Zamawiający powinien badać nie tylko poprzez zsumowanie
podanych w nim kwot (jeżeli takie podano), ale i poprzez realność poczynionych założeń co
do czasochłonności pracy, co do rzeczywistości i zgodności z prawem stawek
wynagrodzenia oraz do realnego kosztu czynności do zrealizowania celem osiągnięcia
przedmiotu zamówienia, a także przez pryzmat złożonych dowodów, które wymienione
założenia wykonawcy potwierdzają, jak choćby oferty handlowe.
Izba wskazuje, że w ramach postępowania odwoławczego oceniana jest
prawidłowość czynności Zamawiającego. Zamawiający dokonuje czynności oceny
zaoferowanej w postępowaniu przez wykonawcę ceny w oparciu o dostępne mu informacje,
które uzyskuje w wyniku przedstawienia przez wezwanego wykonawcę wyjaśnień.
Wykonawca winien podać Zamawiającemu wszystkie informacje istotne z punktu kalkulacji
zaoferowanej ceny, uwarunkowania w jakich dokonywał tej kalkulacji, szczególne przesłanki
warunkujące przyjęty sposób kalkulacji i inne istotne elementy mające wpływ na wysokość
zaoferowanej ceny a dowodzące możliwości zaoferowania cen obniżonej w stosunku do
wartości zamówienia. Wyjaśnienia wykonawcy powinny umożliwić Zamawiającemu podjęcie
decyzji, co do przyjęcia bądź odrzucenia oferty. Podkreślenia wymaga, że Zamawiający
informacje dotyczące kalkulacji danej ceny, jak również okoliczności, które wpływają na daną
cenę uzyskuje od danego wykonawcy w wyniku wezwania do złożenia wyjaśnień
w określonym przez Zamawiającego terminie. Tym samym wykonawca składający
wyjaśnienia Zamawiającemu, już w ramach swoich wyjaśnień winien wskazać na te
okoliczności, które stanowiły podstawę dokonanej wyceny, bowiem na wykonawcy ciąży
obowiązek (art. 90 ust. 2 ustawy) wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny.
Obecnie ustawodawca przesądził tę okoliczność, wprost wskazując w art. 90 ust. 2 ustawy
Pzp, że to wykonawca powinien udowodnić Zamawiającemu, iż jego cena nie jest rażąco
niska, i ma to mieć miejsce na etapie postępowania o udzielenie zamówienia. Tym samym
jak najbardziej aktualna i wymagająca podkreślenia jest teza o wymaganej staranności
wykonawcy w składaniu wyjaśnień, o których mowa w art. 90 ustawy Pzp, a tym samym
ryzyku jakie ponosi on w przypadku uznania, iż wyjaśnienia są niewystarczające do
wykazania legalnego charakteru jego ceny. Dostrzeżenia wymaga, że wyjaśnienia powinny
być konkretne, jasne, spójne i adekwatne do danego przedmiotu zamówienia, powinny
uwzględniać założenia opisu przedmiotu zamówienia, a także szczegółowo wskazywać na
czynniki, które pozwoliły danemu wykonawcy obniżyć cenę jego oferty.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, Izba uznała, iż
Zamawiający prawidłowo ocenił wyjaśnienia złożone przez Odwołującego. Przede wszystkim
dostrzeżenia w pierwszej kolejności wymaga, iż wezwanie skierowane do Odwołującego nie
miało ogólnikowego charakteru. Zamawiający oprócz przytoczenia treści przepisów określił
także jakich informacji i w jakim zakresie oczekuje. Wskazał, które elementy cenowe oferty
budzą jego wątpliwości i gdzie oczekuje wyjaśnienia tych elementów. Choć ceny
poszczególnych ofert w postępowaniu było do siebie bardzo zbliżone, to z uwagi choćby na
różne położenie siedzib poszczególnych wykonawców przyjęcie kosztów na bardzo
zbliżonym poziomie rodzić mogło pewne wątpliwości. Nie przedstawiono dowodów
potwierdzających, iż Zamawiający oceniał wyjaśnienia bez uwzględnieniach indywidualnych
cech przypisanych każdemu wykonawcy.
Przedstawione przez Odwołującego wyjaśnienia nie są może ogólnikowe, ale
wskazują one jedynie hasłowo na pewne informacje i w zasadzie nie odnoszą się do
szczegółowych pytań, które Zamawiający zadał w wezwaniu do złożenia wyjaśnień.
Odwołujący odpowiadając na szczegółowe pytania o cenę za usunięcie gniazd os i cenę za
usługi dla obiektów A enigmatycznie zaznacza, że liczy się globalnie cenę za usługę
miesięczną, a dalej za 36 miesięcy, gdzie usługa miesięczna wynosi 3 034,90 zł brutto minus
miesięczne koszty 1 886,33 zł, co daje miesięczny zysk 1 148,57 zł brutto. W ogóle więc nie
odnosi się do treści pytań. Nie wyjaśnia też w jaki sposób należy rozumieć powyższe zapisy,
dopiero zaś na rozprawie rozwija powyższą myśl, że wszelkie koszty nieprzewidziane i te
o niskiej cenie zawiera cen miesięczna ryczałtowa, a w razie nieprzewidzianych okoliczności
pokryć je może ustalona rezerwa 400 zł miesięcznie lub przewidziany do osiągnięcia na
zamówieniu zysk globalny. Przypomnieć należy natomiast, że momentem, w którym
wykonawca winien wyjaśnić szczegóły kalkulacji i przyjęte założenia, zarówno co do ceny,
jak też sposobu wykonania zamówienia, jest moment prowadzenia postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego. To Zamawiający ma otrzymać na tyle wiarygodne
i szczegółowe informacje, które pozwolą ustalić, czy mamy do czynienia z rażąco niską
ceną, czy też nie. Wszelkie dowodzenie i składanie wyjaśnień w postępowaniu
odwoławczym przed Izbą należy uznać za spóźnione. W trakcie postępowania
odwoławczego możliwe jest uzupełnienie informacji przekazanych Zamawiającemu
w niewielkim zakresie. Nie jest natomiast możliwe wskazywanie na konkretne okoliczności,
które przełożyły się na cenę oferty, ale Wykonawca nie wspominał o nich w wyjaśnieniach
złożonych Zamawiającemu.
W zawiadomieniu o wyborze Zamawiający słusznie zauważył, że w wyjaśnieniach nie
ujęto w przypadku kosztów pracowniczych kosztów ponoszonych przez pracodawcę
w części składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Odwołujący przyznał powyższe
na rozprawie, że w tej pozycji ujęte kwoty brutto odnoszą się do kosztów ponoszonych przez
pracownika. Ani w odwołaniu, ani na rozprawie nie odniesiono się także do kwestii
podniesionej w zawiadomieniu o wyborze, a mianowicie nieprawidłowej liczbie dni roboczych
przyjętej do kalkulacji, a liczba ta niewątpliwie ma wpływ na wysokość zobowiązań
Odwołującego.
Co do kosztów dojazdu, to bezsprzecznie z wyjaśnień nie wynika, że uwzględnione
zostały koszty przejazdów pomiędzy poszczególnymi obiektami. W wyjaśnieniach do
kalkulacji przeliczono jedynie koszty dojazdu na trasie Warszawa-Szczecin-Warszawa.
Tymczasem zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia przedmiot ten obejmuje obiekty
rozproszone, oddalone od siebie, znajdujące się w różnych miejscowościach. Co więcej
wyliczenie Odwołującego zawiera błąd matematyczny co do ilości zużywanego paliwa,
przyjętego w zbyt małej ilości. Poza tym z wyjaśnień nie wynika, że w kosztach dojazdu ujęto
koszty dojazdów na wezwanie, gdzie Odwołujący deklarował czas reakcji 24 godziny.
Wykonawca nie wskazał także, czy ta pozycja uwzględnia koszty amortyzacji pojazdów.
O ile przyjęta stawka za nocleg pracownika wydaje się prawdopodobna do
osiągnięcia, to już założenie, że konieczny będzie tylko jeden nocleg podczas wykonywania
zadań objętych postępowaniem wydaje się założeniem mało realnym. Już biorąc pod uwagę
samą odległość dzielącą siedzibę Wykonawcy a siedzibę Zamawiającego, a także ilość
obiektów do sprawdzenia w trakcie pobytu pracownika na miejscu, wydaje się niemożliwym,
że monitoring wszystkich obiektów może być wykonany w ciągu jednego dnia, pamiętając
także o normach czasu pracy wynikających z kodeksu pracy. Z wyjaśnień nie wynika także
niestety, że zostały uwzględnione koszty wyjazdów na wezwanie.
Jak już zauważono w uzasadnieniu niniejszego orzeczenia, Odwołujący nie odniósł
się do pytań na temat ceny za usuwanie gniazd os, kosztów związanych z opracowaniem
Programu Zwalczania Szkodników w obiektach Zamawiającego oraz przeprowadzenia
szkolenia raz w roku. Nawet jeżeli koszty te są niewielkie i mieszczą się w miesięcznej cenie
ryczałtowej lub zostały ujęte w innych pozycjach kalkulacji, to informacje te powinny być
przekazane Zamawiającemu w wyjaśnieniach. Tak jednak się nie stało. W zdecydowanej
większości zauważonych przez Zamawiającego rozbieżności w kalkulacji Odwołujący na
rozprawie dopiero wskazywał na miesięczną rezerwę i możliwość pokrycia kosztów
z założonego zysku. Dostrzeżenia jednak wymaga, że zabezpieczone kwoty wydają się
niewystarczające na pokrycie tych wszystkich elementów. Co więcej, jak słusznie zauważył
Przystępujący, złożona kalkulacja w ogóle nie wspomina o części B zamówienia. Nie
wiadomo zatem, czy Odwołujący przedstawione koszty odnosi do całości przedmiotu
zamówienia, czy tylko do części A.
Przechodząc do zarzutu braku kolejnego wezwania po stronie Zamawiającego, skład
orzekający Izby uznał, że brak było podstaw do takiego wezwania. Przedstawione przez
Odwołującego wyjaśnienia są wynikiem przyjętej przez Stronę strategii. To wykonawca
zdecydował, na które elementy zwróci w wyjaśnieniach uwagę, natomiast Zamawiający
ocenił prawidłowość przyjętych założeń i słusznie zauważył w zawiadomieniu o wyborze,
w których miejscach są one nierealne lub zawierają błędne założenia. Ponowne wezwanie
Odwołującego byłoby naruszeniem zasady równego traktowania wykonawców
w postępowaniu. Odwołujący miał szansę wytłumaczyć swoją kalkulację ale nie sprostał
postępowaniu dowodowemu. Kolejne wyjaśnienia byłyby zaprzeczeniem już wcześniej
złożonych. Kolejne wezwania muszą wiązać się z wątpliwościami strony Zamawiającej.
W przedmiotowym postępowaniu nie było dalszych wątpliwości, do kalkulacji bowiem
przyjęto nieprawidłowe założenia i kolejne wyjaśnienia nie zmieniłyby tej sytuacji.
W przedmiotowej sytuacji nie mogło nastąpić uszczegółowienie pierwszych wyjaśnień.
Konkludując, w ocenie składu orzekającego Izby przedstawione wyjaśnienia były
niewystarczające i Zamawiający prawidłowo dokonał odrzucenia oferty Odwołującego
w oparciu i art. 90 ust. 3 ustawy Pzp w związku z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Izba uznała, że Zamawiający niesłusznie wskazywał jako podstawę odrzucenia oferty
także art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp, co jednak nie prowadziło do uwzględnienia odwołania.
W ocenie składu orzekającego w ofercie Odwołującego nie można mówić o błędzie
w obliczeniu ceny. W formularzu ofertowym została wskazana prawidłowa stawka podatku
VAT za świadczenie usług danego rodzaju. W złożonych wyjaśnieniach Odwołujący
posługiwał się pojęciem „kwot brutto” co do wycenionych elementów, a więc założyć należy,
iż podatek od towarów i usług konieczny do poniesienia przy zakupie wszystkich
niezbędnych środków i materiałów do wykonania zamówienia został przez Wykonawcę
uwzględniony w cenie. Wątpliwości budzić może jedynie pozycja kosztów związanych
z wynagrodzeniami pracowniczymi, ale w pozostałym zakresie zarzuty Zamawiającego w tej
kwestii należy uznać za nieuzasadnione. A przynajmniej Zamawiający w żaden sposób nie
wykazał, że Odwołujący przyjął stawkę preferencyjną w przypadku części elementów
zamówienia, co przełożyło się na cenę całkowitą oferty i co stanowi o błędzie w obliczaniu
ceny, a także ma istotny wpływ na ostateczną wartość oferty.
Reasumując, skład orzekający nie stwierdził naruszenia przez Zamawiającego
przepisów wskazanych w petitum odwołania co do oceny oferty pod kątem wystąpienia rażąco
niskiej ceny, wobec czego orzekł, jak w pkt 1 sentencji wyroku.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku,
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 3 pkt 1) oraz
ust. 4 w zw. z § 3 pkt 2) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze
zmianami) obciążając nimi Odwołującego.
Przewodniczący: