Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVI Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2018 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa B. M.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

o stwierdzenie nieważności uchwały i ewentualnie o uchylenie uchwały

I.  stwierdza nieważność Uchwały nr (...) z dnia 10 lutego 2017 roku - Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników spółki – (...)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. – w przedmiocie zmiany umowy spółki;

II.  ustala, iż powódka B. M. wygrała w 100% - przy czym szczegółowe wyliczenie kosztów postępowania – powierza Referendarzowi sądowemu.

Sygn. akt XXVI GC 181/17

UZASADNIENIE

Powódki pozwem z dnia 10 marca 2017 r. wniosły o stwierdzenie nieważności uchwały zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. tj.

- stwierdzenie nieważności uchwały nr (...) Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. z dnia 10 lutego 2017 r., objętej aktem notarialnym sporządzonym przez B. W., notariusza w W., za Repetytorium A nr (...), w sprawie zmiany treści § 7 i § 18 umowy spółki;

oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powódki ewentualnie wniosły o uchylenie uchwały nr (...) Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. z dnia 10 lutego 2017 r. objętej aktem notarialnym sporządzonym przez B. W. notariusza w W., za Repetytorium A nr (...), w sprawie zmiany treści § 7 i § 18 umowy spółki.

Powódki wskazały, że dnia 10 lutego 2017 r. odbyło się zgromadzenie, na którym reprezentowany był cały kapitał zakładowy Spółki, a wszyscy wspólnicy zostali powiadomieni listem poleconym, na co najmniej 14 dni przed datą Zgromadzenia Wspólników. Porządek obrad zgromadzenia przewidywał w pkt 10 podjęcie uchwały w sprawie zmiany treści § 7 i § 18 umowy spółki.

Powódki podały, ze 11 lutego 2017 r. doszło do zawarcia między M. M. (1), a B. M. umowy sprzedaży udziałów w spółce pod firmą (...)Spółka sp. z o.o. z siedzibą w W.. Na mocy przedmiotowej umowy M. M. (1) zbyła na rzecz B. M. wszystkie posiadane przez nią udziały w pozwanej spółce, wraz z wszystkimi prawami związanymi z przedmiotowymi udziałami. Pismem z 11 lutego 2017 r., nadanym do pozwanej listem poleconym w dniu 14 lutego 2017 r. powódka B. M. zawiadomiła pozwaną o nabyciu udziałów – w trybie art. 187 k.s.h. Powódki wskazały, że powyższa uchwała nr (...) jest sprzeczna z ustawą.

Strona powoda M. M. (1) cofnęła powództwo i wniosła o umorzenie postępowania oraz wniosła o zwrot połowy opłaty sądowej i nieobciążanie ewentualnymi kosztami (k. 175).

Sąd Okręgowy wydał 28 listopada 2017 r. postanowienie o umorzeniu postępowania w zakresie powództwa M. M. (2) (k. 178).

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości względnie jego umorzenie, oraz wniosła o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów dojazdu Prezesa Zarządu pozwanej na rozprawę w dniu 18 grudnia 2018 r. Pozwany wskazał, że w dniu 19 listopada 2018 r. Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników (...) sp. z o.o. podjęło uchwałę nr 1 na mocy, której zaskarżona uchwała nr (...) z dnia 6 lutego 2017 r. została uchylona. Wskazał również, że uchwała jest zgodna z prawem, ponieważ wskazanie przedmiotu działalności mówi o jego wskazaniu, lecz nie narzuca formy w jakiej ma to zostać opisane, a więc nie trzeba koniecznie posługiwać się kodami PKD, oraz wskazał, że zakaz konkurencji to nie zwiększenie świadczeń na rzecz spółki, a forma zabezpieczenia.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny istotny dla rozstrzygnięcia niniejszego sporu.

Dnia 10 lutego 2017 r. w obecności B. W., notariusza w W. prowadzącego Kancelarię Notarialną w W., odbyło się Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Spółki pod firmą (...)Spółka z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w W.. Na powyższym zgromadzeniu wspólnicy podjęli uchwałę nr (...), w której nadali nowe brzmienie § 7 i § 18 umowy spółki:

„Przedmiotem działalności spółki jest prowadzenie działalności gospodarczej w sferze produkcji, handlu i usług materialnych i niematerialnych dla podmiotów państwowych i prywatnych, krajowych i zagranicznych na rachunek własny i w pośrednictwie, w szczególności w zakresie, wskazanym na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Kwalifikacji Działalności (PKD) (Dz. U. 251, poz. 1885):

1)  58.21.Z Działalność wydawnicza w zakresie gier komputerowych;

2)  47.91.Z Sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet;

3)  46.17.Z Działalność agentów zajmujących się sprzedażą żywności, napojów i wyborów tytoniowych;

4)  46.45.Z Sprzedaż hurtowa perfum i kosmetyków;

5)  47.11.Z Sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach z przewagą żywności, napojów i wyrobów tytoniowych;

6)  47.19.Z Pozostała sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach;

7)  47.25.Z Sprzedaż detaliczna napojów alkoholowych i bezalkoholowych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach;

8)  47.59.Z Sprzedaż detaliczna mebli, sprzętu oświetleniowego i pozostałych artykułów użytku domowego prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach;

9)  47.71.Z Sprzedaż detaliczna odzieży prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach;

10)  47.48.Z Sprzedaż detaliczna pozostałych nowych wyrobów prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach;

11)  49.31.Z Transport lądowy, pasażerski, miejski i podmiejski;

12)  55.20.Z Obiekty noclegowe turystyczne i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania;

13)  56.10.A Restauracja i inne stałe placówki gastronomiczne;

14)  56.30.Z Przygotowywanie i podawanie napojów;

15)  58.19.Z Pozostała działalność wydawnicza;

16)  58.21.Z Działalność wydawnicza w zakresie gier komputerowych;

17)  58.29.Z Działalność wydawnicza w zakresie pozostałego oprogramowania;

18)  59.14.Z Działalność związana z projekcją filmów;

19)  60.24.B Transport drogowy towarów pojazdami uniwersalnymi;

20)  62.01.Z Działalność związana z oprogramowaniem;

21)  62.02.Z Działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki;

22)  62.09.Z Pozostała działalność usługowa w zakresie technologii informatycznych i komputerowych;

23)  63.11.Z Przetwarzanie danych; zarządzenie stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność;

24)  63.12.Z Działalność portali internetowych;

25)  63.99.Z Pozostała działalność usługowa w zakresie informacji, gdzie indziej niesklasyfikowana;

26)  68.20.Z Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi;

27)  70.11.Z Zagospodarowanie i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek;

28)  70.12.Z Kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek;

29)  70.20.Z Wynajem nieruchomości na własny rachunek;

30)  70.21.Z Stosunki międzyludzkie (public relations) i komunikacja;

31)  70.22.Z Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania;

32)  77.33.Z Wynajem i dzierżawa maszyn i urządzeń biurowych włączając komputery;

33)  73.11.Z Działalność agencji reklamowych;

34)  73.12.Z Pośrednictwo w sprzedaży miejsca na cele reklamowe w mediach elektronicznych (Internet);

35)  74.13.Z Badanie rynku i opinii publicznej;

36)  74.14.A Doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania;

37)  74.10.Z Działalność w zakresie specjalistycznego projektowania;

38)  74.40.Z Reklama;

39)  77.11.Z Wynajem i dzierżawa samochodów osobowych i furgonetek;

40)  77.12.Z Wynajem i dzierżawa pozostałych pojazdów samochodowych z wyłączeniem motocykli;

41)  82.30.Z Działalność związana z organizacją targów, wystaw i kongresów;

42)  82.99.Z Pozostała działalność wspomagająca prowadzenie działalności gospodarczej, gdzie indziej niesklasyfikowana;

43)  85.51.Z Pozaszkolne formy edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych;

44)  85.59.B Pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane;

45)  85.60.Z Działalność wspomagająca edukację;

46)  90.01.Z Działalność związana z wystawieniem przedstawień artystycznych

47)  90.02.Z Działalność wspomagająca wystawienie przedstawień artystycznych;

48)  90.04.Z Działalność obiektów kulturalnych;

49)  93.02.Z Fryzjerstwo i pozostałe zabiegi kosmetyczne;

50)  93.29.Z Pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna;

51)  94.12.Z Działalność organizacji profesjonalnych

Jeżeli podjęcie przez spółkę określonej działalność wymaga na podstawie odrębnych przepisów koncesji lub zezwolenia spółka zobowiązuje się do uzyskania koncesji lub zezwolenia właściwego organu przed podjęciem działalności.

1.  Wspólnicy bez zgody Zgromadzenia wspólników nie mogą zajmować się interesami konkurencyjnymi, tj. we własnym imieniu albo w imieniu osoby trzeciej albo za pośrednictwem osoby trzeciej, bezpośrednio lub pośredni:

- rozpoczynać i prowadzić działalność konkurencyjnej wobec Przedmiotu Działalności Spółki;

- wykonywać żadnych prac ani świadczyć usług na rzecz spółek prowadzących działalność konkurencyjną wobec Przedmiotu Działalności Spółki;

- zasiadać w organach zarządczych lub nadzorczych podmiotów konkurencyjnych ani też pełnić dodatkowych funkcji lub funkcji honorowych w podmiotach prowadzących działalność konkurencyjną wobec Przedmiotu Działalności Spółki;

Angażować się, finansować (w tym również za pośrednictwem podmiotów stowarzyszonych, zależnych, powiązanych lub innych, na działalność których wspólnicy wywierają istotny wpływ) żadnej działalności konkurencyjnej wobec Przedmiotu Działalności Spółki, w tym za pośrednictwem spółek, spółdzielni lub innych podmiotów przez nich posiadanych lub zarządzanych;

- zawierać żadnych umów o pracę, umów o dzieło, umów zlecenia ani umów o świadczenie usług doradczych (ani innych umów o podobnym charakterze) ze spółkami, spółdzielniami lub innymi podmiotami prowadzącymi działalność konkurencyjną wobec Przedmiotu Działalności Spółki.

Powyższa zobowiązania dotyczy także wszelkiego innego zaangażowania wspólników w działalność lub podmioty konkurencyjne wobec Przedmiotu Działalności Spółki w tym w formie wkładów, nabycia lub objęcia udziałów/akcji oraz we wszelkiej innej formie.

W przypadku naruszenia zakazu określonego w ustępie 1 niniejszego paragrafu wspólnik naruszający ten zakaz zobowiązuje się zapłacić spółce karę umowną w wysokości 100.000 zł i zbyć pozostałym wspólnikom wszystkie swoje udziały w terminie nie dłuższym niż 30 dni licząc od dnia wezwania. W takim przypadku wartość zbywanych udziałów jest nie większa niż udział w kapitale zakładowym.

Uchwała wchodzi w życie z dnie podjęcia.”

Pełnomocnik M. M. (1) oświadczył, że głosował przeciw uchwale i żąda zaprotokołowania sprzeciw. Za uchwałą oddano 3600 głosów, a 930 głosów przeciw.

(dowód: Akt notarialny, Repetytorium A numer (...) – k. 35-60).

M. M. (1) podpisała umowę sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z B. M. – 11 lutego 2017 r. Powódka B. M. nabyła udziały w spółce za kwotę (...) w wysokości 930 udziałów.

(dowód: umowa z 11 lutego 2017 r. – k. 88-91)

Powódka B. M. poinformowała o zbyciu udziałów zgodnie z art. 187 k.s.h.

(dowód: pismo z 11 lutego 2017 r. – k. 92-95)

Dnia 19 listopada 2018 r. w obecności B. W., notariusza w W. prowadzącego Kancelarię Notarialną w W., odbyło się Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Spółki pod firmą (...)Spółka z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w W.. Na powyższym zgromadzeniu wspólnicy podjęli uchwałę nr 1, w której uchylono uchwalę numer (...) podjętej na Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników z dnia 10 lutego 2017 r.

(dowód: Akt notarialny, Repetytorium A numer (...) k. 217-227)

Sąd dopuścił dowód z dokumentów zgromadzonych przy pismach procesowych stron postępowania na okoliczności tam wywodzone. Oddalił wniosek o przesłuchanie stron, z uwagi na to że wniosek ten dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy jest zbędny.

(dowód: protokół z 18 grudnia 2018 r.)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie bezspornych twierdzeń stron, mając na względzie dyspozycje art. 229 k.p.c. i 230 k.p.c, oraz na podstawie złożonych przez strony postępowania kserokopii dokumentów, które uznał za wiarygodne, a których prawdziwość strony nie kwestionowały.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Zgodnie z przepisem art. 252 § 1 k.s.h. osobom lub organom spółki, wymienionym w art. 250 k.s.h., przysługuje prawo do wytoczenia przeciwko spółce powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników sprzecznej z ustawą. Zgodnie zaś z treści art. 252§ 3 k.s.h. prawo do wniesienia powództwa wygasa z upływem sześciu miesięcy od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, jednakże nie później niż z upływem trzech lat od dnia powzięcia uchwały.

Z treści przepisu art. 250 k.s.h. wynika, że uprawnienie do wytoczenia powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników przysługuje: 1) zarządowi, radzie nadzorczej komisji rewizyjnej oraz poszczególnym ich członkom; 2) wspólnikowi, który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu; 3) wspólnikowi bezzasadnie niedopuszczonemu do udziału w zgromadzeniu wspólników; 4) wspólnikowi, który nie był obecny na zgromadzeniu, jedynie w przypadku wadliwego zwołania zgromadzenia wspólników lub też powzięcia uchwały w sprawie nieobjętej porządkiem obrad; 5) w przypadku pisemnego głosowania wspólnikowi, którego pominięto przy głosowaniu lub który nie zgodził się na głosowanie pisemne albo też, który głosował przeciwko uchwale i po otrzymaniu wiadomości o uchwale w terminie dwóch tygodni zgłosił sprzeciwu. Z dołączonych do pozwu dokumentów (umowa sprzedaży udziałów, akt notarialny A nr (...)) wynika, że B. M. posiada legitymację procesową do wytoczenia powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały jako wspólnik, który co prawda nie uczestniczyła w zgromadzeniu pozwanej spółki, na którym podjęto kwestionowaną uchwałę, jednak na podstawie umowy zawartej z M. M. (1), nabyła udziały w pozwanej spółce – przy czym poprzedni wspólnik obecny na zgromadzeniu głosował przeciwko uchwale nr (...), a po oddaniu głosów zgłoszony został przez jej pełnomocnika sprzeciw, który został zaprotokołowany (k. 42-46). Zaznaczyć przy tym należy, ze zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem doktryny prezentowanym na tle uchwały Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2007 r. (III CZP 142/06, OSNC 2007, Nr 11, poz. 164, s. 40), „ podmiot będący wspólnikiem nie ma legitymacji czynnej do zaskarżenia uchwały wydanej w czasie, gdy nie był jeszcze wspólnikiem danej spółki, chyba że wspólnik, od którego nabył udziały, spełniał przesłanki do zaskarżenia uchwały, a jednocześnie nie zachował legitymacji czynnej pomimo utraty statusu wspólnika.”. Wobec zachowania wymogów formalnych z art. 250 pkt 2 k.s.h., przez poprzedniego wspólnika oraz zachowania terminu do wniesienia pozwu, sąd nie miał wątpliwości, co do legitymacji czynnej B. M..

Uchwała wspólników powzięta z naruszeniem kworum określonego w umowie spółki podlega zaskarżeniu w drodze powództwa o uchylenie uchwały – art. 249 k.s.h. Jeżeli zaś uchwała wspólników zostałaby powzięta z naruszeniem kworum przewidzianego w ustawie, sankcją jest nieważność tej uchwały – art. 252 k.s.h. Podobnie jak powództwo o uchylenie uchwały, prowadzi do nieważności o charakterze względnym (wzruszalności), co oznacza, że zaskarżona uchwała wywołuje skutki prawne aż do czasu jej unieważnienia konstytutywnym orzeczeniem (por. uchwały 7 sędziów SN z 1 marca 2007 r., III CZP 94/06, OSNC 2007, nr 7-8, poz. 95). Konstytutywny wyrok stwierdzający nieważność lub uchylający uchwałę walnego zgromadzenia wspólników wywiera skutek ex tunc, zgodnie z art. 254 § 1 i 4 k.s.h., z tym jednak ograniczeniem, że w przypadkach, w których ważność czynności dokonanej przez spółkę jest zależna od uchwały walnego zgromadzenia, uchylenie takiej uchwały nie ma skutku wobec osób trzecich działających w dobrej wierze – art. 254 § 2 k.s.h. Należy więc wskazać, że celem postępowania obejmującego stwierdzenie nieważności albo uchylenie uchwały jest zatem wyeliminowanie ich z wewnętrznego obrotu prawnego spółki.

W procesie zwoływania zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wyróżnić można, co do zasady, dwa etapy. W pierwszym z nich (zwołanie „sensu stricte”) konieczne jest podjęcie przez zarząd (art. 235 § 1 k.s.h.) lub inny uprawniony organ (art. 235 § 2 k.s.h.) decyzji o zwołaniu zgromadzenia w sposób właściwy dla tego organu. Kolejną czynnością jest natomiast wysłanie zaproszeń do wspólników, o jakich mowa w art. 238 k.s.h. Czynność ta w znacznej mierze ma charakter techniczny, bowiem w istocie jest zawiadomieniem wspólników o treści uchwały o zwołaniu zgromadzenia, podjętej przez uprawniony organ. Zgromadzenie wspólników zwołuje się za pomocą listów poleconych lub przesyłek nadanych pocztą kurierską, wysłanych, co najmniej dwa tygodnie przed terminem zgromadzenia wspólników. Zatem skuteczność zwołania zgromadzenia należy oceniać według teorii nadania a nie teorii doręczenia. Nadanie przesyłki w zakreślonym terminie jest wystarczające dla prawidłowości zwołania zgromadzenia nawet wtedy, gdyby okazało się, że przesyłki nie da się doręczyć.

Jednocześnie również w sposób jednorodny wskazuje się w orzecznictwie, że stwierdzenie nieważności uchwały wskutek wadliwości zwołania zgromadzenia wspólników, na którym została podjęta nastąpić może wyłączne w tych sytuacjach, w których dane naruszenie mogło mieć istotny wpływ na treść uchwały (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1998 r., sygn. akt I CKN 243/98, OSNC 1999, nr 6, poz. 116, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2005 r., sygn. akt III CK 296/04, OSNC 2006/2/31, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2005 r., sygn. akt III CK 477/04, "Wokanda" 2005, nr 7-8, s. 15, wyrok Sadu Najwyższego z dnia 5 lipca 2007 r., sygn. akt II CSK 163/07, OSNC 2008/9/104, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2007 r., sygn. akt V CSK 285/07 niepubl., wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2009 r., sygn. akt I CSK 253/08 niepubl., wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2009 r., sygn. akt I CSK 510/08, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2012 r., sygn. akt IV CSK 186/12, OSNC-ZD 2013/4/72). Podkreśla się przy tym, że wykładania przepisów określających zwoływanie zgromadzeń wspólników oraz zasady podejmowania na nim uchwał nie może być dokonywana w oderwaniu od celu, jakiemu te przepisy służą. Niewątpliwie rygoryzm dotyczący zwoływania zgromadzenia wspólników oraz podejmowania na nim uchwał został wprowadzony dla ochrony interesów wspólników. Skoro udział w zgromadzeniu nie jest obowiązkowy, to wspólnik powinien mieć zapewniony dostęp do informacji, które pozwolą mu podjąć racjonalną decyzję, czy powinien uczestniczyć w konkretnym zgromadzeniu w całości, czy tylko przy podejmowaniu określonych uchwał. Minimalny standard ochrony interesów wspólnika w spółce kapitałowej polega na zapobieganiu takiej sytuacji, gdy uchwała byłaby podjęta bez wiedzy wspólnika o treści takiej uchwały. Cel ten realizują także przepisy określające przypadki kiedy uchwała może być podjęta bez formalnego zwołania zgromadzenia wspólników (art. 227 § 2 i art. 239 k.s.h.). Przy badaniu zgodności uchwały z ustawą należy wobec tego stwierdzić, nie tylko czy zostały zachowane wszystkie określone w ustawie wymogi formalne zwoływania zgromadzenia i podejmowania na nim uchwał, ale także zbadać wpływ określonych uchybień formalnych na treść konkretnej uchwały.

Zgodnie z art. 246 § 3 k.s.h. dla skuteczności uchwały, co do zmiany umowy spółki zwiększającej świadczenia wspólników lub uszczuplającej prawa udziałowe bądź prawa przyznane osobiście wspólnikom wymaga się dodatkowo zgody wszystkich wspólników, których uchwała dotyczy. W porównaniu z wywołującym rozbieżności art. 237 § 3 k.s.h, Kodeks spółek handlowych wyraźnie zastrzegł, iż przedmiotowa zgoda zainteresowanych wspólników dotyczy zarówno przypadków, gdy uszczuplenie dotyczy prawa przyznanego osobiście (np. prawa powoływania i odwoływania członków organów spółki), jak i sytuacji, gdy uszczuplenie odnosi się do prawa udziałowego (np. określonych w umowie spółki: prawa do dywidendy powstającego automatycznie w razie zatwierdzenia sprawozdania finansowego wykazującego zysk lub prawa pierwszeństwa w nabyciu udziałów od wspólników występujących ze spółki itp.). W praktyce oznacza to, że niejednokrotnie na treść takiej uchwały zgodę będą musieli wyrazić wszyscy wspólnicy, gdy np. dochodzi do wprowadzenia obowiązku dopłat lub wyłączenia prawa pierwszeństwa do objęcia udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym. Przepis art. 246 § 3 k.s.h. znajduje zastosowanie, nawet jeśli formalnie status wspólnika nie ulega zmianie – na przykład w razie uprzywilejowania jednego już wspólnika co do podziału dywidendy odpowiednio uszczuplone zostaje prawo wszystkich pozostałych udziałowców, a zatem wprowadzenie takiego przywileju również będzie wymagać zgody tych wszystkich pozostałych wspólników. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2018 r., sygn. akt IV CSK 352/17 podjęcie uchwały wprowadzającej zakaz działalności konkurencyjnej jest obarczone prawnym wymaganiem uzyskania zgody wszystkich wspólników, których zakaz miał dotyczyć. Uchwała podjęta bez zgody wspólnika jest sprzeczna z ustawą – art. 246 § 3 k.s.h. Zasadę tę należy również stosować do zaostrzenia odpowiedzialności konkurencyjnej, jak w przedmiotowej sprawie.
W niniejszej sprawie poprzednik prawny powódki zgłosił sprzeciw, co do uchwały nr (...), a więc podjęta uchwała nie spełnia wymogów wynikających z art. 246 § 3 k.s.h – czyli jest sprzeczna z ustawą.

Odnosząc się natomiast do sprzeczności uchwały nr (...) z ustawą o statystyce publicznej (art. 40 § 2 i § 3) należy wskazać, że od dnia wejście w życie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności z dnia 24 grudnia 2007 r. tj. od 1 stycznia 2008 r. wpis podmiotów podejmujących działalność do Ewidencji Działalności Gospodarczej, Krajowego Rejestru Sądowego oraz Krajowej Ewidencji Podatników według PKD 2007. Zgodnie z § 4 ww. rozporządzenia Polską Klasyfikację Działalności (PKD) wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 2 stycznia 2004 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U. Nr 33, poz. 289 i nr 165, poz 1727) stosuje się do działalności oznaczonej zgodnie z tą klasyfikacją przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2009 r. Należy też zaznaczyć, że postępowanie o wykreślenie wpisu niedopuszczalnego ze względu na obowiązujące przepisy prawa w ramach postępowania określonego w art. 12 ust 3 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym nie jest uprawniony do badania zgodności z ustawą uchwały zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia, która stanowi materialno prawną podstawę dokonanego wpisu (uchwała SN z dnia 8 grudnia 2017 r., sygn. akt III CZP 54/17). Zgodnie z art. 23 powyższej ustawy kompetencja sądu rejestrowego ogranicza się bowiem do badania zgodności dokumentów pod względem formy i treści z przepisami prawa, a zatem nie obejmuje kontrolowania ważności czynności prawnych stanowiących podstawę wytworzenia dokumentu. Wytoczenie powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały uzasadnia naruszenie nie tylko przepisów Kodeksu spółek handlowych, lecz również innych aktów normatywnych. Zgodnie z art. 87 ust. 1 Konstytucji RP, źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Z kolei w myśl art. 87 ust. 2 Konstytucji RP, źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego. Naruszenie może dotyczyć zarówno przepisów bezwzględnie obowiązujących, jak i tych względnie obowiązujących, których nie wyłączono postanowieniem umowy spółki. Należy zatem przyjąć, że posłużenie się w Uchwale nr (...) nieaktualną klasyfikacją PKD stanowi przesłankę do uznania jej za sprzeczną z ustawą, co uzasadnia stwierdzenie jej nieważności zgodnie z art. 252 k.s.h., z uwagi na treść umowy Spółki w którym określono działalność gospodarcza spółki na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie PKD, w której podano oznaczenia PDK z 2004 r.

Pomimo podjęcia uchwały nr 1 przez wspólników pozwanej spółki, w której uchylono uchwalę numer (...) podjętej na Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników z dnia 10 lutego 2017 r., strona czynna nie utraciła gravamentu, ponieważ rozstrzygnięcie merytoryczne w niniejszej sprawie prowadzi do nieważności o charakterze względnym (wzruszalności), co oznacza, że zaskarżona uchwała wywołuje skutki prawne, aż do czasu jej unieważnienia konstytutywnym orzeczeniem. Konstytutywny wyrok stwierdzający nieważność uchwały walnego zgromadzenia wspólników wywiera skutek ex tunc uchwała po jej uchyleniu nie wywiera skutków prawnych od chwili jej podjęcia. Inaczej zaś w przypadku realizacji podmiotowych praw Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników, kiedy to skutek prawny uchwały ustaje dopiero z chwilą podjęcia uchwały o jej uchyleniu. Tym samym wobec popierania powództwa, pomimo uchylenia przedmiotowej uchwały, wydanie wyroku było zasadne, bowiem w obrocie prawnym spółki pozostawała uchwała, co do której zachodziła podstawa do stwierdzenia jej nieważności z przyczyn wskazanych wyżej. Nadto wskazać należy, iż przedmiotowa uchwała została zarejestrowana, a zauważyć należy, iż Sąd rejestrowy w ramach postępowania określonego w art. 12 ust. 3 ustawy z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 986 ze zm.) o wykreślenie wpisu niedopuszczalnego ze względu na obowiązujące przepisy prawa nie jest uprawniony do badania zgodności z ustawą uchwały zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia, która stanowi materialnoprawną podstawę dokonanego wpisu. Tym samym dopiero wyrok sądu daje podstawę do pełnego wyrugowania rejestracji uchwały, co do której zachodziła podstawa do stwierdzenia jej nieważności.

Odnosząc się natomiast do żądania ewentualnego podkreślić należy, iż z punktu widzenia prawa postępowania cywilnego, gdy mamy do czynienia z żądaniem alternatywnym, którego podstawą jest zobowiązanie przemienne, w pozwie powód wymienia dwa świadczenia, żądając ich zasądzenia. Uwzględniając powództwo sąd zasądza wówczas oba alternatywne roszczenia. Odmiennie jest w przypadku żądania ewentualnego. Żądanie ewentualne jest zgłoszone na wypadek nieuwzględnienia żądania głównego. Jeżeli sąd uwzględnia żądanie główne, wówczas nie rozstrzyga o żądaniu ewentualnym, uwzględniając zaś żądanie ewentualne, oddala żądanie główne". W niniejszej sprawie uwzględniono żądanie główne, tym samym nie było konieczności oddalania żądania ewentualnego. Z powyższych powództwo w niniejszej sprawie zasługiwało na uwzględnienie, pomimo uchylenia zaskarżonych uchwał w dniu 19 listopada 2018 r.

W pkt II wyroku sąd na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. powierzył szczegółowe wyliczenie kosztów postępowania referendarzowi sądowemu, wskazując, że powód wygrał sprawę w 100%.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.

SSO Łukasz Klimowicz

ZARZĄDZENIE

(...)

SSO Łukasz Klimowicz